A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova Kawng Chu Zawh Rawh

Jehova Kawng Chu Zawh Rawh

Jehova Kawng Chu Zawh Rawh

“LALPA ṭih apiang chu an eng a thâwl e, a kawng zawhtute chu.”​—⁠SAM 128:⁠1.

1, 2. Engvângin nge hlimna chu thil theih a ni tih kan chian theih?

ENGTHAWLNA​—⁠a nih loh leh hlimna chu mi zawng zawngin neih an duh a. Mahse, hlim duh leh ûm chu a tawn tak tak nên chuan a inang lo tih i pawm ngei ang.

2 Mahse, hlim tak tak chu thil theih a ni a. “LALPA ṭih apiang chu an eng a thâwl e, a kawng zawhtute chu,” tiin Sâm 128:​1-na chuan a sawi. Pathian kan biak a, a duhzâwng tihna hmanga a kawngte kan zawh chuan kan hlim thei a ni. Hei hian kan nungchang leh kan mize lantîrte chungah eng nghawng nge a neih theih?

Mi Rin Tlâk I Nihzia Lantîr Rawh

3. Engtin nge Pathian hnêna kan inpumpêkna leh mi rin tlâk nihna chu a inkûngkaih?

3 Jehova ṭihtute chu amah ang bawka mi rin tlâk an ni. Jehova chuan hmân lai Israelte hnêna a thutiam zawng zawng chu a hlen chhuak a ni. (1 Lal. 8:​55, 56) Pathian hnêna kan inpumpêkna chu kan siam theih thutiam zawng zawnga pawimawh ber a ni a, ṭawngṭai fona chuan chu thutiam chu vawng tûrin min ṭanpui ang. Fakna hla phuahtu Davida tih angin kan ṭawngṭai thei a ni: “Aw, Pathian, nang chuan ka thutiamte i ngaithla si a. . . . Ka thutiamte ni tin ka hlen theih nân, kumkhuain i hming fakin ka zai ang,” tiin. (Sâm 61:​5, 8; Thur. 5:​4-6) Pathian ṭhian ni tûr chuan, mi rin tlâk kan nih a ngai a ni.​—⁠Sâm 15:​1, 4.

4. Engtin nge Jephtha leh a fanu chuan Jehova hnêna thutiam chu an thlîr?

4 Israela rorêltute hun lai khân, Jephtha chuan Jehova’n Amona thlahte a hnehtîr chuan, indona ata a kîr leh huna amah hmuak tûra lo chhuak hmasa ber chu “hâlral thilhlan” atân a ni ang tih thu a tiam a. A fanu​—⁠a fa neih chhun​—⁠chu a lo chhuak hmasa ber a ni. Jephtha leh a fanu nula chuan Jehova ring tlat chungin chu thutiam chu an hlen a. Israel ramah chuan nupui pasal neih leh fa neih chu thil duhawm tak ni mah se, Jephtha fanu chuan inhuam takin, pasal nei lovin Jehova hmun thianghlimah rawng a bâwl a ni.​—⁠Ro. 11:​28-40.

5. Eng kawngin nge Hani chuan mi rin tlâk a nihzia a lantîr?

5 Pathian ṭih hmeichhia Hani chuan mi rin tlâk a nihzia a târ lang a. Ani chu a pasal Levia mi Elkana leh chu mi nupui dang Penini nên Ephraim tlâng ramah an awm a. Penini chuan fa tam tak a hring a, a bîk takin chhûngkuaa Pathian biak bûka an kalin fa nei thei lo Hani chu a deusawh ṭhîn a ni. Ṭum khat chu, Hani chuan fapa a neih chuan Jehova hnênah a hlân ang tih a tiam a. Rei lo tê hnuah chuan a lo raiin fapa a hring a, a hmingah Samuela a sa a ni. Hnute hnêk a bân hnu chuan, Hani chuan Silo khuaah Pathian hnênah a hlân a, Samuela “dam chhûng zawng” chu Jehova hnênah a pe ta a. (1 Sam. 1:11) Fa dang a nei belh dâwn leh dâwn loh pawh hre lo mah se, a thutiam chu a hlen a ni.​—⁠1 Sam. 2:​20, 21.

6. Engtin nge Tukika rin tlâkzia chu a lan?

6 Kum zabi khatnaa Kristian Tukika chu mi rin tlâk leh “rawngbâwltu rinawm” a ni a. (Kol. 4:⁠7) Tukika chu tirhkoh Paula rualin, Grik ram aṭangin Makedonia ram kal tlangin Asia Minor-ah a zin a, chuta ṭang chuan Jerusalem pawh an kal ngei ang. (Tirh. 20:​2-4) Tin, ani chu Judai rama rinpuite tâna thilpêk pêk chhuahnaa Tita ṭanpuitu “unaupa” a nih ngei a rinawm bawk. (2 Kor. 8:​18, 19; 12:18) Rom khuaa Paula a tân hmasak khân, aiawhtu mi rin tlâk Tukika chuan Ephesi leh Kolossa khuaa a rinpuite tân lehkha thawnte chu a keng a. (Eph. 6:​21, 22; Kol. 4:​8, 9) Rom khuaa a tân vawi hnih chhûng khân, Paula chuan Tukika chu Ephesi khuaah a tîr a ni. (2 Tim. 4:12) Keini pawh mi rin tlâk kan nih chuan, Jehova rawngbâwlnaah chanvote kan chang ve ang.

7, 8. Engvângin nge Davida leh Jonathana chu inṭhian ṭha tak an ni kan tih theih?

7 Pathian chuan ṭhian rin tlâk ni tûrin min beisei. (Thuf. 17:17) Lal Saula fapa Jonathana chu Davida ṭhian a lo ni a. Jonathana chuan Davida’n Goliatha a thah thu a han hriat chuan, “Jonathana nunna leh Davida nunna chu a lo inzawm ta chiah mai a, Jonathana chuan ama nunna a hmangaih ang chiahin a hmangaih ta a.” (1 Sam. 18:​1, 3) Saula’n Davida thah a tum pawh khân Jonathana chuan Davida a hrilh hre hial a ni. Davida a tlân chhiat hnu chuan, Jonathana chuan amah va hmuin, thu a thlunpui a. Jonathana’n Davida chungchâng Saula a sawipui avângin a nun a chân ṭêp a; mahse, an ṭhiandûn chuan inhmu lehin an inṭhianna chu a tinghet sauh a ni. (1 Sam. 20:​24-41) An inhmuh hnuhnûn ber ṭum chuan, Jonathana’n Davida chu “Pathianah a kut a tihchaksak” a ni.​—⁠1 Sam. 23:​16-18.

Jonathana chu Philistia mite nêna an indonaah a thi a. (1 Sam. 31:⁠6) A sûnna hlaah, Davida chu: “Ka unaupa Jonathana, i chung thuah hian ka mangang a ni: ka chungah i ṭha êm êm ṭhîn a, i mi hmangaihna chu a mak a, hmeichhe hmangaihna a khûm a ni” tiin a zai a ni. (2 Sam. 1:26) Davida leh Jonathana kha inṭhian ṭha tak an ni a, hmangaihna leh inngainatna dik tak an inlantîr tawn a ni.

“ThuhnuairawlhinAwm Reng Rawh

9. Engtin nge Rorêltu bung 9-ah thuhnuairawlhna a pawimawhzia târ lan a nih?

9 Pathian ṭhian ni tûr chuan, “thuhnuairawlhin” kan awm tûr a ni. (1 Pet. 3:8; Sâm 138:⁠6) Thuhnuairawlhna pawimawhzia chu Rorêltute bung 9-naah târ lan a ni. Gideona fapa Jothama chuan heti hian a sawi: “Vawi khat chu thing hi an lal atâna hriak thih tûrin an va chhuak a,” tiin. Oliv thing te, theipui kûng te, leh grêp hrui te chu lala siam an tum a ni. Chûng chuan an Israel puite chunga rorêltu ni tlâk mah se, rorêl tum lote a entîr a. Mahse, hlîng​—⁠meia tuah atân chauhva hman tlâk​—⁠chuan mi chapo, tualthattu, mi dangte thunun châk Abimeleka lalna a entîr thung a ni. Ani chu “Israel-ho chungah kum thum a lal a,” mahse a tar hmain a thi a ni. (Ro. 9:​8-15, 22, 50-54) ‘Thuhnuairawlh’ taka awm chu a va ṭha zâwk tak êm!

10. Heroda’n ‘Pathian hnêna chawimawina a pêk lohna’ aṭangin eng nge i zir?

10 Vântlâng kum chhiar kum zabi khatnaah khân, Judai ram Lal chapo tak Herod Agrippa leh amah nêna inremna siam duh Tura leh Sidon mite inkârah buaina a chhuak a. Ṭum khat chu Heroda’n thu a sawi lai chuan, mipuite chu: “Pathian aw a nih hi, mihring aw a ni lo ve,” tiin a au va. Heroda chuan chutiang fak derna chu a hnâwl lo va, “Pathian hnênah chawimawina chu a pêk loh avângin” Jehova vântirhkoh chuan râpthlâk takin a tihlum ta a ni. (Tirh. 12:​20-23) Bible thutak sawi thiam tak emaw, zirtîrtu thiam tak emaw kan nih chuan engtin nge ni ang? A nih chuan chutianga min nihtîrtu Pathian hnênah chawimawina i pe ang u.​—⁠1 Kor. 4:​6, 7; Jak. 4:⁠6.

Chak Tak leh Huai Takin Awm Rawh

11, 12. Engtin nge Enoka thiltawn chuan Jehova’n a chhiahhlawhte chu huaisenna leh chakna a pêkzia a târ lan?

11 Thuhnuairawlh taka Jehova kawng kan zawh chuan, ani chuan chakna leh huaisenna min pe ang. (Deut. 31:​6-8, 23) Adama aṭanga thlah chhuan sarihna, Enoka chuan a dam rualpui mi suaksualte zîngah nun kawng fel ûmin Pathian nên huaisen takin an lêngdûn a ni. (Gen. 5:​21-24) Jehova chuan Enoka chu chûng mite hnêna an Pathian ngaihsak lohna ṭawngkam leh thiltihte avânga thuchah thiltithei tak puang chhuak tûrin a tichak a ni. (Juda 14, 15-na chhiar rawh.) Pathian rorêlna puang chhuak tûra mamawh huaisenna chu i nei em?

12 Jehova chuan Nova hun laia khawvêl pum huap Tuilêtah khân Pathian ngaihsak lotute chungah ro a rêl a. Mahse, kan hun laia Pathian ngaihsak lote chu Pathian mi thianghlim chhiarsên lohte’n an tih boral thuai dâwn avângin, Enoka hrilh lâwkna chuan min tichak a ni. (Thup. 16:​14-16; 19:​11-16) Kan ṭawngṭaina chhângin, Jehova chuan a thuchah, a rorêlna nêna inkûngkaih emaw, Lalram hnuaia malsâwmna nêna inkûngkaih emaw chu puang chhuak tûrin huaisenna min pe a ni.

13. Buaina avânga lungngaihna nasa tak tuar thei tûra kan mamawh huaisenna leh chakna chu Pathianin min pe thei tih engvângin kan chian theih?

13 Buaina avânga lungngaihna nasa tak tuar chhuak tûrin Pathian pêk huaisenna leh chakna kan mamawh a. Esauva’n Hit mi nupui pahnih a neih khân, “chûngte chu [a nu leh pa] Isaaka leh Rebeki thinlung tiretheitute an ni.” Rebeki chu heti hian a rûm hial a ni: “Hetha fanute avâng hian nun hi ka ning êm mai: [kan fapa] Jakoba hian he mi ram nula, hêng ang Hetha fanuteho zînga mi hi nupui a neih leh ve lek phei chuan ka tân nun hi engnge sâwt ang?” tiin. (Gen. 26:​34, 35; 27:46) Isaaka chuan hma lain, Jokoba chu Jehova betu zînga mi nupui zawng tûrin a tîr ta a ni. Isaaka leh Rebeki te chuan Esauva thiltih chu thlâktîr thei lo mah se, Pathian chuan Ama chunga rinawm zêl tûrin an hnênah an mamawh finna, huaisenna, leh chhelna a pe a ni. Kan mamawh ṭanpuina dîla kan ṭawngṭai chuan, Jehova’n chutiang bawk chuan min pe ve ngei ang.​—⁠Sâm 118:⁠5.

14. Engtin nge Israel hmeichhe naupang chuan huaisenna a lantîr?

14 Kum zabi tam tak a liam hnu chuan, sala hruai zînga Israel hmeichhe naupang pakhat chu Suria sipai hotu phâr vei Naamana ina chhiahhlawh a lo ni a. Zâwlnei Elisa hmanga Pathian thilmak tih chungchâng chu hriain, hmeichhe naupang chuan Naamana nupui hnênah: ‘Ka pu hi Israel rama Jehova zâwlnei hmaah va kal sela ka va ti êm ve aw! a phâr hi a lo tidam mai tûr,’ tiin huaisen takin a hrilh a. Naamana chu Israel ramah a kal ta ngei a, mak tak maia tihdamna a dawng ta a ni. (2 Lal. 5:​1-3) Zirtîrtu te, school kalpui te, leh mi dangte hnêna huaisen taka thu hril tûra Jehova chunga innghat ṭhalaite tân chu hmeichhe naupang chu entawn tûr ṭha a va ni êm!

15. Ahaba in chhûng enkawltu Obadia’n eng thil huaisenthlâk tak nge a tih?

15 Pathian pêk huaisenna chuan tihduhdahna tuar thei tûrin min ṭanpui a. Lal Ahaba in chhûng enkawltu, zâwlnei Elija dam rualpui Obadia chu han ngaihtuah teh. Lalnu Jezebeli’n Pathian zâwlneite tihlum tûra thu a pêk khân, Obadia chuan zâwlnei za chu “pûkah sawmnga têlin a thukru a.” (1 Lal. 18:4; 19:18) Obadia’n Jehova zâwlneite a ṭanpui angin, tihduhdah tuar Kristianpuite chu huaisen takin i ṭanpui ve ang em?

16, 17. Engtin nge Aristarka leh Gaia chuan tihduhdahna chu an chhân lêt?

16 Tihduhdah kan nih chuan Jehova chu kan hnênah a awm ang tih kan ring tlat thei a. (Rom 8:​35-39) Ephesi khua khêlmual lian takah, Paula rawngbâwlpui Aristarka leh Gaia chuan mipui sâng têl an hmachhawn a. Chu buaina chu tangkaraw chhertu Demetria chawh chhuah a ni. Amah leh a tangkaraw chherpuite chuan Pathiannu Diani lem an siam a, Paula thu hrilh chuan chu mi khuaa awm mi tam takte chu milem biakna a hawisantîr avângin an sumdâwnna a tlâk chhiat a hlauhawm a ni. Mipui pungkhâwm chuan Aristarka leh Gaia chu ennawm chhuahna inah an hnûk lût a: “Ephesi khuaa mi Diani hi ropui tak a ni!” tiin an au va. Aristarka leh Gaia chuan thih an inring ngei ang le; mahse, khaw lehkhaziaktuin mipui chu a tingawi ta a ni.​—⁠Tirh. 19:​23-41.

17 Chutiang dinhmun chu tawng ta la chuan, nun awlsam zâwk chu i zawng mai ang em? Aristarka emaw, Gaius emaw te chuan an huaisenna an hloh thu târ lanna eng mah a awm lo. Thessalonika khua aṭanga lo kal a nih angin, Aristarka chuan chanchin ṭha hrilhnain tihduhdahna a thlen thei tih a hre chiang a ni. Chu mi hma lawk chuan, Paula’n chuta thu a hrilh khân buaina a chhuak tawh si a. (Tirh. 17:5; 20:⁠4) Aristarka leh Gaia te chuan Jehova kawng an zawh avângin, tihduhdahna tuar chhuah nâna Pathian pêk chakna leh huaisenna an nei a ni.

Mi Dangte Ṭhatna Tûr Ngaihsakin

18. Engtin nge Priskilli leh Akuila te chuan mi dangte ṭhatna tûr an “en,” a nih loh leh an ngaihsak?

18 Tihduhdah kan tâwk emaw, tâwk lo emaw pawh ni ila, Kristian puite chu kan ngaihsak tûr a ni. Priskilli leh Akuila te chuan mi dangte ta an “en,” a nih loh leh an ṭhatna tûr an ngaihsak a ni. (Philippi 2:4 chhiar rawh.) Chu nupa tuak entawn tlâk tak chuan Ephesi khuaah Paula an thleng ang tih a rinawm a, chu khua chu a ni, kan sâwi tâk tangkaraw chhertu Demetria’n buaina a chawh chhuahna hmun chu. Chu dinhmun chuan Priskilli leh Akuila chu Paula tân ‘nghâwng dawh’ tûrin a chêttîr a ni ngei ang. (Rom 16:​3, 4; 2 Kor. 1:⁠8) Tûn laiah, tihduhdah tuar kan unaute ngaihsakna chuan ‘rûl anga fing,’ a nih loh leh fîmkhur tûrin min siam a ni. (Mt. 10:​16-18) Kan hna chu fîmkhur takin kan thawk a, a tiduhdahtute hnênah unaute hming emaw, an chanchin emaw hrilhna hmanga anmahni phatsan chu kan duh lo.

19. Dorki’n mi dangte tân eng thil ṭhate nge a tih?

19 Mi dangte ṭhatna tûr ngaihsak dân kawng tam tak a awm a. Kristian ṭhenkhat chuan mamawh an nei a, chûng an mamawhte chu kan pe thei mai thei a ni. (Eph. 4:28; Jak. 2:​14-17) Kum zabi khatnaah Joppa khuaa awm kohhranah, hmeichhe thil phal tak Dorki a awm a. (Tirhkohte 9:​36-42 chhiar rawh.) Dorki chuan “thil tihṭhat leh thilpêk a ngah hle a,” chûng zîngah chuan hmeithai retheite tâna thawmhnaw siamsak pawh a tel a ni. C.E. 36-a a thihna chuan, hmeithaite nasa takin a tilungngai a. Dorki kaitho leh tûrin Pathianin tirhkoh Petera a hmang a, chu mi hnu chuan Dorki chuan leia a dam chhûng zawng chu chanchin ṭha hrilh nân leh mi dangte tâna thil ṭha tihsak nân a hmang a nih a rinawm hle. Tûn laiah chutianga mahni hmasial lo Kristian hmeichhia kan zînga kan nei hi kan va lâwm tak êm!

20, 21. (a) Thlamuanna chuan mi dangte ṭhatna tûr ngaihsakna nên inkûngkaihna eng nge a neih? (b) Mite thlamuan tûrin eng nge i tih theih?

20 Mi dangte ṭhatna tûr kan ngaihsakzia chu anmahni thlamuanin kan lantîr. (Rom 1:​11, 12) Paula rawngbâwlpui Sila chu mi dangte thlamuantu a ni. C.E. 49-a serhtan chungchângah thu tlûkna siam a nih hnu khân, Jerusalema governing body chuan hmun danga ringtute tân lehkha thawn kengtu tûr palaite an tîr chhuak a. Sila, Juda, Barnaba, leh Paula te chuan chu lehkha thawn chu Antiokei khuaah an keng a ni. Chutah chuan Sila leh Juda chuan “thu tam takin unaute chu an thlamuan a, an tinghet a.”​—⁠Tirh. 15:⁠32.

21 A hnuah chuan, Paula leh Sila chu Philippi khuaa tân inah khung an ni a; mahse, lîrnghîng avângin an chhuak a ni. An tân chuan thu an hrilh thei leh tân in vêngtu leh a chhûngte ringtu an lo ni ta hmuh chu a va lâwmawm dâwn êm! Chu khua an chhuahsan hma chuan, Sila leh Paula chuan unaute chu an thlamuan a ni. (Tirh. 16:​12, 40) Paula leh Sila angin, kohhrana i chhânna pêkte, i thusawite, leh thlawhhma rawngbâwlnaa i taihmâknate hmang chuan mi dangte thlamuan tum rawh. Tin, “mite fuihna thu eng emaw” i neih chuan, “sawi” ngei ngei ang che.​—⁠Tirh. 13:⁠15.

Jehova Kawngte Chu Zawh Zêl Rawh

22, 23. Bible thuziakte chu engtin nge kan hlâwkpui tak zet theih?

22 “Thlamuanna zawng zawng Pathian” Jehova Thua chhinchhiah chanchinte avângin kan va lâwm tak êm! (2 Kor. 1:⁠3) Hêng thiltawnte hlâwkpui tûr hian, Bible-a zir tûrte chu kan nunpuiin, Pathian thlarau thianghlim kan inkaihhruaitîr tûr a ni.​—⁠Gal. 5:​22-25.

23 Bible thuziakte ngun taka ngaihtuahna chuan Pathian mizia angte lantîr tûrin min ṭanpui ang. Chu chuan “finnate, hriatna te, lâwmna te” min petu, Jehova nêna kan inlaichînna a tinghet ang. (Thur. 2:26) Chutiang chuan, min hmangaihtu Pathian thinlung kan tilâwm thei a ni. (Thuf. 27:11) Jehova kawngte zawh rengin Pathian thinlung tihlâwm reng chu i tum tlat ang u. (w08 2/15)

Engtin Nge I Chhân Ang?

• Mi rin tlâk i nihzia engtin nge i târ lan ang?

• Engvângin nge “thuhnuairawlhin” kan awm ang?

• Engtin nge Bible thuziakte chuan huaisen tûra min ṭanpui theih?

• Eng kawngtein nge mi dangte ṭhatna tûr ngaihsakna chu kan lantîr theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 14-naa milem]

Mi rin tlâk Jephtha leh a fanu chuan harsa hle mah se, thutiam an vawng

[Phêk 16-naa milem]

Naupangte u, Israel hmeichhe naupang hnên aṭangin eng nge in zir?