A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Thuhriltu Bu Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Thuhriltu Bu Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Jehova Thu Chu A Nung

Thuhriltu Bu Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

“HMEICHHE hrin tawh mihring phawt chu rei lo tê dam, buainaa khat a ni,” tiin thlahtu Joba chuan a lo sawi a. (Joba 14:⁠1) Kan dam chhûng hun rei lo tê chu thil pawimawh lo leh ho mai maia khawhral loh a va pawimawh tak êm! Kan hun, tha leh zung, leh sum leh paite hi eng thil ûm nân nge kan hman ang? Eng thilte nge kan ûm loh vang? Bible-a Thuhriltu bua chhinchhiah finna thute chuan he mi chungchângah hian kaihhruaina rin tlâk min pe a. A thuchah kente chuan “thinlunga ngaihtuah leh tumte hi a hre nghâl thei a,” nun awmze nei tak nei tûrin min ṭanpui thei bawk.​—⁠Hebrai 4:⁠12.

A finna avânga hriat hlawh tak, hmân lai Israel Lal Solomona ziak Thuhriltu bu-ah hian nuna thil hlu tak tak leh hlutna nei lote chungchânga thurâwn chhawr tlâk tak tak a tel a ni. Solomona chuan a in sak chungchâng ṭhenkhat a sawi tel avângin, Thuhriltu bu hi a in sakna a zawh hnu leh biakna dik a pênsan hma sia a ziah a ni ngei ang. (Nehemia 13:26) Chu chuan a ziak hun chu B.C.E. 1000 hma, Solomona kum 40 lal chhûng tâwp lam hnaihah a ni tih a târ lang a ni.

ENG NGE “ENGMAH LO MAI” NI LO CHU?

(Thuhriltu 1:​1–6:⁠12)

“Mihringin a hnathawh, ni hnuaia a thawhah chuan hlâwkna eng nge a hmuh?” tia zâwttu thuhriltu chuan: “Thil zawng zawng hi engmah lo mai a lo ni,” a ti. (Thuhriltu 1:​2, 3) Thuhriltu bu-ah hian “engmah lo mai” tih leh “ni hnuaia” tih ṭawngkam hi a lang nawn fo va. “Engmah lo mai” tihna Hebrai thu mal awmzia tak chu “thaw” emaw, “tuihu” emaw tihna a ni a, chu chuan takna a neih lohna, a daihrei lohna, a nih loh leh hlutna daihrei lo tak a neihna a kâwk a ni. “Ni hnuaia” tih ṭawngkam erawh chu “he leiah hian” emaw, “he khawvêlah hian” emaw tihna a ni. Chutichuan, thil engkim​—⁠Pathian duhzâwng ngaihthah mihringte thawhrimna zawng zawng​—⁠chu engmah lo mai a ni.

Solomona chuan: “Pathian ina i kal laiin i kê vêng ṭha rawh; . . . ngaithla tûra rawn hnaih hi a ṭha zâwk si a,” a ti a. (Thuhriltu 5:⁠1) Pathian Jehova biakna dika inhman chu engmah lo mai a ni lo. A nihna takah chuan, amah nêna kan inlaichînna ngaihsakna chu nun awmze nei tak neih nâna thil pawimawh tak a ni.

Bible Chungchânga Zawhnate Chhânna:

1:​4-10—⁠Eng kawngin nge leilung pianken thil kal kual rengte chu thil “ninawm” a nih? Thuhriltu chuan leia nunna awmtîr thei thil pawimawh pathum​—⁠nî, thli tleh dân, leh tui kal kual dân​—⁠chauh a sawi lang a. A nihna takah chuan, leilung pianken thil kal kual chu a tam hle a, hriatthiam a har hlawm hle bawk. Miin a dam chhûng pawhin zir mah sela a hre thiam vek thei lo vang. Chu chu thil “ninawm” a ni thei ngei ang. Tin, kan dam chhûng hun rei lo tê leh he tâwp nei lo thil kal kual rengte khaikhin pawh chu a lungnih loh thlâk bawk a ni. Thil thar hmuh tum pawh a hahthlâk, a nih loh leh a ninawm bawk. Tihah chuan, thil thar siamte chu Pathian dikin a lo din tawh leh thil siamnaa a lo hman tawh thu bulte hman thiamna lek a ni si a.

2:​1, 2—⁠Engvângin nge nuih hi thil ‘âtthlâk’ anga sawi a nih? Nuihna chuan kan harsatna tawh chu rei lo te chhûng min theihnghilhtîrin, nuamsipbâwl pawhin kan buaina chu min ngaihsamtîr mahna. Amaherawhchu, nuih hian harsatna a la bo lo va. Chuvângin, nuihna hmanga hlimna zawn hi thil ‘âtthlâk’ anga sawi a ni.

3:​11—⁠Engte nge Pathianin “an hun ṭheuhvah chuan mawi takin” a siam? Pathian Jehova’n ‘mawi tak,’ a nih loh leh inâwm tak leh ṭha taka, a hun taka a siam ṭhenkhat chu Adama leh Evi siamna te, chhimbâl thuthlung te, Abrahama nêna thuthlung te, Davida nêna thuthlung te, Messia lo kalna te, leh Pathian Rama Lalber anga Isua Krista ṭhuttîrna te a ni. Mahse, Jehova’n nakin lawka ‘mawi taka’ a siam tûr thil dang a la awm a. Felna khawvêl thar chu a hun takah a lo thleng dâwn tih kan ring tlat thei a ni.​—⁠2 Petera 3:⁠13.

5:​9—⁠Engtin nge ‘lei hlâwkna chu mi zawng zawng tân a nih’? Leia awm zawng zawngte chuan “lei hlâwkna”​—⁠lei aṭanga thlai thar chhuah chu an ring a. Lal meuh pawhin chu chu a ring a ni. A lo aṭanga thlai dawng tûr chuan, lal chu a chhiahhlawh lo nei mite thawhrimnaa enkawl a ngai a ni.

Kan Zir Tûrte:

1:15. Tûn laia kan hmuh inawpbehna leh rorêl dik lohna tihdik tuma hun leh tha leh zung sên chu a lothlâwn mai a ni. Pathian Ram chauhvin suahsualna a nuaibo thei.​—⁠Daniela 2:⁠44.

2:​4-11. Khawtlâng nun tihhmasâwnna hêng thiltih in sak thiamna, huan siamna, leh rimawi lam thiamna leh hausa taka nun ang chi a enga mah hian nun awmze nei a siam loh avâng leh hlimna chatuan daih a thlen hek loh avângin, chûng chu “thil lothlâwn mai” a ni.

2:​12-16. Finna chuan harsatna engemawte a tihven theih avângin âtna aiin a ṭha zâwk a. Amaherawhchu, thihna chungchângah hi chuan mihring finna hian ṭangkaina a nei lo. Mi chu a finna avângin lo hmingthang pawh ni se, theihnghilh a ni thuai ṭhîn.

2:​24; 3:​12, 13, 22. Kan thawhrimna rah chhuah hlimpui hi a sual lo.

2:26. Hlimna thlentu Pathian finna chu ‘Jehova tilungnitu’ hnênah chuan pêk a ni. He finna hi Pathian nêna inlaichînna ṭha nei lote tân chuan neih theih rual a ni lo.

3:​16, 17. Dinhmun engkimah dikna beisei chi a ni lo. Tûn lai khawvêla thilthlengte avânga lungkham ai chuan, thil engkim rêl fel tûrin Jehova kan nghâk tûr a ni.

4:⁠4. Themthiam taka thawhrimna chuan lungawina a thlen thei a. Mahse, mi dang aia tihṭhat zâwk duh avâng ringawta thawhrimna chuan inelna a awmtîr a, mi chhiat duhna leh thîkna rilru a awmtîr thei a ni. Kristian rawngbâwlnaa kan thawhrimna chu rilru put hmang dik aṭanga lo chhuak a ni tûr a ni.

4:​7-12. Mihring inlaichînna hi hausakna aiin a pawimawh zâwk a, hausak ûmna avânga hloh tûr a ni lo.

4:13. Nihna leh kum upatna hian mi zah a hlawh reng ṭhîn lo. Mawhphurhna dinhmun chelhtute chuan fing takin thil an ti tûr a ni.

4:​15, 16. “Lal aiawh tûr tleirâwl”​—⁠lalna rochungtu tûr​—⁠chuan atîrin ‘a hmaa awm zawng zawngte’ thlâwpna a chang a; mahse, “a hnuah chuan tumah a chungah an lâwm lo.” Challanna hian rei a daih lo ṭhîn ngei mai.

5:⁠2. Kan ṭawngṭaina chu ngun taka chhût leh zahna lantîrna a ni tûr a ni a, kan ṭawng tuitam vak tûr a ni lo.

5:​3-7. Hausakna ringawt âtchilhna chuan mi chu mahni hmasialin duhthu a sâmtîr thei a. Tin, zâna awm hle hle theih lohna leh duhthusâm mangphanpuina a awmtîrin, mut a titui lo thei bawk. Thu tuitamna chuan mi chu mi dangte hriatah mi â angin a lantîr thei a, Pathian hmaa hmanhmawh taka intiamna a siamtîr thei bawk a ni. ‘Pathian ṭihna’ chuan hêng zînga a engamah ti lo tûrin min vêng a ni.

6:​1-9. Hausakna te, ropuina te, dam reina te, leh chhûngkaw hung tak neih te pawh hi dinhmunin a zir loh avângin chên thei lo ta ila eng nge a ṭangkaina? Tin, “mita hmuh sa ngei,” a nih loh leh, a nihna tak pawm chu “châkna chavai mai mai” tihlungawi theih loh phuhrûk tum aiin a ṭha zâwk a ni. Chuti chu, nun kawng ṭha ber chu nuna thil ṭhate chêna Jehova nêna inlaichînna ṭha ngaih pawimawh ber rual ruala ‘ei tûr leh silh tûr neia’ lungawi hi a ni.​—⁠1 Timothea 6:⁠8.

MI FINGTE TANA PEK ZILHNA THU

(Thuhriltu 7:​1–12:⁠8)

Kan hming ṭha hi engtin nge kan vawn theih ang? Mihring rorêltute leh hleihneihna kan hmuhte chungah eng ang rilru put hmang nge kan neih ang? Mitthite’n engmah an hriat tawh loh avângin, tûna kan nun hi engtin nge kan hman ang? Eng kawngin nge ṭhalaite hian an hun leh tha leh zungte fing taka an hman theih? Hêng thilte leh thil dangte chungchânga thuhriltu zilhna thu ṭha takte chu Thuhriltu bung 7 aṭanga 12-ah hian chhinchhiah a ni.

Bible Chungchânga Zawhnate Chhânna:

7:​19—⁠Engtin nge finna hi “rorêltu sâwm aiin” a chak zâwk? Bible-a entîr neia hman a nih hian, number sâwm hian famkimna a kâwk a. Solomona chuan finnain min vên theihzia chu khawpui vêngtu sipai bikim vên theihna aiin a ṭha zâwk a tihna a ni.

10:​2—⁠Mihring thinlung ‘a ding lam’ emaw, ‘a vei lam’ emawa hawi anga sawi chu eng tihna nge? Ding lam hian duhsakna a entîr fo avângin, thinlung ding lama hawi chu thinlungin thil ṭha ti tûrin a tur tihna a ni a. Thil sual ti tûra a tur erawh chuan, thinlung chu vei lam hawi anga sawi a ni thung.

10:​15—⁠Engtin nge ‘mi â chu thawhrimnain a tihchauh ṭhin?’ Miin remruatna ṭha a tlâk chham chuan, a thawhrimnain thil manhla engmah a rah chhuak lo va. Chu mi aṭang chuan lungawina engmah a hmu hek lo. Chutiang thawhrimna chuan ani chu a tichau thlâwn mai a ni.

11:​7, 8—⁠“A nuam ngei mai tak e, êng chu, mit tân pawh ni hmuh a ṭha e,” tih hi eng tihna nge ni? Êng leh nî hi nunkhua tinuamtu a ni a. Solomona chuan hetah hian nun a nuam a, thimna nîte, a nih loh leh tarnain kan chakna a lâkbo hmain kan “lâwm” tûr a ni tih a sawina a ni.

Kan Zir Tûrte:

7:⁠6. Bêl chhuan hnuaia hlîng alh ang maiin, a hun lova nuih chu a ṭangkai lovin mi a tithinur thei a. Chutiang nuihna chu kan pumpelh tûr a ni.

7:​21, 22. Mi dangte’n kan chungchâng an sawi hi kan ngaimawh lutuk tûr a ni lo.

8:​2, 3; 10:⁠4. Hotu emaw, min ruaitu emawin min sawisêl hun leh min zilh huna thinur lêt loh chu a finthlâk a. Chu chu hmanhmawh taka “i hmun kalsan,” a nih loh leh i hna bânsan aiin a ṭha zâwk a ni.

8:8; 9:​5-10, 12. Kan nun hi sangha lên hlauhawma âwk ang leh sava thanga âwk angin beisei loh takin a tâwp thut thei a. Chu bâkah mihring tumahin thih huna thlarau, a nih loh leh nunna thahrui an chelh thei lo va, tumah hi mihring hmêlma, thihna kut ata chhuak thei an awm hek lo. Chuvângin, hun kan khawhral mai mai tûr a ni lo. Jehova chuan nunna hi hluta, a ṭha zâwnga nun kan chen a duh a. Chutianga ti tûr chuan, kan nunah Jehova rawngbâwlna kan dah hmasa ber tûr a ni.

8:​16, 17. Pathian thiltih zawng zawng leh mihring chunga thlentîr a phal zawng zawngte chu hriatthiam tumin zân mu pawh chhîng lo mah ila, hriatthiam phâk a ni lo. Thil sual tihte lungkhamna chuan kan nun ata hlimna a ru bo thlâwn ringawt ang.

9:​16-18. Finna hi ngaihhlut a ni lo ṭhîn chung pawhin kan hlut tûr a ni. Zawi têa mi fing thusawi hi mi â au vak vak thusawi aiin a duhawm zâwk a ni.

10:⁠1. Kan ṭawngkam leh thiltihah kan fîmkhur tûr a ni. Vawilehkhata thinur thut te, zû vawikhat hman sual te, a nih loh leh mipat hmeichhiatna lam hawia khawsakzia mawihnai lova vawikhat khawsakna ang chia vawikhat fîmkhur lohna chuan mi zahkai zahawmna leh hming ṭhatna chu a tichhe thei a ni.

10:​5-11. Tling si lova dinhmun sâng chelhtu hi awh tûr a ni lo. Tling lo taka thil hotê thawh pawh hian rah ṭha lo a chhuah thei a ni. Chu ai chuan, ‘hlawhtlin nâna finna’ hman thiam dân zir chu a sâwt ber a. Lalram thu hrilhna leh zirtîr siamnaa tlin chu a va pawimawh tak êm!

11:​1, 2Thinlung zawng zawnga thilphal kan zir tûr a ni. Thilphalna bawk a siam si a.​—⁠Luka 6:⁠38.

11:​3-6. Nuna hriat lâwk lohva thil lo thleng ṭhînte chuan rilru bulbâl nei lovin min dah tûr a ni lo.

11:9; 12:​1-7. Ṭhalaite hian Jehova chungah mawhphurhna an nei a. Chuvângin, an hun leh tha leh zungte chu tarnain a lâk bosak hmain Pathian rawngbâwl nân an hmang tûr a ni.

MIN KAIHRUAI TUR “MI FING THU CHU”

(Thuhriltu 12:​9-14)

Engtin nge thuhriltuin “thu pawm tlâk” a zawnte leh a ziakte chu kan thlîr ang? Mihring finna ziakna “lehkhabu tam tak” nêna khaikhin chuan, “mi fing thu chu berampute’n an khalh nâna an hman tiang zum ang a ni a, thufing lâwrkhâwm chu thîr kilhna khen bûr tlat anga nghet a ni.” (Thuhriltu 12:​10-12) Jehova pêk finna thute chuan kan nun a tinghet a ni.

Thuhriltu Bua kan hmuh zilhna thute nunpuina chuan nun awmze nei leh hlimawm tak min neihtîr ngei ang. Chu bâkah: “Pathian ṭihtuten, amah ngei an ṭih avângin a ṭha tho vang” tih thutiam kan nei a ni. Chuti a nih chuan, ‘Pathian ṭiha, a thupêkte vawn’ chu i tum nget tlat ang u.​—⁠Thuhriltu 8:12; 12:⁠13. (w06 11/01)

[Phêk 10-naa milem]

Pathian thilpêkte zîngah chuan ei tûr te, in tûr te, leh kan kut hnathawh rah seng te a tel

[Phêk 11-naa milem]

Pathian kutchhuak mawi ber chu a hun takah a lo thleng dik ang