I ‘Zirtîr Thiamna’ Ngaihsak Rawh
I ‘Zirtîr Thiamna’ Ngaihsak Rawh
“Thu chu hril rawh; . . . dawh thei taka [“zirtîr thiamna nêna,” NW] zirtîr chungin an thiam loh hriattîr la, zilh la, fuih rawh.”—2 TIM. 4:2.
1. Isua’n amah zuitute hnênah eng thu nge a pêk a, entawn tûr eng nge a hnut chhiah?
ISUA chuan he leia rawng a bâwl lai khân thilmak tiin mite tidam mah se, tidamtu emaw thilmak titu emaw anga hriat a ni lo, zirtîrtu anga hriat a ni zâwk a ni. (Mk. 12:19; 13:1) Pathian Ram chanchin ṭha puan chhuah chu Isua thil ngaih pawimawh ber a ni a, chu chu tûn laia amah zuitute thil ngaih pawimawh ber pawh a ni. Kristiante chuan mite hnênah Isua thupêk zawng zawng zirtîr a, zirtîr siam zawm zêl tûrin mawhphurhna an nei a ni.—Mt. 28:19, 20.
2. Kan thuhrilh hna thawk zo tûr chuan eng nge kan tih ngai?
2 Zirtîr siam tûra thupêk kan dawn chu thawk zo tûr chuan zirtîr thiamna lama hmasâwn theih dân kan zawn zêl a ngai a ni. Tirhkoh Paula chuan a thu hrilpui Timothea hnêna lehkha a ziah khân he thiamna neih a pawimawhzia hi a sawi uar a. Heti hian a sawi a ni: “Nangmah leh i zirtîrnaah chuan fîmkhur la; chûng thil tiin awm reng rawh; chutiang tiin nangmah leh i thu ngaithlatute chu i chhandam dâwn zuk nia,” tiin. (1 Tim. 4:16) Paula’n zirtîrna a sawi chu hriatna pêkna mai a ni lo. Kristian rawngbâwltu thiam tak chuan mite thinlungah thu a sawi a, an nun thlâkthleng tûrin a chêttîr a. Hei hi thiamna chi khat a ni. Chuti a nih chuan, mi dangte hnêna Pathian Ram chanchin ṭha kan hrilh hunah engtin nge ‘zirtîr thiamna’ chu kan neih theih ang?—2 Tim. 4:2.
‘Zirtîr Thiamna’ Nei Rawh
3, 4. (a) Engtin nge ‘zirtîr thiamna’ kan neih theih ang? (b) Engtin nge Theocratic Rawngbâwlna School chuan zirtîrtu thiam tak ni tûrin min ṭanpui theih?
3 Dictionary pakhat chuan “thiamna” chu “zirna, tih chhinna, a nih loh leh thil chîkna aṭanga neih themthiamna” angin a hrilhfiah a ni. Chanchin ṭha zirtîrtu thiam tak ni tûr chuan hêng thil pathumte hi kan ngaihsak hle a ngai a. Ṭawngṭaina nêna kan zir chauhvin hriatthiamna dik chu kan nei thei ang. (Sâm 119:27, 34 chhiar rawh.) Zirtîrtu thiam takte zirtîr dân kan chîkna chuan an tih dân phungte zir tûr leh anmahni entawn tûrin min ṭanpui thei a. Tin, kan thil zirte nunpui tûra theihtâwp kan chhuah ṭhinna hian kan thiamna chu belhchhah zual tûrin min ṭanpui a ni.—Lk. 6:40; 1 Tim. 4:13-15.
4 Jehova chu min Zirtîrtu Ropui Ber a ni a. A inawpna pâwl mita hmuh theih lam pêng kaltlangin leia a chhiahhlawhte’n thu hril tûra thupêk an dawn an tih puitlin theih dân tûr kaihhruaina a pe a ni. (Is. 30:20, 21) He mi atân hian kohhran tinte chuan chawlhkâr tin Theocratic Rawngbâwlna School an nei a, chu chu a tel apiangte Pathian Ram thu puang chhuaktu thiam tak an nih theih nâna ṭanpuitu atâna ruahman a ni. He school-a an zirlaibu ber chu Bible a ni a. Jehova thâwk khum thu chuan kan thu zirtîr tûr min hrilh a ni. Chu bâkah, zirtîr dân phung hlawhtling leh inâwm chu a târ lang bawk. Theocratic Rawngbâwlna School chuan Pathian Thu aṭanga kan zirtîr a, zawhnate thiam tak kan hman a, hriatthiam awlsam taka kan zirtîr bawk a; tin, anmahni kan ngaihsak tak zet chuan zirtîrtu thiam lehzual kan lo ni dâwn tih min hriattîr ṭhîn a ni. Hêng thilte hi a mal tê têin i lo bel chiang ang u. Tichuan, Bible zirlaite thinlunga thu kan sawi theih dân kan zir dâwn a ni.
Pathian Thu Ṭanchhanin Zirtîr Rawh
5. Kan thu zirtîr hian eng nge a ṭanchhan ang a, engvângin nge?
5 Mihring zirtîrtu zawng zawnga ropui ber Isua chuan Pathian Lehkha Thu aṭangin mite a zirtîr a. (Mt. 21:13; Joh. 6:45; 8:17) Ama hmingin thu a sawi lo, amah Tîrtu hmingin a sawi zâwk a ni. (Joh. 7:16-18) Chu chu kan entawn tûra chu a ni. Chuvângin, in tina kan kalnaah emaw, mite in lama Bible kan zirpuinaah emaw kan thusawi rêng rêng chuan Pathian Thu a ṭanchhan tûr a ni. (2 Tim. 3:16, 17) Kan thusawi thiamna engpawhin Pathian thâwk khum Lehkha Thute hlawhtlinna leh thiltihtheihna chu a tluk thei lo. Bible chuan thu neihna a nei a ni. Bible zirlai hnênah eng thu pawh hrilhfiah tum ila, Bible-in a sawi dân amah ngei hmuhtîr chu tih dân ṭha ber a ni.—Hebrai 4:12 chhiar rawh.
6. Engtin nge zirtîrtu chuan zirlaiin an thu zir lai a hre thiam a ni tih a hriatchian theih ang?
6 Kristian zirtîrtu chuan Bible zirna kaihruai tûrin a inbuatsaih a ngai lo kan tihna erawh a ni lo. Chu mi nêna inkalh takin, Bible châng târ lan a khawi ber hi nge a zirtîrtu emaw, a zirlai emaw chuan zirna neih chhûngin an chhiar ang tih chu ngun taka thlan lâwk tûr a ni. A tlângpui thuin, kan rinnain a ṭanchhan Bible chângte chhiar chu a ṭha ṭhîn. Bible zirlai chuan a thu chhiar apiang a hriatthiam theih nâna ṭanpuina chu a mamawh bawk a ni.—1 Kor. 14:8, 9.
Zawhnate Thiam Takin Hmang Rawh
7. Engvângin nge zawhna hman chu zirtîr dân ṭha tak a nih?
7 Zawhnate thiam taka hmanna chuan ngaihtuahna a chawk tho va, zirtîrtu chu zirlai thinlung thleng thei tûra zirtîr tûrin a ṭanpui a ni. Chuvângin, i zirlai hnêna Bible châng hrilhfiah aiin amah chu inhrilhfiahtîr zâwk rawh. A châng chuan zirlaiin a hriatthiam theih nâna ṭanpui tûrin zawhna dang emaw, zawhna inzawmte emaw i zawh a ngai thei a ni. Zirlai zirtîr nâna zawhna i hman hian, zirlai chu chutiang thu tlûkna siam a nih chhan hre thiam tûra i ṭanpui bâkah, ama thu tlûkna nihtîr tûrin i ṭanpui tihna a ni.—Mt. 17:24-26; Lk. 10:36, 37.
8. Engtin nge zirlai ngaihtuahna dik tak chu kan hriat theih ang?
8 Kan lehkhabu chhuahin zirtîr dân a hman chu zawhna leh chhânna hmanga zirtîr dân a ni a. Rinhlelh rual lohvin, i zirpui mi tam zâwkte chuan zawhna chhut chhuahsa chu a paragraph en chungin an chhâng nghâl thei ngei ang. Chutichung pawh chuan, thinlung thleng duh zirtîrtu chu a chhânna dik ringawtah a lungawi lo vang. Entîr nân, zirlai chuan Bible-in inngaihna chungchâng a sawi chu a chhâng dik thei a. (1 Kor. 6:18) Amaherawhchu, thiam taka ngaih dân zawhna chuan zirlaiin a thil zir a ngaih dân dik tak chu a târ lang thei a ni. Chuvângin, zirtîrtu chuan hetiang hian a zâwt thei a ni: “Engvângin nge Bible chuan nupui pasalte inkârah chauh lo chuan mipat hmeichhiatna hman a khap? Engtin nge he Pathian pêk khuahkhirhna hi i ngaih? Pathian nungchang tehnate mila nun chu a hlâwkna a awm i ring em?” tiin. Chutiang zawhnate a chhânna chuan zirlai ngaihtuahna dik tak chu a târ lang thei a ni.—Matthaia 16:13-17 chhiar rawh.
Hriatthiam Awlsam Tak Nihtîr Rawh
9. Bible thu kan hrilh hunah eng nge rilrua kan vawn reng tûr chu?
9 Pathian Thu-a thutak awm tam takte hi hriatthiam awlsam tak a ni tlângpui a. Amaherawhchu, Bible kan zirpuite chu sakhaw dik lo zirtîrnain a tibuai hle pawh a ni thei. Zirtîrtu kan nih angin, kan tih tûr chu Bible chu hriatthiam awlsam tak nihtîr a ni a. Zirtîrtu thiam tak chuan thu chu hriatthiam awlsam tak, fiah tak, leh dik takin a sawi ṭhîn. He kaihhruaina hi kan zawm chuan thutak chu hriatthiam harsa lehzualah kan siam lo vang. Ṭûl lo puia sawi chipchiar lutuk chu pumpelh rawh. Bible châng kan chhiar chhûnga thu awm zawng zawngte chu sawifiah kher a ngai lo. Thu sawi lai ber tifiahtu atâna pawimawh chauh chu sawifiah rawh. Zirlai chuan a hriatthiamna lama hma a sâwn hian, Bible thu ril zâwkte chu a hre thiam dâwn a ni.—Heb. 5:13, 14.
10. Bible zir hun chhûnga zir zât tûr chu engin nge hril?
10 Vawikhat zirah engtia tam nge kan zir ang? He mi hre tûr hian remhriatna kan neih a ngai a ni. Zirlai theihna leh dinhmun a inan loh ang bawkin, a zirtîrtu theihna leh dinhmun pawh a inang lo thei a; mahse, zirtîrtu kan nih anga kan thiltum ber chu rinna nghet tak nei tûra zirlai ṭanpui hi a ni. Chuvângin zirlai chu Pathian Thua kan hmuh thutak chhiarna hun te, hriatthiam theihna hun te, pawm theihna hun tam tâwk te kan pe tûr a ni. A hriatthiam theih tâwk aia tam zirpui kan duh lo. Chutih rual rual chuan, kan zirna chu kan chhunzawm zêl a. Zirlaiin a hriatthiam tawh chuan a dawta zir tûrah kan kai ta ṭhîn a ni.—Kol. 2:6, 7.
11. Tirhkoh Paula hnên aṭangin zirtîrna chungchângah eng nge kan zir theih?
11 Tirhkoh Paula chuan mi tharte a biakin chanchin ṭha chu hriatthiam awlsam tûr ang berin a hrilh ṭhîn a. Lehkha thiam tak ni mah se, mi thiamte hman ṭhin ṭawngkam harsa takte chu a hmang ngai lo. (1 Korinth 2:1, 2 chhiar rawh.) Bible thutak hriatthiam awlsamna chuan mi rilru ṭhate chu a hîpin, lungawina a pe a ni. Chu Bible thutak hre thiam tûr chuan tumah hi lehkha thiam tak an nih kher a ngai lo.—Mt. 11:25; Tirh. 4:13; 1 Kor. 1:26, 27.
Zirlaite Chu An Thu Zirte Hlut Tûrin Ṭanpui Rawh
12, 13. Zirlai chu a thil zirte nunpui tûrin engin nge tur thei ang? Entîrna pe rawh.
12 Thiam tak ni tûr chuan kan thu zirtîr chuan zirlai thinlung a khawih tûr a ni. Zirlai chuan a thu zirte chu ama tân a nih dân te, a ṭangkaipui dân te, Bible-a kawhhmuhnate a nunpui chuan a nunin hma a sâwn dân tûr te a hriatthiam a ngai a ni.—Is. 48:17, 18.
13 Entîr nân, Hebrai 10:24, 25-a Kristiante chu an unaute nêna Pathian Thua infuih tawn leh hmangaih taka inkâwm ho tûra fuihna chu kan sawipui pawh a ni thei a. Zirlai chu a la inkhâwm ngai lo a nih chuan, inkhâwm kaihhruai a nih dân leh thusawi ngaihthlâk tûrte chu tawitêin kan hrilhfiah thei a ni. Kohhran inkhâwmte chu kan biakna pêng pakhat a nih thu leh kan hlâwkpui dânte chu kan sawi thei ang. Tichuan, zirlai chu inkhâwm tûrin kan sâwm thei a. Bible-a thupêkte a chhân lêt duhna chu a zirtîrtu tihlâwm a duh vâng ni lovin, Jehova thu âwih a duh vâng a ni tûr a ni.—Gal. 6:4, 5.
14, 15. (a) Bible zirlaiin Jehova chungchâng eng nge a zir theih? (b) Pathian mize hriatna chu engtin nge Bible zirlaiin a hlâwkpui theih?
14 Zirlaite’n Bible zirna leh Bible-a thu bulte nunpuina aṭanga hlâwkna an hmuh lian ber chu Jehova hriatna an neih leh mi tak tak anga an hmangaihna hi a ni. (Is. 42:8) Hmangaihna Pathian leh lei leh vân Siamtu leh Neitu mai ni lovin, amah hmangaihtute leh a rawngbâwltute hnênah a mizia leh a theihnate a târ lang bawk a ni. (Exodus 34:6, 7 chhiar rawh.) Mosia’n Israel hnamte an sal tânna Aigupta ata a hruai chhuah dâwn khân, Jehova chuan: “Ka duh ang chu ka ni ang,” tiin amah a insawi chiang a. (Ex. 3:13-15, NW) Hei hian Jehova chuan a mi thlante tâna a thiltumte tihpuitlin nân thil ṭûl ang apiang chu a innihtîr dâwn tihna a ni. Chutichuan, Israel mite chuan Jehova chu Chhandamtu, Sipai Huaisen, Châwmtu, leh a thutiamte Tipuitlingtu leh kawng danga anmahni ṭanpuitu angin an hre ta a ni.—Ex. 15:2, 3; 16:2-5; Jos. 23:14.
15 Kan zirpuite chuan Mosia dawn ang mak taka Jehova ṭanpuina chu an dawng lo thei a. Amaherawhchu, zirlaite chu an rinna leh an thil zirte an ngaihhlutna a lo ṭhan chhoh zêl a, an nunpui ṭan chuan, huaisenna te, finna te, leh kaihhruaina te atâna Jehova an rinchhan a ngaihzia chu an hmu ang tih rinhlelh rual a ni lo. Chutianga an tih chuan, anni pawh chuan Jehova chu Thurâwn Petu rin tlâk tak, Vênghimtu, leh thilphal taka an mamawh zawng zawng Petu a nihna chu an lo hre tawh ang.—Sâm 55:22; 63:7; Thuf. 3:5, 6.
Ngaihsakna Duhawm Lantîr Rawh
16. Engvângin nge pianpui thiamna chu zirtîrtu thiam tak nih nâna thil pawimawh ber a nih loh?
16 Zirtîrna kawngah i duh thusâm ang zâna thiam tawk lo nia i inhriat chuan lunghnual suh ang che. Jehova leh Isua chuan tûn laia khawvêl pum puia neih zirna chu an kaihruai a. (Tirh. 1:7, 8; Thup. 14:6) Anni chuan kan thusawiin mi rilru ṭhate nghawng ṭha nei tûra kan thawh rimna chu mal an sâwm thei a ni. (Joh. 6:44) Zirtîrtuin zirlai chunga hmangaihna dik tak a neih chuan pianpui thiamna tlâkchhamna engpawh chu a phuhru thei a. Tirhkoh Paula chuan zirtîrte hmangaih a pawimawhzia chu a hre thiam tih a târ lang a ni.—1 Thessalonika 2:7, 8 chhiar rawh.
17. Engtin nge Bible zirlai apiang chu ngaihsak tak zetna kan lantîr theih ang?
17 Chutiang bawk chuan, kan Bible zirpui apiangte chu anmahni hriat chian tumin kan ngaihsak tak zet tih kan lantîr thei a ni. Bible thu bulte kan sawipui hunah chuan a dinhmunte kan hriat theih a rinawm hle. Bible-a a zir ṭhenkhatte a nunpui reng tawh tih pawh kan hmu mai thei a. Kawng dangah chuan, insiam remna a neih a la ngai pawh a ni thei bawk. Zirlai chu Bible zirna neih laia kan thu zirte a nunpui theih dân hre thiam tûra ṭanpuiin, Krista hnung zuitu dik tak lo ni tûrin hmangaih takin kan ṭanpui thei a ni.
18. Engvângin nge kan zirpuite nêna ṭawngṭai leh an tâna ṭawngṭaisak chu a pawimawh?
18 A pawimawh ber chu kan Bible zirpuite nêna ṭawngṭai leh an tâna ṭawngṭaisak hi a ni. Kan tum ber chu amah Siamtu hre chiang lehzual tûr, Amah hnaih lehzual tûr, leh A kaihhruaina hlâwkpui tûra ṭanpui a ni tih a hre chiang tûr a ni. (Sâm 25:4, 5 chhiar rawh.) Zirlaiin a thu zirte nunpui tûra ṭan a lâkna malsâwm tûra Jehova hnêna kan ṭawngṭai hunah, zirlai chuan ‘thu zâwmtu’ nih a pawimawhzia a hmu ang. (Jak. 1:22) Tin, zirlaiin tih tak zeta kan ṭawngṭaina a ngaihthlâk chuan, ani pawhin ṭawngṭai dân a lo zir ve bawk ang. Jehova nêna mi mal inlaichînna nei chho tûra Bible zirpuite ṭanpui chu a va hlimawm êm!
19. A dawta thuziakah eng nge ngaihtuah ni ang?
19 Khawvêl pum puia Thuhretu maktaduai ruk leh a chanve aia tamte chuan Isua thupêk zawng zawng zâwm tûra mi rilru ṭhate ṭanpuina kawngah ‘zirtîr thiamna’ nei chhovin an buai hle tih hriatna chuan min tichak hle a ni. Kan thu hrilhna aṭangin eng rah nge kan seng? He zawhna chhânna hi a dawta thuziakah ngaihtuah a ni ang. (w08 1/15)
I Hria Em?
• Engvângin nge Kristiante’n ‘zirtîr thiamna’ an neih chhoh a ngaih?
• Eng tih dân hmanna hian nge kan zirtîrna chu tihlawhtling lehzual thei?
• Engin nge pianpui thiamna tlâkchhamna eng pawh chu phuhru thei?
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 13-naa milem]
Theocratic Rawngbâwlna School-ah i tel em?
[Phêk 14-naa milem]
Engvângin nge zirlai chu Bible aṭanga chhiartîr a pawimawh?
[Phêk 16-naa milem]
I zirpui nên chuan ṭawngṭai ula, a tân ṭawngṭaisak rawh