A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Khawngaihna” Nei Rawh

“Khawngaihna” Nei Rawh

“Khawngaihna” Nei Rawh

KAN mihringpui tam takte’n ṭâmna, natna, retheihna, tharumthawhna, tualchhûng indona, leh leilung chhiatna te an hmachhawn avângin, tûn hma zawng aiin khawngaihna avânga ṭanpuina chu an mamawh êm êm a. Khawngaihna tih hian mi dangte hrehawm tawrhna leh dinhmun khirh takte hriatthiampuina leh tawrhpuina a kâwk a ni. Ni êng lum nuam tak angin, khawngaihna chuan mi lungngai chu a hnêmin, a hrehawmna a tizia awm a; tin, hrehawm tuarte a tichak thei a ni.

Khawngaihna chu kan thiltih leh ṭawngkamin​—⁠mi dangte ngaihsak leh min mamawh huna an kianga awmin kan lantîr thei a. Khawngaihna chu chhûngte, ṭhiante, leh hmêlhriatte chung chauhva lantîr loh chu a ṭha a ni. Kan hriat ngai lohte hnênah pawh kan lantîr thei a. Isua Krista chuan Tlâng Chunga a Thusawiah: “In hmangaitute chauh in hmangaih hian lâwmman engnge in hmuh ang?” tiin a zâwt a ni. He khawngaihna nei tak hian: “Chutichuan, thil engkim miin in chunga an tiha in duh tûr ang apiang chu, mi chungah pawh ti ve rawh u,” a ti bawk.​—⁠Mt. 5:​46, 47; 7:⁠12.

Hêng thu​—⁠Dân Rangkachak tia hriat​—⁠te hi Pathian Lehkha Thu thianghlimah i chhiar thei a. Mi tam tak chuan Bible hi khawngaihna lantîr tûra kaihruaitu ṭha ber a ni tih an pawm a ni. Pathian Thu chuan thil eng engemaw avânga mahni inṭanpui thei lote ṭanpui tûrin mawhphurhna kan nei tih a sawi fo va. Bible chuan a Ziaktu leh min Siamtu, Pathian Jehova chu mite khawngaihna kawnga entawn tûr ṭha ber niin a târ lang a ni.

Entîr nân, heti hian kan chhiar a ni: “[Pathian chuan] pa nei lote leh hmeithaite chu a hum ṭhîn. Ram dang mite chu ei tûr leh silhfênte pein a ngaihsak bawk ṭhîn,” tiin. (Deut. 10:​18, Contemporary English Version) Pathian Jehova chuan “hnehchhiahna tuarte tân ro a rêl ṭhîn a; ani chuan rilṭâmte hnênah chaw a pe ṭhîn” a ni. (Sâm 146:⁠7) Ram dang mi chanhaite chungchângah, Jehova chuan: “Ram dang mi in zînga khawsate chu . . . in rama mi rêng ang an ni tûr a ni a, nangmah i inhmangaih angin i hmangaih tûr a ni,” tiin thu a pêk a ni.​—⁠Lev. 19:⁠34.

Amaherawhchu, khawngaihna lantîr chu a awlsam reng lo. Tirhkoh Paula chuan Kolossa khuaa Kristiante hnênah: “Mihring hlui chu a thiltihte chawpin in hlîp tawh a, imhring thar chuan in inthuam tawh si a, chu mihring thar chu hriat famkimna nei tûrin, a Siamtu anpui anga siam tharin a awm mêk a ni. . . . Pathian mi thlan, mi thianghlim leh duh takte angin lainatna [“khawngaihna,” NW] thinlung . . . chuan inthuam rawh u,” tiin a ziak a ni.​—⁠Kol. 3:​9, 10, 12.

Chuvâng chuan, khawngaihna thinlung nei tûr chuan thawh rim a ngai a. Chu rilru put hmang chu Kristiante inthuam tûra beisei “mihring thar” zînga mi a ni. Paula chu hmân lai Rom khawvêl râwng takah a nung a. Ani chuan a rinpuite chu lainatna leh khawngaihna an lo neih zâwk theih nâna an miziate nasa taka thlâk tûrin a fuih a ni.

Khawngaihna Thiltihtheihna

Mi ṭhenkhat chuan khawngaihna lantîrtute chu chak lo leh derthâwng angin an thlîr a. Chutiang ngaihdân chu a dik em?

A dik lo rêng rêng! Khawngaihna dik tak phêna a turtu ber chu hmangaihna nasa tak a ni a, chu chu hmangaihna chhinchhiahna ber, Pathian aṭanga chhuak a ni. “Pathian chu hmangaihna a ni.” (1 Joh. 4:16) Jehova chu “khawngaihnate Pa leh thlamuanna zawng zawng Pathian” tia inâwm taka koh a ni. (2 Kor. 1:⁠3) Ani chuan “mi lâwm nachâng hre lote leh mi sualte a khawngaih ṭhîn” si a!​—⁠Lk. 6:⁠35.

Min Siamtu chuan chutiang mize ṭha khawngaihna ang chite chu lantîr ve tûrin min phût a. Mika 6:​8-ah heti hian kan chhiar a ni: “Aw mihring, ṭha chu entîr tawh che a ni; LALPAN a phût che chu eng nge ni? Dik taka tih leh khawngaihna ngaihnat . . . a ni lo vem ni?” tiin. Thufingte 19:​22, NW-ah: “Mihringa thil duhawm tak chu a ngilneihna hi a ni,” tiin kan chhiar bawk. Pathian Fapa, Isua Krista, a Pa mizia famkim taka lantîrtu pawhin chutiang bawkin a hnungzuitute chu a fuih a ni: “In Pain mi a khawngaih angin mi khawngaih ve rawh u,” tiin.​—⁠Lk. 6:⁠36.

Khawngaihna chuan lâwmman lungawithlâk tak min pêk avângin chutiang mi nih nachhan tûr ṭha tak chu kan nei a. Thufingte 11:​17-a thuziak dikzia kan hmu fo a ni: “Zahngaithei mi chuan ama nunna atâna ṭha a ti ṭhîn,” tih hi. Ṭanpui ngaite hnêna khawngaihna kan lantîr hian, Pathianin A chunga lantîr angah a ngai a. Amah chibai bûktute’n an lantîr khawngaihna engpawh chu rûl tûrin mawhphurhna a la a ni. Thlarau thâwk khuma awmin Lal Solomona chuan: “Mi rethei khawngaih chuan LALPA a pûktîr a ni a, a thiltih ṭhat chu a rûl ang” tiin a sawi. (Thuf. 19:17) Tin, Paula chuan: “Mi tinin thil ṭha an tih ṭheuh apiang chu Lalpa hnên ata a ngai vêk an hmu leh ang,” tiin a ziak a ni.​—⁠Eph. 6:​5-8.

Khawngaihna chuan remna vawng tûr leh inrem lohnate chingfel tûra ṭanpui tûrin thiltihtheihna a nei a. Chu chuan inhriatthiam lohnate sukiang tûr leh ngaihdamna kawng hawng tûrin a ṭanpui bawk a ni. Kan rilru emaw, kan ngaihtuahna emaw chu kan duh dân anga kan sawi chhuah ṭhin loh vâng emaw, a nih loh leh kan thiltih chu hriat sual a nih vâng emawin inhriatthiam lohna a awm thei a. Chu dinhmunah chuan khawngaihna chuan buaina chingfel tûr leh remna vawng tûrin min ṭanpui a ni. Khawngaihna neitu chu ngaihdam a awlsam a. Khawngaihna chuan Kristiante tâna Paula zilhna thu: “Tupawhin tu chungah pawh thupawi nei ang ula indawh tawnin inngaidam tawn ula,” tih zâwm tûrin min ṭanpui a ni.​—⁠Kol. 3:⁠13.

Khawngaihna​—⁠Tawrhpuina Hnathawh Chu

Chu bâkah, khawngaihna chuan hrehawmna tinêp tûrin thiltihtheihna a nei a. Kan lo hmuh tawh angin, harsatna tâwkte chungah tawrhpuina lantîrin, hrehawm tuarte hrehawmna chu min tawrhtîr a. Khawngaihnaah chuan hrehawm tuarte lainatna leh anmahni ṭanpui tûra thiltihsak a tel a ni.

Mite tawrhpuiin, Kristiante chuan Isua an entawn a. Ani chu mite tisa lam leh thlarau lama ṭanpui tûrin a buai lutuk ngai lo. Mite chu ṭanpui an ngai tih a hriat chuan, khawngaihna nêna ṭanpui dân kawng a dap a ni.

Isua’n thlarau lama rethei mipui a hmuha a thusawi hi lo ngaihtuah teh: “Mipuite chu a hmuhin, vêngtu nei lo berâmte anga hrehawm leh darha an awm avângin a khawngaih ta êm êm a.” (Mt. 9:36) He ta “a khawngaih ta êm êm,” tia lehlin thu mal chungchângah hian Bible scholar pakhat chuan “mihring chhûngrîl tak khawihtu rilru vei zâwng” a kâwk niin a sawi. Dik tak chuan, he thu mal hi Grik ṭawnga khawngaihna nasa ber sawina a ni.

Chutiang bawkin, khawngaihna nei Kristiante chuan mi dangte taksa lam leh thlarau lam mamawh chu an pe nghâl vat ṭhîn a. Tirhkoh Petera chuan: “In zain rilru hmunkhatin awm ula, inlainat tawn ula, unau angin inhmangaih ula, khawngaihna nei ula,” tiin a ziak a ni. (1 Pet. 3:⁠8) Entîr nân, Kristian chhûngkaw rethei tak pakhat chu an hrisêl lohna avânga hmun thara an pêm a han ngaih chuan, an rinpuite chuan in luah man chawi lovin a thlâwnin thla ruk zet an awmtîr a. Pa ber chuan: “Nî tin rawn kanin min rawn ngaihven a, an thusawi mi tichak thei takte chuan min titlângnêl a ni,” a ti.

Kristian dikte chuan an hriat ngai lohte mamawh pawh an ngaihven bawk a. Anni chuan an hun te, an tha leh zung te, leh an sum leh paite chu an hriat loh mite ṭanpui nân an hmang a. Tlâwmngaite’n an hriat ngai miah lohte an ṭanpui chungchâng thuziak hmasaa kan sawi tâk kha Jehova Thuhretute an ni.

Chuvângin Kristian kohhran chu khawngaihna leh ngilneihna boruakin a khat a. Hmangaihnain a chêttîr avângin, kohhrana mite chuan mite ṭanpui dân kawngte chu an dap a ni. Kohhrana mi mal harsatna chi hrang hrang neite, fahrahte leh hmeithaite chuan i ngaihsakna leh i tawrhpuina te an mamawh thei a. Chûng mite chu retheihnate, hrisêl lohnate, chênna tûr in mamawhna te, a nih loh leh mi mal harsatna dang te hmachhawn thei tûrin i ṭanpui thei ang em?

Grik rama nupa tuak khat chungchâng hi han ngaihtuah teh. Pa ber chu a zeng thut a ni. Amah leh a nupui chu damdawi in hla takah hruai an ni a. Amaherawhchu, an sum lâkluhna bei tham tak chu an sêrthlum huan aṭangin a ni. Damdawi ina an awm lai chuan tuin nge an sêrthumte chu lawhsak seng ang? Tualchhûng kohhran chuan hma a la a. Sêrthlum chu lawhsakin, an hralhsak a, nupa retheite mamawh sum leh rilru thlamuanna chu an pe a ni.

Khawngaihna chu kawng tam taka lantîr theih a ni a. Entîr nân, mi khawngaih thei tak Kristiante chuan a châng chuan hrehawm tuarte mamawh ber chu anmahni va tlawh a, lainatna nêna an thusawi ngaihthlâksak a, tawrhpuina lantîr a, tin, Pathian Lehkha Thu-a thlamuanna pêk a ni tih an hria a ni.​—⁠Rom 12:⁠15.

Khawngaihna Boruak Chu Chên Rawh

Khawvêl pum puia Kristian kohhran chu khawngaihna leh ngilneihna lantîrna hmun leh remna leh thlamuanna awmna hmun a ni a. Kristian dikte chuan nunrâwnnain mi a hnar laiin, khawngaihna chuan mi a hîp tih an hria. Chuvâng chuan, an Pa vâna mi entawn an tum rualin, “khawngaihna” neih chu an tum tlat a ni.

Jehova Thuhretute chuan khawngaihna, hmangaihna, leh inngaihsakna boruaka khat an Kristianna chu chên ve tûrin lâwm takin an sâwm che a. Chu an awmna boruak chu i duh a, i ngainat ngei an ring tlat a ni.​—⁠Rom 15:⁠7. (w07 12/15)

[Phêk 5-naa milemte]

Paula chuan Kolossa khuaa Kristiante chu khawngaihnaa inthuam tûrin a fuih

[Phêk 7-naa milemte]

Isua’n mite ṭanpui an ngai tih a hriatin, khawngaihnaa ṭanpui dân kawng a zawng hmu