A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Kawng Êng Zual Zêlah Kalin

Kawng Êng Zual Zêlah Kalin

Kawng Êng Zual Zêlah Kalin

“Mi felte kawng erawh chu chhûn ên lai tak pawha êng zual deuh deuh, êng fîm tak ang a ni.”​—⁠THUFINGTE 4:⁠18.

1, 2. Jehova’n thlarau lam êng a pêk zual zêl avângin Pathian mite chuan eng nge an tawn?

TUIN nge zân thim chunga zîng ni chhuakin nghawng a neih dân chu êng lo chhuahna Bul, Pathian Jehova aiin sawi fiah thiam zâwk ang? (Sâm 36:⁠9) Pathian chuan: ‘Khawfîng a chah hian, lei hi nemnaa hlum nem angin a tilang dang a, silhfên ze hrang ang nukin a lang,’ a ti. (Joba 38:​12-14) Thil nemnaa hlum kan nem a, a thla a innemkai angin, ni a lo chhuah hian kan leilung pianhmang chu a lang chiang tial tial a ni.

2 Jehova chu thlarau lam êng lo chhuahna Bul a ni bawk. (Sâm 43:⁠3) Khawvêl chu thim chhah tak hnuaiah awm mah se, Pathian dik chuan a mite chungah êng a chhuah zawm zêl a ni. Eng nge a rah chhuah? Bible chuan: “Mi felte kawng erawh chu chhûn ên lai tak pawha êng zual deuh deuh, êng fîm tak ang a ni,” tiin a chhâng a ni. (Thufingte 4:18) Jehova hnên aṭanga êng lo chhuak êng zual zêl chuan a mite kawng chu a ên zêl a. Chu chuan inrêlbâwlna lamah te, thurin lamah te, leh nungchang lamah te hmasâwnna a awmtîr a ni.

Thlarau Lama Ênnain Inrêlbâwlna Lama Hmasâwnna A Thlen

3. Isaia 60:​17-ah eng thu nge tiam a nih?

3 Zâwlnei Isaia hmangin, Jehova chuan: “Dâr aiah rangkachak ka rawn la ang a, thîr aiah pawh tangkarua ka rawn la ang, thing aiah pawh dâr, lung aiah pawh thîr,” tiin a sawi lâwk a. (Isaia 60:17) Thil ṭha lo zâwk chu a ṭha zâwka thlâkna chuan hmasâwnna a entîr ang chiahin, Jehova Thuhretute chuan “khawvêl tâwpna,” a nih loh leh ‘ni hnuhnûng’ chhûng zawng hian inrêlbâwlna lama hmasâwnna chu an tawng a ni.​—⁠Matthaia 24:3; 2 Timothea 3:⁠1.

4. Kum 1919-ah eng ruahmanna thar nge hman ṭan a nih a, chu chu engtin nge a ṭangkai?

4 Ni hnuhnûngte ṭan tîr lamah chuan, chutih laia Bible Zirlaite tia hriat Jehova Thuhretute kohhran chuan an upate leh rawngbâwltute chu mipui rorêlnain an thlang tling a. Mahse, upa ṭhenkhatte chuan chanchin ṭha hrilh duhna tak tak an nei lo. Ṭhenkhat chu thu hrilhnaah an tel hreh mai ni lovin, mi dangte pawh tel lo tûrin an tilunghnual a ni. Chuvângin, kum 1919-ah chuan kohhran tinah mawhphurhna dinhmun thar hmêlhriattîr a ni a​—⁠chu chu rawngbâwlna kaihruaitu a ni a. Chu rawngbâwlna kaihruaitu chu kohhranin a thlan tlin a ni lo va, Pathian mite branch office-in theocratic kal hmang milin a ruat a ni. A mawhphurhnaah chuan thu hril tûra huaihawt te, thawhna tûr bial ruatsak te, leh thlawhhma rawngbâwlnaa tel tûra fuihna te a tel a ni. Chu mi hnu kumahte chuan Lalram thu hrilhna chu nasa taka thawh a ni.

5. Kum 1920 cho bâwr vêlah eng hmasâwnna nge lo awm?

5 Kum 1922, Cedar Point, Ohio, U.S.A.-a neih Bible Zirlaite inkhâwmpuiah chuan, kohhran zawng zawngte chu “Lal leh a lalram chu puang rawh u, puang rawh u, puang rawh u,” tia fuihin tihchak thar an ni a. Kum 1927-ah chuan Chawlhni chu in tin kal nâna ni remchâng bera ruat thei tûr khawpin thlawhhma rawngbâwlna chu ruahman ngheh a ni ta a ni. Engvângin nge Chawlhni kher ruat a nih? Chawlhni chu mi a tam zâwkte tân an hna aṭanga an chawlh hun a nih vâng a ni. Tûn laia Jehova thuhretute pawhin mite ina an awm hun tûr chawlhkâr tâwp leh tlai lam hun anga tlawh tum tlatin, chutiang rilru put hmang chu an lantîr a ni.

6. Kum 1931-ah, eng thu rawtna siam nge pawm a nih a, chu chuan Lalram puan chhuahna chu engtin nge a nghawng?

6 Lalram thu hrilh rawngbâwlna nasa taka tithathotu chu Columbus, Ohio, U.S.A.-a neih inkhâwmpui chhîmtute’n kum 1931, July 26, Chawlhni chawhnu lama thu rawtna siam an pawm khân a lo thleng a, a hnuah chuan khawvêl pumah chu thu rawtna siam chu pawm a ni. Chu thu rawtna siam a ṭhen laiah chuan: “Pathian Jehova hminga rawngbâwl tûra tirh a chhiahhlawhte kan ni a, Pathian thupêk chu zâwmin Isua Krista thu hrilh puang chhuak tûr leh mite hnêna Jehova chu Pathian dik leh Engkimtithei a nihzia hriattîr tûra tirh a chhiahhlawhte kan ni; chuvângin, Lalpa Pathian kâ ngei aṭanga chhuak hming chu lâwm takin kan pawm a, Jehova thuhretute, tia koh leh hriat nih chu kan duh a ni,” tih a tel a ni. (Isaia 43:10) Hming thar chuan chu hming pu-tu zawng zawngte thiltih bul ber chu a va han hril chiang tak êm! Ni e, Jehova chuan a chhiahhlawh zawng zawngte tân thawh tûr a nei a ni. A tlângpui thuin, chhân lêtna chu a phûrawm hle!

7. Kum 1932-ah eng inthlâkthlengna nge awm a, engvângin nge?

7 Upa tam tak chu thu hrilhnaah inngaitlâwm takin an inhmang a. Mahse, hmun ṭhenkhatah chuan thlan tlin upate chuan kohhran mi zawng zawng vântlâng rawngbâwlnaa tel tûr chu an hnâwl a ni. Amaherawhchu, hmasâwnna dang a awm thuai dâwn. Kum 1932-ah chuan kohhrante chuan upate leh rawngbâwltute thlanna chu titâwp tûrin, Vênnainsâng kaltlangin kaihhruaina an dawng a. Vântlâng thu hrilhnaa tel thlarau mi tak rawngbâwlna ngaihtuahtu pâwla mi tûr chu an thlang zâwk tûr a ni. Chutichuan, thatho taka rawngbâwlnaa telte chu enkawltîr an ni a, hna chuan hma a sâwn hle a ni.

Ên Zualna Chu Hmasâwn Belhna

8. Kum 1938-ah eng hmasâwnna nge thleng?

8 Êng chu a “êng zual deuh deuh” va. Kum 1938-ah chuan inthlanna chu tihtâwp vek a ni a. Kohhrana rawngbâwltu zawng zawng chu theocratic kal hmang ang taka “bawi rinawm, fing tak” enkawlna hnuaia ruat an ni tawh ang. (Matthaia 24:​45-47) Inthlâkthlengna chu Jehova Thuhretute kohhran zawng zawng deuhthaw chuan lâwm takin an pawm nghâl a, thu hrilh rawngbâwlna pawhin rah ṭha a chhuah chhunzawm zêl a ni.

9. Kum 1972-ah, eng ruahmanna thar nge hmêlhriattîr a nih a, engvângin nge chu chu hmasâwnna a nih?

9 October 1, 1972 aṭanga inṭanin kohhran enkawl dân insiamremna dang neih ṭan a ni leh a. Khawvêl puma Jehova Thuhretute awmna kohhran tinte chu rawngbâwltu pakhat emaw, enkawltu pakhat emawin a enkawlna ata upa rualin enkawl tûra ruahmanna thar hmêlhriattîr a ni. He ruahmanna thar hian kohhran kaihruai tûra tling tûrin mipa thlarau lama puitlingte chu nasa takin a chêttîr a. (1 Timothea 3:​1-7) Chuvângin, unaupa tam tak chuan kohhrana mawhphurhnate enkawlna lamah thiltawn an neih phah a. Anni chu Bible thutak pawm mi thar tam takte enkawlna kawngah an va ṭangkai tak êm!

10. Kum 1976-ah eng ruahmanna nge hman ṭan a nih?

10 Governing Body-a telte chu committee paruka ṭhen an lo ni a, January 1, 1976 aṭangin inawpna pâwl leh khawvêl puma kohhrante thiltih zawng zawng chu hêng committee enkawlna hnuaiah hian dah vek a ni. Lalram hna tinrêng chu ‘mi remhriate’ kaihhruaina hnuaia dah chu a va ṭangkai tak êm!​—⁠Thufingte 15:22; 24:⁠6.

11. Kum 1992-ah hian eng hmasâwnna nge hmêlhriattîr a nih a, engvângin nge?

11 Kum 1992 chuan hmasâwnna dang a tawng leh a, chu chu Babulon sal tânna aṭanga Israelte leh mi dangte an kîr hnua thilthleng nêna tehkhin theih a ni. Chutih lai chuan, biak ina rawngbâwl tûrin Levia mite chu an indaih tâwk lo va. Chuvângin Israel mi ni lo, Nethin-ho chu Levia chite ṭanpui deuh bîk tûra ruat an ni. Chutiang bawkin, lei lama bawi rinawm leh fing tak chanvo pung chak tak ngaihsakna ṭanpui tûrin, kum 1992-ah chuan “berâm dang” ṭhenkhat chuan rawngbâwlnaa mawhphurhna dang an chelh belh a. Anni chu Governing Body committee-te ṭanpuitu atâna ruat an ni.​—⁠Johana 10:⁠16.

12. Engtin nge Jehova’n remna chu kan hotu anga a ruat?

12 Hêng zawng zawng hian eng nge a rah chhuah? Jehova chuan: “Thlamuanna chu i hotuah ka ruat bawk ang a, felna chu nangmah phûttuah ka ruat ang,” a ti a. (Isaia 60:17) Tûn lai Jehova chhiahhlawhte zîngah “thlamuanna,” a nih loh leh remna a awm a; tin, “felna” ngainatna chu an mahni ‘phûttu’​—⁠Pathian rawngbâwl tûra anmahni chêttîrtu⁠​—⁠​a ni a. Lalram thu hrilh leh zirtîr siam tûrin ṭha takin an inrêlbâwl a ni.​—⁠Matthaia 24:14; 28:​19, 20.

Jehova’n Thurin Lam Kawng Chu A Tiêng

13. Kum 1920 chho bâwr vêlah engtin nge Jehova’n thurin lama a mite kawng chu a tihên?

13 Jehova chuan thurin lama a mite kawng pawh chu zawi zawiin a tiêng bawk. Thu Puan 12:​1-9 chuan entîrna a pe a. Thuziak chuan entîr nei mi pathum​—⁠nau pai leh fa hring “hmeichhia,” “drakon,” leh “fapa” te chu a târ lang a. Hêng mite’n an entîr chu i hria em? “Hnam Pianna” tih thuziak awmna March 1, 1925 chhuak Vênnainsâng (English) chuan an nihna chu a hai lang a ni. Thuziak chuan Pathian mite chu Lalram pianna hrilh lâwkna chungchâng fiah zâwka hriatthiamna a pe a, chu hriatthiamna chuan Jehova leh Setana pâwl chi hnih chiah a awm tih a târ lang chiang a ni. Tin, kum 1927/28-ah chuan, Pathian mite chuan Krismas leh piancham lawmte chu Pathian Lehkha Thu nên a inmil lo tih hre chhuakin, chûngah chuan an tel chhunzawm ta lo a ni.

14. Kum 1930 chho bâwr vêlah eng thurin lama thutakte nge hriatfiah a nih?

14 Kum 1930 chho bâwr vêlah chuan thurin lama thutak pathum hriatthiamna êng chu neih belh a ni. Kum rei tak chhûng chu, Bible Zirlaite chuan Thu Puan 7:​9-17-a sawi mipui nasa tak, a nih loh leh “mipui tam tak” chu mi 1,44,000, lal leh puithiam anga Krista nêna rorêltu tûrte lak aṭangin an hrang a ni tih an hria a. (Thu Puan 5:​9, 10; 14:​1-5) Amaherawhchu, mipui tam takte nihna chu hriat chian a ni lo. Zînga ni êng zual zêlin thil a lan chiantîr telh telh angin, kum 1935-ah chuan mipui nasa tak chu leia chatuan nunna beiseina nei ‘hrehawm nasa taka’ dam khawchhuakte an ni tih hriat chhuah a lo ni ta a. Chu mi kum vêkah chuan, ram tam taka Jehova Thuhretu school naupangte nghawngtu hrilhfiahna pakhat chu neih a ni. Khawvêl pum puia ram leh hnam hmangaihna a hluar hle laiin, Thuhretute chuan flag chibai bûk chu thil tih ṭhan mai a nih lohzia an hre thiam chho va. A kum lehah chuan thurin dik dang, Krista chu kraws-ah ni lovin, thinglêrah a thi tih hrilhfiah a ni bawk.​—⁠Tirhkohte 10:⁠39.

15. Engtikah leh engtin nge thisen thianghlimna chu ngaih pawimawh ṭan a nih?

15 Indopui II-na hnu lawkah chuan, hliam tuar sipaite chu thisen hmanga enkawl an nih laiin, thisen thianghlimna chungchânga êng chu a êng zual a. July 1, 1945, chhuak Vênnainsâng (English) chuan “Jehova felna khawvêl thara chatuan nunna beiseia amah betu zawng zawngte chu thisen thianghlimna zah tûrin leh he thil pawimawh tak chungchânga Pathian rorêlna fel zâwm tûrin” a fuih a ni.

16. Engtik khân nge New World Translation of the Holy Scriptures chu tlâng zarh a nih a, a hmêlhmang lang sâr tak pahnihte chu eng nge ni?

16 Kum 1946-ah chuan thiamna tûn lai ber ber hmanga buatsaih leh Kristianna ram thil chîna innghat thurinte hmanga tihbawrhbân loh Bible lehlin thar a ngai tih a lo lang a. Chu ṭawng lehlinna hna chu kum 1947 December-a ṭan a ni. Kum 1950-ah chuan New World Translation of the Christian Greek Scriptures chu Sâpṭawnga tlâng zarh a ni a. Sâpṭawnga chhuah Hebrai Pathian Lehkha Thu volume pangaa tihchhuah chu kum 1953 aṭanga tlâng zarh ṭan a ni a. Volume hnuhnûng ber chu kum 1960-a tlâng zarh a ni a, ṭawng lehlin hna ṭan a nih aṭanga kum 12 pelh hretah lehlin zawh vek a ni. New World Translation of the Holy Scriptures a bu pum pui chu kum 1961-ah tlâng zarh a ni. Tûnah chuan ṭawng tam taka hmuh theih a ni tawh a, he lehlin hian hmêlhmang langsâr ṭhenkhat a nei a. Pathian hming Jehova chu a hmun tûr dik takah a dah leh a. Chu bâkah, he atîra ziak ang anga lehlinna hian Pathian thu hriat thiamna min pêk belh zêl a ni.

17. Kum 1962-ah eng ên zual zêlna nge awm?

17 Rom 13:​1-a târ lan “rorêltute” leh an chunga Kristian intukluh chin tûr chu kum 1962-ah hriatfiah a ni a. Rom bung 13-na leh Bible châng Tita 3:​1, 2 leh 1 Petera 2:​13, 17 ang chite chîk taka zirna chuan, “rorêltute” tih hian Pathian Jehova leh Isua Krista ni lovin, mihring sawrkâr thuneitute a kâwk tih a tichiang a ni.

18. Eng thutak ṭhenkhat nge 1980 chho bâwr vêlah tihchian a nih?

18 Chu mi hnu kumahte chuan, mi felte kawng chu a êng zual deuh deuh va. Kum 1985-ah chuan “nunna” hmu tûra thiam chantîr tih leh Pathian ṭhian anga fel tih awmzia chungah êng a rawn thleng a ni. (Rom 5:18; Jakoba 2:23) Kum 1987-ah chuan Kristian Jubilee awmzia chu kimchang taka hrilhfiah a ni ta bawk.

19. Tûn hnai kumahte hian, engtin nge Jehova’n a mite chunga thlarau lam êng a pêk belh?

19 Kum 1995-ah chuan “kêl” zîng ata “berâm” hlîrna chu chiang lehzuala hriat thiam a ni a. Kum 1998-ah chuan Ezekiela biak in inlârna thleng famkim mêk tawh chu chipchiar taka hrilhfiah a ni. Kum 1999 kumah chuan ‘tiṭiautu tenawm hmun thianghlima a din’ hun leh a din dân chu hrilhfiah a ni a. (Matthaia 24:​15, 16; 25:32) Tin, kum 2002-ah chuan “thlarau leh thutaka” Pathian biak awmzia chungchânga hriat belhna neih a ni.​—⁠Johana 4:​24, New World Translation.

20. Eng thil dangah nge Pathian mite’n hmasâwnna an tawh?

20 Inawpna lam leh thurin lama hmasâwnna bâkah, Kristian nungchang lam nêna inkûngkaihah pawh hmasâwnna neih a ni a. Entîr nân, kum 1973-ah chuan vaihlo hman chu ‘tisa tihbawlhhlawhna’ anga hriat thiam a ni a, chu chu sual nasa tak anga thlîr tûr a ni. (2 Korinth 7:⁠1) A hnu kum sâwm, July 15, 1983, chhuak Vênnainsâng (English) chuan râlthuam hman chungchânga kan nihna chu a rawn tichiang a. Hêng hi kan hun laia êng lo êng zual zêl entîrna ṭhenkhat chauh a ni.

Kawng Êng Zual Zêlah Chuan Kal Zêl Rawh

21. Eng rilru put hmang neihnain nge kawng êng zual zêla kal tûrin min ṭanpui ang?

21 “Thlâkthlengna lo awmte pawm leh chu mi mila insiamrem chu a harsa thei a ni,” tiin kum rei tak chhûng upa ni tawh pa pakhat chuan a sawi a. Lalram thuchhuahtu a nih hun kum 48 chhûnga hmasâwnna a tawn tam takte pawm tûrin engin nge amah chu ṭanpui? Ani chuan: “Rilru put hmang dik neih chu a pawimawh ber a. Hmasâwnna hnâwl chu inawpna pâwl nêna pheikhai rual lohna a ni. Thlâkthlengna pawm harsa ka tih hunah chuan, Isua hnêna Petera thusawi: ‘Lalpa, tu hnênah nge kan kal ang? Nangin chatuana nunna thu i nei alâwm,’ tih chu ka ngaihtuah chhuak a. Tichuan, ‘Khawvêl thim zîngah​—⁠khawiah nge ka kal ang?’ tiin ka inzâwt a ni. Chu chuan Pathian inawpna pâwl vuan tlat tûrin min ṭanpui a ni,” a ti.​—⁠Johana 6:⁠68.

22. Engtin nge ênga kalna chu kan hlâwkpui?

22 Mi hualtu khawvêl chu thim chhah tak hian a tuam tak zet a. Jehova’n a mite chunga êng a ênchhuahtîr zêl angin, anmahni leh khawvêla mite inkâra hmun âwl chu a zau tawlh tawlh a ni. He êng hian kan tân eng nge a tih? Dik tak chuan, kawng thim hnuaia kawng chhe lai chu a chhun êngtu êngin a lâk kian loh ang bawkin, Pathian Thu êng chuan tlûkna awmtîr theite chu a la kiang lo va. Mahse, Pathian Thu êng chuan kawng êng zual deuh deuhva kan kal reng theih nân chûng tlûkna awmtîr theite chu pumpelh tûrin min ṭanpui ngei a ni. Chuvângin, Jehova hrilh lâwkna thu, “khâwnvâr hmun thima êng” chu i ngaihsak zêl ang u.​—⁠2 Petera 1:19. (w062/15)

I Hre Chhuak Em?

• Inawpna pâwla eng hmasâwnna nge Jehova’n a mite chungah a thlentîr?

• Thurin lama hmasâwnna eng nge êng êng zual zêlin a thlentîr?

• Eng insiamremnate nge nangmah ngeiin i tawn a, engin nge chûngte chu pawm tûra ṭanpui che?

• Engvângin nge kawng êng zual zêla kal zêl chu i duh?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 19-naa milemte]

Kum 1922 Cedar Point, Ohio-a neih inkhâwmpui chuan Bible Zirlaite chu Pathian rawngbâwl tûrin a tichak

[Phêk 20-naa milem]

“New World Translation of the Christian Greek Scriptures” chu kum 1950-ah N. H. Knorr-a’n a tlâng zarh

[Phêk 17-naa Thlalâk Hawhtîrtu]

© 2003 BiblePlaces.com