A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Mi Tinin Mahni Phur An Phur Ṭheuh Dâwn”

“Mi Tinin Mahni Phur An Phur Ṭheuh Dâwn”

“Mi Tinin Mahni Phur An Phur Ṭheuh Dâwn”

“Kan zain Pathian hnênah mahni chanchin kan sawi ṭheuh tûr a ni.”​—⁠ROM 14:⁠12.

1. Eng mawhphurhna nge Hebrai pathumte chuan an phurh?

BABULON-A awm Hebrai tlangvâl pathum chuan thih leh nun inkârah thu tlûkna an siam a ngai a. Chu ram dânin a phût angin milim hrawlpui chu chibai an bûk tûr a ni em? Nge, chu milim chu chibai bûk lovin, rawhtuina meia paih an ni zâwk dâwn? Sadraka, Mesaka, leh Abednegoa te chuan mi dang râwn theihna hun an nei lo va; an râwn lah a ngai hek lo. Anni chuan hreh miah lovin: “Aw lalber, i pathiante rawng chu kan bâwl dâwn lo va, i rangkachak milim din pawh chu chibai kan bûk hek lo vang, tih hi hria ang che,” tiin an puang a. (Daniela 3:​1-18) Hebrai tlangvâl pathumte chuan an mawhphurhna chu an phur a ni.

2. Tuin nge Isua Krista chungchângah Pilata tân thu tlûkna siamsak a, chu chuan Rom ram awptu chu a mawhphurhna ata a fihlîmtîr em?

2 Chu mi hnu kum zaruk vêlah chuan, ram awptu chuan mi pakhat chunga puhna thu chu a ngaithla a. Thu buai a han belh chian chuan, chu an puha chuan pawi a khawih lo tih a ring tlat a ni. Mahse, mipui chuan tihhlum an phût tlat si. Chu phûtna chu dan beh a han tum deuh hnuah, ram awptu chuan a mawhphurhna chu la hrehin, mipui ngiatna chu a tihhlawhtlinsak a ni. A kut silin: “He mi fel thisenah hian ka thiang e,” a ti a. Tichuan, chu pa chu khenbeh atân a pe ta a ni. Ni e, Isua Krista chungchânga thu tlûkna siam tûra a mawhphurhna lâk aiin, Pontia Pilata chuan mi dang chu atân thu tlûkna a siamtîr ta zâwk a ni. Eng ang pawhin a kut sil mah se, Isua chunga a rorêlna dik lo avânga a mawhphurhna ata a fihlîm chuang lo.​—⁠Matthaia 27:​11-26; Luka 23:​13-25.

3. Engvângin nge mi dangte’n kan tâna thu tlûkna an siam chu kan phal loh vang?

3 Nang i mawhphurhna i phur ve em? Thu tlûkna i siam a ṭûl hunah, Hebrai pathumte ang i ni nge, mi dang chu i tân thu tlûkna i siamtîr zâwk? Thu tlûkna siam chu thil awlsam a ni lo va. Duh thlanna dik siam tûr chuan puitlin a ngai a ni. Entîr nân, nu leh pate chuan kum tling lo an fate tân thu tlûkna ṭha an siam a ngai a. Dinhmun a khirh hunah leh thil chi hrang hrang bûk tawn a ngaih hunah chuan thu tlûkna siam chu a harsa ngei mai a. Amaherawhchu, thu tlûkna siam tûra mawhphurhna chu “ritphurhte,” a nih loh leh thil khirhte zînga telh tûr khawpa rit, “thlarau mite” min phurhsak tûr zînga mi a ni lo. (Galatia 6:​1, 2) Chu aimahin, chu mawhphurhna chungchângah chuan “kan zain Pathian hnênah chanchin kan sawi ṭheuh tûr a ni.” (Rom 14:12) “Mi tinin mahni phur an phur ṭheuh dâwn,” tih Bible-in a sawi. (Galatia 6:⁠5) A nih leh, engtin nge nunah hian thu tlûkna fing kan siam theih ang? A hmasain, kan tlin tâwkte chu kan hriat a ngai a, chûngte hnawhkhat tûra mamawhte chu kan hriat a ngai a ni.

Thil Mamawh Ber Chu

4. Nupa hmasa berte thuâwih lohna aṭangin thu tlûkna siam chungchângah eng zir tûr pawimawh tak nge kan zir ang?

4 Mihring chanchin inṭan tîrah khân, nupa hmasa berte chuan chhiatna râpthlâk tak thlentu thu tlûkna an siam a. A chhia leh a ṭha hriatna thing rah ei chu an thlang a ni. (Genesis 2:​16, 17) An thu tlûkna siam chu engah nge a innghah? “Hmeichhia chuan thing rah chu ei mi a ni tih leh, mit la tak a ni tih leh, mi tifing tûrin thing rah îtawm tak a ni tih a hriat chuan a rah ṭhenkhat chu a lo va, a ei ta a; tin, a pasal a pe ve a, ani pawhin a ei ve ta a,” tih Bible chuan a sawi. (Genesis 3:⁠6) Evi duh thlanna chu mahni hmasialnaah a innghat a ni. A thiltih chuan Adama chu zâwm ve tûrin a hmin a. Chuvângin, sual leh thihnain “mi zawng zawng a fan chhuak” a ni. (Rom 5:12) Adama leh Evi te thuâwih lohna chuan mihringte tlin tâwk neih chungchângah thil pawimawh tak min zirtîr tûr a ni: Mihringin Pathian kaihhruaina a zawm loh chuan, thu tlûkna dik lo a siam duh ṭhîn tih chu.

5. Jehova’n eng kaihhruaina nge min pêk a, chu mi hlâwkpui tûr chuan eng nge kan tih ngai?

5 Jehova’n kaihhruaina pe lova min dah loh avângin kan va lâwm tak êm! Pathian Lehkha Thu chuan: “Ding lama in pên veleh emaw, vei lama in pên veleh emaw, in bengin in hnung lama thu, ‘Hei hi kawng a nih hi, tah hian kal rawh u,’ tiin a hre zêl ang,” tih min hrilh a ni. (Isaia 30:21) Jehova chuan a thâwk khum Thu, Bible hmangin min bia a. Pathian Lehkha Thu chu kan zirin, a thusawite hriatna dik chu kan nei tûr a ni. Duh thlanna dik siam tûrin, ‘chaw rum, puitlingte chaw’ chu kan ei tûr a ni. Kan “hman fo avângin” keini pawhin “chhia leh ṭha fiah tûrin [kan] hriat theihnate chu [kan] sawizawi” ve bawk. (Hebrai 5:14) Kan hriat theihnate chu Pathian Thu aṭanga kan zirte nunpuina hmangin kan sawizawi thei a ni.

6. Kan chhia leh ṭha hriatnain ṭha taka hna thawk tûr chuan eng nge ngai?

6 Thu tlûkna siamnaa thil pawimawh tak chu kan rochun chhia leh ṭha hriat theihna hi a ni a. He theihna hian thu tâwp min siamtîr thei a, chu chuan ‘thiam loh min chantîrin, thiam min chantîr thûl’ bawk. (Rom 2:​13-16) Mahse, kan chhia leh ṭha hriatna chuan ṭha taka hna thawk tûr chuan, Pathian Thu hriatna dik hmanga tihfin leh chu mi nunpuina hmanga sawizawi chu a ngai a. Sawizawi loh chhia leh ṭha hriatna chu tualchhûng thiltih leh chîn dânte hian awlsam têin a thunun thei a. Min hualvêltu thilte leh mi dangte ngaih dân pawhin min hruai sual thei bawk. Kan chhia leh ṭha hriatnain min nawr huna ngaihthah fona leh Pathian tehnate kalha thiltihna hian kan chhia leh ṭha hriatna chungah eng nghawng nge a neih? A tâwpah chuan, ‘thîr linga deh angin’ ser a nei ang a, pangti kâng serin a khuhna lai ang maiin, hriat theihna a nei lo vang a, a chawlawl ang. (1 Timothea 4:​1, 2) Kawng leh lamah chuan, Pathian thu hmanga sawizawi chhia leh ṭha hriatna chu hruaitu rin tlâk a ni.

7. Thu tlûkna fing siam tûrin eng nge pawimawh ber?

7 A nih chuan, thu tlûkna fing siam tûra mawhphurhna lâk theih nâna thil pawimawh ber chu, Pathian Lehkha Thu hriatna dik leh chu mi nunpui theihna chu a ni. Duh thlan tûr kan neih huna thu tlûkna siam thut aiin, Bible thu bulte zawn nân hun kan hmang ang a, chûngte nunpuina kawngah kan hriat theihna chu kan hmang ang. Sadraka te, Mesaka te, Abednegoa te anga hmun leh hmuna thu tlûkna siam a ngaih hunah pawh Pathian Thu hriatna dik kan neih a, chu miin kan chhia leh ṭha hriatna a sawizawi chuan chu dinhmun hmachhawn tûr chuan kan inpeih ang. Puitlin lam panna chuan thu tlûkna siamna lama min tihhmasâwn dân hre tûrin, nun kawng pêng chi hnih ilo ngaihtuah ang u.

Tute Nge Kan Kawm Ang?

8, 9. (a) Eng thu bulte’n nge ṭhian sual pumpelh a ṭûl chhan târ lang? (b) Mi awm ṭha duh lote nêna inkawm chauh hi ṭhian sual kawmna a ni em? Hrilhfiah rawh.

8 “Bumin awm suh u; ‘Ṭhian sualte chuan nungchang ṭha an tikhawlo ṭhîn,’” tiin tirhkoh Paula chuan a ziak a. (1 Korinth 15:33) Isua Krista chuan a zirtîrte hnênah: “Khawvêla mi in ni si lo va,” tih a hrilh a ni. (Johana 15:19) Hêng thu bulte kan han hriat hian inngaih hmangte, uirête, rûk hmangte, zu ruih hmangte, leh chutiang mite kawm loh a ṭûl tih awlsam takin kan hre thei a. (1 Korinth 6:​9, 10) Mahse, Bible thutak hriatna lama hma kan sâwn zêl hian, cinema te, television te, a nih loh leh computer te emaw, lehkhabua emaw hmanga chûng mite kawmna chuan a taka kawm ang tlukin chhiatna a thlen tih kan hria a ni. Internet chat room-a “vervêkte,” a nih loh leh mahni nihna thuptute nêna inkawmna pawh chuan chutiang chhiatna chu a thlen bawk.​—⁠Sâm 26:⁠4.

9 Nungchang lama thianghlima Pathian dik ring si lote chu kan kâwm tûr a ni em? Pathian Lehkha Thu chuan: “Khawvêl pumhlûm hi mi sual thu thuin a awm” tih min hrilh a. (1 Johana 5:19) Mi inphalraiho leh nungchang bawlhhlawhte chauh hi ṭhian sual an ni lo tih kan lo hre thiam a. Chuvângin, Jehova hmangaihtute chauh ṭhian hnaia kan neih chu a finthlâk a ni.

10. Engin nge khawvêl mite nêna inkawm chungchângah thu tlûkna puitling siam tûrin min ṭanpui ang?

10 Khawvêla mite pumpelh ṭhak chu thil theih a ni lo va, a ṭûl kher lo bawk. (Johana 17:⁠15) Kristian rawngbâwlnaa tel te, school kal te, hnathawh te, hêng zawng zawngahte hian khawvêl mite nêna inhnamhnawih a ngai a. Ring lotu kawppui nei Kristian tân chuan mi dangte aiin khawvêl mite nêna inkawm chu a ngai zual thei a ni. Amaherawhchu, kan hriat theihna kan sawizawi chuan, khawvêl mite a ṭûl dân anga kawmna leh ṭhian ṭhaa siam chu a inang lo hle tih kan hre thiam a. (Jakoba 4:⁠4) Chuvângin, school-ah zirlaia tel bâk thiltih infiamna leh lâmna ang chi-ahte, hnathawhpuite nêna intihhlimna leh chawhlui kîlho tûra ruahmannaa tel leh tel loh tûrah te thu tlûkna puitling tak kan siam thei a ni.

Hnathawh Tûr Thlannaah

11. Hnathawh tûr chungchânga thu tlûkna siamnaah eng nge kan ngaihtuah hmasak ber ang?

11 Bible thu bulte puitling taka nunpuina chuan ‘kan chhûngte ngaihsak’ tûra kan mawhphurhna kan hlen dân chungchânga thu tlûkna siamnaah min ṭanpui a ni. (1 Timothea 5:⁠8) A hmasa berah chuan a hna nih phung​—⁠kan tih ngai thil chu kan ngaihtuah tûr a ni. Hnathawh tûr thlannaah chuan Bible-in dik lo nia chiang taka a sawite thlâwptu thlan chu a dik lo hulhual a. Chuvângin Kristian dikte chuan milem biakna te, rûkrûkna te, thisen hman dik lohna te, a nih loh leh Pathian Lehkha Thu nêna inrem lo thiltih dang nêna inhnamhnawih hnate chu an pawm lo. Hnathawhnaa min ruaituin min tihtîr a nih pawhin, dâwt kan sawiin, mi kan bum lo vang.​—⁠Tirhkohte 15:29; Thu Puan 21:⁠8.

12, 13. Hna nih phung ngawr ngawr bâkah, hnathawh tûr chungchânga thu tlûkna siamnaa thil pawimawh ṭhenkhat chu engte nge ni?

12 Hnathawh tûr chuan Pathian thil phût engmah kalh lo ta se, engtin nge ni ang? Thutak hriatna lama kan ṭhan chhoh va, kan hriat theihnate chuan hma a sâwn zêl angin, thil dang ngaihtuah ngaite chu kan hre thei a. Pawisa khelhna hmuna phone-a mi lo chhângtu ang chi, Pathian Lehkha Thu nêna inrem lo thiltihte nêna inhnamhnawih hnate chu engtin nge ni ang? Hnathawhna hmun leh hlawh lo chhuahna bul pawh kan ngaihtuah tel tûr a ni. Entîr nân, Kristian contractor chuan, Kristianna ram biak in rawng hnawih hna chu chhângin, chutiang sakhaw dik lo thlâwpnaah chuan a tel ang em?​—⁠2 Korinth 6:​14-​16.

13 Ṭum khat chu hnathawhnaa min ruaitu chuan biakna dik lo hmun cheimawi hna dawng ta se, engtin nge ni ang? Chutiang hunah chuan, hnathawhna chungchânga thu kan neih chin leh kan inhnamhnawih chin tûrte chu kan ngaihtuah a ṭûl ang. Tin, Pathian thu nêna inkalh lo hnathawh, thil ṭha lo chînna hmun pawh tiama khawtlânga lehkha thawn sem ang chi hna chu engtin nge ni ang? Matthaia 5:​45-a târ lan thu bul chuan kan thu tlûkna siamah nghawng a nei tûr a ni lâwm ni? Ngaihthah hauh loh tûr chu, chu mi hmuna nî tina hna thawhna chuan kan chhia leh ṭha hriatna a nghawng dân tûr hi a ni. (Hebrai 13:18) Dik takin, hna chungchânga thu tlûkna puitling siam tûra kan mawhphurhna hlen tûr chuan, kan hriat theihna kan sawizawi a, Pathian pêk kan chhia leh ṭha hriatna kan tah hriam chu a ngai ngei a ni.

“I Kawng Zawng Zawngah Amah Hre Reng La”

14. Thu tlûkna siamnaah eng nge kan ngaihtuah ang?

14 Lehkha zirna leh damdawia inenkawlna engemaw pawm leh pawm loh ang chi, thil danga thu tlûkna kan siam chungchângah engtin nge ni ang? Thu tlûkna engpawh kan siam dâwn hian, chu mi nêna inkaihhnawih Bible thu bulte kan hre chiangin, chûngte nunpuina kawngah chuan kan ngaihtuah theihna chu kan hmang tûr a ni. “I thinlung zawng zawngin LALPA ring la, nangma hriatnaah innghat suh; i kawng zawng zawngah amah hre reng la, i kawngte chu a kawhhmuh zêl ang che,” tiin hman lai Israel Lal fing Solomona chuan a sawi a ni.​—⁠Thufingte 3:​5, 6.

15. Thu tlûkna siam chungchângah kum zabi khatnaa Kristiante hnên aṭangin eng nge kan zir?

15 Kan duhthlanna siam chuan mi dang chungah nghawng a nei fo va, chu chu kan ngaihtuah tel a ngai a ni. Entîr nân, kum zabi khatnaa Kristiante chu, ei leh in lama insûm ngai thil tam tak awmna Mosia Dân hnuaiah an awm tawh lo va. Dân hnuaia thiang lova ngaih ei tûr ṭhenkhat chu an ei thei a, eng kawng maha sawisêl theih a ni lo. Mahse, milem biakna hmun nêna inkûngkaihna nei mai thei sa ei chungchângah tirhkoh Paula chuan: “Ei tûr hian ka unau a tihtlûk chuan, ka unau ka tihtlûk lohna tûrin kumkhuain sa rêng rêng ka ei tawh lo vang,” tiin a ziak a ni. (1 Korinth 8:​11-13) Kristian hmasate chu mi dang an tihtlûk loh nâna mi dangte chhia leh ṭha hriatna ngaihtuah tel tûra fuih an ni. Kan thu tlûkna siam chuan “tlûk phahna tûr” min nihtîr ngai tûr a ni lo.​—⁠1 Korinth 10:​29, 32, 33.

Pathian Finna Zawng Rawh

16. Engtin nge ṭawngṭaina chu thu tlûkna siamna kawngah min ṭanpuitu a nih?

16 Thu tlûkna siamnaa ṭanpuina hlu tak chu ṭawngṭai hi a ni. Zirtîr Jakoba chuan: “In zîngah tupawhin finna a tlâkchham chuan mi zawng zawng hnêna hau lo leh ui lova pe ṭhîntu Pathian chu dîl rawh se, chutichuan a hnênah pêk a ni ang,” a ti a. (Jakoba 1:⁠5) Thu tlûkna dik siam nâna mamawh finna nei tûrin rinna nên ṭawngṭaiin Jehova kan pan thei a ni. Pathian dik hnêna kan thil veite kan hrilh a, a kaihhruaina kan zawn hian, thlarau thianghlim chuan kan ngaihtuah mêk Bible chângte hriat thiam lehzualna leh kan hmuh hmaihte chu hre chhuak leh tûrin min ṭanpui thei a ni.

17. Engtin nge thu tlûkna simnaah mi dangte’n min ṭanpui theih?

17 Mi dangte’n thu tlûkna siamna kawngah min ṭanpui thei em? Thei e, Jehova chuan kohhranah mi puitlingte min pe a. (Ephesi 4:​11-13) A bîk takin thu tlûkna lian tham a nih chuan, anni chu râwn theih an ni. Thlarau lam thil hriat thiamna nei thûk takte leh thiltawn ngahte chuan kan thu tlûkna nêna inkûngkaih leh ‘thil pawimawh zualte fiah thei’ tûra min ṭanpui tûr Bible thu bul dangte pawh min hriattîr thei a ni. (Philippi 1:​9-11) Amaherawhchu, mi dangte’n thu tlûkna min siamsak lo tûrin kan fîmkhur a ngai a ni. Chu mawhphurhna chu keimahni phurh tûr a ni si a.

Bible Ṭanchhan Thu Tlûkna Rah Chhuah​—⁠A Ṭha Ber Fo Em?

18. Thu tlûkna ṭha rah chhuah chungchângah eng nge sawi theih a nih?

18 Bible thu bula ṭha taka innghat leh chhia leh ṭha hriatna hmanga siam thu tlûkna chuan rah ṭha a chhuah fo ang em? Khua reiah chuan a chhuah fo a ni. Mahse, a tîrah chuan nghawng ṭha lo tak a nei mai thei. Sadraka te, Mesaka te, Abednegoa te chuan milim hrawl tak chibai bûk lo tûra an thu tlûkna siam chuan thihna pawh a thlen thei tih an hria a ni. (Daniela 3:​16-19) Chutiang bawkin, tirhkohte’n Juda Sanhedrin hnêna mihring thu aia Pathian thu zâwm an tum thu an hrilh chuan, chhuah an nih hmain sawisak an ni a. (Tirhkohte 5:​27-​29, 40) Chu bâkah, thu tlûkna engpawh chu ‘hun leh khawrêl ang anga thleng’ thilte chuan a nghawng thei bawk a ni. (Thuhriltu 9:​11) Thu tlûkna dik kan siam chung pawha kawng engemaw taka kan tuar a nih chuan, Jehova’n chhel tûrin min ṭanpui dâwn tih leh a tâwpah mal min sâwm dâwn tih chu kan ring tlat thei a ni.​—⁠2 Korinth 4:⁠7.

19. Engtin nge thu tlûkna siam tûra kan mawhphurhna chu huaisen taka kan hlen theih?

19 A nih chuan, thu tlûkna kan siam hunah Pathian Lehkha Thua thu bulte chu kan zawngin, chûngte nunpui tûr chuan kan ngaihtuah theihna chu kan hmang tûr a ni. Jehova’n a thlarau thianghlim leh kohhrana mi puitlingte hmanga min ṭanpuina avângin kan va lâwm tak êm! Chûngte kaihhruaina leh ṭanpuina chi hrang hrangte hmangin, thu tlûkna fing siam tûra kan mawhphurhna chu huaisen takin i hlen ang u. (w06 3/15)

Eng Nge I Zir?

• Thu tlûkna ṭha siam tûrin eng nge pawimawh ber?

• Engtin nge puitling lam pan zêlna chuan ṭhian kan thlanna a nghawng?

• Hnathawh chungchânga thu tlûkna kan siam hunah eng thil pawimawh ṭhenkhat nge kan ngaihtuah ang?

• Thu tlûkna siamnaah eng ṭanpuina nge hmuh theih a nih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 8-naa milem]

Adama leh Evi thuawih lohna chuan thil pawimawh tak min zirtîr

[Phêk 10-naa milem]

Thu tlûkna pawimawh tak siam hmain, Pathian thu bulte chu zawng rawh