A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Tar Hunah Pawh Thlarau Lam Rah Chhuah Rengin

Tar Hunah Pawh Thlarau Lam Rah Chhuah Rengin

Tar Hunah Pawh Thlarau Lam Rah Chhuah Rengin

“LALPA ina phunte chu . . . tar hunah pawh an la rah fo vang.”​—⁠SAM 92:​13, 14.

1, 2. (a) Engtin nge tarna hi hrilhfiah a nih fo ṭhin? (b) Adama sual nghawng chungchângah Bible-in eng nge min tiam?

TARNA​—⁠he ṭawngkam hian eng nge a ngaihtuahtîr che? Vun zûr nge? Beng chhêt nge? Kut leh ke chak lo tak? A nih loh leh Thuhriltu 12:​1-7-a “ni ṭha lote” chungchâng sawina chiang tak leh chipchiar tak dangte em ni i rilrua lo lang zâwk chu? Chuti a nih chuan, Thuhriltu bung 12-a târ lan thute chuan tarna chu atîra Siamtu Pathian Jehova thiltum angin a târ lang lo va, Adama bawhchhiatnain mihring taksa chunga nghawng a neih dân sawina mai a ni tih rilrua vawn reng chu a pawimawh hle ang.​—⁠Rom 5:⁠12.

2 Upat hrim hrim hi ânchhia a ni ngawt lo, nung zêl tûr chuan kumte a ral ve zêl a ngaih avângin. Dik tak chuan ṭhan len leh puitling nih hi thil nung zawng zawng tân thil duhawm tak a ni a. Kum sângruk chhûnga sualin thil a tihchhiatte leh ṭhat famkim lohna kan chheh vêla kan hmuhte hi thil hmasate a ni thuai dâwn a, tar avânga rilru lam leh taksa lama tawrhna awmte leh thihna pawh awm tawh lovin, atîra a tum ang ngei chuan thuâwih mihring zawng zawngin nun an chên tawh ang. (Genesis 1:28; Thu Puan 21:​4, 5) Chutih hunah chuan, “chu mi khuaa awm chuan: ‘Ka dam lo ve,’ an ti lo vang.” (Isaia 33:24) Tarte chu an “tleirâwl” lehin, an ‘vânglai chakna nîte chu a lo kîr leh ang.’ (Joba 33:25) Amaherawhchu, tûnah chuan Adama laka kan sual rochun chu kan chai ṭheuh a ngai rih a. Mahse, Jehova chhiahhlawhte chuan an han tar chhoh zêl hian kawng engemawti takin malsâwmna an dawng a ni.

3. Eng kawngin nge Kristiante chu “tar hunah pawh an la rah fo” theih?

3 Pathian Thu chuan “LALPA ina phunte chu . . . tar hunah pawh an la rah fo vang,” tiin min thlamuan a ni. (Sâm 92:​13, 14) Fakna hla phuahtu chuan entîr nei ṭawngkam hmangin, Pathian chhiahhlawh rinawmte chu taksa lamah chak lo tial tial mah se, thlarau lamah hma an sâwnin, an ṭhangin, an hausa thei a ni tih a târ lang a. Bible hun lai leh tûn laia entîrna tam tak chuan chu mi dikzia chu a târ lang a ni.

“Kalsan Lovin”

4. Engtin nge pitar zâwlneinu Anni chuan Pathian laka a inpêkna chu a lantîr a, eng anga malsâwm nge a nih?

4 Kum zabi khatnaa zâwlneinu, Anni chanchin hi han ngaihtuah teh. Kum 84 a nih pawh khân “Pathian biak in kalsan lovin achhûn azânin chaw ngheitea ṭawngṭaiin Pathian a be ṭhîn.” Levia mi ni lo “Asera hnama mi” fanu a nih avângin, Anni chu biak inah a chêng thei lo va. Biak ina nî tin, zîng lam aṭanga tlai lam thlenga awm tûr chuan a inpêk a ngaih nasat tûrzia chu han ngaihtuah teh! Amaherawhchu, a inpêkna avângin nasa taka malsâwm a ni a. Mari leh Josefa’n nausên Isua chu Dân thupêk zâwma biak ina Jehova hmaa an hlan lai khân a tel ve thei ta a ni. Isua a hmuhin Anni chuan, “Pathian hnênah lâwmthu a sawi a, Jerusalem khaw tlan beisei apiangte hnênah chuan Isua chanchin a sawi bawk a.”​—⁠Luka 2:​22-24, 36-38; Number 18:​6, 7.

5, 6. Eng kawngin nge tûn laia tar tam takte’n Anni ang rilru an putzia an târ lan?

5 Tûn laia kan zînga tar tam takte pawh inkhâwmnaa tel ziahna kawngah te, biakna dik tih hmasâwn nâna ṭawngṭaina kawngah te, chanchin ṭha puan duhna nasa tak an neihna kawngah te chuan Anni ang an ni ve a ni. Unaupa kum 80 pêl tawh, a nupui nêna Kristian inkhâwmna pelh ngai hauh lo chuan: “Inkhâwm chu tih ṭhanah kan nei a. Khawi hmun dangah mah kan kal duh lo. Pathian mite awmna chu kan awm duhna hmun a ni mai. Chu mi hmun chu hahdam taka kan awm theihna hmun a ni,” tiin a sawi. Kan vai atâna entawn tûr mi tichak thei tak a va ni êm!​—⁠Hebrai 10:​24, 25.

6 “Biakna dik nêna inkungkaihna nei thil ka tel theihna tawh phawtah chuan tel ka duh a ni.” Hei hi hmeithai Jean-i, kum 80 pêl tawh thu vawn chu a ni. “Lungngaih châng chu ka nei alâwm; mahse, ka lungngaih laiin engvângin nge ka bula awm mi dang zawng zawngte pawh an lungngaih ve kher ang?” tiin a sawi chhunzawm a ni. Hlim avânga mit de sâwrin, thlarau lama intihchak nâna ram dang tlawh chu nuam a tihzia a sawi a. Tûn hnaia an zinnaah chuan a zin puite hnênah: “Kulh leh in ropui tak takte chu ka hmu duh tawh lo; thlawhhma rawngbâwlnaa chhuah ka duh tawh!” tiin a hrilh a ni. Tualchhûng ṭawng hman chu a thiam lo nain, Jean-i chuan Bible thute lama mite tuina chu a chawh thawhsak thei a ni. Chu bâkah, ṭawng thar a zir ngaiin, inkhâwmna kal kawngah kal lam leh haw lamah dârkâr khat zêl hman ngai reng mah se, kum tam tak chûng chu ṭanpui ngai kohhran pakhatah a inhmang reng a ni.

Rilru Harhvâng Renga Awmin

7. Engtin nge Mosia chuan a lo tar hnuah pawh Pathian nêna an inlaichînna tihṭhan chhoh zêl a duhzia a sawi chhuah?

7 Nuna thiltawn hi hunin a rawn her chhuahpui mai a. (Joba 12:12) Thlarau lama hmasâwnna erawh hi chu, kum tam avânga lo awm mai thei a ni lo. Chuvângin, hun kal tawha hriatna kan neihte rinchhan mai lovin, Pathian chhiahhlawh rinawmte chuan kum a ral zêl ruala ‘thiamna lama pun lehzual’ an tum ruh hle a ni. (Thufingte 9:⁠9) Jehova’n Mosia hnêna tih tûr a pêk khân, ani chu kum 80 mi a ni a. (Exodus 7:⁠7) A hun lai atân chuan, chutiang chen dam chu thil awm zen zen a ni lo: “Kan dam chhûng kumte chu kum sawmsarih a ni a, chakna avângin kum sawmriat pawh a ni thei e,” tia a ziah avângin. (Sâm 90:10) Mahse, Mosia chuan thil thar zir tûrin a upa lutuk tawhah a inngai ngai chuang lo. Ani chuan kum sâwmbi tam tak chhûng Pathian rawng a bâwl hnu, Jehova rawngbâwlnaa chanvo ṭha tak tak a neih hnu, leh mawhphurhna rit tak takte a chan hnuah, Jehova chu: “Nangmah ka hriat chian theih nân che . . . tûnah hian i kawngte hi khawngaih takin mi hriattîr ang che,” tiin a ngên a ni. (Exodus 33:13) Mosia chuan Jehova nêna an inlaichînna tihṭhan chhoh zêl chu a châk reng a ni.

8. Engtin nge Daniela chuan kum 90 a pelh hnuah pawh a rilru chu a tihharhvân reng a, chu chuan eng nge a rah chhuah?

8 Zâwlnei Daniela chuan kum 90 a pelh hnuah pawh lehkha thianghlimte chu ngun takin a la ngaihtuah thei a. Leviticus, Isaia, Jeremia, Hosea, leh Amosa ‘lehkhabute’ a zirna aṭanga a thil hriat chuan nasa taka ṭawngṭaia Jehova zawng tûrin a chêttîr a ni. (Daniela 9:​1, 2) Chu ṭawngṭaina chu Messia lo kal tûr thu leh biakna dik a lo la awm tûr chungchânga thâwk khum thu hmanga chhân a ni.​—⁠Daniela 9:​20-27.

9, 10. Rilru harhvâng reng tûrin mi ṭhenkhatin eng nge an tih?

9 Kan theih chhûng chu Mosia leh Daniela angin thlarau lam thil ngaihtuaha kan rilru tihharhvân reng chu kan tum thei a ni. Mi tam takte chuan chutiang chiah chuan an ti a. Kristian upa kum 80 pêl tawh Worth-a chuan “bawi rinawm, fing tak” pêk thlarau lam chaw thar apiangte chu ei ziah a tum tlat a ni. (Matthaia 24:45) Ani chuan, “Thutak hi ka hmangaih tak zet a, thutak êng zual deuh deuh hmuh chu ka phûr tak zet a ni,” a ti. (Thufingte 4:18) Chutiang bawk chuan, kum 60 chuang chhûng hunbi kima rawngbâwl tawh Fred-a chuan a rinpuite nêna Bible sawihona neih chu thlarau lama chawkthotu niin a hria a ni. “Ka rilruah Bible chu ka vawn nun reng a ngai a. Bible i vawn nun reng theih​—⁠awmze nei taka i siam theih⁠​—⁠leh i thil zirte chu ‘thu dik dân’ chhûnga i rem fel theih chuan, thu chi hrang hrang i nei thliah thliah lo va. Chûng thil hrang hrangte chu a awmna hmun tûr dik takah mawi takin a tle sep sep tih i hmu thei ang,” a ti.​—⁠2 Timothea 1:⁠13.

10 Tarna chuan thil thar leh harsate zirna chu a dâl kher chuang lo. Kum 60, 70 leh 80 pêl tawhte pawhin ziak leh chhiar an zir thiam thei emaw, ṭawng tharte an zir thiam thei emaw a ni. Jehova Thuhretu ṭhenkhat chuan hnam hrang hrangte hnêna chanchin ṭha hrilh nân ṭawng dangte chu an zir a. (Marka 13:10) Harry-a leh a nupui chuan kum 70 an hnaih tawh tihah Portuguese ṭawng hmanna hmun chu ṭanpui an rêl thlu a. Harry-a chuan: “Tar lamah chuan thil engpawh hi a harsa zual a, i han hmachhawn teh ang,” tiin a sawi. Tum ruhna leh beih hrâm hrâmna nên chuan, Portuguese ṭawngin Bible zirna an kaihruai thei ta a ni. Harry-a’n a ṭawng thar zir hmanga district inkhâwmpui thusawi a neihna pawh tûnah chuan kum tam tak a vei leh tawh a ni.

11. Engvângin nge mi rinawm tarte thil tihpuitlinte chu kan ngaihtuah ang?

11 Mi tinin chutiang chona hmachhawn tûr chuan hrisêlna ṭha leh dinhmun ṭha an nei lo ngei mai. Chuti a nih chuan, engvângin nge tarte thil tihpuitlinte chu kan ngaihtuah ang? Tar zawng zawngin thil thuhmun tihlawhtling tûra rawtna siam nân erawh a ni hauh lo. Chu ai mahin, tirhkoh Paula’n Hebrai Kristiante hnêna kohhran upa rinawmte chungchâng a ziah chhan nên a thuhmun a ni: “An awm dâna thil chhuak chu ngaihtuahin an rin dân zir rawh u,” tih nên chuan. (Hebrai 13:⁠7) Chutiang ṭhahnemngaihna kawnga entawn tûr an siamte kan han ngaihtuah hian, hêng tarte Pathian rawngbâwl tûra turtu an rinna chak tak entawn chu kan duh thei a ni. Harry-a, tûna kum 87 mi ni tawh chuan, a chêttîrtu chu sawiin, “Ka thih hma hunte chu Jehova rawngbâwl nâna fing tak leh a ṭangkai thei ang bera hman ka duh a ni,” a ti. A hmaa kan sawi tâk Fred-a chuan Bethel-a a rawngbâwlna chu lungawithlâk a ti hle a. “A ṭha thei ang bera Jehova rawng i bâwl theih dân zawn chhuah a, chutianga rawng i bâwl reng chu a ngai a ni,” a ti.

Dinhmun Inthlâkthleng Chung Pawha Inpe Tlatin

12, 13. Engtin nge Barzilaia chuan a dinhmun a inthlâk thleng chung pawhin Pathian ngaihsakna a lantîr?

12 Tisa lama inthlâk thlengnate pawm leh hmachhawn chu a awlsam lo. Amaherawhchu, chutianga inthlâk thlengna a awm chung pawhin Pathian ngaihsakna lantîr chu thil theih a ni. He mi chungchângah hian Gilead mi Barzilaia chu entawn tûr ṭha tak a ni a. Kum 80 mi a niha Absaloma a hel lai khân, Davida leh a sipaite hnênah ei tûr leh riahna hmun a pe a ni. Davida chu Jerusalema a kîr leh khân, Barzilaia chuan Davida zuitute chu Jordan Lui thleng a hruai kai a. Davida chuan Barzilaia chu a lal in chhûnga mi ni tûrin a sâwm a ni. Ani chuan engtin nge a chhân? “Tûnah hian kum sawmriat ka ni a . . . i chhiahhlawh hian ka thil ei leh inte hi a tui leh tui loh pawh ka hre thei tawh em ni? Mipa leh hmeichheho hla sak ri pawh ka hre thei tawh em ni? . . . En teh, i chhiahhlawh Chimhama hi; lalpa ka pu hnênah kai sela, a chungah ṭha i tih ang apiangin ti ang che,” tiin a chhâng a ni.​—⁠2 Samuela 17:​27-29; 19:​31-40.

13 Barzilaia dinhmun chu inthlâk thleng mah se, ani chuan Jehova hriak thih lal ṭanpui tûrin a tih theih apiang chu a ti a. A thlum a al a hriat theihna leh thâwm a hriat theihnate chu tûn hma ang a ni tawh lo tih hre mah se, a lunghnual mai lo. Chu aimah chuan, Chimhama chu malsâwmna ama dawn tûrte dawntîr zâwk tûra sawisakin, Barzilaia chuan chhûngrila a nihna dik tak chu a târ lang zâwk a ni. Barzilaia ang hian tûn laia tar tam tak hian mahni hmasial lohna leh thilphalna chu an lantîr a. “Chutiang inthawina chungah chuan Pathian a lungni êm êm” tih hre reng chungin biakna dik ṭanpui nâna an tih theih apiang chu an ti a ni. Kan zînga mi rinawmte kan nei hi malsâwmna a va ni tak êm!​—⁠Hebrai 13:⁠16.

14. Engtin nge Davida tarna chuan Sâm 37:​23-25-a thu chhinchhiahte awmzia chu a belhchhah?

14 Davida dinhmun chu a inthlâk thleng reng chung pawhin, Jehova’n a chhiahhlawh rinawmte a ngaihsak tih a rinna chu a nghet reng a. A thih dâwn hnaih lamah chuan tûn laia Sâm 37 tia kan hriat hla hi a phuah a ni. Davida’n inngaihtuah mûk tak chunga: “LALPA chuan an kalna tûrah a hruai ṭhîn a, a duhzâwng titute chu a vêng ṭhîn. Tlu mah sela, an tlu hlen lo vang: LALPAN a kutin a chelh reng si a. Naupang ka lo ni tawh a, tûnah tar ka lo ni ta a, nimahsela mi fel chu kalsana a awm ka hmu ngai lo va, a thlahte chaw khawn pawh ka hmu ngai hek lo,” tia a ṭingṭang nêna a zai lai chu han ngaihtuah teh. (Sâm 37:​23-25) Jehova chuan he thâwk khum fakna hlaa Davida tar tawh thu chu telh tlâk niin a hria a. Chu chuan tih tak zeta a thusawite awmzia chu a va belhchhah tak êm!

15. Engtin nge tirhkoh Johana chuan a dinhmun a inthlâk thleng chung leh a tar chung pawhin rinawmna kawnga entawn tûr ṭha tak a siam?

15 Tirhkoh Johana chu a dinhmun a inthlâk thleng chung leh a tar chung pawhin rinawmna kawnga entawn tûr ṭha tak dang chu a ni. Kum 70 dâwn lai Pathian rawng a bâwl hnuah, “Pathian thu avâng leh Isua hriattîrna thu avângin” Patmos thliarkârah chuan hnawh chhuah a ni a. (Thu Puan 1:⁠9) Mahse, a hna chu a la thawk zo lo. Dik takin, Bible-a Johana ziak lehkhabu rêng rêng chu a hun tâwp lama a ziah vek a ni. Patmos-a a awm lai chuan, Thu Puan chhuah inlârna mak tak mai chu hmuhtîr a ni a, chu chu fîmkhur takin a ziak chhuak a ni. (Thu Puan 1:​1, 2) Ani chu Rom Ram awptu Nerva lal hun chhûnga chhuahtîr nia rin a ni tlângpui a. Chu mi zawh C.E. 98 vêlah chuan, kum 90 emaw, kum 100 emaw vêl a ni thei ang a, chu mi hunah chuan Johana chuan a hming pu Chanchin Ṭha leh lehkha thawn pathumte chu a ziak a ni.

Chhelna Chuai Thei Lo

16. Engtin nge ṭawng thei tawh lote’n Jehova laka an inpêkna an lantîr theih?

16 Tlin lohna chu chi hrang hrang leh a nasat dân inang lo tak takin a lo thleng thei a. Entîr nân, ṭhenkhat chu an ṭawng hlei thei lo a ni. Amaherawhchu, Pathian hmangaihna leh a ngilneihna an hriatte chu an la hlut reng a. An kâin thil tam tak sawi thei lo mah se, an thinlungin Jehova hnênah: “Aw, i dân hi ka va ngaina êm! Nilênga ka ngaihtuah ṭhin a ni,” an ti a ni. (Sâm 119:97) Jehova chuan “a hming ngaihsaktute” chu a hria a, a kawngte ngaihtuah ngai lo mi nâwlpuite laka chûng mite danglamzia chu a hria a ni. (Malakia 3:16; Sâm 10:⁠4) Kan thinlung ngaihtuahnate hi Jehova mit hmuha lawm tlâk a ni tih hriat chu a va han thlamuanthlâk tehlul êm!​—⁠1 Chronicles 28:9; Sâm 19:⁠14.

17. Kum rei tak chhûng Jehova chhiahhlawh ni tawhte’n thil danglam bîk tak eng nge an neih?

17 Kan hmuh hmaih hauh loh tûr chu kum sâwmbi tam tak chhûng rinawm taka Jehova rawng lo bâwl tawhte’n kawng danga neih theih miah loh tûr leh thil danglam bîk tak​—⁠chhelna chuai thei lo​—⁠an neih chu a ni. Isua chuan: “In chhelin in nun in chhanhim ang,” a ti. (Luka 21:19) Chhelna hi chatuana nunna neih nâna thil ṭûl a ni. Nangni tûna ‘Pathian duhzâwng titute’ leh in nuna in rinawmzia târ lang tawhte chuan “thiltiam” hmuh chu in inbeisei thei a ni.​—⁠Hebrai 10:⁠36.

18. (a) Eng nge tarte chungchângah Jehova’n hmuh a duh? (b) Eng nge a dawta thuziakah kan ngaihtuahho dâwn?

18 I tih theih chu eng anga tam leh tlêm pawh ni se, Jehova chuan thinlung tak zeta a rawng i bâwlna chu a hlut hle a. Mi a tar hian a “pâwn lam mihring” chungah eng pawh thleng se, “chhûng lam mihring” chu nî tin siam thar zêlin a awm thei a ni. (2 Korinth 4:16) Jehova’n hun kal tawha i thil tihhlawhtlinte chu a ngaihlu tih rinhlelh rual a ni lo va; mahse, a hming avânga tûna i thil tih mêk pawh hi a ngaihlu hle bawk tih a chiang hle. (Hebrai 6:10) A dawta thuziakah hian chûng rinawmnain nghawng thui tak a neihte chu kan ngaihtuahho dâwn a ni. (w07 6/1)

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Tûn laia Kristian tarte tân Anni chuan entawn tûr ṭha tak eng nge a hnutchhiah?

• Engvângin nge thil tihhlawhtlin theih chin chu tarnain a dâl kher loh?

• Engtin nge tarte chuan Pathian ngaihsakna an lantîr zêl theih?

• Engtin nge Jehova’n tarte rawngbâwlna chu a thlîr?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 23-naa milem]

Putar Daniela chuan “lehkhabute” aṭangin Judate sal tân hun chhûng tûr a hria

[Phêk 25-naa milemte]

Tar tam takte chu inkhâwm ziahna kawngah te, thu hrilhnaa ṭhahnemngaihna kawngah te, leh thil zir an châkna kawngah te chuan entawn tlâk tak an ni