A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Pathian Nêna Lêng Dûnin, Rah Ṭha Chu Seng Rawh

Pathian Nêna Lêng Dûnin, Rah Ṭha Chu Seng Rawh

Pathian Nêna Lêng Dûnin, Rah Ṭha Chu Seng Rawh

“Thli an chîng a, thli chhia an seng dâwn si a.”​—⁠HOSEA 8:⁠7.

1. Engtin nge Jehova nên kan lên dun theih ang?

HRUAITU thiltawn ngah takin min hruai chuan hmun hlauhawm tak kal tlanga zin chu a him zâwk ngei ang. Mahni chauhva kal ai chuan, chutiang hruaitu bula kal chu a finthlâk dâwn a ni. Kawng ṭhenkhatah chuan, hei hian tûna kan dinhmun hi a entîr a ni. Jehova’n tûn lai khawvêl suaksual tak kârah hian min hruai a tih theih a. Mahnia kal ai chuan a bula kal, a nih loh leh amah nêna lên dun chu a finthlâk zâwk a ni. Engtin nge Pathian nên kan lên dun theih ang? A Thua kaihhruaina a pêkte zawmna hmangin.

2. He thuziakah hian eng nge sawiho ni dâwn?

2 Thuziak hmasaah chuan Hosea bung 1 aṭanga bung 5-naa tehkhinna lemchan chu sawiho a ni tawh a. Kan hmuh tawh angin chu tehkhinna chuan Pathian nêna lêng dûn tûra min ṭanpui thei tûr zirlaite a pai a ni. Tûnah chuan bung 6 aṭanga bung 9 thlenga târ lan thu pawimawh ṭhenkhat ilo sawiho ang u. Hêng bung li thu tlângpuite en thuak thuak hmasak chu a ṭangkai hle ang.

A Tlângpui En Thuak Thuakna

3. Hosea bung 6 aṭanga bung 9-a thu awmte chu tawifel takin sawi rawh.

3 Jehova’n a bul berah chuan hmâr lam Israel hnam sâwmte hnêna thu hrilh lâwk tûrin Hosea chu a tîr a. Chu ram, a ram chhûnga hnam lian ber hming chawia Ephraim tia hriat bawk chuan Pathian a hawisan a ni. Hosea bung 6 aṭanga bung 9 chuan mipuite’n Jehova thuthlung bawhchhiain leh suahsual rawngbâwlin rinawm lohna an lantîr tih a târ lang. (Hosea 6:⁠7) Jehova lam hawi kîr leh aiin khawvêl inzawmkhâwm pâwlte chu an ring zâwk a. Thil ṭha lo an theh zêl avângin, thil ṭha lo vêk chu an seng ang. Thu danga sawi chuan, an chunga rorêlna râpthlâk tak chu a lo thleng thuai ang. Mahse, Hosea hrilh lâwknaah chuan thu thlamuanthlâk tak pawh a tel bawk. Mite chuan Jehova hnênah an kîr leh theiin, thinlung tak zeta inlamlêtna an lantîr phawt chuan zahngaihna lantîr an ni ang tih an hre chiang a ni.

4. Eng zirlai ṭangkai takte nge Hosea hrilh lâwkna aṭangin kan ngaihtuah ang?

4 He Hosea hrilh lâwkna bung li aṭang hian Pathian nêna lêng dûn tûra min ṭanpuitu tûr kaihhruaina kan hmuh belh thei a ni. Zirlai ṭangkai tak palite chu ilo ngaihtuah ang u: (1) Inlamlêtna dik tak chu ṭawngkam mai ni lo, thiltiha târ lan a ni; (2) inthawina ringawt hian Pathian a tilâwm lo; (3) Jehova chu amah betute’n an hawisan hian a rilru a nâ; (4) rah ṭha seng tûr chuan, chi ṭha kan theh ngei a ngai, tihte chu.

Inlamlêtna Dik Tak Târ Lan Dân

5. Hosea 6:​1-3-a târ lan thu pawimawh lei ber chu sawi rawh.

5 Hosea hrilh lâwkna chuan inlamlêtna leh zahngaihna chungchâng min zirtîr nasa hle. Hosea 6:​1-3-ah chuan heti hian kan chhiar a ni: “Hawh u, LALPA hnênah i kîr ang u: min lo pawt sawm tawh na a, min tidam leh dâwn si a, min lo vaw tawh na a, min tuam leh dâwn si a. Ni hnih chinah min tinung ang a; ni thum nîah min kaitho vang a, a hmâah kan awm ang. LALPA hriatna chu i ûm zêl ang khai, i hria ang u; zîng anga khêl lovin a thawk chhuak ngei ṭhîn a ni: kan hnênah ruah angin, ruah hnuhnûng, lei tihuhtu ang maiin a lo thleng ang,” tiin.

6-8. Israelte inlamlêtnaah eng thil dik lo nge awm?

6 Tuin nge he Bible chânga chhinchhiah thute hi sawi? Ṭhenkhat chuan hêng thute hi Israel mi rinawm lote sawi niin an hria a, thuâwih lote chuan inlamlêtna der lantîrin, Pathian zahngaihna chu remchângah an la niin an sawi. Mi dangte erawh chuan, mipuite chu Jehova hnêna lo kîr leh tûra zâwlnei Hosea ngenna niin an sawi thung. A sawitu chu tu pawh ni se, zawhna pawimawh tak chu, Israel hnam sâwm lalrama mi nâwlpuite chu Jehova lama kîr lehin, inlamlêtna dik tak an lantîr em?, tih hi a ni a. A chhânna chu, An lantîr lo, tih a ni. Jehova chuan Hosea kal tlangin: “Aw Ephraim, engtin nge ka tih ang che? Aw Juda, engtin nge ka tih ang che? Min hmangaihna chu zîng ṭiauchhûm leh dai ral ta thuai ṭhîn ang hi a ni si a,” tiin a sawi a ni. (Hosea 6:⁠4) Pathian mite thlarau lam dinhmun chhe tak târ langtu a va ni êm! Hmangaihna, a nih loh leh hmangaihna rinawm chu​—⁠zîng dai, nî a rawn chhuah ruala ral ta thuai ṭhîn ang mai hian​—⁠a ral ṭêp tawh a ni. Mite chu inlamlêt angin lang mah sela, Jehova chuan zahngaihna lantîr chhan tûr a hmu tlat lo. Eng nge thil dik lo chu ni ta ang?

7 Israelte inlamlêtna chu thinlung aṭangin a ni lo. Hosea 7:14 chuan Jehova’n a mite a lawm loh chhan chu sawiin: “An thinlung takin mi au lo va an khum laizâwlah an chiau mai mai zâwk a ni,” tiin a sawi a. Châng 16-naah chuan: “An hawi kîr a, Chungnungbera hnênah ni lovin,” tiin a sawi zawm a ni. Mite chuan Jehova nêna an inlaichînna siam thar leh nâna tih ngai inthlâkthlengna hmangin a biakna chungnung lama hawi kîr chu an duh lo. Rinhlelh ruallohvin, Pathian nêna lên dun chu an duh lo a ni.

8 Israel lantîr inlamlêtnaah chuan thil fel lo dang a awm a. Mite chuan thil sual​—⁠dik tak chuan, sualna chi hrang tam tak, inbum te, tualthah te, rûkrûk te, milem biak te, leh hnam dang nêna inneih pawlhna âtthlâk takte chu an ti chhunzawm zêl a ni. An châkna sual chu anmahnia a alh tlat avâng ni âwm takin, Hosea 7:​4-ah chuan mite chu “thuk,” a nih loh leh chhang siamtu thuk nên a tehkhin a. Chutiang thlarau lam dinhmun chhe tak avângin, mite chuan zahngaihna an phu em? Phu lul lo! Hosea chuan mipui helhote chu Jehova’n “an khawlohna chu a hre reng ang a, an sualnate chu a thungrûl ang” tih a hrilh a ni. (Hosea 9:⁠9) An tân zahngaihna rêng a awm lo!

9. Hosea thute chuan inlamlêtna leh zahngaihna chungchâng eng nge min zirtîr?

9 Hosea thua kan chhiar angin, inlamlêtna leh zahngaihna chungchâng eng nge kan zir? Rinna nei lo Israelte vaukhânna târ chhuah hian Jehova zahngaihna hlâwkpui tûr chuan, thinlung tak zeta inlamlêtna kan lantîr tûr a ni tih min zirtîr a ni. Engtin nge chutiang inlamlêtna chu târ lan a nih? Jehova chu mittui leh ṭawngkam maiin a bum lo. Inlamlêtna dik tak chu thiltiha lantîr a ni a. Zahngaihna dawng tûr chuan thilsual titu chuan a sual kawng chu kalsan ṭhak a, Jehova biakna chungnung tehnate mila a nun a thlâk a ngai a ni.

Inthawina Ringawt Hian Jehova A Tilâwm Lo

10, 11. Israelte chungchângin a târ lan angin, engvângin nge inthawina ringawt hian Jehova a tihlâwm loh?

10 Tûnah Jehova nêna lêng dûn tûra min ṭanpui theitu tûr zirlai pahnihna chu ilo sawiho ang u. Chu chu hei hi a ni: Inthawina ringawt hian Pathian a tilâwm lo, tih hi. Hosea 6:6 chuan: “Inthawina duh lovin khawngaihna ka duh si a; hâlral thilhlan aite chuan Pathian hriatna ka duh zâwk a ni,” tiin a sawi. Jehova chuan khawngaihna, a nih loh leh hmangaihna rinawm​—⁠thinlung mizia​—⁠leh amah hriatna chu a duh a ni tih chhinchhiah rawh. Nimahsela: ‘Engvângin nge he mi Bible châng hian Jehova’n “inthawina” leh “hâlral thilhlan” a duh lo tia a sawi? Chûngte chu Mosia Dân hnuaia thil phût a ni lawm ni?’ tiin i ngaihtuah mai thei.

11 Inthawina leh hâlral thilhlante chu Dân hnuaiah chuan thil phût a ni ngei mai; mahse, Hosea dam rualpuite zîngah chuan thil fel lo tak a awm a ni. Israelte zîngah chuan Pathian hnêna an inpêkzia lantîr nân maia chûng inthawinate hlântu an awm niin a lang. Chutih rual rual chuan, thilsual an ti reng tho a ni. An sualna hmang chuan an thinlungah hmangaihna rinawm a awm lo tih an târ lang a. Pathian hriatna mila an nun loh avângin chu hriatna an hnâwlzia chu an lantîr bawk a ni. Mite chuan thinlung dik an neih loh va, nun kawng dik an zui bawk si loh chuan an inthawinate chuan eng hlutna nge a neih tehrêng ang? An inthawinate chu Jehova tân chuan tenawm mai a ni.

12. Hosea 6:6 chuan tûn laia mite tân eng vaukhânna nge a pai?

12 Hosea thu chuan tûn laia biak ina kal ṭhîn tam takte tân vaukhânna a pai a ni. Sakhaw chîn dânte chu zuiin Pathian hnênah thilhlan an hlân a. Mahse, an biakna chuan an nî tin nunah nghawng a nei a nih pawhin, a nei tlêm hle a ni. An thinlungin Pathian hriatna dik la tûra a chêttîr loh va, chu hriatna chu thilsual tihna ata hawi kîrna hmanga nunpui an tum si loh chuan, chutiang mite chuan Pathian an tilâwm tak zet ang em? Tumahin sakhaw thiltih mai chuan Pathian a tihlâwm ring suh se. A Thu mila nung tak tak si lo va, a pâwnlânga biakna hmanga a duhsakna hlawh chhuah tumtute lakah Jehova chu a lâwm lo a ni.​—⁠2 Timothea 3:⁠5.

13. Eng ang inthawina nge kan hlan a; mahse, a hlutna chungchângah eng nge rilrua vawn reng tûr?

13 Kristian dikte kan nih angin, inthawina ringawt hian Pathian a tilâwm lo tih kan thinlungah kan vawng tlat a. Jehova hnênah rana inthawina kan hlân tawh lo ngei mai. Amaherawhchu, ‘faka inthawina, a hming ṭanna hmuite rah chu Pathian hnênah kan hlân fo’ a ni. (Hebrai 13:15) Pathian hnêna chutiang thlarau lam thilte hlân a, kan thilsual tihte thawi dam thei nia ngaiin, Hosea hun laia Israel thilsual titute ang kan nih loh chu a pawimawh hle. Mipat hmeichhiatna lama a rûka inhnamhnawih tleirâwl pakhat chungchâng hi han ngaihtuah teh. A hnuah chuan: “Ka thil tihsual chu a hliah khuh theih ringin thlawhhma rawngbâwlnaah ka thawk tam sauh a ni,” tiin a sawi a ni. Chu chu Israel khaw lo takte thil tih tum nên a thuhmun a ni. Amaherawhchu, thinlunga min turtu dik tak leh Pathian ṭih nungchang kan lantîr chauhvin, kan fakna inthawina chu Jehova tân pawm tlâk a ni ang.

Jehova Chu Amah Betute’n An Kalsan Hian A Rilru A Nâ

14. Pathian rilru eng hi nge Hosea hrilh lâwkna chuan a laih lan?

14 Hosea bung 6 aṭanga bung 9 chhûnga kan zir theih a pathumna chu amah betute’n an kalsan huna Jehova rilru nat dân hi a ni. Pathian hian rilru khauh tak leh nêm tak a nei kawp a. An sualna ata inlamlêtte lakah chuan rilru nêmna lantîrtu hlimna leh lainatna a nei a ni. A mite an inlamlêt loh erawh chuan, nasa takin thil a ti rap ṭhîn. Pathian chuan kan ṭhatna tûr nasa taka a ngaihtuah avângin, amah nêna rinawm taka kan lên dun hian a hlim a. “LALPA chu a mite chungah a lâwm si ṭhîn a,” tiin Sâm 149:4 chuan a sawi a ni. Mahse, a chhiahhlawhte an rinawm loh hian Pathian chuan engtin nge a ngaih?

15. Hosea 6:​7-in a sawi dânin, Israel mi ṭhenkhatte chuan engtin nge thil an tih?

15 Israel rinawm lote chungchâng sawiin, Jehova chuan: “Adama angin thuthlung chu an bawhchhia a, chutah chuan vervêk takin ka chungah an ti a ni,” tiin a sawi. (Hosea 6:⁠7) Hebrai thumal ‘vervêk taka ti’ tih chu “bum, rinawm lo taka (dâwr)” tihna pawh a ni. Malakia 2:​10-16-ah chuan chu Hebrai thu mal tho chu Israel mi, an kawppuite laka rinawm lote nungchang sawifiah nâna hman a ni. Hosea 6:​7-a thu mal hman chungchângah lehkhabu pakhat chuan hei hi “inneihna nêna hmehbelna ṭawngkam” a ni a, chu chuan “hmangaihna bawhchhiatna” dinhmun a kâwk tih a sawi.

16, 17. Israelte’n an hnam nêna Pathian thuthlun chungchângah engtin nge an tih? (b) Kan thiltih chungchângah eng nge kan hriat reng tûr?

16 Jehova chuan Israel chu an thuthlunna avângin nupui angin a thlîr a. Chuvângin chu thuthlun an palzût chuan, uirê ang mai an ni. Pathian chu pasal rinawm tak ang a ni a; mahse, a mite chuan an kalsan si!

17 Eng nge kan an ve le? Pathian chuan amah nêna kan lên dun leh lên dun loh chu a ngai pawimawh hle a. “Pathian chu hmangaihna a ni” tih leh kan thiltihin a nghawng a ni tih hriat reng a ṭha hle. (1 Johana 4:16) Kawng dik lo kan ûm chuan, Jehova rilru kan tinâin, kan tilungngai thei a ni. He mi rilrua vawn reng hi thlêmna laka invênna thiltithei tak a ni thei a ni.

Rah Ṭha Kan Seng Theih Dân

18, 19. Eng thu bul nge Hosea 8:​7-ah kan hmuh a, engtin nge chu thu bul chu Israelte chungah a thlen dik?

18 Hosea hrilh lâwkna aṭanga zir tûr a palina​—⁠rah ṭha kan seng theih dân chu ilo ngaihtuah ang u. Israelte leh rinna tlâkchhamna an kawng zawh âtthlâk tak leh lohthlâwn tak chungchângah, Hosea chuan: “Thli an chîng a, thli chhia an seng dâwn si a,” tiin a ziak a ni. (Hosea 8:⁠7) Hetah hian rilrua vawn reng tûr thu bul pakhat chu kan hmu a ni: Tûna kan thiltih leh a hnua kan chunga thilthleng hian inzawmna a nei, tih hi. Engtin nge he thu bul hi Israel rinawm lote chungah a thlen dik?

19 Thil sual tiin, chûng Israelte chuan chi ṭha lo an theh a. Rah ṭha lo seng si lovin, an thil sual tih an chhunzawm zêl thei ang em? Rorêlna duhawm lo tak chu an pumpelh hauh lo vang. Hosea 8:13 chuan: “[Jehova’n] an khawlohnate a hre reng a, an sual a hrem . . . ang,” tiin a sawi a ni. Tin, Hosea 9:​17-ah chuan: “Ka Pathian chuan anni chu a paih bo vang amah an bengkhawn loh avângin: tichuan hnam dangte zînga vâkvaiin an awm ang,” tiin kan chhiar bawk. Jehova chuan Israelte chu an sualna avângin a hrem ang. Chi ṭha lo an theh avângin, rah ṭha lo tak an seng ang. An chunga Pathian rorêlna chu B.C.E. 740-a Assuria hovin Israel hnam sâwm lalram an hneh a, a chhûnga awmte sala an man khân a lo thleng a ni.

20. Eng nge Israelte thiltawn chuan min zirtîr?

20 Chûng Israelte thiltawn chuan thu dik bulpui: Kan theh rah chu kan seng ṭhîn tih chu min zirtîr a ni. Pathian Thu chuan: “Bumin awm suh u; Pathian chu hmuhsit zia a ni lo ve; miin a theh apiang, chu mi vêk chu a seng bawk dâwn si a,” tiin min vaukhân a ni. (Galatia 6:⁠7) Chi ṭha lo kan theh chuan, rah ṭha lo kan seng ang. Entîr nân, nun kawng khaw lo ûmtute chuan a rah chhuah lungchhiatthlâk tak chu an seng ang. Thiltisual inlamlêt duh lote tân chuan rah chhuah lungngaihthlâk tak chu a awm ang.

21. Engtin nge rah ṭha chu kan seng theih ang?

21 A nih leh, rah ṭha chu engtin nge kan seng theih ang? Chu zawhna chu entîrna tluangtlam tak hmangin a chhân theih a ni. Lo neituin buh seng a duh chuan, vaimim a tuh dâwn em ni? Tuh lo ve! A seng duh tak chu a tuh ngei tûr a ni. Chutiang bawkin, rah ṭha kan seng duh chuan, chi ṭha kan theh ngei tûr a ni. Rah ṭha​—⁠tûna nun lungawithlâk leh Pathian khawvêl thara chatuana nun beiseina seng chhunzawm zêl chu i duh em? I duh chuan, Pathian nêna lêng dûnin leh a tehna felte mila nungin, chi ṭha chu i theh chhunzawm zêl tûr a ni ang.

22. Eng thute nge Hosea bung 6 aṭanga bung 9-na aṭangin kan zir?

22 Hosea bung 6 aṭanga bung 9-na aṭangin Pathian nêna lêng dûn tûra min ṭanpui thei tûr thil pali kan zir a ni: (1) Inlamlêtna dik tak chu thiltiha târ lan a ni; (2) inthawina ringawt hian Pathian a tilâwm lo; (3) Jehova chu amah betute’n an hawisan hian a rilru a nâ; (4) rah ṭha seng tûr chuan chi ṭha kan theh ngei a ngai, tihte hi. Engtin nge he Bible bu tâwp lam bung pangate hian Pathian nêna lêng dûn tûrin min ṭanpui theih ang? (w05 11/15)

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Engtin nge inlamlêtna dik tak chu lantîr a nih?

• Engvângin nge inthawina ringawt hian kan Pa vâna mi a tihlâwm loh?

• Pathian chuan amah betute’n an kalsan hian engtin nge a ngaih?

• Rah ṭha seng tûrin eng nge kan theh ngei ngai?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 9-naa milem]

Zîng ṭiauchhûm angin Israelte hmangaihna chu a ral

[Phêk 9-naa milem]

Israelte châkna sual chu thuka mei angin a alh

[Phêk 10-naa milem]

Engvângin nge Jehova chuan a mite thilhlan chu a hnâwl?

[Phêk 11-naa milem]

Rah ṭha seng tûr chuan, chi ṭha kan theh ngei a ngai