A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Pasalte U—Krista Lû Nihna Chu Entawn Rawh U

Pasalte U—Krista Lû Nihna Chu Entawn Rawh U

Pasalte U​—⁠Krista Lû Nihna Chu Entawn Rawh U

“Mipa tawh phawt lû chu Krista a ni.”​—⁠1 KORINTH 11:⁠3.

1, 2. (a) Engtin nge pasal hlawhtlinna chu teh a nih theih? (b) Engvângin nge inneihna bul ṭantu Pathian a ni tih hriat a pawimawh?

PASAL hlawhtlinna chu engtin nge i teh ang? Rilru lama a finnain nge taksa lama a theih nain? Nge pawisa a lakluh theih dânah? A nih loh leh a bîk taka a nupui leh a fate hmangaih tak leh ngilnei taka a cheibâwl dânah em ni zâwk? A hnuhnûng ber hmanga teh a nih hian, pasal tam takte chu khawvêl rilru put hmang leh mihringte tehna thununna hnuaia an awm avângin an tling lo a ni. Engvângin nge? Anni chuan inneihna Bul Ṭantu​—⁠‘Adama laka a lâk nâkruh chu hmeichhiaa siam a, Adama hnêna hruaitu’​—⁠an hriat loh avâng leh a kaihhruainate chu an zawm loh vâng a ni ber.​—⁠Genesis 2:​21-24.

2 Isua Krista chuan Pathianin inneih ruahmanna a siam dân he Bible thuziak hi nemnghetin, a hun laia mithiamte hnênah: “Atîr ata an siamtu khân hmeichhia leh mipaa a siam leh, ‘He mi avâng hian mipain a nu leh a pa a kalsan ang a, a nupui a vuan ang tichuan an pahnih chuan tisa pum khat an lo ni tawh ang,’ a ti tih in chhiar lo vem ni? Chutichuan pahnih an ni tawh lova, tisa pum khat an ni tawh zâwk a ni. Chuvângin Pathianin [inneihnaa]a zawm tawh chu mihringin ṭhen suh se,” a ti a. (Matthaia 19:​4-6) A nihna takah chuan inneihna hlawhtling neih nâna thil pawimawh ber chu inneihna bul ṭantu Pathian a ni tih hriat leh hlawhtlinna chu Pathian Lehkha Thu, Bible-a kaihhruaina hmuhte nunpuinaah a innghat tih hriat hi a ni.

Pasal Hlawhtling Ni Tûra Thil Pawimawh

3, 4. (a) Engin nge Isua chu inneihna chungchâng hriat chian tîr? (b) Tunge entîr nei Isua nupui chu ni a, engtin nge pasalte’n an nupuite an cheibâwl ang?

3 Pasal a nih anga hlawhtling tûra ṭanpuitu pakhat chu Isua thusawi zirna leh A thiltihte entawnna a ni. Ani chuan mihring tuak hmasa berte siam an nih lai leh an inneih laia an kianga a awm avângin, inneihna chungchâng chu a hre chiang hle a ni. Pathian Jehova chuan a hnênah: “Kan anpuiin, keimahni ang takin mihring siam ila,” a ti a. (Genesis 1:26) Ni e, Pathian chuan tumah leh engmah a siam hmaa A siam leh ‘mi themthiam anga a kianga awm’ chu a bia a ni. (Thufingte 8:​22-30) Ani chu “thil siam zawng zawnga piang hmasa ber chu a ni.” Ani chu “Pathian thil siam bula” a ni a, lei leh vân siam a nih hma pawhin a awm tawh a ni.​—⁠Kolossa 1:15; Thu Puan 3:⁠14.

4 Isua chu “Pathian Berâm No” tia koh a ni a, entîr nei pasal anga târ lan a ni bawk. Ṭumkhat chu vântirhkohvin: “Hawh teh, mo, Berâm No nupui chu kan entîr ang che,” a ti a. (Johana 1:29; Thu Puan 21:⁠9) A nih chuan tunge chu mo a nih loh leh nupui chu ni ta ang le? “Berâm No nupui” chu Krista’n thlarauva hriak a thih mi rinawm hmanga din, vâna a rorêlpui tûrte an ni. (Thu Puan 14:​1, 3) Chuvâng chuan, Isua leia a zirtîrte hnêna a awm laia anmahni a cheibâwl dân chuan pasalte’n an nupuite an cheibâwl dân tûrah entawn tûr a siam sak a ni.

5. Tu tân nge Isua chu entawn tûr a nih?

5 A dik a ni: “Krista pawh khân a tuarsak che u . . . a hniaka in zuina tûrin entawn tûr a hnutchhiah che u kha,” tia kan chhiar angin, Isua chu a hnungzuitu zawng zawngte entawn tûrin Bible-ah târlan a ni. (1 Petera 2:21) Mahse, a ni chu a bîk takin mipate tâna entawn tûr a ni. Bible chuan: “Mipa tawh phawt lû chu Krista a ni, hmeichhe lu chu mipa a ni, Krista lu chu Pathian a ni,” tiin a sawi. (1 Korinth 11:⁠3) Krista chu mipa lû a nih avângin, pasalte chuan a entîrna chu an entawn tûr a ni. Hei vâng hian, chhûngkaw hlawhtling leh hlim ni tûr chuan lû nihna thu bul chu nunpui ngei tûr a ni. Chu hlimna nei tûr chuan, pasalte chuan an nupuite chu Isua’n a entîr nei nupui, a zirtîr hriakthihte hmangaih taka a dâwr dân anga an dâwr ve chu a ngai a ni.

Inneihnaa Harsatnate Hmachhawn Dân

6. Engtin nge pasalte chu an nupuite nên an khawsak ang?

6 Tûn lai khawvêl buaithlâk takah hian, a bîk takin pasalte chuan Isua entawn tûr siam dawhtheihna te, hmangaihna te chu entawna, thu bul felte an kenkhawh tlat a ngai a ni. (2 Timothea 3:​1-5) Isuan entawn tûr a hnutchhiah chungchâng chu Bible-ah heti hian kan chhiar a ni: “Nangni pasalte u, in nupuite nêna in khawsak dânah . . . hrethiam ula,” tiin. (1 Petera 3:⁠7) Ni e, pasalte chuan Isua’n buaina a hmachhawn dân ang chiahin inneihna harsatnate chu hrethiam takin an hmachhawn tûr a ni. Isua chuan mihringte aiin harsatna nasa zâwk tuar mah se, Setana, leh a ramhuaite, leh he khawvêl sual tak hi, a tawrhnaa mawhphurtu chu an ni tih a hria a. (Johana 14:30; Ephesi 6:12) Isua chuan harsatnate a thlen pawhin mak a ti ngai lo a, chuvângin nupui leh pasalte chuan ‘tisaa hrehawm an tawrh’ hunah mak an ti bîk tûr a ni lo. Bible chuan inneite chu chutiang harsatna a awm beisei tûrin a vaukhân lâwk a ni.​—⁠1 Korinth 7:⁠28.

7, 8. (a) Nupuite nêna khawsak dân hriat thiamnaah chuan eng nge tel? (b)Engvângin nge nupuite chuan chawimawina dawn an phu?

7 Bible chuan Pasalte chu an nupuite nêna an khawsak dânah “bêl keh awl zâwk an nih hre thiam” tûrin a ti a. (1 Petera 3:⁠7) Bible-in mipate tih dân tûr tlângpui a sawilâwk anga nupui chu râwng taka thunun lovin, Pathian tilâwmtu pasal chuan a nupui chu a chawimawi zâwk ang. (Genesis 3:16) Ani chuan a nupui chu a thilneih hlu tak angin cheibâwl a duhin, tha chak zâwk a neihte chu a nupui tihnat nân a hmang ngai lo vang. Chu ai chuan, a rilru vei zâwngte chu ngaihtuahin, zah tak leh zahawm takin a dâwr reng ṭhîn ang.

8 Engvângin nge pasalte chu an nupuite chawimawi tûra tih an nih? Bible chuan: “Khawngaih thilpêk nunna chanpuitu che u an nih hriain chawimawi rawh u, tichuan in ṭawngṭainate dâl a ni dâwn lo nia,” tiin a chhâng a ni. (1 Petera 3:⁠7)Jehova’n amah betu pasalte chu amah be ve thotu nupuite aia chung nung zâwk angin a ngai lo tih pasalte chuan an hre tûr a ni. Pathian pawm tlâk hmeichhiate chuan mipate rualin chatuan nunna lâwmman thuhmun chu an dawng dâwn a​—⁠tam takte chuan ‘mipa leh hmeichhia pawh awm theih lohna’ hmun, vâna nunna chu an chang mêk a ni. (Galatia 3:28) Chuvângin Pasalte chuan mi chu a rinawmnain Pathian lakah a tihlu a ni tih chu an hrereng tûr a ni. Chu chu mipa a ni emaw, hmei chhia a ni emaw, pasal a ni emaw, nupui a ni emaw, naupang a ni emaw lam pawh a ni lo.​—⁠1 Korinth 4:⁠2.

9. (a) Petera sawi hmangin, engvângin nge pasalte’n an nupuite an chawimawi ang? (b)Engtin nge Isua chuan hmeichhiate a chawimawina a lantîr?

9 Pasalte’n an nupuite chawimawi a ngaihna chu tirhkoh Petera’n, “tichuan in ṭawngṭainate dâl a ni dâwn lo nia,” tia a thusawi tâwp lama hian a sawi uar a ni. Chutianga dâlna chu a va hlauhawm dawn êm! Hun kal tawha Pathian chhiahhlawh thil ngaihthah mai hmang ṭhenkhatte chunga a thlen tawh angin, pasalin a nupui a zah lohna chuan a ṭawngṭaina a dâl thei hial a ni. (Jeremia Ṭah Hla 3:​43, 44) Fing takin Kristian mipa​—⁠nupui neite leh neih tumte​—⁠chuan Isua’n hmeichhia zah taka a cheibâwl dân chu taima takin an zir ang. Isua chuan hmeichhiate chu a rawngbâwl puite zîngah telhin, ngilnei tak leh zah takin a cheibâwl a ni. Ṭum khat chu, Isua’n thu dik mak tak chu hmeichhiate hnêna hrilh hmasain, anni chu mipate hrilh chhâwng tûrin a ti hial a ni!​​—⁠Matthaia 28:​1, 8-10; Luka 8:​1-3.

Pasalte Tân Abîka Taka Entawn Tûr

10, 11. (a) Engvângin nge abîk taka pasalte chuan Isua entîrna chu an zir a ṭûl? (b) Engtin nge pasalte chuan an nupuite chu an hmangaih tûr a nih?

10 Atîra lama hriat tawh angin Bible chuan, pasal leh nupui inlaichîn dân chu Krista leh a “mo,” a hnungzui hriak thihho awmna kohhran inlaichîn dân nên a tehkhin a. Bible chuan: “Krista chu . . . kohhranho lû a ni ang bawk hian, pasal chu nupui lû a ni si a,” a ti a. (Ephesi 5:23) Hêng thute hian pasalte chu Isua a hnungzuitute chunga lû, a nih loh leh kaihruaitu a nih chu eng ang chiah nge a nih tih bihchiang tûrin a chêttîr tûr a ni. He mi bihchianna hmang chauh hian pasalte chuan Isua entîrna chu ṭha takin an zui theiin, Isua’n a kohhran chunga a tih angin an nupuite tân kaihhruaina te, hmangaihna te, leh ngaihsaknate chu an pe thei ang.

11 Bible chuan Kristiante chu: “Pasalte u, in nupuite hmangaih rawh u, Kristan kohhranho a hmangaih a, an aia mahni a inpe ang khân,” tiin a fuih a ni. (Ephesi 5:25) Ephesi bung hmasa lamah chuan, ‘kohhran’ chu “Krista taksa” tia koh a ni a. Hemi taksa anga sawi hian mipa leh hmeichhe taksaah tisa bung hrang tam tak a nei a, chûng zawng zawngte chuan taksa hna thawhnaah an ṭanpui a ni. Isua chu “taksa (chu chu kohhranho) lû” a ni ngei mai.​—⁠Ephesi 4:​11-13; Kolossa 1:18; 1 Korinth 12:​12, 13, 27.

12. Engtin nge Isua chuan a entîr nei taksa a hmangaihna a lantîr?

12 Isua chuan a taksa anga sawi, ‘kohhran’ a hmangaihna chu a lantîr a, a bîk takin a taksa pêng lo nih duhte rawng a bâwl dân hmangin a ni. Entîr nân, a zirtîrte an chauhvin, ani chuan an hnênah: “Thlalêr hmunah ahrangin lo kal ula, châwl rih rawh u,” a ti a. (Marka 6:31) Tihhlum a nih hma dârkâr tlêmtêa a thiltih chu târ langin, a tirhkohte zînga pakhat chuan: “Isuan . . . amaha mi . . . a hmangaih ṭhinte [chu chu, a taksa pêngte anga sawi] chu a tâwp thleng pawhin a hmangaih reng a,” tiin a ziak a ni. (Johana 13:⁠1) Isua chuan Pasalte’n an nupuite an cheibâwl dân tûrah entawn tûr ṭha a va siam tak êm!

13. Engtin nge pasalte chu an nupuite hmangaih tûra fuih an nih?

13 Isua’n pasalte tâna a siam entîrna chu hmang chhun zawm zêl tûrin tirhkoh Paula chuan an hnênah heti hian a fuih a: “Pasalte pawhin mahni taksate angin mahni nupuite chu an hmangaih tûr a ni. Mahni nupui hmangaihtu chu mahni inhmangaih a ni. Tuman mahni tisa an haw ngai si lo va, an châwmin an duat zâwk ṭhîn a ni. Kristan kohhranho a châwmin a duat ang hian,” tiin. “Tupawhin mahni a inhmangaih angin mahni nupui hmangaih ṭheuh sela,” tiin a sawi belh bawk a ni.​—⁠Ephesi 5:​28, 29, 33.

14. Engtin nge pasal chuan a taksa ṭha famkim lo chu a cheibâwl ang a, hei hian a nupui a cheibâwl dân tûr eng nge a târ lan?

14 Paula thusawite chu han ngaihtuah teh. Mipa rilru kimin tum rêng vângin ama taksa ngei chu a tihliam ngai em ni? Mipain a ke chhuih palh ta se, a tlûk tîr avâng maiin a ke chu a vaw dâwn em ni? Vaw lo ve! Pasal chuan a ṭhiante hmâah a intimualpho emaw, ama tlin lohte chu a sawi chiam emaw dawn em ni? Chutiang chuan a ti lo tawp ang! A nih chuan, engvângin nge a nupuiin thil a tihsual palh chuan a ṭawng el chiam, a nih loh leh kut a thawh hial ang? Pasalte chuan mahni tâna ṭha chauh ni lovin, an nupuite tâna ṭha pawh an ngaihsak tûr a ni.​—⁠1 Korinth 10:24; 13:⁠5.

15. (a) A zirtîrte’n mihring chak lohna an lantîr khân eng nge Isua’n a tih? (b) A entîrna aṭang hian eng nge zir tûr kan neih?

15 Isua’n a thih hmâ zâna a zirtîrte’n mihring chak lohna an târ lan laia a ngaihsakna a tihlan dân kha han ngaihtuah teh. Ṭawngṭai tûrin a ngen fo chung pawhin, anni chuan Gethsemani huanah vawi thum an mut hilhsan a. Thâwk leh khatah sipaite chuan an hual thut a. Isua’n chûng mite chu: “Tunge in zawn?,” tiin a zâwt a. Anni chuan: “Nazaret Isua,” an tih chuan: “Keimah hi ka ni,” tiin a chhâng a. A thih ‘hun chu a thleng’ tih hriain, ani chuan: “Kei mi zawng in nih chuan hêngho hi thlah ṭha rawh u,” a ti a. Isua chuan a zirtîrte​—⁠a entîr nei mo zînga mite​—⁠ṭhatna ngaihtuah chu a theihnghilh ngai lovin, an tlân chhuahna tûr kawng a dap zâwk a ni. Isua’n a zirtîrte a cheibâwl dân chu zirin, pasalte chuan an nupuite cheibâwl nâna an hman theih tûr thu bul tam tak chu an hmu ang.​—⁠Johana 18:​1-9; Marka 14:​34-​37, 41.

Isua Hmangaihna Chu Rilru Nona Mai A Ni Lo

16. Engtin nge Isua’n Marthi chungchâng chu a ngaih a; mahse, engtin nge a zilh?

16 Bible chuan: “Isuan Marthi te, a laizâwn te, Lazara te a hmangaih,” tih a sawi a, chûng mite chuan an inah Isua chu an thleng fova. (Johana 11:⁠5) Mahse, Isua chuan Marthi’n ei rawngbâwl chauh a ngaihsak lutuk avânga a hnên aṭanga thlarau lam kaihhruaina dawnna hun a neih mang loh khân a zilh hreh lo. “Marthi, Marthi, thil tam tak i ngaihtuah a, i buai a nih hi: thil pakhat chauh a pawimawh e,” a ti a ni. (Luka 10:​41, 42) Isua’n Marthi a hmangaihna lang chiang tak chuan a zilhna chu pawm tîr a tiawlsam tih chu a chiang reng mai a. Chutiang bawkin, pasalte chuan an nupuite chu ngilnei tak, hmangaih takin an cheibâwlin, an lakah ṭawngkam ṭha tak an hmang tûr a ni. Mahse, zilh an ngaih hunah chuan, Isua tih anga ṭawng chhuah chu a âwm a ni.

17, 18. (a) Engtin nge Petera’n Isua chu a zilh a, engvângin nge Petera chu siam ṭhat a ngaih? (b) Eng mawhphurhna nge pasalin a neih?

17 Ṭumkhat chu, Isua’n a tirhkohte hnênah Jerusalem khuaa a kal tûrzia leh, chutah chuan “upate, puithiam lalte, lehkhaziaktute” tihduhdah a nih tûrzia leh “tihhluma a awm tûrzia te, ni thum nia kaihthawha a awm tûrziate” chu a hrilhfiah a. Chutah chuan Petera’n Isua chu hruai hrangin: “Lalpa, Pathianin khawngaih che rawh se; chûng chu i chungah a thleng tawp lo vang,” tiin a zilh a. Chiang takin, Petera chu a rilru puthmang chuan a thil thlîr a tichiang lo a ni. Zilh a ngai a. Chuvâng chuan Isua’n a hnênah: “Setan, ka hnungah kal rawh; ka tân tlûkna i ni e; Pathian thilte ngaihtuah lovin mihring thilte i ngaihtuah zâwk a nih hi,” a ti a ni.​—⁠Matthaia 16:​21-​23.

18 Isua chuan Pathianin ti tûra a duh chu a sawi mai a ni​—⁠thil tam tak a tuarin, tihhlum a ni ang tih chu. (Sâm 16:10; Isaia 53:12) Chuvâng chuan Petera’n Isua a zilh chu a ti dik lo a ni. Ni e, Patera chuan zilhna khauh tak chu a mamawh a ni, kan vaia kan mamawh ṭhin ang chu. Chhûngkaw lû a nih angin, pasal chuan a nupui pawh tiamin chhûngkaw zînga mite zilh tûrin thuneihna leh mawhphurhna a nei a. Khauh taka a awm a ngaih laiin he zilhna hi ngilnei leh hmangaih tak chunga pêk tûr a ni. Isua’n Petera chu thlîr dân dik nei tûra a ṭanpui angin, pasalte chuan an nupuite chu chutianga an ṭanpui a ngaih châng a awm thei a. Entîr nân, nupui chuan thawmhnaw emaw, rangkachak emaw a inbel dân leh, hmaihnawih vêl a hman dânah Pathian Lehkha Thua kawhhmuh incheina a âwm tâwk aṭang a pêng ṭan a nih chuan pasal chuan ngilnei takin insiamrem deuh a ngaih chhan a sawi chhuah chu a ngai mai thei a ni.​—⁠1 Petera 3:​3-5.

Pasalte Tân Dawhtheihna Neih A Ṭangkai

19, 20. (a) Isua tirhkohte zîngah eng buaina nge chhuak a, engtin nge Isua’n a chinfel? (b) Engtin nge Isua thawhrimna chu a hlawhtlin?

19 Thil dik hlel ngaihven ngai a awm a nih chuan, pasalte chuan siam ṭha tûra an thawhrimna chu a hlawhtlin nghâl mai an beisei tûr a ni lo. Isua chuan a tirhkohte rilru put hmang siamṭha tûr chuan ṭan a lâk chhoh fat fat reng a ngai a. Entîr nân, an zînga inelna awm chu Isua rawngbâwlna tâwp lamah chuan a lang chhuak leh a. An zîngah tunge ropui ber tih chungchângah an inhnial a ni. (Marka 9:​33-37; 10:​35-45) Chutianga a ṭum hnihna a thlen hnu lawkah chuan, Isua chuan anmahni nêna a hranga Kalhlen Kût hnuhnung ber hmang tûrin ruahmanna a siam a. Chu mi ṭumah chuan, tumahin an hnam dâna mi dangte ke bâl silsakna hna hnuaihnung tak chu tih hmasak rêng an tum lo. Isua’n a ti ta a. Tichuan, an hnênah: “Ka tihhmuh che u a ni,” tiin a hrilh a ni.​—⁠Johana 13:​2-15.

20 Isua anga inngaihtlâwmna rilru put hmang nei pasalte chuan, an nupuite ṭâwiâwmna leh ṭanpuina chu an dawng ngei ang. Mahse, dawhtheihna erawh a ngai thung. A hnuah, chu Kalhlen Kût zân vêk chuan tirhkohte chu an zîngah tu ber nge ropui bera a ruat tih thu-ah an inhnial leh a. (Luka 22:24) Rilru leh nungchang thlâk tûr chuan hun a duhin, zawi zawiin a thleng ṭhîn. Mahse, tirhkohte zînga rah duhawm tak a chhuah hmuh chu a va lâwmawm tak êm!

21. Tûn laia harsatnate hmachhawnin, pasalte chu eng thilte nge hrereng tûr leh ti tûra fuih an nih?

21 Tûn laiah, inneihna chuan tûn hmâ zawng aiin harsatna nasa lehzual a hmachhawn a. Mi tam tak chuan an inneihna thutiam chu an la thu tak tawh lo a ni. Chuvâng chuan, pasalte chuan inneih bul ṭantu chu an entawn a. Inneihna hi Pathian bul ṭan, min hmangaihtu Pathian Jehova ngaihtuah leh tihchhuah a ni tih hre reng rawh. Ani chuan a Fapa chu min Tlantu​—⁠min Chandamtu​—⁠atân mai ni lovin, pasalte entawn tûr atân pawh a pe bawk a ni.​—⁠Matthaia 20:28; Johana 3:​29; 1 Petera 2:21. (w07 2/15)

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Engvângin nge inneihna bul ṭantu kan hriat chu a pawimawh?

• Eng kawngtein nge pasalte chu an nupuite hmangaih tûra fuih an nih?

• Pasalte’n lu an nihna Krista anga an hman dân tûr chu Isua’n a zirtîrte a cheibâwl dân hmanga entawn tûr a siam ente’n nge târlang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 10-naa milem]

Engvângin nge pasalte chuan Isua’n hmeichhiate a cheibâwl dân entîrna chu an zîr ang?

[Phêk 12-naa milem]

Pasalte chuan an nupuite chu ngilnei tak leh ṭawngkam ṭha tak hmangin an zilh tûr a ni