A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Hmangaihtu Che Pathian Chu Hmangaih Rawh

Hmangaihtu Che Pathian Chu Hmangaih Rawh

Hmangaihtu Che Pathian Chu Hmangaih Rawh

“Lalpa, i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin i rilru zawng zawngin i hmangaih tûr a ni.”​—⁠MATTHAIA 22:⁠37.

1, 2. Thupêk ropui ber chungchâng zawhna tichhuaktu chu eng nge a nih mai theih?

DAN 600 chuang hmanga siam Mosia dân zîngah eng nge pawimawh ber? He zawhna hi Isua hun laia Pharisaite zînga an inhnialna ber a ni a. Chu dân pawimawh ber chu inthâwina nêna inkûngkaih a ni em? Inthâwinate chu sual ngaihdamna dawn nân leh Pathian hnêna lâwmthu sawi nâna hlan a ni miau si a. A nih loh leh dân pawimawh ber chu serhtan chungchânga dân pêk hi a ni em? Chu pawh chu a pawimawh a ni, serhtanna chu Abrahama nêna Jehova siam thuthlung chhinchhiahna a ni si a.​—⁠Genesis 17:​9-13.

2 Kawng leh lamah chuan, dân ngainatute chuan Pathian dân pêk tawh phawt chu a ropui ṭheuh avângin​—⁠ṭhenkhat chu pawimawh nêp deuh angin lang mah se​—⁠a dang aia pakhat chawisân bîk chu a dik thei lo niin an chhût a ni. Pharisaite chuan chu inhnialna chawk chhuak thei zawhna chu Isua zawh an tum a. A rin tlâkna tikiam thei tûr thu engemaw tak a sawi mai an beisei a ni. Tichuan, an zînga pakhat chuan Isua panin: “Dân thuah chuan eng thupêk hi nge ropui ber?” tiin a zâwt ta a ni.​—⁠Matthaia 22:​34-36.

3. Eng nge Isua’n thupêk ropui ber nia a sawi?

3 Isua pêk chhânna chuan kan hunah hian pawimawhna nasa tak a nei a. A chhân lêtnaah, ani chuan biakna dik pêng pawimawh ber ni reng tawh leh ni zêl tûr thil chu a khaikhâwm a ni. Deuteronomy 6:5 chu la chhâwngin, Isua chuan: “‘Lalpa, i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin i rilru zawng zawngin i hmangaih tûr a ni.’ . . . Chu chu thu pêk ropui leh pawimawh ber a ni,” a ti a. Pharisai chuan thupêk pakhat chauh zâwt mah se, Isua chuan a dang pawh a hrilh belh a. Leviticus 19:18 aṭanga la chhuakin: “A dawttu, a anpui chu hei hi a ni, ‘Nangmah i inhmangaih angin i vêngte pawh i hmangaih tûr a ni,’ tih hi,” a ti. Tichuan, Isua chuan hêng dân pahnih hian biakna thianghlim a huam tel vek tih a târ lang a ni. Dân thupêk pawimawh dân a indawta an sawitîr lohna tûrin, Isua chuan: “Chûng thupêk pahnihah chuan dân thu leh zâwlneite thu zawng zawng a inkhaikhâwm vek a ni,” tiin a sawi a ni. (Matthaia 22:​37-40) He thuziakah hian, hêng thupêk pahnihte zînga a ropui zâwk hi sawiho a ni ang. Engvângin nge Pathian chu kan hmangaih ang? Engtin nge chu chu kan lantîr ang? Tin, engtin nge chutiang hmangaihna chu kan neih theih ang? Jehova tilâwm tûr chuan amah chu kan thinlung zawng zawng, kan thlarau zawng zawng, leh kan rilru zawng zawnga hmangaih tûr kan nih avângin, hêng zawhnate chhânna hriat chu a pawimawh a ni.

Hmangaihna Pawimawhna

4, 5. (a) Engvângin nge Pharisai chuan Isua thusawi chu mak a tih loh? (b) Pathian tân thilpêk leh inthawina aiin eng nge hlu zâwk?

4 Isua chhânna chuan a zâwttu Pharisai chu a tilungni lo lova, mak pawh a tihtîr hek lo niin a lang. Ani chuan Pathian hmangaihna chu mi tam takin lantîr lo mah se, biakna dik atân a pawimawh hle tih a hria a ni. Inkhâwmna inahte chuan rinna lantîrna Hebrai ṭawngṭaina Shema an tih chu a ria chham chhuah a ni ṭhîn a, chutah chuan Isua lâk chhâwn Deuteronomy 6:​4-9-a thute pawh a tel a ni. Chanchin thu hmun ziakna Marka ziakah, Pharisai chuan Isua hnênah: “A ni tak e, zirtirtu, amah chu pakhat chauh a ni a, amah lo chu tumah dang an awm lo va, amah chu thinlung zawng zawnga, hriatna zawng zawnga, chakna zawng zawnga hmangaih a, mahni inhmangaih angin vêngte hmangaih hi pumhâl thilpêk leh inthawina zawng zawng aiin a ṭha zâwk êm êm tih hi i sawi dik zet mai,” a ti a ni.​—⁠Marka 12:​32, 33.

5 Dik tak chuan, Dân chuan pumhâl thilpêk leh inthawina chu phût mah se, Pathian tân a chhiahhlawhte hmangaihna thinlung chu a hlu ber a ni. Pathian hmangaihna leh inpumpêk taka chawngzawng pakhat hlan chu rilru put hmang dik lo nêna berâmpa sâng tam tak hlan aiin a hlu zâwk daih a ni. (Mika 6:​6-8) Jerusalem biak ina Isua hmuh hmeithai rethei chungchâng chu hre chhuak rawh. Thawhlâwm bâwma a thlâk tangka dere pahnih chuan chawngzawng pakhat lek pawh a lei thei lo va. Mahse, Jehova hmangaihna dik taka pêk chu thawhlâwm chu an neih chuangliam aṭanga pe mi hausate thawhlâwm tam tak ai chuan a hlu zâwk fê a ni. (Marka 12:​41-44) Kan dinhmun chu engpawh lo ni se, Jehova chuan kan zaa kan lantîr ṭheuh theih​—⁠amah kan hmangaihna⁠​—⁠​chu a hlut ber tih hriat chu a va thlamuanthlâk tak êm!

6. Hmangaihna pawimawhna chungchângah Paula’n eng nge a ziah?

6 Biakna dika hmangaihna pawimawhzia chu sawiin, tirhkoh Paula chuan: “Mihring ṭawngte leh vântirhkoh ṭawngtein thu sawi mah ila, hmangaihna ka neih si loh chuan dâr, ri mai mai emaw, dâr benthek, ri mai mai emaw ka lo ni ang. Tin, thu hrilh theihna neiin, thurûk zawng zawng leh hriatna zawng zawng hre vek mah ila, tlâng sawn theihna khawp hial rinna famkim nei mah ila, hmangaihna ka neih si lo chuan engmah ka ni lo vang. Tin, mi retheite châwm nân ka sum zawng zawng pe vek mah ila, ka taksa pawh kâng tûrin inpe mah ila, hmangaihna ka neih si loh chuan ka tân engmah a sâwt lo vang,” tiin a ziak a ni. (1 Korinth 13:​1-3) Kan biakna chu Pathian lâwmzâwng ni tûr chuan hmangaihna a pawimawh tih a chiang hle. A nih leh, engtin nge Jehova kan hmangaihna chu kan lantîr?

Jehova Kan Hmangaihna Kan Lantîr Dân

7, 8. Engtin nge Jehova kan hmangaihna chu kan târ lan theih?

7 Mi tam tak chuan hmangaihna chu nula leh tlangvâl inkâra lo piang thut ang chi kan thunun theih mang loh rilru veizâwng niin an ngai a. Mahse, hmangaihna dik tak chu kan rilru veizâwng mai a ni lo. Chu chu thinlunga veina ni lovin, thiltiha chhinchhiah leh hrilhfiah a ni. Bible chuan hmangaihna chu “kawng ṭha lehzual” leh thil engemaw kan “ûm zêl” tûr niin a sawi a ni. (1 Korinth 12:31; 14:⁠1) Kristiante chu ‘thu chauh ni lovin, thiltih leh tih tak zeta’ inhmangaih tawn tûra fuih an ni.​—⁠1 Johana 3:⁠18.

8 Pathian hmangaihna chuan a duhzâwng ti tûr leh ṭawngkam leh thiltiha a lal chungnunna chawisâng tûr leh ṭan tlat tûrin min tur a. Chu chuan khawvêl hmangaihna leh Pathian ngaihsak lohna kawngte pumpelh tûrin min chêttîr a ni. (1 Johana 2:​15, 16) Pathian hmangaihtute chuan sual an hua a. (Sâm 97:10) Pathian hmangaihnaah chuan vêngte hmangaihna pawh a tel a, chu chu a dawta thuziakah kan sawiho vang. Chu bâkah, Pathian hmangaihna chuan a thuâwih a phût a. Bible chuan: “Pathian kan hmangaihna chu hei hi a ni, a thupêkte kan zawm hi,” a ti.​—⁠1 Johana 5:⁠3.

9. Engtin nge Isua’n Pathian a hmangaihna a lantîr?

9 Isua chuan Pathian hmangaihna awmzia chu famkim takin a lantîr a. Hmangaihna chuan a vân lam in kalsan a, mihring anga leia khawsa tûrin a chêttîr a ni. Chu chuan a thiltih leh a zirtîrna hmanga a Pa chawimawi tûrin a tur a. Hmangaihna chuan “thi khawp hiala thu zâwmin” a awmtîr bawk a ni. (Philippi 2:⁠8) Chu thu zawmna, a nih loh leh thuâwihna​—⁠a hmangaihna lantîrna​—⁠chuan mi rinawmte tân Pathian mithmuha mi fel nih theihna kawng a hawnsak a ni. Paula chuan: “Mi pakhat [Adama] tihmawh avâng khân mi tam tak chu mi sual an lo ni ta a; chutiang bawkin mi pakhat [Krista Isua] tihâwih avâng khân mi tam tak chu mi fel an lo ni ang,” tiin a ziak a ni.​—⁠Rom 5:⁠19.

10. Engvângin nge Pathian hmangaihnaah chuan thuâwihna a tel?

10 Isua angin, Pathian thuâwihin kan hmangaihna chu kan lantîr a. Isua hmangaih tak tirhkoh Johana chuan: “Hei hi hmangaihna a ni, ama thupêk ang zêla kan awm hi,” tiin a ziak a. (2 Johana 6) Jehova hmangaih tak taktute chuan a kaihhruaina an ngaina hle a. Anni chuan hlawhtling takin an pheikhai an hruai thei lo tih hriain, Pathian finna chu rinchhanin, a kaihhruaina duhawm takah an intulût a ni. (Jeremia 10:23) Anni chu hmân laia Beroi khuaa mite ang an ni a, Pathian thu chu “rilru lâwm takin” an pawm a, Pathian duhzâwng tih châkna an nei a ni. (Tirhkohte 17:11) Anni chuan Pathian duhzâwng hre chiang lehzual tûrin Pathian Lehkha Thu chu fîmkhur takin an enfiah a, chu chuan thuâwihna thiltih hmanga hmangaihna lantîr lehzual tûrin a ṭanpui a ni.

11. Kan thinlung, kan rilru, kan thlarau, leh kan chakna zawng zawnga Pathian hmangaih tih awmzia chu eng nge ni?

11 Isua sawi angin, Pathian hmangaihnaah chuan kan thinlung, kan rilru, kan thlarau, leh kan chakna zawng zawng a tel a ni. (Marka 12:30) Chutiang hmangaihna chu kan thinlung, kan rilru veizâwng, kan châkna, leh kan ngaihtuahna ril ber aṭanga lo chhuak a ni a, Pathian tihlâwm chu kan duh tak zet a ni. Kan rilru hmang pawhin kan hmangaih bawk. Kan rilru ngaihtuahna hmangin Jehova mizia te, a tehna te, leh a thiltum te chu kan hria a ni. Kan thlarau, kan nihna, leh kan nunna neih chu a rawngbâwl nân leh amah chawimawi nân kan hmang a. Tin, chu mi atân kan chakna pawh kan hmang bawk a ni.

Jehova Kan Hmangaih Chhan Tûr

12. Engvângin nge Pathianin amah hmangaih chu a phût?

12 Pathian kan hmangaih chhan tûr pakhat chu a miziate lantîr tûra min phût vâng a ni a. Pathian chu hmangaihna lo chhuahna hnâr ber leh entawn tûr ṭha ber pawh a ni bawk. “Pathian chu hmangaihna a ni” tiin thâwk khum tirhkoh Johana chuan a ziak a ni. (1 Johana 4:⁠8) Mihringte chu ama anpuia siam an ni a; hmangaihna nei thei tûra siam kan ni. Dik tak chuan, Jehova lal chungnunna chu hmangaihnaa innghat a ni. Ani chuan amah an hmangaih vâng leh a rorêlna fel an ngainat avânga a rawngbâwltute chauh chu a khua leh tui atân a duh a. Thil siam zawng zawng inrem tak leh inlungrual taka awm tûr chuan hmangaihna chu a pawimawh tak zet a ni.

13. (a) Engvângin nge Israelte chu: “Lalpa i Pathian chu . . . i hmangaih tûr a ni” tia hrilh an nih? (b) Engvângin nge Jehova’n amah hmangaih lêt tûra min beisei chu thil inâwm tak a nih?

13 Jehova kan hmangaih chhan dang leh chu kan tâna a thiltihte chunga kan lâwm vâng a ni a. Isua’n Judate hnênah: “Lalpa i Pathian chu . . . i hmangaih tûr a ni,” a tih kha hre chhuak leh rawh. Inla hrang leh an hriat ngai loh Pathian hmangaih tûra beisei an ni lo. An chunga hmangaihna Lantîrtu Pathian chu an hmangaih tûr a ni a. Jehova chu an Pathian a ni. Ani chu Aigupta aṭanga Ram Tiama Hruaitu, anmahni vênghim a, chhawmdâwl a, ngainatu, hmangaihnaa anmahni thununtu a ni. Tin, tûnah hian Jehova chu kan Pathian, chatuan nunna kan neih theihna tûra tlanna atâna a Fapa min petu a ni a. Jehova’n amah hmangaih lêt tûra min beisei hi thil âwm a va ni tak êm! Kan hmangaihna chu chhân lêtna hmangaihna a ni a, min hmangaihtu Pathian hmangaih lêt tûra ngen kan ni. Kan hmangaihna chu ‘min hmangaih hmasatu’ atân a ni.​—⁠1 Johana 4:​19.

14. Eng kawngin nge Jehova hmangaihna chu hmangaihna nei nu leh pate hmangaihna nên a inan?

14 Jehova’n mihringte a hmangaihna chu nu leh pate’n an fate an hmangaihna nên a inang a. Mi ṭha famkim lo mah ni se, hmangaihna nei nu leh pate chuan an fate enkawl nân a kum têlin hna an thawkrim a, chu chu sum leh pai lamah leh thil dangah pawh a hau tak hle a ni. Nu leh pate chuan an fate hlim tûr leh ding chang tûra an duh avângin, an zirtîrin, an fuih a, an chhawmdâwlin, an thunun bawk a ni. Nu leh pate chuan eng nge an beisei lêt? An fate’n anmahni hmangaih lêt tûr leh an ṭhatna tûra an pêk zirtîrnate ngaihsak tûrin an duh a ni. Ṭha famkim kan Pa vâna mi chuan kan tâna a thiltih zawng zawng avânga hmangaih taka kan lâwmna lantîr a beisei chu a âwm hle a ni lâwm ni?

Pathian Hmangaihna Zirin

15. Pathian hmangaihna nei tûra hma lâkna hmasa ber chu eng nge ni?

15 Pathian chu kan hmu lo va, a aw pawh kan hre ngai hek lo. (Johana 1:18) Mahse, amah nêna inlaichînna nei tûrin min sâwm a ni. (Jakoba 4:⁠8) Chu chu engtin nge kan tih theih? Tuemaw hmangaih tûra hma lâkna hmasa ber chu a chungchâng hriatna neih a ni a, kan hriat loh tuemaw ngainat hle chu thil harsa a ni. Jehova chuan a chungchâng kan zir theihna tûrin a Thu, Bible chu min pe a. Chuvângin, Jehova chuan a inawpna pâwl kal tlangin, Bible chhiar ziah tûrin min fuih a ni. Bible chuan Pathian chungchâng, a miziate, leh kum sâng têl mite a dâwr dân chu min zirttîr a. Chutiang chanchinte kan chhût ngun hian, amah kan hriatna leh kan hmangaihna chu a ṭhang chho ngei ang.​—⁠Rom 15:⁠4.

16. Engtin nge Isua rawngbâwlna ngaihtuahna chuan Pathian kan hmangaihna a tihpun?

16 Jehova hmangaihnaa kan ṭhan chhoh theih dân bul ber chu Isua nun leh a rawngbâwlna chanchin ngaihtuah lêt hi a ni a. Dik takin, Isua chuan a Pa chu famkim taka a entawn avângin: “Tupawh mi hmu chu pa hmu a ni,” tiin a sawi thei hial a ni. (Johana 14:⁠9) Isua’n hmeithai fapa neih chhun a kaihthawhnaa a lantîr khawngaihna chuan i rilru a kawih a ni lâwm ni? (Luka 7:​11-15) Pathian fapa leh nungdam tawh zînga mi ropui ber ni bawk chuan thuhnuairawlh taka a zirtîrte kê a silsak tih hriatna chuan min hîp hle a ni lâwm ni? (Johana 13:​3-5) Mihring tupawh aia ropui zâwk leh fing zâwk mah ni se, naupangte pawh tiamin, mi zawng zawng pan theiha a awmna chuan amah hriat châkna nei tûrin a chêttîr che a ni lâwm ni? (Marka 10:​13, 14) Hêng thute lâwmna thinlung nêna kan ngaihtuahna chuan: “[Isua] chu hmu ngai lo pawhin [an] hmangaih” tia Petera’n an chungchâng a ziah Kristiante ang kan lo ni ang. (1 Petera 1:⁠8) Isua kan hmangaihna a ṭhan chhoh rual rualin, Jehova kan hmangaihna pawh a ṭhang chho ve ang.

17, 18. Jehova ruahmanna siam duhawm tak engte ngaihtuahna hian nge amah kan hmangaihna tipung thei?

17 Pathian kan hmangaihna a pun theih dân kawng dang leh chu nun hlimawm tak chên tûra hmangaih taka min pêk thilte​—⁠thil siam mawi tak te, ei tûr tuihnai chi tinrêng te, ṭhian ṭhate nêna inkawmna nuam tak te bâkah, hlimna leh lungawina min petu chhiarsên loh thil dangte​—⁠chhût ngun hi a ni. (Tirhkohte 14:17) Kan Pathian chungchâng kan zir tam poh leh, a ṭhatna leh a thilphalnaa nasa taka lâwm chhan tûr kan nei lehzual a ni. Jehova’n i tân liau liauva thil a tihsak zawng zawngte chu ngaihtuah rawh. I hmangaihna a phu tih chu i pawm dâwn lâwm ni?

18 Pathian thilpêk tam tak zînga pakhat chu “ṭawngṭaina ngaithlatu” chuan min ngaithla tih hre reng chunga engtik lai pawha ṭawngṭaia amah pan theihna kan nei hi a ni. (Sâm 65:⁠2) Jehova chuan a Fapa duh tak hnênah awp tûr leh rorêl tûrin thuneihna a pe a. Mahse, ṭawngṭaina ngaithla tûrin, a Fapa pawh tiamin mi dang tumah a tîr chhâwng lo. Kan ṭawngṭaina chu amah ngeiin a ngaithla a. Jehova hmangaihna leh mi mal ngaihsakna a lantîr chuan amah min hnaihtîr a ni.

19. Jehova thutiam engte hian nge amah min hnaihtîr?

19 Mihringte tâna Jehova thil tihtumte ngaihtuahna chuan amah min hnaihtîr bawk a ni. Ani chuan natna te, lungngaihna te, leh thihna te titâwp tûrin thu min tiam a. (Thu Puan 21:​3, 4) Mihringte chu ṭha famkima siam an nih ve leh, tumahin lungngaihna te, lunghnualna te, a nih loh leh chhiatna te chu an tâwk tawh lo vang. Ṭâm te, retheihna te, leh indona te a awm tawh lo vang. (Sâm 46:9; 72:16) Leilung hi paradis-a chantîr a ni tawh ang. (Luka 23:43) Jehova’n hêng malsâwmnate hi a tih tûr a nih vâng ni lovin, min hmangaih avângin a rawn thlentîr ang.

20. Mosia’n Jehova hmangaih a hlâwkna chungchâng eng nge a sawi?

20 Chuvângin, Pathian hmangaih chhan tûr leh chu hmangaihna kan puntîr chhan tûr ṭha tak a awm a. Pathian i hmangaihna chu i tinghet sauhvin, a kawngte i inkawhhmuhtîr ang em? Chu chu i duh thlanna siam tûr chu a ni. Mosia chuan Jehova hmangaihna neih leh chu mi chhawmnun reng hlâwkna chu a hria a. Hmân laia Israelte hnênah: “Nunna chu thlang rawh u, in nun theih nân, nangni leh inthlahte nên; LALPA in Pathian hmangaih a, a awkâ âwih a, amah vuan tlatin; amah chu in nunna, in dam reina a ni si a,” a ti a ni.​—⁠Deuteronomy 30:​19, 20. (w06 12/01)

I Hre Chhuak Em?

• Engvângin nge Jehova kan hmangaih chu a pawimawh?

• Engtin nge Pathian kan hmangaihna chu kan lantîr theih?

• Jehova hmangaih chhan tûr eng nge kan neih?

• Engtin nge Pathian hmangaihna chu kan neih theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 21-naa milem]

Jehova chuan kan zaa kan lantîr ṭheuh theih​—⁠amah kan hmangaihna​—⁠chu a hlut hle

[Phêk 23-naa milemte]

“Tupawh mi hmu chu pa hmu a ni.”​—⁠Johana 14:⁠9