A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

‘Sual Chungah Chuan Dawhthei Rawh’

‘Sual Chungah Chuan Dawhthei Rawh’

‘Sual Chungah Chuan Dawhthei Rawh’

“Lalpa bâwih chuan a do tûr a ni si lo va, mi zawng zawng chungah zaidamin . . . sual chungah dawhtheiin.”​—⁠2 TIMOTHEA 2:⁠24.

1. Kristian thiltihnaa kan tel hian, engvângin nge min vîn hreptu kan tawh ṭhin?

NANGMAH leh i nihna duh lotute i hmachhawn hian, engtin nge i tih? Ni hnuhnûng chungchâng a sawinaah, tirhkoh Paula chuan mite chu “Pathian sawichhetu te, . . . hêktu te, insûm thei lo te, mi kawlhsen te,” an nih tûr thu a sawi lâwk a. (2 Timothea 3:​1-5, 12) Chutiang mite chu i rawngbâwlnaah emaw, thil dang i tihnaah emaw i tâwk thei a ni.

2. Eng Bible chângte’n nge min vîntute fing taka dâwr tûra min ṭanpui thei?

2 Ṭawngkam ṭha lo hmang nazawng hi thil dika tuina nei lo an ni vek kher lo. Harsatna tâwpkhâwk emaw, beidawnna emaw hian mite chu an bula awm apiangte a ân khumtîr thei a ni. (Thuhriltu 7:⁠7) Mi tam takte chutianga an awm chhan chu ṭawngkam ṭha lo hmanna hmuna an khawsak a, hna an thawh vâng a ni. Hei hian chutiang ṭawngkamte chu keini Kristiante tân pawm tlâkah a siam chuang lo; mahse, mi dangte’n an hman chhan hre thiam tûrin min ṭanpui a ni. Engtin nge ṭawngkam vîn tak chu kan chhân lêt ang? Thufingte 19:11 chuan: “A ngaihruat thiamnain mi a thin a tihnelsak ṭhîn,” tiin a sawi. Rom 12:​17, 18 pawhin: “Tu sual pawh sualin thungrûl suh u. . . . A theih phawt chuan nangmahni lam tal, mi zawng zawng nên inremin awm rawh u,” tiin min râwn a ni.

3. Kan thu hrilhah hian engtin nge inrem duhna a tel?

3 Inrem kan duh tak zet chuan, kan rilru put hmangah a lang chhuak ang. Kan thu sawi leh thiltihah a langin, kan hmêl lan dânah leh kan aw phawiah pawh a lang thei bawk. (Thufingte 17:27) Isua chuan a tirhkohte thu hril tûra a tirh chhuah khân: “Inah chuan in luh dâwnin chibai bûk [“remna duhsakna hlân,” The New English Bible] ang che u. Tin, ina mite chu chibai bûk tlâk an nih chuan in thlamuanna thu chu an chungah lo thleng rawh se; an tlâk loh erawh chuan in thlamuanna thu chu in chungah lo kîr leh rawh se,” tiin a fuih a ni. (Matthaia 10:​12, 13) Kan chanchin ken hi chanchin ṭha a ni a. Bible chuan “remna chanchin ṭha,” “Pathian khawngaihna chanchin ṭha,” leh “he ram chanchin ṭha,” tiin a ko a ni. (Ephesi 6:15; Tirhkohte 20:24; Matthaia 24:14) Kan thiltum chu mi dangte rinna sawisêlsak emaw, a ngaih dân va hnial emaw ni lovin, Pathian Thu aṭanga chanchin ṭha va hrilh hi a ni.

4. I tlawh chhan pawh i sawi hmaa “Ka tui lo,” an tih hian, eng nge i sawi theih?

4 Ngaithla tak tak mang si lovin, in neitu chuan chhum bung takin: “Ka tui lo,” a ti mai thei a. Hmun tam takah chuan: “Bible aṭanga thu tâwi tê pakhat chhiarsak theih ka lo inbeisei a,” a tih theih bawk. Chu chu a hnial lo mai thei a ni. Hmun dangah chuan: “Dik lo taka rorêlna awm tawh loh hun leh mi zawng zawngte an inhmangaih tawn hun tûr chungchâng hrilh che ka tum deuh va,” han tih chu a inâwm mai thei bawk. Chu chuan hriat belh châkna a neihtîr loh chuan: “Mahse, i la remchâng chiah lovin ka hria,” tiin i sawi belh thei ang. In neitu chhânna chu inrem duhna lantîr ṭawngkam a nih loh pawhin, ‘dawng tlâk lo’ tiin thu tâwp kan siam mai tûr em ni? A chhân lêtna chu eng ang pawh ni se, “mi zawng zawng chungah zaidamin, . . . sual chungah dawhtheiin” kan awm tûr a ni, tih Bible fuihna hi hre reng ang che.​—⁠2 Timothea 2:24.

Hruai Sual Vânga Sawisak Hmang

5, 6. Engtin nge Saula’n Isua zuitute a tih a, engvângin nge chutianga a tih?

5 Kum zabi khatnaa mi pakhat, a hming Saula chuan a ṭawngkam chaltlai takte leh tharum thawh a chînna avângin hriat a hlawh hle a. Bible chuan ‘Lalpa zirtîrho a vau thu leh thah a tum thu a chhâk chhuak’ tih a sawi a ni. (Tirhkohte 9:​1, 2) A hnuah chuan “sawichhetu leh tiduhdahtu leh sawisatu” a lo ni tih a pawm a. (1 Timothea 1:​12, 13) A chhûngte zînga ṭhenkhat chu Kristian an lo ni reng tawh thei chung pawhin, Krista zuitute chunga a rilru put hmang ngei chu sawiin: “An chungah ka kawlh êm êm a, ram dang khaw thleng pawhin ka tiduhdah ṭhîn a,” a ti. (Tirhkohte 23:16; 26:11; Rom 16:​7, 11) Saula chu vântlâng hmaa inhnial peih reng angin invaivung reng mah se, zirtîrte chuan a thusawi hnial an tum tih finfiahna engmah a awm lo.

6 Engvângin nge Saula chuan chutianga a tih le? Kum tam tak hnuah chuan: ‘Ring lo chunga hre lova ti ka ni,’ tiin a ziak a ni. (1 Timothea 1:​12, 13) Ani chu “thlahtute Dân awmze khermei tak chu zîr ṭhîna awm” lehkha thiam Pharisai a ni a. (Tirhkohte 22:⁠3) Saula zirtîrtu Gamaliela chu engemawti kawng zâwng taka rilru zau tak pu ni mah se, Saula ṭhian, puithiam lal Kaiapha chu thil âtchilh mi a ni a. Kaiapha chu Isua Krista tihhlumna thlentu phiarrûknaa a puipa ber a ni. (Matthaia 26:​3, 4, 63-66; Tirhkohte 5:​34-39) Chu mi hnuah chuan, Kaiapha chuan Isua tirhkohte chu a sawisa a, Isua hminga thu hrilh bânsan tûrin khauh takin thu a pe bawk. Kaiapha chuan Stephana lunga dêng hlum tûra thu an tihtlûkna, thinurnaa khat Sanhedrin rorêl khâwl chu a kaihruai a ni. (Tirhkohte 5:​27, 28, 40; 7:​1-60) Saula chuan lunga an den lai chu a lo thlîr reng a, tin, Damaska khuaa Isua hnungzuitute khap tûrin Kaiapha chuan thuneihna a pe a ni. (Tirhkohte 8:1; 9:​1, 2) He thununna hnuaiah hian, Saula chuan a thiltihin Pathian tâna ṭhahnemngaihna a lantîr niin a hria a; mahse, rinna dik tak a tla chham a ni. (Tirhkohte 22:​3-5) Chu mi avâng chuan, Isua chu Messia dik tak a ni tih a hre lo. Mahse, Damaska kawnga tho leh Isua’n mak tak maia a biak chuan, Saula chu a harh chhuak ta a ni.​—⁠Tirhkohte 9:​3-6.

7. Damaska khaw kalkawnga Isua nêna an intawhna avângin Saula chungah eng nge lo thleng?

7 He mi hnu rei lo têah hian, zirtîr Anania chu Saula hnêna thu hril tûra tirh a ni a. Saula hnêna thu hril tûra kal chu i châk ang em? Anania chuan a hlau a; mahse, Saula chu ngilnei takin a va bia a ni. Mak tak maia Isua a tawh avângin Saula rilru put hmang chu a inthlâkthleng tawh a. (Tirhkohte 9:​10-22) A hnuah chuan, tirhkoh Paula, Kristian missionary ṭhahnemngai tak nia hriat a lo ni ta a ni.

Thuhnuairawlh Chunga Huaisen Tak

8. Engtin nge Isua’n thil sual titute chungchângah a Pa rilru put hmang a târ lan?

8 Isua chu mite a dâwrna kawnga thuhnuairawlh chunga huaisen tak, Lalram puangchhuaktu ṭhahnemngai tak a ni a. (Matthaia 11:29) Ani chuan a Pa vâna mi, mi sualte an kawng ṭha lo aṭanga kîr tûra fuihtu rilru chu a târ lang a ni. (Isaia 55:​6, 7) Mi sualte a dâwrnaah, hmasâwnna awmte chu a hriain, chutiang mite chu a fuih ṭhîn. (Luka 7:​37-50; 19:​2-10) Pâwn lam lan dân aṭanga mite chungthu rêl mai ai chuan, a simtîr beisei chungin Isua chuan a Pa ngilneihna te, insûmtheihna te, leh dawhtheihna te chu entawn zâwk a. (Rom 2:⁠4) Mi zawng zawng inlamlêt a, chhandama an awm chu Jehova duhzâwng a ni.​—⁠1 Timothea 2:​3, 4.

9. Isaia 42:​1-4-a thute Isuaa a famkim dân aṭangin eng nge kan zir theih?

9 Jehova’n Isua Krista a thlîr dân chungchângah, Chanchin Ṭha ziaktu Matthaia chuan: “En teh, ka chhiahhlawh, ka thlan, ka duh tak, ka rilruin a lawm êm êma hi; a chungah ka thlarau ka dah ang a, tichuan, Jentailte hnênah rorêlna thu a hril ang. A hnial lo vang a, a au hek lo vang a, kawtthlêrahte pawh tuman a aw an hre hek lo vang. Hneh tûra rorêlna a tirh chhuah hma loh zawng luang sâwp a titliak fithla lo vang a, la khu pawh a timit lo vang. Ama hming chu Jentailte chuan an beisei chhan ang,” tih hrilh lâwkna thute hi a la chhâwng a ni. (Matthaia 12:​17-21; Isaia 42:​1-4) Chûng hrilh lâwkna thute nêna inmil chuan, Isua chu aw râwl chhuaha inhnial buainaah a inrawlh lo va. Nêksâwrna hnuaiah pawh, thutak chu rilru ṭha pu mite hîp thei tûr zâwngin a sawi chhuak a ni.​—⁠Johana 7:​32, 40, 45, 46.

10, 11. (a) Pharisaite chu Isua dotute zînga ṭawng chak tak mah ni se, engvângin nge Isua’n a an zinga ṭhenkhat hnênah thu a hrilh? (b) A chângin, eng ang chhânna nge Isua’n amah dotute hnênah a pêk a; mahse, eng nge a tih loh?

10 A rawngbâwl chhûngin, Isua chu Pharisai tam takte nên an inbe ṭhîn a. Ṭhenkhatin a thusawiah chuan thil dik lo man chhuah tum nasa hle mah se, Isua chuan an vaia rilru ṭha lo pu-ah a puh lo. Pharisai Simona chu engtin emaw tak chuan a khirh hle a, Isua a belh chian duh avângin chaw ei-ah a sâwm a. Isua chuan a sâwmna chu pawmin, chuta awmte chu thu a hrilh a ni. (Luka 7:​36-50) Hun dangah chuan, Pharisai challang tak Nikodema chu zân thim hnuaiah a rûkin Isua hnênah a lo kal a. Isua chuan khaw thim thleng a nghah avângin a hau lo. Chu ai chuan, Nikodema hnênah rinna lantîrtute’n chhandamna an hmuh theih nân Pathianin a Fapa rawn tîra hmangaihna a lantîr chu a hrilh a. Isua chuan ngilnei takin Pathian remruatna pawm a pawimawhzia a sawi lang bawk a ni. (Johana 3:​1-21) A hnuah Pharisai dangte’n Isua an deusawh chuan, Nikodema chu Isua thlavâng hauhvin a ṭawng chhuak a ni.​—⁠Johana 7:​46-51.

11 Isua chuan a ṭawng sual chângtute fin vervêkna chu a hai lo. Amah dotute’n rah chhuah nei lo inhnialna âtthlâka an hruai chu a remti lo. Amaherawhchu, a âwm hunah chuan, thu bul pakhat, entîrna pakhat, a nih loh leh Pathian Thu châng pakhat hmangin tawi fel tak leh mi hneh thei takin a chhâng thung a. (Matthaia 12:​38-42; 15:​1-9; 16:​1-4) Hun dangah chuan, a chhânnain rah ṭha a chhuah dâwn chuang lo tih a hriat avângin, a ngawihsan mai ṭhîn a ni.​—⁠Marka 15:​2-5; Luka 22:​67-70.

12. Engtin nge Isua’n ân khum a nih hunah pawh mipuite a ṭanpui theih?

12 A châng chuan, thlarau bawlhhlawh thununna hnuaia awmte chuan Isua chu an ân khum a. Chutiang a thlen hunah chuan, a dawhthei a, Pathian pêk thiltihtheihna chu anmahni chhâwkzângkhai nân a hmang hial a ni. (Marka 1:​23-28; 5:​2-8, 15) Rawngbâwlnaa kan tel laia mi ṭhenkhatin thinrim taka min ân khum hian, keini pawh kan dawhtheih a ngai a, chutiang dinhmun chu ngilnei tak leh remhre taka chinfel kan tum tlat tûr a ni.​—⁠Kolossa 4:⁠6.

Chhûngkuaah

13. Miin Jehova Thuhretute nêna Bible zirna an neih ṭan hian, engvângin nge a chhûngte’n a chânga an dodâl?

13 Isua zuitute tâna dawhtheih a ngaihna chu chhûngkuaah a ni deuh ber ṭhîn a. Bible thutak a thinlunga tuh nghettu chuan a chhûngte pawhin amah ang bawka an chhân lêt chu a duh hle a ni. Mahse, Isua sawi angin, chhûngkuaa mi ṭhenkhatte chuan an dodâl mai thei. (Matthaia 10:​32-37; Johana 15:​20, 21) An dodâl chhan tam tak a awm a ni. Entîr nân, Bible zirtîrna chuan rinawm tûrte, mawhphurhna la thei tûrte, mi dangte zah thiam tûrtea min ṭanpui laiin, eng dinhmunah pawh kan mawhphurhna lian zâwk chu min Siamtu hnênah a ni tih min zirtîr bawk a. (Thuhriltu 12:​1, 13; Tirhkohte 5:29) Jehova laka kan rinawmna avânga chhûngkuaa a thuneihna chu engemaw taka tlahniam nia ngaitu chu a lungni lo thei a. Chutiang dinhmun hmachhawn hunah chuan, Isua’n dawhtheihna kawnga entawn tûr a siam zui chu a va pawimawh tehlul êm!​—⁠1 Petera 2:​21-23; 3:​1, 2.

14-16. Atîra dodâltu an chhûngte chu engin nge inthlâkthlengtîr?

14 Tûna Jehova rawngbâwl tam takte chuan Bible an zir ṭana an nuna inthlâk thlengna an siam ṭan khân, an kawppui emaw, an chhûngte emaw dodâltu an nei a ni. Dodâltute chuan Jehova Thuhretute chungchâng thu ṭha lo mi sawi an hriain, chhûngkuaah nghawng ṭha lo a neih an hlau pawh a ni thei. Engin nge chu an rilru put hmang chu thlâktîr le? Tam takah chuan, entawn tûr ṭha an siam chu an rilru thlâktîrtu a ni. Ringtu chuan Bible zilhna​—⁠chhûngkaw mawhphurhnate enkawl a, ṭawngkama hauhna engpawh tawh huna dawhtheihna lantîr chunga Kristian inkhâwmna leh rawngbâwlnaa tel tûra zilhna​—⁠nghet taka a zawm hian chhûngkaw dodâlna chu a chângin a zia awm ṭhîn.​—⁠1 Petera 2:12.

15 Dodâltu chuan a pâwngpaw huat vâng emaw, a chapo vâng emawin Bible aṭanga hrilhfiahna engpawh ngaihthlâk chu a duh lo mai thei bawk. Chu chu United States-a hnam hmangaih êm êmtua inchhâl pa pakhat awm dân a ni. Ṭum khat chu, a nupui a inkhâwmpui hlânin ama thawmhnaw zawng zawng lo la chhuakin, in a lo chhuahsan a. Ṭum dangah chuan silai kenga in chhuahsanin, inkahhlumah a vau a ni. A nungchang âwm lo takte chu a nupui sakhuana avâng niin a puh a. Mahse, a nupui chuan Bible fuihnate nunpui chu a tum hrâm hrâm a ni. Jehova Thuhretu a nih hnu kum 20-ah a pasal pawh chu Thuhretu a lo ni ve ta bawk. Albania-ah chuan nu pakhat chu a fanuin Jehova Thuhretute nêna Bible zira, a hnua baptisma a chan avângin a thin a rim hle a. Vawi 12 lai chu a fanu Bible neih a tihchhiatsak a ni. Tichuan, ni khat chu a fanuin dawhkâna a hnutchhiah Bible thar chu a han keu va. Matthaia 10:36 chu a keu palh hlauh mai a, a nu chuan chuta thu awm chu atân a ni tih a hria a. Chutichung chuan, a fanu a ngaihtuah avângin Italy rama Jehova Thuhretute inkhâwmpuia kal tûr a fanu chu lawng chawlh hmun thleng a va thlah a ni. A nu chuan chuta awmte inhmangaihna, an han inkuah te, leh an nui hmêl te, hlim taka an nui rite a han hriat chuan a ngaih dân chu a inthlâk ṭan a. He mi hnu rei lo têah hian Bible zir chu a remti ta a. Tûnah chuan amah ang bawka atîra dodâltute ṭanpui chu a tum ruh tlat tawh a ni.

16 Ṭumkhat chu, pa pakhat chuan chem vilik chungin a nupui inkhâwm tûra Kingdom Hall a pan lai chu a va tâwk a, ṭawngkam chhe takin a ân khum hrep a ni. A nupui chuan: “Kingdom Hall-ah lo kal la, nangmah ngeiin rawn hmu ta che,” tiin zaidam takin a chhâng a. A sawi ang chuan a ti a, a tâwpah chuan Kristian upa a lo ni ta a ni.

17. Kristian chhûngkuaah dinhmun khirh tak a awm hunah, eng Bible zilhnain nge min ṭanpui thei ang?

17 In chhûngkua chu Kristian hlîr ni vek mah ula, mihring ṭhat famkim lohna avângin chhûngkaw dinhmun khirh châng leh ṭawngkam vîn tak hman châng pawh a awm thei a. Hmân lai Ephesi khuaa Kristiante chu: “Khâkna te, thinurna te, tauhna te, ânna te, sawichhiatna te zawng zawng chu bânsanin awm rawh se, sualna zawng zawng nên,” tia zilh an ni hi chhinchhiah tlâk tak a ni. (Ephesi 4:31) Ephesi khuaa Kristiante chu anmahni hual vêltu dinhmun te, an ṭhat famkim lohna te, leh kawng ṭhenkhatah chuan an tûn hma nun te chuan anmahni a thunun niin a lang. Engin nge inthlâkthleng tûra ṭanpui dâwn? Anni chu ‘an rilru thlarauvah chuan athara an awm’ a ngai a ni. (Ephesi 4:23) Pathian Thu an zir a, chu chuan an nun a thunun dân tûr ngun taka an ngaihtuah a, Kristianpuite nêna an inkawmho va, tih tak zeta an ṭawngṭai hian Pathian thlarau rahte chu an nunah a lang sauh ang. Tin, ‘inkhawngaih tawna lainatna neia, Pathianin Kristaa anmahni a ngaihdam ang bawka inngaihdam tawn’ dân an zir dâwn a ni. (Ephesi 4:32) Mi dangte’n eng thil pawh ti se, dawhthei, ngilnei tak, khawngaihna nei, leh mite ngaidamtu nih a ngai a ni. ‘Sual chu sualin kan thungrûl tûr a ni lo.’ (Rom 12:​17, 18) Pathian entawna hmangaihna dik lantîr chu thiltih tûr dik leh ṭha a ni fo ṭhîn.​—⁠1 Johana 4:⁠8.

Kristian Zawng Zawngte Tâna Zilhna

18. Engvângin nge 2 Timothea 2:​24-a zilhna chu hmân lai Ephesi upa tân inâwm tak a nih a, engtin nge chu chu Kristian zawng zawngin an hlâwkpui theih?

18 “Sual chungah dawhthei” tûra zilhna chu Kristian zawng zawngte tân a ni a. (2 Timothea 2:24) Mahse, Ephesi khuaa upa anga rawng a bâwlnaah chu mizia chu a mamawh avângin Timothea hnêna kawhhmuh hmasak a ni. Chu kohhran chhûnga mi ṭhenkhatte chu an ngaih dân hriattîrna kawngah leh doctrine dik lo zirtîrna kawngah an ṭawng chak zêk mai a. Mosia Dân-in a tum an chhût chian loh avângin, rinna te, hmangaihna te, leh chhia leh ṭha hriatna ṭha te pawimawhna chu an hre thiam lo. Chapona chuan Isua zirtîrna pawimawhnate leh Pathian ngaihsakna pawimawhna te hmaihin, ṭawngkama inhnialna nasa tak a thlen a ni. He mi chingfel tûr hian, Timothea chu Pathian Thu thutaka nghet tak; unaute a dâwrna kawnga nunnêm tak si a ni tûr a ni. Tûn lai huna upate angin, ani chuan berâmte chu ata an ni lo tih leh, Kristian hmangaihna leh inpumkhatna tipung thei tûr zâwngin mi dangte a dâwr a ngai a ni tih a hria a ni.​—⁠Ephesi 4:​1-3; 1 Timothea 1:​3-11; 5:​1, 2; 6:​3-5.

19. Engvângin nge kan vaia tân “thuhnuairawlh tum” chu thil pawimawh tak a nih?

19 Pathian chuan “thuhnuairawlh tum” tûr, a nih loh leh thuhnuairawlhna zawng tûrin a mite chu a fuih a. (Zephania 2:⁠3) Hebrai ṭawnga “thuhnuairawlh” tih hian mi chu lungnih lohna leh thungrulhna tel lova chhiatna dawhthei taka tuartîr theitu mizia a kâwk a ni. Dinhmun harsa tak hnuaiah pawh dawhtheihna lantîr a, a ai ṭha taka awh thei tûrin Jehova ṭanpuina chu ṭhahnemngai takin i dîl ang u. (w05 5/15)

Eng Nge I Zir?

• Ṭawngkam chaltlai tak i tawn hian, eng Bible chângin nge ṭanpui thei che?

• Engvângin nge Saula chu mite sawisa zâwnga a chêt?

• Engtin nge Isua entîrna chuan mi chi tinrêngte ṭha taka dâwr tûra min ṭanpui?

• Ina kan ṭawngkamah insûmna kan lantîrna aṭangin eng hlâwkna nge lo awm thei?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 20-naa milem]

Kristianin rinawm taka a mawhphurhna a enkawlna chuan chhûngkuaa dodâlna a tinêp thei

[Phêk 21-naa milem]

Kristiante chuan hmangaihna leh inpumkhatna an awmtîr