A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Hmuh Theiha Kal Lova, Rinnaa Kal Zawkin!

Hmuh Theiha Kal Lova, Rinnaa Kal Zawkin!

Hmuh Theiha Kal Lova, Rinnaa Kal Zawkin!

“Hmu theia kal lovin, rinnain kan kal zâwk si a.”​—⁠2 KORINTH 5:⁠7.

1. Engin nge tirhkoh Paula chu hmuh theiha kal lovin, rinnain a kal zâwk a ni tih lantîr?

VANTLANG kum chhiar 55-na a ni a. Kristiante tiduhdah ṭhîntu mi pakhat, a hming Saula chuan Kristianna a pawmna chu kum 20 vêl lai a liam tawh a ni. Ani chuan Pathian a rinna chu hun kal liam zêlin a liam bopui a phal lo. A mihring mit chuan vân lam thilte chu hmu thei lo mah se, a rinnaah chuan a nghet tlat a ni. Chuvângin tirhkoh Paula chuan vân lam beiseina nei hriak thih Kristiante hnêna a lehkha thawnah: “Hmu theia kal lovin, rinnain kan kal zâwk si a,” tiin a sawi a ni.​—⁠2 Korinth 5:⁠7.

2, 3. (a) Engtin nge rinnain kan kal a ni tih kan lantîr? (b) Hmuh theiha kal tih chu eng tihna nge?

2 Rinnaa kal tûr chuan Pathianin kan nun a kaihruai thei tih rin ngheh tlat a ngai a. Kan tâna thil ṭha ber tûr a hre tak zet tih kan ring nghet tlat tûr a ni bawk. (Sâm 119:66) Nuna thu tlûkna kan siamte leh a mila thil kan tih hian, “thil hmuh lohte” chu kan ngaihtuah tel a ni. (Hebrai 11:1) Chûng thil hmuh lohte zîngah chuan Pathian tiam “vân tharte leh lei thar” a tel a. (2 Petera 3:​13) Hmuh theiha kal erawh chu kan tisa lam thil hriattheihna kaihhruaina ringawta nun hi a ni. Pathian duhzâwng min ngaihthahtîr ṭhak theih avângin, hei hi a hlauhawm hle.​—⁠Sâm 81:12; Thuhriltu 11:⁠9.

3 Vân lam kohna chang “pâwl tlêmte” zînga mi kan ni emaw, lei lam beiseina nei “berâm dang” zînga mi kan ni emaw pawh ni se, kan vaiin hmuh theiha kal lova, rinnaa kal zâwk tûra fuihna hi kan ngaihsak ṭheuh tûr a ni. (Luka 12:32; Johana 10:16) He thâwk khum thurâwnin “rei lo tê atân sual nawmna” hlimpuina lakah te, hausak âtchilhna thang lakah te, leh he khawvêl kalhmang tâwpna ngaihthahna lakah te min vênhim theih dân i lo en ang u. Tin, hmuh theiha kal a hlauhawmna pawh kan bel chiang bawk ang.​—⁠Hebrai 11:25.

“Rei Lo Tê Atân Sual Nawmna Hlimpui” Chu Hnâwlin

4. Eng duhthlanna nge Mosia’n a siam a, engvângin nge?

4 Amrama fapa, Mosia neih theih tûr nun hi han ngaihtuah teh. Hmân lai Aigupta lal chhûngkaw zînga seilian a ni a, Mosia chuan thiltihtheihna, hausakna, leh challanna a nei thei a. Ani chuan: ‘Aigupta finna lâr tak chu ka zir chhuak a, ṭawngkam leh thiltihah ka ropui êm êm bawk si a. Lal ina ka khawsak zêl chuan, ka nihna hi ka unau awpbeha awm Hebrai-ho tân ka hmang thei ang!’ tia ngaihtuah thei reng a ni. (Tirhkohte 7:​22) Chu ai chuan, “Pathian mite nêna tihduhdah tuar” chu a thlang ta zâwk a. Engvângin nge? Aigupta-in a pêk theih zawng zawngte chu hnuchhawn tûrin Mosia chu engin nge chêttîr le? Bible chuan: “Rinnain lal thinurna chu hlau lovin Aigupta ram a kalsan a, hmuh theih lohva chu a hmuh avângin a tuar ṭan ṭan a ni,” tiin a chhâng a ni. (Hebrai 11:24-​27) Jehova’n felna lâwmman a pêk ngei ngei tûr a rinna chuan sual leh rei lo tê atâna nawm chenna nên lama do tûrin a ṭanpui a ni.

5. Engtin nge Mosia entawn tûr siam chuan min fuih?

5 Keini pawhin: ‘Bible thu bulte nêna inmil chiah lo thil chîn ṭhan ṭhenkhat chu ka bânsan ang em? Tisa lama hlâwkna nei nia lang sia thlarau lama hma ka sâwnna tûr min dâl thei tûr hna hi ka thawk ang em?’ tih ang chi-ahte hian thutlûkna harsa tak kan siam a ngaih châng a awm ṭhîn. Mosia entawn tûr siam chuan he khawvêl thil dâwn thui lohna târ langtu duhthlannate siam lo tûrin min fuih a; thil dâwn thui tak “hmuh theih lohva”​—⁠Pathian Jehova​—⁠finna chu kan ring zâwk tûr a ni. Mosia angin, he khawvêlin a pêk theih engpawh aiin Jehova ṭhian nihna chu i ngaihlu zâwk ang u.

6, 7. (a) Engtin nge Esauva chuan hmuh theiha kal a thlanzia a lantîr? (b) Esauva hnên aṭangin vaukhânna eng nge kan hmuh?

6 Mosia chu thlahtu Issaka fapa Esauva nên han khaikhin teh. Esauva chuan tisa duhna tihpuitlin nghâl vat chu a thlang zâwk a ni. (Genesis 25:30-​34) Esauva chuan ‘Pathian a zah lo’ a nih loh leh thil thianghlimte ngaihhlutna nei lovin, a fa tîr nihna chu “chaw vawi khat eiah a hralh” a. (Hebrai 12:16) A fa tîr nihna a hralhnain Jehova nêna an inlaichînna a khawih pawi theih dân tûr emaw, a thiltihin a thlahte a nghawng theih dân tûr emaw chu a ngaihtuah lo. Thlarau lamah khua a hmu lo va. Pathian thutiam hlu takte chu thil ho lam takah ngaiin, a hlut lo. Rinnaa kal lovin, hmuh theihin a kal zâwk a ni.

7 Esauva chu tûn laia kan tân vaukhânna a ni. (1 Korinth 10:11) A tê emaw, a lian emaw pawh ni se, thutlûkna siam tûr kan neih rêng rêngin, i thil duh chu tûn la laah i nei nghal tûr a ni, tih Setana khawvêl ngaih dân thehlârna bumin kan awm tûr a ni lo. ‘Ka thutlûkna siam hian Esauva rilru ang hi a lantîr em? Tûn la laa ka thil duh ûm tûr hian thlarau lam thil ka dah hnuhnûn zâwk a ngai em? Ka duhthlannate hian Pathian nêna kan inṭhian ṭhatna leh nakina ka lâwmman dawn tûr a tiderthâwng em? Mi dangte tân eng ang entawn tûr nge ka siam?’ titein kan inzâwt tûr a ni. Kan duhthlanna chuan thil thianghlimte ngaihhlutna a lantîr chuan, Jehova’n malsâwmnain min vûr ang.​—⁠Thufingte 10:22.

Hausak Atchilhna Thang Chu Pumpelhin

8. Laodikei Kristiante’n eng vaukhânna nge an dawn a, chu chu engvângin nge kan ngaihven?

8 Kum zabi khatna tâwp dâwn lama tirhkoh Johana hnêna thu puanchhuahah chuan, chawimawia awm Isua chuan Asia Minor-a awm Laodikei khuaa kohhran hnênah chuan thu a thawn a. Chu chu hausak âtchilhna chungchânga vaukhânna thu a ni. Laodikei Kristiante chu hausa hle mah se, thlarau lamah an pachhe tlat a. Rinnaa kal zêl aiin, an thil neihte chuan an thlarau lam mit a tihdelsak a ni. (Thu Puan 3:​14-​18) Hausak âtchilhna chuan tûn laiah pawh chutiang tho chuan nghawng a nei a. Kan rinna a tichauvin, nunna atâna ‘intlânsiaknaa chhel taka tlânna’ ata min chawlhtîr thei a ni. (Hebrai 12:​1, 2) Kan fîmkhur loh chuan, hêng nun “nawmsaknate” hian thlarau lam thiltihte chu “dîp” ral ṭhak khawpin a luahlân thei a ni.​—⁠Luka 8:​14.

9. Engtin nge lungawina leh thlarau lam chaw avânga lâwmna chuan min venhim?

9 Thlarau lama vênhimna neih dân ber chu he khawvêl hman lutuk leh sum leh pai lama insawhmuk tum aia lungawina neih hi a ni. (1 Korinth 7:​31; 1 Timothea 6:​6-8) Hmuh theiha kal lova, rinnaa kan kal zâwk chuan, tûna thlarau lam paradis-ah hian hlimna kan hmu ang. Thlarau lam chaw ṭha tak kan ei hian, ‘thinlunga lâwm avânga hlim taka zai’ tûrin min chêttîr lâwm ni? (Isaia 65:​13, 14) Chu bâkah, Pathian thlarau rah târ langtute nêna kan inkawm hona chu nuam kan ti a. (Galatia 5:​22, 23) Jehova’n thlarau lam thil min pêkte chunga lungawina leh chakna hmuh chu a va pawimawh tak êm!

10. Eng zawhnate nge kan inzawh ang?

10 Zawhna ṭhenkhat kan inzawh tûrte chu: ‘Ka nunah hausaknain eng hmun nge a luah? Ka hausakna chu nuam tâwla nun nân ka hmang nge, biakna dik chawisân nân ka hmang zâwk? Engin nge lungawina nasa ber min pe? Bible zirna leh Kristian inkhâwmnaa inkawmhonain nge chawlhkâr tâwpa Kristian mawhphurhna kalsana zin bovin? Chawlhkâr tâwp chawlh hun tam takte chu thlawhhma rawngbâwlna leh biakna dik nêna inzawm thiltih dangte atâna ruat aiin, intihhlimna hun atân ka ruat zâwk em?’ tihte hi a ni. Rinnaa kal tih chu Jehova thutiamte ring tlat chungin Lalram hnaah kan buai reng tihna a ni.​—⁠1 Korinth 15:58.

Tâwpna Hun Thlîr Tlatin

11. Rinnaa kalna chuan tâwpna hun thlîr tlat tûrin engtin nge min ṭanpui?

11 Rinnaa kalna chuan tâwpna chu lo thleng lawk lo tûr emaw, lo thleng lo tawp tûr emaw anga tisa lam thlîr dânte hawisan tlat tûrin min ṭanpui a. Bible hrilh lâwkna nuihzattu ringhleltute ang ni lovin, khawvêl thilthlengin kan hun atâna Pathian Thu hrilh lâwkna a tihthlen famkim dân kan hre thiam a ni. (2 Petera 3:​3, 4) Entîr nân, mi a tam zâwkte rilru put hmang leh nungchang hian ‘ni hnuhnûngah’ kan awm a ni tih fiahna a pe lâwm ni? (2 Timothea 3:​1-5) Tûn lai khawvêl thilthlengte hi hmân lai thilthleng tawh, lo inher chhuak leh mai mai a ni lo tih rinna mitin kan hmu a. Thilthlengte hi Krista lo awm lehna, a nih loh leh a “lo kal lehna leh khawvêl tâwpna chhinchhiahna” a ni zâwk a ni.​—⁠Matthaia 24:​1-14.

12. Luka 21:20, 21-a Isua thusawi chhinchhiahte chu engtin nge kum zabi khatnaah a thlen famkim?

12 Tûna kan hun nêna inanna nei kan Vântlâng Kum chhiar kum zabi khatnaa thilthleng pakhat han ngaihtuah teh. Isua Krista chuan he leia a awm lai khân, a hnung zuitute chu: “Sipaihoten Jerusalem khua an hual in hmuh hunah, a boral dâwn tih hria ang che u. Chutih hunah chuan Judai rama awmte chu tlângahte tlân bo rawh se; a chhûnga awmte chuan chhuahsan rawh se,” tiin a vaukhân a ni. (Luka 21:20, 21) He hrilh lâwkna hi tithleng famkimin, Rom sipaite chuan Cestius Gallus-a thupêkna hnuaiah C.E. 66-ah Jerusalem chu an hual a. Mahse, “tlângahte tlân bo” tûra Kristiante tâna chhinchhiahna leh hun remchâng siamsak nân, sipaite chu thawklehkhatah an inhnûkdâwk thut a. C.E. 70-ah chuan Rom sipaite chu lo kîr lehin, Jerusalem khawpui chu an bei a, biak in chu an tichhe ta a ni. Josephus-a chuan Juda mi nuai sâwm chuang an thiin, 97,000-te chu sala hruai an nih thu a sawi. Chu Judate kal hmang chungah chuan Pathian rorêlna chu a lo thleng a. Rinnaa kalte leh Isua vaukhânna ngaihsaktute chu chhiatna lakah an him a ni.

13, 14. (a) Eng thil nge lo thleng thuai dâwn? (b) Bible hrilh lâwknate chungchângah engvângin nge kan harhvân reng ang?

13 Hetiang deuh bawk hi kan hun laiah pawh a thleng dâwn a ni. Pathian rorêlna thlentîr tûrin United Nation pêng ṭhenkhat chu Pathian rorêlna thlentîrtu zîngah a tel dâwn a ni. Kum zabi khatnaa Rom sipaite’n Pax Romana (Rom Râlmuanna) siam an tum ang chiah khân, tûn laia United Nations hian muanna siamtu nih a tum a. Rom sipaite chuan chutih lai khawvêl pum puiah chuan himna awmtîr an tum hle chung pawhin, Jerusalem tiṭiautu an ni ta tho va. Chutiang bawkin tûn laiah pawh, Bible hrilh lâwknate chuan United Nations chhûng ngeia sipaite’n sakhua chu mi tibuaitu angin an thlîr ang a, tûn laia Jerusalem​—⁠Kristianna ram​—⁠chu Babulon Khaw Ropui pêng dang zawngte nên chuan a tichhe dâwn tih a târ lang a ni. (Thu Puan 17:12-​17) Ni e, khawvêl pum pui awptu sakhaw dik lo lalram chhiatna chu a hnai hle tawh a ni.

14 Sakhaw dik lo tihchhiatna chu hrehawm nasa tak inṭanna a ni ang a. Hrehawm nasa tak tâwp lamah chuan he khawvêl suaksual thil la bâng zawngte chu tihboral phiar a ni ang. (Matthaia 24:​29, 30; Thu Puan 16:​14, 16) Rinnaa kalna chuan Bible hrilh lâwkna thlen famkimna lakah min harhvântîr a ni. United Nations ang chi mihring siam chawp pâwl engpawh hi Pathianin remna leh muanna dik tak a rawn thlentîrna tûr hmanrua angah kan ngai lo. Chuti a nih chuan, kan nun dân chuan “LALPA ni ropui tak chu a hnai” tih kan rin tlatna a târ lang tûr a ni dâwn lawm ni?​—⁠Zephania 1:​14.

Hmuh Theiha Kal​—⁠Engtianga Hlauhawm Nge?

15. Pathian malsâwmna an dawng nachungin, eng thangah nge hmân lai Israel mite chu an awh?

15 Hmân lai Israelte thiltawn chuan rinna tihchauh nâna hmuh theiha kal a hlauhawm dân a entîr a ni. Israel mite chuan Aigupta pathian dik lote timualphotu hri sâwmte kha an mit ngeia hmuin, Tuipui Sen ata mak taka chhanchhuahna tawng mah se, thuawih lo takin rangkachak bawng no lem siamin an bia a. “Tlâng ata lo chhuk thla har” tak Mosia nghah chu an ningin an nghâk peih lo va. (Exodus 32:​1-4) An nghah peih lohna chuan mita hmuh theih milem be tûrin a chêttîr ta a ni. Hmuh theiha an kalna chuan Jehova thin a tiur a, mi “sângthum” thihna a thlen a ni. (Exodus 32:25-​29) Tûn laia Jehova betute’n amah rinchhan lohna leh a thutiam ti famkim tûra a theihna an rin lohzia târ langtu thutlûkna an siam hian, chu chu a va han lungchhiatthlâk tak êm!

16. Israel mite chu engtin nge pâwn lam lan dânin a nghawng?

16 Israel mite chu pâwn lam lan dân chuan kawng dangin a nghawng a ni. Hmuh theiha kalna chuan anmahni chu hmêlmate hlauvin a khurhtîr a. (Number 13:​28, 32; Deuteronomy 1:​28) Chu chuan Pathian pêk Mosia thuneihna a chotîrin, an nun hman chungchângah nasa takin a phunnawitîr a ni. He rinna tlâkchhamna hian Ram Tiam aiin ramhuai thununna hnuaia awm Aigupta chu a thlantîr zâwk a ni. (Number 14:​1-4; Sâm 106:24) A mite’n an Lal hmuh theihlohva zah lohna nasa tak an lantîr a hmuhna chuan Jehova rilru chu a va tina dâwn tak êm!

17. Samuela hun laiin engin nge Israelte chu Jehova kaihhruaina hnâwltîr?

17 Zâwlnei Samuela hun lai pawhin, duhsak tak Israel hnam chu hmuh theiha kalna thangah an âwk leh a. Mite chuan an hmuh theih tûr lal neih an duh ṭan a. Jehova’n an Lal a nihzia a lantîr tawh nachungin, chu chu rinnaa anmahni kaltîr nân a tâwk lo. (1 Samuela 8:​4-9) Anmahni ngeiin an chhiatpui atân, âtthlâk takin Jehova kaihhruaina ṭha famkim chu an hnâwl a, anmahni hual vêltu hnamte ang nih chu an thlang zâwk a ni.​—⁠1 Samuela 8:​19, 20.

18. Hmuh theiha kal a hlauhawmna chungchângah eng nge kan zir theih?

18 Tûn laia Jehova chhiahhlawhte kan nih angin, Pathian nêna kan inlaichînna ṭha chu kan hlut a. Hun kal tawha thilthlengte aṭanga zirlai hlu takte zir leh nunpui chu kan châk hle a ni. (Rom 15:4) Israel mite hmuh theiha an kal khân, Pathianin Mosia hmangin kawng a kawhhmuh tih an theihnghilh a. Kan fîmkhur loh chuan, keini pawhin Pathian Jehova leh Mosia Ropui zâwk, Isua Krista chuan tûn laia Kristian kohhran an kaihruai a ni tih chu kan theihnghilh ve thei a ni. (Thu Puan 1:​12-16) Jehova lei lam inawpna pâwl chunga mihring thlîr dân neihna lakah chuan kan invêng tûr a ni a. Chutiang thlîr dân neihna chuan phunnawina leh Jehova aiawhtute ngaihsân lohna, “bawi rinawm, fing tak” hmanga thlarau lam chaw min pêkte ngaihsân lohna thleng a awmtîr thei a ni.​—⁠Matthaia 24:45.

Rinnaa Kal Tum Tlat Rawh

19, 20. Eng nge tih i tum a, engvângin nge?

19 Bible chuan: “Kan buante hi tisa leh thisen an ni si lo, lalnate leh, thuneihnate leh, he thim chunga khawvêl rorêltute leh, vân hmunahte thlarau sualho awmte an ni zâwk e,” tiin a sawi. (Ephesi 6:​12) Kan hmêlma lian ber chu Diabol-Setana hi a ni a. A tum chu Jehova kan rinna tihchhiat hi a ni. Pathian rawngbâwl kan tum tlatna laka min pêntîr thei tûr thil engpawh a hmang dâwn a ni. (1 Petera 5:​8) Setana kal hmang pâwn lam lan dân buma awm lo tûr chuan engin nge min hum thei ang? Hmuh theiha kal lova, rinnaa kal zâwk nain min vêng thei ang! Jehova thutiam rinna leh rin nghehna chuan ‘rinna kawnga lawng keh anga keh chhiatna’ lakah min vêng bawk ang. (1 Timothea 1:​19) Chuvângin, Jehova malsâwmna chu ring tlat chungin rinnaa kal zêl chu i tum tlat ang u. Kan hma lawka thil lo thleng tûr zawng zawng laka kan him theih nân i ṭawngṭai reng bawk ang u.​—⁠Luka 21:36.

20 Hmuh theiha kal lova, rinnaa kan kal zâwk hian, entawn tûr ṭha chungchuang kan nei a ni. Bible chuan: “Krista pawh khân a tuarsak che u avângin hetiang ti tûrin koh in ni asin; a hniaka in zuina tûrin entawn tûr a hnutchhiah che u kha,” tiin a sawi. (1 Petera 2:​21) A dawta thuziak chuan a ruala kan kal theih dân a sawi ang. (w05 9/15)

I Hre Chhuak Em?

• Hmuh theiha kal lova, rinnaa kal zâwknaah Mosia leh Esauva entîrna aṭangin eng nge i zir?

• Hausak âtchilhna pumpelh dân ber chu eng nge ni?

• Rinnaa kalna chuan engtin nge tâwpna a lo thleng lawk dâwn lo nia ngaihna chu pumpelh tûra min ṭanpui?

• Engvângin nge hmuh theiha kal a hlauhawm?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 13-naa milem]

Mosia chu rinnain a kal

[Phêk 14-naa milem]

Intihhlimna hian theocratic rawngbâwlna a thlahthlamtîr ṭhîn che em?