A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Thil Engkimah I Rinawm Em?

Thil Engkimah I Rinawm Em?

Thil Engkimah I Rinawm Em?

“Tupawh tlêmte chunga rinawm chu tam tak chungah pawh a rinawm ṭhîn.”​—⁠Luka 16:⁠10.

1. Jehova rinawm dân kawng khat chu eng nge ni?

NI A SAN chhoh zêl hian, leia thing hlimthla awm dân chu i chîk tawh ngai em? Aw, thing hlimthla chu a len lam leh a hawi lam a inthlâk reng a ni! Mihring tumnate leh thutiamte chu hlimthla ang maiin a mumal lo fo va. Kawng lehlamah chuan, Pathian Jehova chu hun a liam rualin a inthlâk danglam ve ngai lo. Amah chu “êngte Pa” anga sawiin, tirhkoh Jakoba chuan: “Amahah chuan danglamna leh herna hlim rêng rêng a awm thei lo,” a ti. (Jakoba 1:17) Thil tê tham takah pawh Jehova chu a ngai rengin, a rin tlâk a ni. Ani chu “Pathian rinawm,” a ni.​—⁠Deuteronomy 32:⁠4.

2. (a) Kan rinawm leh awm loh engvângin nge mahni kan infiah ang? (b) Rinawmna chungchânga eng zawhnate nge kan ngaihtuah ang?

2 Engtin nge Pathianin amah betute rin tlâkna chu a thlîr? Chutiang mite chungchânga: “He rama mi rinawmte chungah hian ka mit a fu ang, ka hnêna an awm theih nân: kawng ṭha famkim zawhtu chu, chu mi chuan ka rawng a bâwl ang,” titu Davida thlîr dân ang chu a thlîr dân a ni. (Sâm 101:⁠6) Ni e, Jehova chuan a chhiahhlawh rinawmte chu a lâwm a ni. Chhan ṭha tak neiin, tirhkoh Paula chuan: “Enkawltu chu mi rinawm nih a ngai bawk a ni,” tiin a ziak a. (1 Korinth 4:⁠2) Mi rinawm nihnaah engte nge tel? Kan nun kawng engahte nge rinawm taka thil kan tih ang? “Kawng ṭha famkim zawhtu” lâwmman chu engte nge ni?

Mi Rinawm Nih Awmzia Chu

3. Eng thilin nge kan rinawm leh rinawm loh fiah?

3 “Mosia chu . . . a rinawm ngei a,” tiin Hebrai 3:5 chuan a sawi a. Engin nge zâwlnei Mosia chu mi rinawm nihtîr? Biak bûk sak chungchângah chuan, “Mosian . . . LALPAN tih tûra thu a pêk ang zawng zawng chuan a ti vek a.” (Exodus 40:16) Jehova betute kan nih angin, thuâwih taka a rawngbâwlna hmangin kan rinawmna kan lantîr a ni. Chutah chuan fiahna emaw, harsatna emaw chi hrang hrangte tâwk reng chunga Jehova laka rinawm rengna a tel a. Amaherawhchu, fiahna lian tak hlawhtling taka hmachhawnna chu kan rinawmna finfiahtu a ni kher lo. Isua chuan: “Tupawh tlêmte chunga rinawm chu tam tak chungah pawh a rinawm ṭhîn; tupawh tlêmte chunga rinawm lo chu tam tak chungah pawh a rinawm lo ṭhîn,” tiin a sawi. (Luka 16:10) Thil tê tham tak anga langte chungah pawh kan rinawm reng tûr a ni.

4, 5. “Tlêmte” chunga kan rinawmna chuan eng nge a târ lan?

4 Nî tina “tlêmte” chunga thuâwih a pawimawh chhan pahnih a awm a. Pakhatnaah, chu chuan Jehova lalchungnunna chungchânga kan ngaih dân a târ lang a ni. Adama leh Evi, mihring hmasa berte hmaa rinawmna fiahna awm kha han ngaihtuah teh. Chu chu an tân thil phût harsa a ni lo rêng rêng. Eden huana ei tûr tam tak a awm laiin, thing pakhat rah​—⁠“a chhia leh a ṭha hriatna thing rah”⁠—⁠chauh chu an ei tûr a ni lo. (Genesis 2:​16, 17) Chu thupêk mâwl tak zâwma an rinawmna chuan mihring hmasa ber pahnihte chu Jehova rorêlna an thlâwpzia a târ lang tûr a ni a. Kan nî tin nuna Jehova kaihhruaina zuina chuan Jehova lalchungnunna kan ṭanzia a târ lang a ni.

5 A pahnihnaah, “tlêmte” chunga kan nungchang chuan ‘tam tak chunga’ kan chhân lêt dân tûr, kan nuna buaina lian zâwkte kan hmachhawn dân tûr chu a hril a ni. He mi chungchângah hian, Daniela leh a ṭhian Hebrai mi rinawm pathum​—⁠Hanania, Misaela, leh Azaria te chunga thilthleng hi han ngaihtuah teh. B.C.E. 617 khân Babulon-ah sala hruai an ni a. An la tleirâwl lai chuan, an paliin Lal Nebukadnezzara lal inah chuan awmtîr an ni a. Chutah chuan “lal chaw tuihmêl ata leh a uain in ṭhin ata chu an ni tin chan tûr . . . ruatsak” an ni, “chutianga kum thum châwma, chumi tâwpa lal hmâa an din theih nân.”​—⁠Daniela 1:​3-5.

6. Babulon lal inah Daniela leh a ṭhian Hebrai pathumte’n eng fiahna nge an tawh?

6 Mahse, Babulon lal chaw chuan Hebrai ṭhalai palite tân harsatna a siam a. Mosia Dâna ei thiang lote chu lal chaw tuihmêl takah chuan a tel a rinawm a ni. (Deuteronomy 14:​3-20) An ran talhte chu a thisen ṭha taka chhuahtîr a ni lo mai thei a, chutiang sa ei chu Pathian Dân bawhchhiatna a ni ang. (Deuteronomy 12:​23-25) Babulon pathian betute tih ṭhin angin, remna chawhlui an kîl hmain an ei tûrte chu milem biak nân an hmang thei bawk a ni.

7. Daniela leh a ṭhian pathumte thuâwihna chuan eng nge a târ lan?

7 Ei-in insûm chu Babulon lal chhûngkaw zîngah chuan thil pawimawh vak a ni lo ngei ang. Mahse, Daniela leh a ṭhian pathumte chuan Israel-te hnêna Pathian Dân pêkin a khapte eina hmanga mahni intihbawlhhlawh loh chu an tum tlat a ni. Chutah chuan Pathian chunga an rinawm nghehna leh an rinawmna a tel tlat a ni. Tichuan, thlai leh tui chauh ei-in tûrin an ngênin, phalsak an ni ta bawk a. (Daniela 1:​9-14) Tûn laia mi ṭhenkhat tân chuan, chûng ṭhalai palite thiltih chu pawimawh vak lo niin a lang mai thei. Mahse, Pathian thu an zawmna chuan Jehova lalchungnunna thu buaia an ṭan lam chu a târ lang a ni.

8. (a) Hebrai pathumte’n eng rinawmna fiahna khirh tak nge an tawh? (b) Fiahna rahchhuah chu eng nge ni a, hei hian eng nge a lantîr?

8 Thil pawimawh lo tak anga langa rinawmna chuan Daniela leh a thian pathumte chu harsatna liam tham zâwk hmachhawn tûrin a buatsaih a ni. Daniela bu bung 3-na chu keuvin, Nebukadnezzara din rangkachak milim chibai bûk an hnial avânga Hebrai pathumte’n thihna an hmachhawn chungchâng chu nangmah ngeiin chhiar ang che. Lal hmaa hruai an nihin, anni chuan: “Kan Pathian, a rawng kan bâwl ṭhina chuan rawhtuina meipui ata min chhan chhuak thei si a, i kut ata pawh, aw lalber, min chhan chhuak mai ang. Chutilo pawh ni sela, aw lalber, i pathiante rawng chu kan bâwl dâwn lo va, i rangkachak milim din pawh chu chibai kan bûk hek lo vang, tih hi hria ang che,” tiin inring tâwk takin an thu tlûkna chu an puang chhuak a ni. (Daniela 3:​17, 18) Jehova’n anni chu a chhan chhuak em? Rawhtuina meipuia anmahni thlâktu sipaite chu mei alh chuan a tihlum a; mahse, Hebrai mi rinawm pathumte chu nung chungin an rawn chhuak a​—⁠mei alh sain em pawh a em hek lo! An rinawm tlat ṭhinna chuan chu fiahna khirh takah pawh rinawm tûrin anni chu a buatsaih a ni. Hei hian thil tê thamah pawh rinawm a pawimawhzia a lantîr lâwm ni?

‘Sum Lem’ Chungchânga Rinawmna

9. Luka 16:​10-a chhinchhiah Isua thusawi a hnu leh a hmaa thu awmte chu eng nge ni?

9 Thil tê tham anga langa rinawm chu thil lian thamah pawh a rinawm tih thu bul a târ lan hmain, Isua chuan a thu ngaithlatute chu: “Sum lemin in tân, ṭhiante siam rawh u; sum a boral huna chatuana awmnaah chuan an awmtîr nân che u,” tiin thurâwn a pe a. Tichuan, thil tlêmtea rinawmna chungchâng chu a sawi zawm a ni. Chutah, Isua chuan: “Sum lem chungah mah in rinawm loh chuan tuin nge sum tak chu kawltîr ang che u? . . . Chhiahhlawh tumahin hotu pahnih rawng an bâwl kawp thei lo; pakhat huain pakhat a duh ang, a nih loh leh, pakhat ṭanin pakhat a hmusit ang. Pathian leh sum rawng inbâwl khawp thei lo ve,” tiin a sawi a ni.​—⁠Luka 16:​9-13.

10. Engtin nge ‘sum lem’ kan hmannaah rinawmna kan lantîr theih ang?

10 A hnu leh a hmaa thu awmte’n a târ lan angin, Luka 16:​10-a hmuh Isua thu chu a bul berah chuan ‘sum lem’​—⁠kan sum leh pai hman dân chungchâng atâna hman a ni bîk a. Chûng chu mihring sualna neite thununna hnuaia awm a nih avângin sum lem tia koh a ni. Chu bâkah, hausak duhnain fel lo taka thiltihna a thlen avângin, atîra ziakah chuan hausakna fel lo tia lehlin a ni bawk. Kan sum leh pai fing taka hmangin kan rinawmna kan târ lang a. Mahni hmasial nâna hmang lovin, Lalram hmakhaw tihhmasâwn nân leh ṭanpui ngaite chhawmdâwl nân kan hmang zâwk a ni. He mi kawnga rinawmna hmangin, ‘chatuana awmna’ neitu Jehova leh Isua Krista te ṭhianah kan insiam a ni. Anni chuan hêng hmunah hian min lo dawngsawngin, vânah emaw, lei Paradise-ah emaw chatuan nunna min pe dâwn a ni.

11. Jehova mite khawvêl pum huap rawngbâwlna atâna thawhlâwm kan dawn theih thu chu engvângin nge in neitute hnêna hrilhfiah kan hreh loh vang?

11 Lalram thuchah kan puan chhuah huna Bible emaw, Bible ṭanchhan thu leh hlate emaw kan sem chhuahnate hnêna Jehova mite khawvêl pum huap rawngbâwlna atâna thawhlâwm kan dawn theih thu kan hrilhfiah hian, an hnênah eng nge kan pêk tih han ngaihtuah bawk teh. An sum leh paite fing taka hman theihna hun remchâng kan pe a ni lâwm ni? Luka 16:10 thu chu a bul berah chuan sum leh pai hman chungchâng atân mah ni se, a thu bul chu nun kawng dangah pawh a hman theih a ni.

Fel Taka Awm A Pawimawh

12, 13. Khawiahte nge fel takin kan awm tih kan lantîr theih?

12 Tirhkoh Paula chuan: “Engkimah fel taka awm tumin, chhia leh ṭha hriatna thiang tak kan nei tih dik takin kan inhre si a,” tiin a ziak a. (Hebrai 13:18) “Engkimah” tih hian sum leh pai hman dân zawng zawng a huam tel a ni. Kan leibate leh chhiahte chu dik takin kan pe vat a. Engvângin nge? Kan chhia leh ṭha hriatna leh, a bul berah chuan Pathian kan hmangaihna leh a zirtîrna kan zawmna avângin chutiang chuan kan ti a ni. (Rom 13:​5, 6) Kan ta ni lo thil engemaw kan chhar hunah engtin nge kan tih? A neitu dik tak hnêna pêk lêt tumin kan zawng a ni. Mi thil pe lêt tûra min turtu kan hrilhfiah hian, chu chu thu hrilh theihna hun ṭha a va ni tak êm!

13 Thil engkima rinawm tûr leh fel tak ni tûr chuan kan hnathawhna hmuna fel taka kan awm a ngai a. Fel taka hna kan thawhna chuan a ai kan awh Pathian lamah mite ngaihsakna a la a ni. Thatchhiat avângin hun kan “ru” lo va. Jehova angin, taima takin hna kan thawk zâwk a ni. (Ephesi 4:28; Kolossa 3:​23, 24) Europe ram pakhatah chuan, dam loh avânga chawlh an lâk theih nâna doctor lehkha dîl hnathawktu pathum zînga pakhat chuan dâwt a sawi nia chhût a ni. Pathian chhiahhlawh dik takte chuan hnathawh loh nân chhuanlam dik lo an siam lo. A châng chuan, Jehova Thuhretute chu fel taka an awmna leh an taihmâkna avângin an pute’n an kaisântîr ṭhîn a ni.​—⁠Thufingte 10:⁠4.

Kan Kristian Rawngbâwlnaa Rinawmna

14, 15. Kristian rawngbâwlnaa kan rinawm theih dân kawng ṭhenkhat chu engte nge?

14 Kawltîr kan nih rawngbâwlnaa kan rinawmna engtin nge kan lantîr? Bible chuan: “Faka inthawina hi Pathian hnênah i hlân fo vang u, chu chu a hming ṭanna hmuite rah chu a ni,” a ti. (Hebrai 13:15) Thlawhhma rawngbâwlnaa rinawmna kan lantîr theih dân bul ber chu tel ziahna hmangin a ni a. Jehova leh a thiltum chungchâng sawi lovin, engah nge thla kan liamtîr tehlul ang? Thuhrilhnaa tel ziahna chuan kan thiamna tihmasâwnin, hlawhtling lehzual tûrin min ṭanpui bawk a ni.

15 Thlawhhma rawngbâwlnaa kan rinawmna lantîr theih dân kawng ṭha dang leh chu, Vênnainsâng leh Kan lalram Rawngbâwlna-a kan hmuh rawtnate hman hi a ni. Thusawi dân rawtna emaw, thusawi dân dang hman tlâkte emaw kan inpuahchaha kan hman hian, kan rawngbâwlna chuan rah ṭha a chhuah lehzual a ni tih kan hmu a ni lâwm ni? Lalram thuchah ngaihventu tuemaw kan tawnin, kan tlawhkîr vat ṭhîn em? Ngaihventu in lama Bible kan zirpui ṭante chungchâng chu eng nge ni ve? Bible zirna hunbi neia kaihhruainaah kan rin tlâkin, kan rinawm em? Rawngbâwlnaa kan rinawmna chuan keimahni leh kan thu ngaithlatute tân chantuana nunna a thlen thei a ni.​—⁠1 Timothea 4:​15, 16.

Khawvêl Aṭanga Inla Hrangin

16, 17. Khawvêl aṭangin kan inla hrang tih eng kawngtein nge kan târ lan theih?

16 Pathian hnêna a ṭawngṭainaah, Isua chuan a hnungzuitute chungchângah: “I thu an hnênah ka pe ta e; tin, khawvêlin anni chu an hua a, khawvêla mi an nih loh avângin, kei khawvêla mi ka ni lo ang bawk hian. Nangin anni chu khawvêl ata i lâk chhuah tûra ngên ka ni lo va, mi sual lakah chuan i hum tûr ka ti zâwk a ni. Anni chu khawvêla mi an ni lo, kei khawvêla mi ka ni lo ang bawk hian,” a ti a. (Johana 17:​14-16) Tualdâwihna te, sakhua ni serhte leh chîn dânte, leh nungchang bawlhhlawhna ang chi thil lian thamah chuan khawvêl aṭanga inlâk hran chu kan tum tlat mai thei a. Mahse, thil tê thamah engtin nge ni ang? Hriat loh hlânin, khawvêl awm dân hian min thunun em? Entîr nân, kan fîmkhur loh chuan, kan inthuam dân chu zahawm lo leh mawihnai lo a va ni awl tak êm! Rinawm tûr chuan silhfên leh incheina chungchângah ‘inbel lutuk loh’ a ngai a ni. (1 Timothea 2:​9, 10) Ni e, “kan rawngbâwl hna hi an dem lohna tûrin eng kawngah mah tlûk phahna tûr rêng rêng kan siam lo va; Pathian rawngbâwltute angin engkimah mi mit tlungin kan awm zâwk ṭhîn.”​—⁠2 Korinth 6:​3, 4.

17 Jehova chawimawi kan duhna avângin, kohhran inkhâwmahte zahawm takin kan inthuam a. Mi tam tak inhmuhkhâwmna kan inkhâwmpuiahte pawh chutiang bawk chuan kan ti a ni. Kan thawmhnaw chu mawihnai leh inâwm tak a ni tûr a ni a. Hei hian min lo thlîrtute chungah thu a hriattîr a ni. Paula leh a Kristianpuite thiltih an hmuh ang chiahin, vântirhkohte meuh pawhin kan thiltih an hmu bawk a ni. (1 Korinth 4:⁠9) Chuvângin, eng hunah pawh ṭha takin kan inthuam tûr a ni. Ṭhenkhat tân chuan, thawmhnaw hâk tûr thlanna kawnga rinawmna chu thil tê tham niin a lang mai thei; mahse, Pathian mithmuhah chuan thil pawimawh tak a ni.

Rinawmna Lâwmmante

18, 19. Rinawmna chuan eng lâwmman nge a neih?

18 Kristian dikte chu “Pathian khawngaihna tinrêng enkawltu ṭhate” anga sawi an ni a. Chutiang an nih avângin, ‘Pathian pêk chakna’ chu an rinchhan a ni. (1 Petera 4:​10, 11) Chu bâkah, enkawltute kan nih angin kan ta ni lo thilte kawltîr kan ni​—⁠rawngbâwlna pawh tiamin, Pathian khawngaihna lantîrnate chu. Enkawltu ṭhaa kan inlantîrnaah, Pathian pêk chakna ‘thiltihtheihna nasa tak’ chu kan rinchhan a ni. (2 Korinth 4:⁠7) Kan hma lama kan tawh tûr harsatna engpawh atâna inzirna ṭha a va ni êm!

19 Fakna hla phuahtu chu: “Aw, a mi thianghlim zawng zawngte u, LALPA chu hmangaih rawh u: LALPA chuan mi rinawm chu a humhim a,” tiin a zai a. (Sâm 31:23) Mi rinawm nih tum tlatin, Jehova chu “mi zawng zawng Chhandamtu, . . . a ringtute Chhandamtu a ni deuh ber” tih i ring nghet tlat ang u.​—⁠1 Timothea 4:10. (w05 7/15)

I Hre Chhuak Em?

• Engvângin nge ‘tlêmte chunga kan rinawm’ ang?

• Engtin nge fel taka awm chungchângah rinawmna kan lantîr theih?

• Engtin nge rawngbâwlnaah rinawmna kan lantîr theih?

• Engtin nge khawvêl laka inlâk hrannaah rinawmna kan lantîr theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 18-naa milem]

Tlêmte chunga rinawm chu tam tak chungah pawh a rinawm ṭhîn

[Phêk 21-naa milem]

‘Engkimah fel takin awm rawh’

[Phêk 21-naa milem]

Rinawmna lantîr dân kawng ṭha tak chu thlawhhma rawngbâwlna atâna inpuahchah ṭhat hi a ni

[Phêk 22-naa milem]

Silhfên leh incheina mawihnai tak inbel rawh