A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova Thil Thianghlimte Thlîr Dan I Ṭawmpui Em?

Jehova Thil Thianghlimte Thlîr Dan I Ṭawmpui Em?

Jehova Thil Thianghlimte Thlîr Dan I Ṭawmpui Em?

“Fîmkhur rawh u, . . . inngaih hmang emaw, . . . Pathian [“thil thianghlimte,” NW] zah lo mi emaw an lo awm dah ang e.”​—⁠HEBRAI 12:​15, 16.

1. Tûn lai rilru put hmang eng nge Jehova chhiahhlawhte’n an ṭâwmpui ve loh?

KHAWVELA mi nâwlpuite chuan thil thianghlimte chu an ngaihthah tual tual a. France mi, mihring khawsak dân chhuitu Edgar Morin-a chuan: “Rinhlelh kai ngai lo thil dik leh ṭha zawng zawng innghahna​—⁠Pathian, leilung pianken thil, pian leh mûrna ram, hmân lai chanchin, leh chhan leh vângte​—⁠hian rinhlelh a kai zo ta. . . . Mite’n tehna an duhzâwng zâwng chu an thlang chhuak mai tawh a ni,” tiin a sawi. Hei hian “khawvêl thlarau,” a nih loh leh “tûna âwih lo fate chhûnga thâwk mêktu thlarau” chu a târ lang a ni. (1 Korinth 2:12; Ephesi 2:⁠2) Chu thil thianghlimte zah lohna chu Jehova hnêna inpumpêk tawhte leh a lal chungnunna laka duhrêng vânga intulût tawhte chuan an ṭâwmpui ve lo. (Rom 12:​1, 2) Chu ai chuan, Pathian chhiahhlawhte chuan Jehova an biaknaa thianghlimnain hmun pawimawh tak a luahzia chu an hre zâwk a ni. Kan nuna eng thilte nge thil thianghlim ni ang? He thuziak hian Pathian chhiahhlawh zawng zawngte tâna thil thianghlim pa-nga chu a rawn sawi dâwn a ni. A dawta thuziak chuan kan Kristian inkhâwmnate thianghlimna chungchâng a rawn thlûr bawk ang. Mahse, “thianghlim” tih thu mal awmzia dik tak chu eng nge ni?

2, 3. (a) Engtin nge Bible-in Jehova thianghlimna a sawi uar? (b) Engtin nge Jehova hming chu thil thianghlim tak anga kan ngaih?

2 Bible ziak nâna hman Hebrai ṭawnga “thianghlim” tihna thu mal hian inlâk hranna lam a kâwk a. Biaknaah chuan, “thianghlim” tih chuan thil hman ṭhan laka tihhran, a nih loh leh thianghlim anga ngaih a kâwk a ni. Jehova chu sawisêl bovin a thianghlim a. ‘Mi Thianghlim Ber’ tia koh a ni. (Thufingte 9:10; 30:⁠3, NW) Hmân lai Israel ramah chuan, puithiam lal chuan “Thianghlimna chu Jehova ta a ni,” tih inziahna rangkachak phêk chu a lu tuamna chungah a hrêng a. (Exodus 28:​36, 37, NW) Vân lam cherub leh seraf te chu Jehova lalṭhutthlêng kianga ding chunga: “Sipaihote LALPA chu a thianghlim e, a thianghlim e, a thianghlim e,” tia puangchhuak angin Bible chuan a târ lang a ni. (Isaia 6:​2, 3; Thu Puan 4:​6-8) Hetianga sawinawnna hian, Jehova’n thianghlimna chungnungber a neihzia a sawi uar a. Dik takin, ani chu thianghlimna tinrêngte Lo Chhuahna Hnâr a ni.

3 Jehova hming chu a thianghlim a. Fakna hla phuahtu chu heti hian a âu chhuak a ni: “A hming chu a thianghlimin a zahawm a ni,” tiin. (Sâm 111:⁠9) Isua chuan: “Kan Pa vâna mi, i hming zahawm [thianghlim] rawh se,” tia ṭawngṭai tûrin min zirtîr a. (Matthaia 6:⁠9) Lei lama Isua nu Mari chuan: “Ka nun hian Lalpa a chawimawi e, . . . mi chak khân ka chungah thil ropui tak min tihsak a, a hming pawh a thianghlim a ni,” tiin a puang chhuak a ni. (Luka 1:​46, 49) Jehova chhiahhlawh kan nih angin, a hming chu thil thianghlim angin kan thlîr a, chu hming thianghlim tihmêlhem thei apiang chu kan pumpelh bawk a ni. Chu bâkah, Jehova thianghlimna thlîr dân chu kan ṭâwmpui a, chu mi awmzia chu thil thianghlim a tihte chu kan ngai thianghlim ve tihna a ni.​—⁠Amosa 5:​14, 15.

Isua Zahna Thûk Tak Kan Neih Chhan

4. Engvângin nge Bible-in Isua chu “mi thianghlim” anga a sawi?

4 Isua chu Pathian thianghlim, Jehova “fa mal neih” a nih angin, thianghlim taka siam a ni a. (Johana 1:14; Kolossa 1:15; Hebrai 1:​1-3) Chuvâng chuan, “Pathian mi thianghlim” tia koh a ni. (Johana 6:69) Mari chuan thlarau thianghlim kaihhruaina hnuaia Isua a hrin avângin, a nunna vân aṭanga leia sawn a nih khân Isua chuan a thianghlimna chu a chhawm tel a. Vântirhkoh chuan Mari hnênah: “Thlarau thianghlim i chungah a lo thleng ang a, . . . chuvângin mi thianghlim lo piang tûr pawh chu Pathian Fapa an ti ang,” tiin a hrilh a ni. (Luka 1:35) Jerusalema Kristiante chuan Jehova hnêna an ṭawngṭainaah Pathian Fapa chu vawi hnih lai ‘i chhiahhlawh thianghlim Isua’ tiin an ko a ni.​—⁠Tirhkohte 4:​27, 30.

5. Isua’n leiah hna thianghlim eng nge a thawh zawh a, engvângin nge a thisen chu a hlut?

5 Isua chuan he leia a awm lai khân hna thianghlim thawh zawh tûr a nei a. C.E. 29-a baptisma a chan khân, ani chu Jehova thlarau lam biak in ropui taka Puithiam Lal ni tûra hriak thih a ni. (Luka 3:​21, 22; Hebrai 7:26; 8:​1, 2) Chu bâkah, inthawina atâna thi tûr a ni a. A thisen chhuak chuan mi sualte chhandam an nih theih nân tlanna a pe a ni. (Matthaia 20:28; Hebrai 9:14) Chuvângin, Isua thisen chu thil thianghlim, thil “hlu” tak angin kan thlîr a ni.​—⁠1 Petera 1:⁠19.

6. Krista Isua chunga kan rilru put hmang chu eng nge ni a, engvângin nge chutiang rilru put hmang chu kan neih?

6 Isua Krista, kan Lal leh Puithiam Lal zahna thûk tak kan neihzia lantîrin, tirhkoh Paula chuan heti hian a ziak a ni: “Isua hmingin mi tin​—⁠vâna mite, leia mite, lei hnuaia mite nên​—⁠an ṭhingṭhit nân leh Pa Pathian tihropuina tûrin, ‘Isua Krista chu Lal a ni,’ tiin lei tinrêngin a puan nân, Pathianin ani [a Fapa] chu nasa takin a chawimawi ve ta thung a, hming zawng zawnga hming chungnung ber chu a pe ta a,” tiin. (Philippi 2:​9-11) Min Hruaitu leh rorêl mêk Lal, Kristian kohhran Lû ni bawk, Krista Isua hnuaia hlim taka intulûtin, Jehova thil thianghlim thlîr dân chu kan ṭâwmpui ve tih kan lantîr a ni.​—⁠Matthaia 23:⁠10; Kolossa 1:⁠18.

7. Engtin nge Krista hnuaia kan intukluhna chu kan lantîr?

7 Krista hnuaia intukluhnaah chuan tûna a kaihhruai hna thawhnaa hma hruai tûra a mi hmante chunga zahna dik tak kan lantîrna pawh hi a tel bawk. Governing Body-a awm thlarauva hriak thihte mawhphurhna leh anni’n an ruat branch te, district te, bial te, leh kohhran tea enkawltu hotute mawhphurhna chu mawhphurhna thianghlim anga ngaih tûr a ni a. Chuvângin, he ruahmanna hian kan intukluhna leh zahna thûk tak lantîr a phût tlat a ni.​—⁠Hebrai 13:​7, 17.

Mi Thianghlimte

8, 9. (a) Eng kawngin nge Israelte chu mi thianghlimte an nih? (b) Engtin nge Jehova’n Israelte chu thianghlimna thu bul a hriattîr?

8 Jehova chuan Israelte nên thu a thlung a. He inlaichînna hian hnam tharte chu nihna ṭha bîk tak a pe a ni. Anni chu tihthianghlim, a nih loh leh tihhran an ni a. Jehova ngei chuan an hnênah: “Ka tâna mi thianghlim in ni tûr a ni; Kei LALPA hi ka thianghlim si a, ka ta in nihna tûrin hnam dangte lakah ka tihrang che u a ni,” tiin a hrilh a ni.​—⁠Leviticus 19:2; 20:⁠26.

9 Jehova chuan Israel hnam a din phat aṭanga, an hnênah thianghlimna thu bul chu chiang takin a hriattîr a ni. Thu Sâwm Pêk an dawnna tlâng chu an khawih tûr a ni lo va, an khawih chuan a hremna chu thihna a ni a. Chutih lai chuan, Sinai Tlâng chu thianghlim anga ngaih a ni. (Exodus 19:​12, 23) Tin, puithiam nihna te, biak bûk te, leh a cheina bungruate chu thil thianghlim anga ngaih a ni bawk. (Exodus 30:​26-30) Kristian kohhran dinhmun chu eng nge ni?

10, 11. Engvângin nge hriak thih Kristian kohhran chu a thianghlim a tih theih a, chu chuan ‘berâm dangte’ chungah eng nghawng nge a neih?

10 Hriak thih Kristian kohhran chu Jehova mithmuhah a thianghlim a. (1 Korinth 1:⁠2) Dik takin, leia hriak thih Kristian zawng zawng eng huna mi pawh chu Jehova thlarau lam biak in ropui tak ni lo mah se, biak in thianghlim nêna tehkhin an ni. Jehova chuan chu biak in chu a thlarau thianghlimin a chên chilh a. Tirhkoh Paula chuan heti hian a ziak a ni: “[Isua Kristaah] chuan lung rem hrang ṭheuhte, rem taka chuktuahin, Lalpaah chuan biak in thianghlimah a chang zêl ṭhîn a; nangni pawh amahah chuan thlarauva, Pathian awmna tûra rem khâwm in ni,” tiin.​—⁠Ephesi 2:​21, 22; 1 Petera 2:⁠5, 9.

11 Paula chuan hriak thih Kristiante hnênah heti hian a ziak belh a: “Pathian in in nih leh Pathian thlarau nangmahniah a awm reng tih in hre lo vem ni? . . . Pathian in chu a thianghlim si a, chu in chu nangmahni in ni e,” tiin. (1 Korinth 3:​16, 17) Jehova chu a thlarau hmangin, hriak thihte zîngah ‘a awmin,’ ‘anmahniah a lêng’ a. (2 Korinth 6:⁠16) Tin, a “bawi” rinawm chu a kaihruai reng bawk a ni. (Matthaia 24:​45-47) ‘Berâm dangte’ chuan hriak thih pâwlte nêna inzawm khâwmna an neih chu an hlut hle a ni.​—⁠Johana 10:16; Matthaia 25:​37-40.

Kan Kristian Nuna Thil Thianghlimte

12. Kan nunah hian engte nge thil thianghlim ni a, engvângin nge a thianghlim?

12 Kristian kohhrana hriak thihte leh an ṭhiante nun kaihhnawihtu thil tam takte thil thianghlim anga ngaih chu thil mak a ni lo. Jehova nêna kan inlaichînna hi thil thianghlim a ni a. (1 Chronicles 28:⁠9; Sâm 36:⁠7) Kan tâna a hlut êm avângin, kan Pathian, Jehova leh kan inkâra thil engmah leh mihring tumah an rawn tlâk zeh chu kan phal lo. (2 Chronicles 15:2; Jakoba 4:​7, 8) Ṭawngṭaina hian Jehova nêna kan inlaichînna hnai tak chhawmnunna kawngah hmun pawimawh tak a luah a. Zâwlnei Daniela tân ṭawngṭaina chu a thianghlim êm avângin, a nun thâp hial pawhin Jehova hnêna dân pângngai anga a ṭawngṭaina chu a thlahthlam lo. (Daniela 6:​7-11) Hriak thih Kristiante, a nih loh leh “mi thianghlimte ṭawngṭaina” chu biak ina Pathian biak nâna hman rimtui nêna tehkhin a ni a. (Thu Puan 5:8; 8:​3, 4; Leviticus 16:​12, 13) He tehkhinna hian ṭawngṭaina thianghlimzia a sawi uar a ni. Lei leh vâna Lal Chungnungber biak pawh theih chu chanvo hlu a va ni tehlul êm! Ṭawngṭaina chu kan nuna thil thianghlim anga ngaih a ni pawh hi a mak lo ve!

13. Eng chakna nge a thianghlim a, chu chu engtin nge kan nunah hna kan thawhtîr ang?

13 Hriak thih Kristiante leh an ṭhiante nunah chuan thil thianghlim tâwp khâwka an ngaih chakna pakhat a awm a, chu chu thlarau thianghlim a ni. Chu thlarau chu Jehova thiltih theihna che vêl reng a ni a, Pathian thianghlim duhzâwng anga thil a tih reng ṭhin avângin, chu chu “thlarau thianghlim,” a nih loh leh “thianghlimna thlarau” tia inâwm taka koh a ni. (Johana 14:26; Rom 1:⁠4) Jehova chuan thlarau thianghlimin a chhiahhlawhte chu chanchin ṭha hril tûrin chakna a pe a. (Tirhkohte 1:8; 4:31) Ani chuan “a thu zawm apiangte” hnênah leh, tisa châkna lam ni lova ‘thlarauva awmte’ hnênah chuan a thlarau a pe a ni. (Tirhkohte 5:32; Galatia 5:​16, 25; Rom 8:​5-8) He thahrui chak tak hian Kristiante chu “thlarau rah”​—⁠mize ṭha takte​—⁠rah chhuak tûr leh “awm dan thianghlim leh Pathian ngaihsak” taka awm thei tûrin a ṭanpui a ni. (Galatia 5:​22, 23; 2 Petera 3:​11, 12) Thlarau thianghlim hi kan tâna thil thianghlim a nih chuan, chu thlarau tilungngai thei, a nih loh leh kan nuna a hnathawhna dâl thei apiang chu kan pumpelh ang.​—⁠Ephesi 4:⁠30.

14. Eng chanvo nge hriak thihte’n thil thianghlim anga an ngaih a, engtin nge he chanvo hi berâm dangte’n an ṭâwmpui ve?

14 Pathian thianghlim, Jehova hming put theihna leh a Thuhretute nih theihna chanvo kan neih chu thil thianghlim angin kan thlîr bawk. (Isaia 43:​10-12, 15) Hriak thih Kristiante chu Jehova’n “thuthlung thar rawngbâwltuahte” a tlintîr a. (2 Korinth 3:​5, 6) Chutiang an nih avângin, anni chu “he ram chanchin ṭha” hi hril tûr leh “hnam tina mi zirtîrahte siam” tûra thu pêk an ni. (Matthaia 24:14; 28:​19, 20) Anni chuan rinawm takin he hna hi an thawk zêl a, berâm anga rilru ṭha pu maktaduai tam takte chuan chhâng lêtin, hriak thihte hnênah chuan: “I hnênah Pathian a awm tih kan hriat avângin i hnênah kan kal ve dâwn e,” tiin an sawi a tih theih a ni. (Zakaria 8:23) Hêng mite hi hriak thih “kan Pathian rawngbâwltute” tân thlarau lama “leilettu-ahte” leh “grêp hrui enkawltuahte” hlim takin an ṭang a. Chutiang kawng chuan, berâm dangte chuan hriak thihte chu khawvêl pum huapa an rawngbâwlna thawk zo tûrin nasa takin an ṭanpui a ni.​—⁠Isaia 61:​5, 6.

15. Eng thiltih nge tirhkoh Paula’n thil thianghlim anga a ngaih a, engvângin nge chu thlîr dân chu kan neih ve?

15 Entîrna atân tirhkoh Paula chu a vântlâng rawngbâwlna thil thianghlim anga ngaitu a ni a. Amah chu ‘Jentailte zinga Krista Isua rawngbawltu, . . . Pathian chanchin ṭha kawngah Puithiam hna,’ a nih loh leh rawngbâwlna thianghlim thawk angin a insawi a ni. (Rom 15:​15, 16) Korinth khuaa Kristiante hnêna a lehkha thawnah, Paula chuan a rawngbâwlna chu “ro” angin a sawi bawk. (2 Korinth 4:​1, 7) Kan vântlâng rawngbâwlna hmangin mite hnênah “Pathian thute” chu kan hriattîr a ni. (1 Petera 4:11) Chuvângin, hriak thih kan ni emaw, berâm dang kan ni emaw pawh ni se, thu hriattîrna hnaa tel chu chanvo thianghlimah kan ngai a ni.

“Pathian Ṭih Dêk Chunga Thianghlimna Tifamkimin”

16. Engin nge ‘thil thianghlimte zah lo mi’ ni lo tûrin min ṭanpui ang?

16 Tirhkoh Paula chuan a Kristianpuite chu “Pathian zah lo mi,” a nih loh leh thil thianghlimte hlut lo mi ni lo tûrin a vaukhân a. Chu ai chuan, “thianghlimna ûm” zâwk a, ‘khâkna zung eng emaw lo chawra a tihbuai loh nân leh chu chuan mi tam tak chu a tihbawlhhlawh loh nâna fîmkhur’ tûrin a fuih zâwk a ni. (Hebrai 12:​14-16) “Khâkna zung” tih ṭawngkam hi Kristian kohhrana thil tih dân a dik lo lai zawngtu mi tlêm tête sawina a ni a. Entîr nân, inneih thianghlimna emaw, nungchang thianghlimna emaw chungchânga Jehova thlîr dân chu an pawm lo pawh a ni thei. (1 Thessalonika 4:​3-7; Hebrai 13:⁠4) A nih loh leh, ‘thutak kawng kal kawisantute’ pêk chhuah, kalpêngte thusawi ang chi “Pathian zah lo lam thu sawi mai mai” chu an ṭâwmpui ve pawh a ni thei bawk.​—⁠2 Timothea 2:​16-18.

17. Engvângin nge hriak thihte tân Jehova thianghlimna thlîr dân lantîr tûrin theih tâwp chhuah reng a ngaih?

17 Paula chuan hriak thih a Kristian unaute hnênah: “Duh takte u, . . . tisa leh thlarau bawlhhlawhna zawng zawngah i intifai ang u, Pathian ṭih dêk chunga thianghlimna tifamkimin,” tiin a ziak a. (2 Korinth 7:⁠1) Hei hian hriak thih Kristian, “vân kohna chang vete” chuan an nun kawng tinrênga Jehova thianghlimna thlîr dân an neihzia lantîr tûra theihtâwp an chhuah reng a ngaihzia a târ lang a ni. (Hebrai 3:⁠1) Chutiang bawk chuan, tirhkoh Petera chuan thlarauva hrin a unaute chu: “Fa tihâwihte angin, in hriat loh laia in hmân lai châknate anga awm lovin; a kotu che u a thianghlim angin nangni pawh in chêtzia zawng zawngah lo thianghlim zâwk rawh u,” tiin a fuih a ni.​—⁠1 Petera 1:​14, 15.

18, 19. (a) Engtin nge “mipui tam tak” chuan Jehova thil thianghlimte thlîr dân an ṭâwmpui tih an târ lan? (b) Kan Kristian nuna eng thil thianghlim dang nge a dawta thuziakah kan ngaihtuah ang?

18 “Hrehawm nasa tak” ata dam khawchhuak tûr “mipui tam tak” chungchâng chu eng nge ni ve le? Anni pawh chuan Jehova thil thianghlim thlîr dân chu an ṭâwmpui ve ngei tih an lantîr tûr a ni. Thu Puan buah chuan anni chu Jehova thlarau lam biak in lei lam hung chhûnga ‘rawngbâwl,’ a nih loh leh rawngbâwlna thianghlim hlân anga târ lan an ni a. Krista tlanna inthâwina an ring a, ‘an puante chu Berâm No thisena sua tivar ta’ anga sawi theih a ni. (Thu Puan 7:​9, 14, 15) Hei hian Jehova hmaah dinhmun thianghlim a neihtîrin, ‘tisa leh thlarau bawlhhlawhna zawng zawnga intifai a, Pathian ṭih dêk chunga thianghlimna tifamkim’ tûrin an chungah mawhphurhna a nghat a ni.

19 Hriak thih Kristiante leh an ṭhiante nuna thil pawimawh tak chu, Jehova be tûr leh a Thu zir tûra inkhâwm ziah hi a ni. Jehova chuan a mite inkhâwmna chu thil thianghlimah a ngai a. Jehova thil thianghlim thlîr dânte kan ṭâwmpui theih dân leh kan ṭâwmpui chhan tûr chu a dawta thuziakah ngaihtuahho a ni ang. (w06 11/01)

Ennawn Nân

• Khawvêl thil thlîr dân eng nge Jehova chhiahhlawhte’n an ṭâwmpui loh?

• Engvângin nge Jehova chu thil thianghlim zawng zawngte Lo Chhuahna Hnâr a nih?

• Engtin nge Krista thianghlimna kan zahzia kan lantîr?

• Eng thilte nge kan nuna thil thianghlim anga kan ngaih ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 25-naa milem]

Hmân lai Israel hunah chuan puithiam nihna te, biak bûk te, leh a cheina bungruate chu thil thianghlim anga ngaih a ni

[Phêk 27-naa milemte]

Ṭawngṭaina leh kan vântlâng rawngbâwlna hi chanvo thianghlim a ni