A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Chronicles Bu Hnihna Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Chronicles Bu Hnihna Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Jehova Thu Chu A Nung

Chronicles Bu Hnihna Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

BIBLE-A Chronicles Bu Hnihna chu Israel chunga Solomona lalnain a inṭan a. Babulona sala hruai Judate hnêna Persia Lal Kura thusawi: “[Jehova chuan] Judai rama Jerusalem-ah chuan a in saksak tûrin thu min pe a ni. In zînga ama mite tawh phawt hnênah chuan LALPA a Pathian chu awm sela, [Jerusalemah] han chho rawh se,” tih thupêk hian lehkhabu chu tihtâwp a ni. (2 Chronicles 36:23) Puithiam Ezra chuan B.C.E. 460 khân a ziak zo va, B.C.E. 1037 aṭanga B.C.E. 537 thleng, kum 500 chhûnga thilthlengte a tel a ni.

Kura thupêk chuan Judate tân Jerusalema kîr leh tûr leh chuta Jehova biakna dinthar leh tûrin kawng a hawnsak a. Amaherawhchu, Babulon sala kum tam tak an tânna chuan an chungah nghawng ṭha lo tak a nei. Sal tâng kîr lehte chuan an mahni ram chanchin hriatna an tlachham a. Chronicles Bu Hnihna chuan lal Davida thlah lalte rorêl chhûnga thilthlengte chu chiang tak leh kimchang takin a kaitawi a ni. Pathian dik thuâwihna aṭanga malsâwmna lo awmte leh a thuâwih lohna rah chhuahte a târ lan bawk avângin he thu hi kan tân a ngaihven awm hle bawk.

LALIN JEHOVA TAN IN A SA

(2 Chronicles 1:​1–9:31)

Jehova chuan Lal Solomona chu a thinlung duhzâwng tak​—⁠finna leh hriatna​—⁠chu hausakna leh chawimawina nên lam a pe a. Lal chuan Jehova tân in ropui tak Jerusalemah a sa a, mite chu “hlim tak leh lâwm takin” an awm a ni. (2 Chronicles 7:10) Solomona chuan “khawvêl lal zawng zawngte chu hausakah leh finah a khûm vek a ni.”​—⁠2 Chronicles 9:⁠22.

Solomona chu Israel rama kum 40 a lal hnuah “a pi leh pute hnênah a muhîl a, a aiah a fapa Rehoboama a lal ta a.” (2 Chronicles 9:31) Ezra chuan Solomona’n biakna dik a pênsan thu a ziak tel lo. Lal chungchâng a ṭha lo lam a sawi awmchhun chu, âtthlâk taka Aigupta aṭanga sakawr tam tak a lei leh Pharaoa fanu nupuia a neih chu a ni. Ezra chuan chanchin chu a ṭha lam hawiin a ziak tihna a ni.

Bible Chungchânga Zawhnate Chhânna:

2:​13, 14—⁠Engvângin nge kut themthiama thlahtu heta sawi hi 1 Lalte 7:14-a mi nên a inan loh? Lalte Bu Khatna chuan kut themthiama nu chu “Napthali hnam hmeithai fa” tiin a sawi a, chu chu Napthali hnam pasala a neih vâng a ni a. Mahse, amah chu Dana hnama mi a ni thung. A pasal a thih hnu chuan, Tura mi pasalah a nei a, an fa chu kut themthiama chu a ni.

2:18; 8:​10—⁠Hêng chângte hian hnathawkte chunga rêlbâwltu leh vêngtu anga ṭang hotu bîkte chu 3,600 leh 250 belhkhâwm nia a sawi laiin, 1 Lalte 5:16; 9:23 chuan 3,300 leh 550 belhkhâwm angin a sawi thung a. Engvângin nge a number hi a inan loh? A danglam chhan chu hotu bîkte ṭhen hran dân vâng a nih a rinawm. Chronicles Bu Hnihna chuan Israel ni lo mi 3,600 leh Israel mi hotu bîk 250 anga a sawi laiin, Lalte Bu Khatna ve thung chuan hnathawk vêngtu 3,300 leh dinhmun sâng zâwk chelh hotu mi 550 angin a thliar hrang thung a ni thei ang. A engapawh chu ni se, hotu bîk anga awm chu a belhkhâwmin 3,850 a ni ve ve a ni.

4:​2-4—⁠Engvângin nge dâr zêm siam nghahchhan atân sebâwng lemte chu hman a nih? Bible-ah chuan sebâwngte hi chakna entîrna a ni a. (Ezekiela 1:10; Thu Puan 4:​6, 7) Dâr sebâwng 12-hi “dâr zêm,” lianpui, ton 30 vêla rit a nih avângin, sebâwng lemte nghahchhan atâna hman chu a inâwm hle a ni. He mi atâna sebâwng lem siam hian thupêk pahnihna, biak atâna thil lem siam khapna chu engti kawng mahin a palzût lo.​—⁠Exodus 20:​4, 5.

4:​5—⁠Dâr zêmin eng zât chiah nge a dawn? Chhûn khah a nih chuan, zêm chuan 1,200, a nih loh leh Bible lehlin dangin a sawi angin bath sângthum, liter 66,000 vêl a dawng thei a ni. Mahse, tui an chhûn khah zât pângngai chu a dawn theih zât hmun thuma ṭhena hmun hnih vêl a ni a. Lalte Bu Khatna 7:26 chuan: “Bath sânghnih [liter 44,000] dawng a ni,” tiin a sawi.

5:​4, 5, 10—⁠A tîra biakbûka eng bungrua nge Solomona biak in saka dah a nih? A tîra biakbûka thil awm, Solomona biak in saka dah awmchhun chu Thuthlung Bâwm a ni a. Biak in sak zawh a nih chuan, biak bûk chu Gibeon aṭanga Jerusalemah lâk a niin, chutah chuan dah ṭhat a nih a rinawm hle.​—⁠2 Chronicles 1:​3, 4.

Kan Zir Tûrte:

1:​11, 12. Solomona thil dîl chuan Jehova chu lalin finna leh hriatna neih a duh ber tih a hriattîr a. Pathian hnêna kan ṭawngṭaina pawh hian kan thinlunga kan duh ber chu a lantîr a ni. Chuvângin, ṭawngṭainaa kan thu chhamte chhût chian chu a finthlâk a ni.

6:​4-6. Jehova ngilneihna leh a ṭhatna avânga kan lâwm tak zetna chuan Jehova chu ngaina tak leh lâwm taka fak tûrin min chêttîr tûr a ni.

6:​18-21. Pathian chu insak engah mah leng lo mah se, biak in sak zawh tâk chu Jehova biakna hmunpui tûr a ni a. Tûn laiah hian, Jehova Thuhretute Kingdom Hall-te chu vêngchhûnga biakna dik hmunpuite a ni.

6:​19, 22, 32. Jehova chuan mi zawng zawng​—⁠lalber aṭanga ram chhûnga mi tê berte​—⁠ṭawngṭaina a ngaithla a, tih tak zeta a hnêna rawn pan hnam dang mite ṭawngṭaina pawh chu a ngaithla a ni. *​—⁠Sâm 65:2.

DAVIDA THLAHA LALTE INDAWT DAN

(2 Chronicles 10:​1–36:23)

Israel lalram chu hmâr lam hnam sâwm lalram leh chhim lam hnam hnih Juda leh Benjamin lalram tiin, hmun hnihah a inṭhen a. Israel zawng zawnga puithiamte leh Levia mite chuan Davida leh a thlah lalte malsâwm tûra Jehova thutiam avângin Solomona fapa Rehoboama chu an thlâwp a. Biak in chu sak zawh a nih hnu kum 30 hnu lawkah, a chhûnga ro hlu dahte chu rawk a ni.

Rehoboama hnua lal 19-te zîngah chuan, 5-te chu an rinawm a, 3-te chu atîrin rinawm mah se an rinawm zui lo va, pakhat chu a kawng dik lo ata a hawi lêt thung. Lal dang zawngte chuan Jehova mithmuhin thil sual an ti vek a ni. * Jehova rinchhantu lal pangate thiltih chu sawi uar bîk a ni a. Hezekia’n biak ina rawngbâwlna a thar thawh thu leh Josia’n Kalhlen Kût ropui tak a buatsaihna thu chu Jerusalema Jehova biakna din leh duhtu Judate tân chuan, intihchakna nasa tak a ni ngei ang.

Bible Chungchânga Zawhnate Chhânna:

13:5—⁠‘Chi thuthlung’ tih chu eng tihna nge? Thil a vawn ṭhat theih avângin, chi chu nghehna leh danglam theih lohna entîrtu a ni a. Chuvângin, ‘chi thuthlung’ chuan inremna nghet a kâwk a ni.

14:​2-5; 15:​17—⁠Lal Asa chuan “hmun sângte” a thehthang bo vek em? A thehthang bo vek lo niin a lang. Asa chuan pathian dik lo an biakna hmun sângte chauh thehthangin, Jehova an biakna hmun sângte a la zuah a ni thei ang. A lal hun tâwp lamah hmun sângte an sa leh pawh a ni thei bawk. Hêng hmun sângte hi a fapa Jehosaphata chuan a thehthang bo a. A nihna takah chuan, Jehosaphata lal chhûng pawhin hmun sângte chu a bo tak tak lo a ni.​—⁠2 Chronicles 17:​5, 6; 20:​31-33.

15:9; 34:​6—⁠Simeona thlahte chuan Israel lalram ṭhendarhnaah khawi hmun nge an chan? Simeona thlahte chuan Juda thlahte ram chan chhûnga hmun hrang hrang an chang a, chuvângin Juda leh Benjamin chhim lam lalram chhûngah an awm a ni. (Josua 19:⁠1) Amaherawhchu, sakhaw lam leh politics lamah chuan hmâr lam lalram nên an inthurual a. (1 Lalte 11:​30-33; 12:​20-24) Chuvângin, Simeona thlahte chu hnam sâwm lalram zînga chhiar tel an ni.

16:13, 14—⁠Asa chu hâlral a ni em? Ni lo, “meipui nasa tak an chhep a” tih chu Asa taksa hâlna ni lovin, rimtui hâlna a sawina a ni.

35:​3—⁠Josia chuan khawi aṭangin nge Bâwm thianghlim chu biak inah a lâk luh? Bâwm chu lal sualte zînga pakhatin a hmain a lo dah sawn nge Josia chuan nasa taka biak in siam ṭhat hun chhûngin hmun dangah a dah sawn zâwk tih Bible chuan a sawi lang lo. Solomona hnua Bâwm chungchâng sawina awmchhun chu Josia’n biak ina a lâk luh chu a ni mai.

Kan Zir Tûrte:

13:​13-18; 14:​11, 12; 32:​9-23. Jehova rinchhan a pawimawhzia a va lang tak êm!

16:​1-5, 7; 18:​1-3, 28-32; 21:​4-6; 22:​10-12; 28:​16-22. Ram dang mite emaw, ring lotute emaw nêna ṭanrualna chuan rah ṭha lo tak a chhuah a. Khawvêl nêna ṭûl lo taka inkaihhnawihna pumpelh chu a finthlâk a ni.​—⁠Johana 17:​14, 16; Jakoba 4:⁠4.

16:​7-12; 26:​16-21; 32:​25, 26. Chapona chuan Lal Asa chu a nun tâwp lam kumahte chuan ṭha lo takin a chêttîr. Chapona thinlung chuan Uzia chu a tlûkchhiattîr bawk. Hezekia chuan Babulon mitirhte chu a rote a hmuhtîr khân, â tak emaw, chapo tak emawin thil a ti a ni. (Isaia 39:​1-7) “Chapona chu boralna hmâah a kal a, rilru intivei chu tlûkna hmâah,” tiin Bible chuan a vaukhân a ni.​—⁠Thufingte 16:18.

16:9. Jehova chuan a lama rilru dik tak pute chu a ṭanpui a, anmahni tâna a chakna hman chu a châk hle a ni.

18:​12, 13, 23, 24, 27. Mikaia angin, Jehova leh a thiltumte chungchâng sawinaah kan huaisen tûr a ni.

19:​1-3. Jehova chuan thinrim chhan tûr kan siamsak hunah pawh kan ṭhatna lai a zawng tho.

20:​1-28. Jehova kaihhruaina zawnga a lama inngaitlâwm taka kan hawi chuan, ani chu kan hmu ang tih kan chiang thei a ni.​—⁠Thufingte 15:29.

20:17. Juda mite’n mahnia thil tih mai aia Jehova an rinchhan tlat angin, keini pawhin kan chaknaa innghat lovin Jehova kan rinchhan tlat tûr a ni a. Lalram kan thlâwp tlat tûr a ni bawk. Tichuan Jehova chuan min chhandam ang.

24:​17-19; 25:14. Milem biakna chu Joasa leh a fapa Amazia tân chuan thang a ni tih a chiang hle. Tûn laiah pawh, milem biakna, a bîkin hriat thiam harsa zâwk duhâmna leh ram hmangaihna anga a lo kal hian mi a thlêm thlu thei bawk a ni.​—⁠Kolossa 3:5; Thu Puan 13:4.

32:​6, 7. Keini pawh ‘Pathian râlthuam famkima’ inthuama thlarau lam indonaa kan beihnaah chak tak leh huai takin kan awm ve ngei tûr a ni.​—⁠Ephesi 6:​11-18.

33:​2-9, 12, 13, 15, 16. Mi chuan a inlamlêt tak zetzia chu thil sual tih bânsanna leh thil dik tih tuma nasa taka beihna hmangin a lantîr a ni. Thinlung taka inlamlêtna hmangin, Lal Manasea ang hiala suaksualte pawhin Jehova zahngaihna an chang thei a ni.

34:​1-3. Naupan laia dinhmun ṭha lo tak kan tawh a engamah hian Jehova hre lo tûr leh a rawng bâwl lo tûrin min dang kher lo. Josia chuan a naupan laiin, inlamlêtna tak tak lantîrtu a pu Manassea hnên aṭangin thununna ṭha a dawng a ni thei ang. Chu thununna ṭha a dawn engpawh chuan a hnuah rah ṭha tak a chhuah ta a ni. Kan tân pawh chutiang tho chu a ni ve thei a ni.

36:​15-17. Jehova chu mi khawngaih thei leh dawh thei tak a ni a. Amaherawhchu, a khawngaih theihna leh a dawhtheihna chuan chin tâwk a nei a ni. Jehova’n he kalhmang suaksual a tih tâwp huna chhandam ni tûrin, mite chuan Lalram thuhrilhna hna chu lâwm takin an dawngsawng tûr a ni.

36:​17, 22, 23. Jehova thu chu a thleng dik ziah a ni.​—⁠1 Lalte 9:​7, 8; Jeremia 25:​9-11.

Lehkhabuin Chêt A Thawhtîr

“Josia chuan, Israel ramin a huam zawng zawng ata thil tenawm zawng zawng chu a thehthang bo va, Israel rama awm zawng zawngte chu LALPA an Pathian rawng a bâwltîr a,” tiin 2 Chronicles 34:33 chuan a sawi a ni. He mi ti tûr hian Josia chu engin nge chêttîr? Secretary Saphana’n Jehova Dân bu an hmuhchhuah thar Lal Josia hnêna a rawn ken chuan, lal chuan mi a chhiar chhuahtîr a. A thil hriat chuan Josia rilru chu a khawih êm avângin, a dam chhûng zawngin biakna thianghlim chu thatho takin a chawisân phah a ni.

Pathian Thu chhiar leh kan thil chhiarte ngun taka ngaihtuahna chuan nasa takin min nghawng thei a. Davida thlah lalte indawt dân chungchâng thuziak ngaihtuahna chuan Jehova chunga rinna nghattute entawn tûr siam zui tûr leh nghat lotute nungchang pumpelh tûrin min fuih a ni lawm ni? Chronicles Bu Hnihna chuan Pathian dik hnêna kan inpumpêkna pumhlûm pe tûr leh a laka rinawm reng tûrin min chawk tho va. A thu hi a nungin, thil a ti thei tak zet a ni.​—⁠Hebrai 4:12. (w05 12/1)

[Footnote-te]

^ par. 9 Biak in hawnna leh chu mi ṭuma Solomona ṭawngṭaina aṭanga zir tûr dangte chungchânga zawhna dangte hmuh belh nân Vênnainsâng, July 1, 2005, phêk 28-​31 en rawh.

^ par. 1 Juda Lalte indawt dân chu Vênnainsâng, August 1, 2005, phêk 12-ah en rawh.

[Phêk 18-naa milem]

Dâr zêm nghahchhan atâna sebâwng lemte hman a inâwmna chhan i hria em?

[Phêk 21-naa milemte]

A naupan laiin ṭanpuina hmu tlêm hle mah se, Josia chu Jehova laka rinawm takin a ṭhang chho