A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Ṭawngṭaina Ngaithlatu” Hnaih Theih Dan

“Ṭawngṭaina Ngaithlatu” Hnaih Theih Dan

“Ṭawngṭaina Ngaithlatu” Hnaih Theih Dan

“Aw ṭawngṭaina ngaithlatu, i hnênah tîsa zawng zawng chu an lo kal ang.”​—⁠SAM 65:⁠2.

1. Engin nge mihringte chu leia thil nung dangte laka a tihdanglam bîk a, chu chuan eng nge a neihtîr theih?

LEIA awm thil nung tinrêngte zîngah, mihringte chauhvin Siamtu an be thei a. Thlarau lam mamawh neia inhriatna leh chu mi phuhhrûk duhna chu mihringte chauhvin an nei a ni. Hei hian kan Pa vâna mi nêna mi mal inlaichînna neih theihna hun remchâng ropui tak min pe a ni.

2. Mihring leh Siamtu inlaichînna chungah chuan sualin eng nghawng duhawm lo tak nge a neih?

2 Pathian chuan mihring chu amah Siamtu be pawp thei tûrin a siam a. Adama leh Evi chu sual nei lova siam an ni. Chuvângin, fain a pa a pan theih angin zalên takin Pathian chu an hnaih thei a. Amaherawhchu, sualin chu chanvo ropui tak chu a la bo a ni. Adama leh Evi chuan Pathian thu an âwih loh avângin, amah nêna an inlaichînna hnai tak chu an hloh a ni. (Genesis 3:​8-13, 17-24) Chu chu Adama thlah mi ṭha famkim lote chuan Pathian an be pawp thei tawh rêng rêng lo tihna a ni em? Ni lo ve, Jehova chuan thil phût eng engemawte an tlin phawt chuan, amah an hnaih chu a la phal a ni. Chûng thil phûtte chu engte nge ni?

Pathian Hnaih Nâna Thil Phûtte

3. Engtin nge sual nei mihringte’n Pathian an hnaih ang a, eng entîrnain nge chu chu târ lang?

3 Adama fapa pahnihte thiltawn chuan, Pathianin amah hnaih duhtu mihring ṭha famkim lote laka A thil phûtte hre tûrin min ṭanpui a ni. Kaina leh Abela chuan inthawina hlânin Pathian hnaih chu an tum ve ve a. Abela thil hlan chu pawm a nih laiin, Kaina thil hlan erawh chu pawm a ni ve lo. (Genesis 4:​3-5) Eng nge a chhan? Hebrai 11:4 chuan: “Rinnain Abela chuan Kaina ai chuan inthawina ṭha zâwk Pathian hnênah a hlân a, chu mi avâng chuan mi fel a ni tih hriattîrna a hlawh a,” tih a sawi a. Chu mi a nih chuan, Pathian hnaih theih nân rinna neih hmasak a ngai tih a chiang hle. Thil ngai dang leh chu Kaina hnêna Jehova thusawi: “Thil i tih ṭhat chuan lawm i hlawh dâwn lo vem ni?” tihah hian a lang a ni. Ni e, Kaina khân thil ṭha ti sela chuan, Pathian a hnaihna chu pawm a ni mai tûr. Mahse, Kaina chuan Pathian zilhna chu pawm duh lovin, Abela chu a that a, chu chuan hnawhchhauh a nihtîr a ni. (Genesis 4:​7-12) Chutiang chuan, atîr tê aṭangin Pathian hnaih nân rinna leh thil ṭha tih a pawimawhna chu sawi uar a ni nghâl a ni.

4. Pathian kan hnaihna kawngah eng nge kan hriat ngai?

4 Pathian hnaih kan duh chuan mi sual kan nihna hriat chu a pawimawh a. Mi zawng zawng chuan thil an tisual a, chu sualna chu Pathian hnaihna dangtu harsatna pakhat a ni. Zâwlnei Jeremia chuan Israelte chungchângah: “Kan bawhchhia a . . . Chhûmin i inkhuh a, chutichuan ṭawngṭaina a kal tlang thei lo,” tiin a ziak a. (Jeremia Ṭah Hla 3:​42, 44) Chutiang a ni chung pawhin, mihring chanchin tluan chhuakah Pathian chuan a thupêkte vawng a, amaha rinna lantîrtute leh rilru put hmang ṭha neia hnaihtute ṭawngṭaina pawm a duhzia chu a târ lang a ni. (Sâm 119:145) Chutiang mite zînga ṭhenkhat chu tute nge ni a, an ṭawngṭaina aṭangin eng nge kan zir theih?

5, 6. Abrahama’n Pathian a biak pawhna aṭangin eng nge kan zir theih?

5 Chutiang mite zînga pakhat chu Abrahama a ni a. Pathianin Abrahama chu “ka ṭhian” tia a koh avângin, Pathian a hnaihna chu pawm a ni tih kan hria. (Isaia 41:⁠8) Abrahama’n Pathian a hnaihna aṭangin eng nge kan zir theih? He thlahtu mi rinawm hian Jehova hnênah ro luahtu tûr chu zâwtin: “Engnge mi pêk ang, fa nei lovin ka awm hlen dâwn a?” a ti a. (Genesis 15:​2, 3; 17:18) Ṭum dang lehah chuan, Pathianin Sodom leh Gomorra khuaa mi suaksualte chunga ro a rêl khân mi felte tâna a lungkhamna thu chu a sawi chhuak a ni. (Genesis 18:​23-​33) Tin, Abrahama chuan mi dangte tân ṭawngṭaiin a dîlsak bawk a ni. (Genesis 20:​7, 17) Abela chungchânga mi ang bawkin, Abrahama’n Pathian a hnaihnaah chuan Jehova hnêna inthawina hlan a tel châng a awm a ni.​—⁠Genesis 22:​9-​14.

6 Hêng thilthleng zawng zawngah hian, Abrahama chuan Jehova biak hrehna a nei lo va. Amaherawhchu, a biak hreh lohna chu Siamtu hmaa a dinhmun tlâwmzia a hriatna nên a inkawp tlat a ni. Genesis 18:​27-a hmuh: “Ngai teh, kei vaivut leh meivâp mai hian Lalpa chu ka be pawp ta sa che,” tia zah taka Pathian hnêna a thusawi hi chhinchhiah teh. Entawn tûr rilru put hmang ṭha a va ni êm!

7. Eng thilte nge thlahtute’n Jehova hnêna ṭawngṭaia an thlen?

7 Thlahtute chu thil dang dang chungchângah an ṭawngṭai a, Jehova’n ṭha takin a ngaihthlâksak a ni. Jakoba chu intiamkamna thu hmangin a ṭawngṭai a. Pathian ṭanpuina a dîl hnuah chuan: “I mi pêk tûr zawng zawngah chuan sâwma pakhat chu ka pe ngei ngei ang che,” tiin thu a tiam a ni. (Genesis 28:​20-​22) A hnuah, a unaupa a tawh dâwnin, Jakoba chuan Jehova vênhimna chu ngênin: “Khawngaih takin ka u kut ata, Esauva kut ata ngei chu, mi chhanhim ang che . . . ka hlau si a,” a ti a ni. (Genesis 32:​9-12) Thlahtu Joba chuan a chhûngkaw aiawha Jehova hnaihin, an tân inthâwina a hlân a ni. Joba ṭhian pathumte’n an thusawi hmanga thil an tihsual khân, ani chuan an tân a ṭawngṭai a, “LALPA chuan Joba dîlna chu a pawm ta a.” (Joba 1:5; 42:​7-9) Hêng chanchinte hian Jehova hnêna ṭawngṭaia kan thlen tûr thilte hre tûrin min ṭanpui a ni. Tin, Jehova chuan kawng dika amah hnaihtute ṭawngṭaina chu a pawm duh tih kan hmu bawk a ni.

Dân Thuthlung Hnuaiah

8. Dân thuthlung hnuaiah, engtin nge thil awm dân chu mipuite aiawha Jehova hnêna thlen a nih?

8 Jehova’n Israel hnam chu Aigupta aṭanga a chhanchhuah hnu chuan, Dân thuthlung a pe a. Dân chuan puithiama ruatte kal tlanga Pathian hnaih dân ruahmanna chu a sawi a ni. Levia thlah ṭhenkhat chu mipuite tâna puithiama ṭang tûra ruat an ni a. A ram puma buaipui tham harsatna a lo chhuahin, mipui aiawhtu​—⁠a châng chuan lal emaw, zâwlnei emaw​—⁠chuan chu mi chungchâng chu Pathian hnênah ṭawngṭaiin a thlen a ni. (1 Samuela 8:​21, 22; 14:​36-​41; Jeremia 42:​1-3) Entîr nân, Lal Solomona chuan biak in hlannaah tih tak zeta ṭawngṭaiin Jehova a hnaih a. Tichuan, Jehova chuan Solomona ṭawngṭaina a pawmzia a târ lang a, biak in chu A ropuinaa tikhatin, “He hmuna ṭawngṭainaah hian . . . ka beng ka chhi ang,” tiin a sawi a ni.​—⁠2 Chronicles 6:⁠12–7:​3, 15.

9. Hmun thianghlima Jehova hnaih dân dik taka hnaih tûrin eng nge ngai?

9 Israelte hnêna Dân pêkah, Jehova chuan hmun thianghlima a pawm tlâka hnaih theih nâna thil ṭûlte chu a telh a. Chu chu eng nge ni? Zîng tin leh tlai tin rana inthawina bâkah, puithiam lal chuan Jehova hmaa rimtui a hâl a ngai a. A hnuah chuan puithiam lal hnuaia puithiamte pawhin, Inremna Nî tiam lohvin he rawng hi an bâwl ve a. Puithiamte’n hetiang zahna thûk tak an lantîr loh chuan, Jehova chuan an rawngbâwlna chu a lâwm lo vang.​—⁠Exodus 30:​7, 8; 2 Chronicles 13:⁠11.

10, 11. Jehova’n mi mal tinte ṭawngṭaina a pawm tih finfiahna eng nge kan neih?

10 Hmân lai Israel ramah khân, an aiawha ruatte kal tlang chuahva Pathian hnaih theih a ni em? Ni lo ve, Bible chuan Jehova’n mi tinte mi mal ṭawngṭaina chu a pawm duh tih a târ lang a ni. Biak in hlannaah, Solomona chuan Jehova hnêna ṭawngṭaiin: “He in lam hawia bân phara mi mal emaw, Israel mipui hovin emaw ṭawngṭaina leh dîlna an rawn thlen chu i awmna vânan lo ngaithla la,” a ti a. (2 Chronicles 6:​29, 30) Baptistu Johana pa Zakaria’n hmun thianghlima rimtui a hâl laiin, puithiam ni lo Jehova betu mipui tam tak chu “pâwnah an ṭawngṭai” tih Luka ziak chuan min hrilh a ni. Jehova hnêna rangkachak maichâm chunga rimtui hâl a nih laiin, mite tân hmun thianghlim pâwna kalkhâwma lo ṭawngṭai chu an tih ṭhin dân lo ni ta niin a lang.​—⁠Luka 1:​8-​10.

11 Chuvângin, Jehova chu ṭha taka hnaih a nih chuan, hnam aiawhtute leh a mi mala amah hnaih tumte ṭawngṭaina chu lâwm takin a pawm a ni. Tûn laiah, Dân thuthlung hnuaiah kan awm tawh lo va. Mahse, hmân lai Israelte’n Pathian an hnaih dân aṭangin ṭawngṭaina chungchânga thil pawimawh ṭhenkhat kan zir thei a ni.

Kristian Ruahmanna Hnuaiah

12. Kristiante tân Jehova hnaih theih nân eng ruahmanna nge awm?

12 Tûnah chuan Kristian ruahmanna hnuaiah kan awm a. Biak in tak tak, puithiamte’n Pathian mi zawng zawngte ai an awhna hmun emaw, a lam hawia Pathian hnêna kan ṭawngṭai theihna emaw chu a awm tawh lo va. Amaherawhchu, Jehova chuan amah kan hnaih theih nân ruahmanna min la siamsak cheu a ni. Chu chu eng nge ni? C.E. 29-a Krista hriak thih a nih a, Puithiam Lala ruat a nih khân, thlarau lam biak in chuan hna a thawk ṭan a. * Chu thlarau lam biak in chu Isua Krista thupha chawina ṭanchhana Jehova chibai bûka hnaih theihna ruahmanna thar a ni.​—⁠Hebrai 9:​11, 12.

13. Ṭawngṭaina chungchângah Jerusalema biak in leh thlarau lam biak in inanna pakhat chu eng nge ni?

13 Jerusalema biak in hmêl hmang tam takte chuan ṭawngṭaina nêna inkûngkaihte pawh tiamin thlarau lam biak in hmêl hmang chi hrang hrang a entîr a. (Hebrai 9:​1-​10) Entîr nân, zîng leh tlaia biak in chhûng hmun Thianghlim chhûnga rimtui hâlna maichâma hlan rimtui chuan eng nge a entîr? Thu Puan buin a sawi angin, “chûng rimtuite chu mi thianghlimte ṭawngṭaina a ni.” (Thu Puan 5:8; 8:​3, 4) Davida chu: “Ka ṭawngṭaina hi englo rimtui tak angin i hmâah tihchhuahin awm sela,” tia ziak tûra thâwk khum a ni. (Sâm 141:⁠2) Chuvângin, Kristian ruahmannaah chuan, rimtui duhawm tak chuan pawm tlâk ṭawngṭaina leh Jehova fakna chu inâwm takin a entîr a ni.​—⁠1 Thessalonika 3:​9, 10.

14, 15. (a) Hriak thih Kristiante’n (b) ‘berâm dangte hian’ Jehova an hnaihna chungchângah eng nge sawi theih awm?

14 He thlarau lam biak inah hian tuin nge Pathian hnaih ang? Biak in tak takah khân, puithiamte leh Levia thlahte chuan biak in hung chhûngnung zâwkah rawngbâwl thei mah se, hmun Thianghlimah chuan puithiamte chauh an lût thei a. Vân lam beiseina nei hriak thih Kristiante chuan biak in hung chhûngnung zâwk leh hmun Thianghlimin a entîr lâwk thlarau lam dinhmun dang lam bîk tak chu an nei a, chu chuan anni chu ṭawngṭaina leh Pathian fakna a hlantîr thei a ni.

15 Eng nge “berâm dang” lei lam beiseina neite chungchâng ve hi le? (Johana 10:⁠16) Zâwlnei Isaia’n “ni hnuhnûngahte chuan” hnam tam taka mite chuan Jehova an bia ang tih a târ lang a. (Isaia 2:​2, 3) Tin, “ram dang mite” pawhin Jehova an rawn hnaih ang tih a ziak bawk a ni. Amah an hnaihna a pawmzia târ langin, Pathian chuan: “Anni ngei chu . . . ka ṭawngṭaina inah ka tihlim ang” a ti. (Isaia 56:​6, 7) Thu Puan 7:​9-15 chuan, ‘hnam tin zîng’ aṭanga “mipui tam tak” thlarau lam biak in hung chhûng pâwnta zâwka Pathian bia leh ṭawngṭaia awmkhâwmte chungchâng chu chipchiar lehzualin a sawi a ni. Tûn laia Pathian chhiahhlawh zawng zawngte chuan, Pathianin a ngaithla tih rin tlatna nêna zalên taka Amah an hnaih thei tih hriat chu a va thlamuanthlâk tak êm!

Eng Ṭawngṭainate Nge Pawm A Nih?

16. Ṭawngṭaina chungchângah Kristian hmasate hnên aṭangin eng nge kan zir theih?

16 Kristian hmasate chu ṭawngṭai mi tak an ni a. Eng chungchângahte nge an ṭawngṭai? Kristian upate chuan inawpna pâwl lama mawhphurhna la tûr mipate an thlannaah kaihhruaina dîlin an ṭawngṭai a. (Tirhkohte 1:​24, 25; 6:​5, 6) Epaphra chuan a rinpuite tân a ṭawngṭai a ni. (Kolossa 4:​12) Petera tân ina a tân lai khân, Jerusalem kohhrana mite chuan a tân an ṭawngṭaisak bawk a. (Tirhkohte 12:⁠5) Kristian hmasate chuan tihduhdahna an hmachhawn khân: “Lalpa an mi vauziate hi ngai teh; i bawite hi huai takin i thu hriltîr la,” tia sawiin, Pathian hnênah huaisenna an dîl a ni. (Tirhkohte 4:​23-30) Zirtîr Jakoba chuan Kristiante chu fiahna an tawh hunah Pathian hnêna finna dîl tûrin a fuih bawk a ni. (Jakoba 1:⁠5) Jehova hnêna ṭawngṭaia i ngennaah chûng thilte chu i telh em?

17. Tute ṭawngṭaina nge Jehova’n a pawm?

17 Pathian chuan ṭawngṭaina zawng zawng a pawm lo va. A nih chuan, engtin nge kan ṭawngṭaina chu pawm a ni dâwn tih rin tlatna nêna kan ṭawngṭai theih ang? Pathianin an ṭawngṭaina a ngaihthlâksak tûn hmaa mi rinawmte chuan, amah chu tih tak zet leh rilru put hmang dik nên an hnaih a. Thil ṭha tihna hmangin an rinna an lantîr a ni. Tûn laia chutiang bawka amah hnaihtute chu Jehova’n a ngaithla ang tih kan ring tlat thei a ni.

18. An ṭawngṭaina ngaihthlâk a nih nân, Kristiante’n eng phûtna nge an tlin ngai?

18 Thil phût belh dang pakhat a la awm a. Chu chu tirhkoh Paula’n hrilhfiahin: “Ama zâran thlarau hmunkhata Pa hnêna luh theihna kan nei,” a ti a. “Ama zâran” tia Paula ziak hian tunge a kawh? Isua Krista a kâwk a ni. (Ephesi 2:​13, 18) Ni e, Isua kal tlang chuahvin Pa chu tlang takin kan hnaih thei a ni.​—⁠Johana 14:6; 15:16; 16:​23, 24.

19. (a) Eng hunah nge Israel rama rimtui hlan chu Jehova tân thil tenawm a nih? (b) Engtin nge kan ṭawngṭaina chu Jehova tâna rimtui duhawm tak ang ni tûrin kan tihchian theih?

19 Kan târ lan tâk angin, Israel puithiamin a hlan rimtui chuan Pathian chhiahhlawh rinawmte ṭawngṭaina pawm tlâk chu a entîr a. Amaherawhchu, a châng chuan Israelte rimtui hlan chu Jehova tân thil tenawm a ni. Chutiang chu Israelte’n milem hmaa kûn reng chunga biak ina rimtui an hâl hunah a thleng a ni. (Ezekiela 8:​10, 11) Chutiang bawkin tûn laiah pawh, Jehova rawngbâwla inchhâl si a, a dân kalh zâwnga thiltite ṭawngṭaina chu a tân chuan thil rimchhe tak ang a lo ni. (Thufingte 15:⁠8) A nih chuan, kan ṭawngṭaina chu Pathian tân rimtui duhawm tak a nih theih nân kan nun dân kawng tinrêng chu i vawng thianghlim zêl ang u. A felna kawng zawhtute ṭawngṭaina chu Jehova lâwmzâwng a ni. (Johana 9:​31) Mahse, zawhna ṭhenkhat a la awm cheu va. Engtin nge kan ṭawngṭai ang? Eng atân nge kan ṭawngṭai theih? Engtin nge Pathianin kan ṭawngṭaina a chhân? Hêngte leh zawhna dangte hi a dawta thuziakah sawiho a ni ang. (w06 9/1)

[Footnote]

^ par. 12 Vênnainsâng, May 15, 2001, phêk 27-na (English) chu en rawh.

I Hrilhfiah Thei Em?

• Engtin nge mihring ṭha famkim lote hian pawm tlâka Pathian an hnaih theih?

• Kan ṭawngṭainaah, engtin nge thlahtute chu kan entawn theih?

• Kristian hmasate ṭawngṭaina aṭangin eng nge kan zir?

• Eng hunah nge kan ṭawngṭaina chu Pathian tân rimtui duhawm tak a nih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 23-naa milem]

Engvângin nge Pathianin Abela thil hlan chu a pawm a, Kaina thil hlan erawh a pawm loh?

[Phêk 24-naa milem]

‘Vaivut leh meivâp mai ka ni’

[Phêk 25-naa milem]

“Sâwma pakhat chu ka pe ngei ngei ang che”

[Phêk 26-naa milem]

Jehova hnêna i ṭawngṭaina chu rimtui duhawm tak ang a ni em?