A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Paula Entawn Tûr Siam Chu Zuiin Thlarau Lamah Hma Sâwn Rawh

Paula Entawn Tûr Siam Chu Zuiin Thlarau Lamah Hma Sâwn Rawh

Paula Entawn Tûr Siam Chu Zuiin Thlarau Lamah Hma Sâwn Rawh

“Intihsiakna ṭha chu ka bei zo tawh a, ka tlânsiakna kawng ka hlen tawh a, rinna chu ka vawng reng tawh a ni.”​—⁠2 TIM. 4:⁠7.

1, 2. Tarsa khaw chhuak Saula chuan eng inthlâkthlengna nge a neih a, eng hna pawimawh tak nge a thawh ṭan?

MI PAKHAT fing tak leh ṭuan ṭha tak mai a awm a. Amaherawhchu, ‘tisa leh rilru duhzâwng tiin, tisa châknate angin a awm a.’ (Eph. 2:⁠3) A hnuah chuan amah ngeiin “sawichhetu leh tiduhdahtu leh sawisatu” a nih thu a sawi a ni. (1 Tim. 1:​12, 13) Chu pa chu Tarsa khaw chhuak Saula a ni.

2 A hnuah, Saula chu nasa takin a inthlâkthleng a. A tûn hma nun chu kalsanin, ‘mahni sâwtna zawng lova, chhandam an nih theihna tûra mi tam tak sâwtna zawng zâwkin,’ nasa takin ṭan a la a ni. (1 Kor. 10:​32, 33) Mi nunnêm tak a lo ni a, tûn hmaa a mi huat tûrte chu a duh ta ngawih ngawih zâwk a ni. (1 Thessalonika 2:​7, 8 chhiar rawh.) “Chanchin ṭha rawngbâwltua siam ka ni,” a ti a; tichuan, “Jentailte hnêna Krista hausakna chhui chhuah rual loh . . . chanchin hril . . . tûrin kei mi thianghlim zawng zawnga tê ber aia tê zâwk hnênah hian chu khawngaihna chu pêk a ni,” tiin a sawi belh a ni.​—⁠Eph. 3:​7-9.

3. Eng kawngin nge Paula lehkha thawnte leh a rawngbâwlna chanchinte zirna chuan min ṭanpui theih?

3 Paula tia hriat bawk Saula chuan thlarau lama hma sâwnna langsâr tak a nei a. (Tirh. 13:⁠9) Thutaka hma kan sâwn theih dân kawng chiang tak pakhat chu, Paula lehkha thawn ziakte zir leh a rawngbâwl dân chanchin zir a, a rinna entawn hi a ni. (1 Korinth 11:1; Hebrai 13:7 chhiar rawh.) Chutianga tihna chuan mahnia zirna ṭha nei tûra min chêttîr dân te, mi dangte hmangaihna dik tak te, leh a âwmtâwka mahni inthlîr dân te min neihtîr dân chu ilo en ang u.

Paula’n Zirna A Neih Ṭhin Dân

4, 5. Engtin nge mahnia zirna neih chu Paula’n a hlâwkpui?

4 Pharisai a nih angin, “Gamaliela ke bulah chuan zira sei lian” a ni a, “thlahtute Dân awmze khermei tak chu zîr ṭhîna awm” a nih angin, Paula chuan Bible thu hriatna ṭhenkhat a lo nei tawh reng a ni. (Tirh. 22:​1-3; Phil. 3:​4-6) Baptisma a chan zawh veleh, ani chu ‘Arabia ramah a kal bo ta nghâl a’​—⁠chu chu ngun taka inngaihtuah nâna hmun remchâng tak Suria Thlalêr emaw, Arabia Tuipui Hualvêl Ram reh tak emaw a ni thei ang. (Gal. 1:17) Paula chuan Isua chu Messia a nihzia finfiahna Bible chângte a ngaihtuah duh a ni ngei ang. Chu bâkah, a hnathawh tûr atâna inbuatsaih chu a duh bawk ang. (Tirhkohte 9:​15, 16, 20, 22 chhiar rawh.) Ani chuan thlarau lam thilte ngun taka ngaihtuah nân hun a hmang a ni.

5 Mahnia zirna aṭanga a neih Pathian Lehkha Thu hriatna leh hriatthiamna chuan, Paula chu thutak zirtîrtu thiam tak a nihtîr a. Entîr nân, Pisidia rama Antiokei khua inkhâwmna inah, Paula chuan Isua chu Messia a nihzia finfiah nân Hebrai Pathian Lehkha Thua inziakte chu a ngai ngaiin a lo berah pawh vawi nga ngawt a sawi chhâwng a. Tin, vawi tam tak a sawi lang bawk a ni. Bible ṭanchhan a thusawite chuan mi a hmin theih êm avângin, “Judate leh an saphun Pathian ngaihsak zînga mi tam takin Paula leh Barnaba chu [an zir belh theih nân] an zui zêl” a ni. (Tirh. 13:​14-44) Kum tam tak a vei hnuah, a awmna hmuna Rom mi Judate an lo kalin, Paula chuan an hnênah “Pathian ram thu a hriattîr a, Mosia Dân lehkha thu leh Zâwlneite Lehkhabu thuin Isua lamah anmahni a thlêm a thlêm a.”​—⁠Tirh. 28:​17, 22, 23.

6. Engin nge Paula chu fiahna a tawh hunah pawh thlarau lama chak reng tûra ṭanpui?

6 Paula chuan fiahna a tawh hunah pawh, Pathian Lehkha Thu chu a bih chiang chhunzawm zêl a, thâwk khum thute aṭang chuan chakna a hmu a ni. (Heb. 4:12) Tihhlum a nih hmaa Rom khuaa a tân laiin, Paula chuan Timothea hnênah “lehkhabute” leh “savun lehkha” mawlh chu kensak tûrin a chah a ni. (2 Tim. 4:13) Chûng lehkhate chu Hebrai Pathian Lehkha Thu zînga ṭhenkhat, Paula’n ngun taka zirna a neih nâna a hmante a nih ngei a rinawm. Zirna neih ṭhinna aṭanga a dawn Pathian Lehkha Thu hriatna chu Paula tân chuan a din ngheh theih nân a pawimawh hle.

7. Hun bi neia Bible zirna i hlâwkpui theih dân sawi rawh.

Thiltum chiang tak nei ngun taka ngaihtuahna nêna inkawp hun bi neia Bible zir ziahna chuan thlarau lama hma sâwn tûrin min ṭanpui ang. (Heb. 5:​12-14) Pathian Thu hlutna chungchângah, fakna hla phuahtu chu heti hian a zai a ni: “Rangkachak leh tangka sâng tam tak ai chuan i kâa dân chhuak chu ka tân a ṭha zâwk e. I thupêkte chuan mi dotute aia fing zâwkin mi siam a; kumkhuaa ka hnêna a awm fo ṭhin avângin. I thu ka zawm theihna tûrin kawng sualah rêng rêng chuan ka kete hi pên ka phal lo,” tiin. (Sâm 119:​72, 98, 101) Mahnia Bible zirna i nei ziah ṭhîn em? Pathian rawngbâwlnaa chanvo i la neih tûrte atâna inpuahchah nân nî tin Bible i chhiarin, i thu chhiarte chu ngun takin i ngaihtuah em?

Saula Chuan Mite Hmangaih Dân A Zir

8. Saula chuan Juda sakhua vuan lote chu engtin nge a cheibâwl?

8 Kristian a nih hmain, Saula chuan a sakhua atân ṭhahnem a ngai hle a; mahse, Juda sakhua vuan lote chu a ngaihsak meuh lo. (Tirh. 26:​4, 5) Juda mi ṭhenkhatin Stephana an dêng hlum lai chu remtihpui takin a lo thlîr a. Stephana chu a phu rêng vânga tihhlum anga a ngaih vâng a ni thei ang, Saula chu a thil hmuh chuan a ti ngampa sawt a ni. (Tirh. 6:​8-14; 7:54–8:⁠1) Thlarauva thâwk khum thu chuan: “Saula . . . chuan kohhranhote a tiduhdah êm êm a, in tinah a lût a, ahmei apain a hnûk chhuak a, tân inah a khung ṭhîn,” a ti a. (Tirh. 8:⁠3) ‘Ram dang khaw thleng pawhin a tiduhdah ṭhîn’ a ni.​—⁠Tirh. 26:⁠11.

9. Eng thiltawnin nge Saula chu mite a cheibâwl dân inen nawntîr?

Saula’n Krista zirtîrte sawisa tûra Damaska khua a pan laiin, Lalpa Isua chu a hnênah a inlâr a. Êng mak taka Pathian Fapa inlârna chuan Saula mit a tihdel avângin, mi dangte a rinchhan a ngai a ni. Jehova’n Anania chu Saula mit tihvârsak tûra a hman chuan, mi dangte chunga Saula rilru put hmang chu chatuan atân a lo inthlâkthleng hman der tawh a ni. (Tirh. 9:​1-30) Krista zuitu a lo nih tâk hnuah chuan, Isua anga mite dâwr tûrin ṭan a la nasa hle a. Chu mi atân tharum thawhna bânsan leh ‘mi zawng zawng nêna inrema awm’ a ngai a ni.​—⁠Rom 12:​17-21 chhiar rawh.

10, 11. Engtin nge Paula chuan mite hmangaihna dik tak a lantîr?

10 Paula chu mi dangte nêna inremna a neihah a lungawi mai lo. An hnênah hmangaihna dik tak lantîr a duh a, Kristian rawngbâwlna chuan chu hun remchâng chu a pe a ni. Missionary-a a zin hmasak ber ṭum chuan, Asia Minor-ah chanchin ṭha a hril a. Paula leh a ṭhiante chuan dodâlna nasa tak an tâwk chung pawhin, Kristianna pawm tûra mi inngaitlâwmte ṭanpui chu an tum tlat a ni. Lustra leh Ikonion khuaa dodâltute chuan Paula chu tihhlum lo tum tawh mah se, chûng khuate chu an tlawh leh a ni.​—⁠Tirh. 13:​1-3; 14:​1-7, 19-23.

11 A hnuah, Paula leh a hote chuan Makedonia ram Philippi khawpuiah rilru dik tak pute chu an zawng a. Juda saphun Ludi chu chanchin ṭha a ngaihthlâk hnuah Kristianah a inlet a ni. Tualchhûng thuneitute chuan Paula leh Sila chu tianga vuain, tân inah an khung a. Amaherawhchu, Paula chuan tân in vêngtu hnênah thu a hril a, a chhûngte nên lam chuan Jehova chibai bûktu angin baptisma an chang ta a ni.​—⁠Tirh. 16:​11-34.

12. Engin nge sawisatu Saula chu mite hmangaihna nei tak Isua Krista tirhkoh nihtîr?

12 Engvângin nge tûn hmaa mite tiduhdahtu Saula chuan a tihduhdahte rinna chu a pawm tâk? Engin nge mi sawisatu chu mi dangte’n Pathian leh Krista chungchâng thutak an zir theih nâna a nun thâp duh khawpa mite chunga ngilnei tak leh hmangaihna nei tak tirhkoh nihtîr? Amah ngei chuan: “A khawngaihna avânga min kotu Pathian chuan . . . a Fapa chu ka hnêna a inlârtîr,” tiin a chhan a sawi a ni. (Gal. 1:​15, 16) Timothea hnênah Paula chuan heti hian a ziak a ni: “He mi avâng hian a ni, zahngaihna ka hmuh ni, Isua Krista chuan mi sual ber keimahah hian a dawhtheihzia zawng zawng a lantîr theih nân; tûn achina chatuana nunna hmu tûra amah la ring tûrte kawhhmuhna tûrin,” tiin. (1 Tim. 1:16) Jehova chuan Paula chu a ngaidam a, chutiang ngilneihna leh zahngaihna a dawnte chuan chanchin ṭha hrila mi dangte chunga hmangaihna lantîr tûrin a chêttîr a ni.

13. Engin nge mi dangte chunga hmangaihna lantîr tûrin min chêttîr ang a, chu chu engtin nge kan tih theih?

13 Jehova chuan kan sualna leh kan thil tihsualte pawh min ngaidam bawk a ni. (Sâm 103:​8-14) “LALPA, nangin khawlohnate i chhinchhiah chuan, Aw LALPA, tunge ding ang le?” tiin fakna hla phuahtu chuan a zâwt a. (Sâm 130:⁠3) Pathian zahngaihna tel lo chuan, tumah hian rawngbâwlna thianghlim avânga hlimna kan nei lo vang a, chatuana nunna lah kan beisei thei hek lo vang. Kan zaa chunga Pathian khawngaihna chu a ropui hle a. Chuvângin, Paula angin mi dangte kan hmangaihna chu an hnêna thu hrilhna leh thutak zirtîrna, leh kan rinpuite tihchakna hmanga lantîr chu kan duh tûr a ni.​—⁠Tirhkohte 14:​21-23 chhiar rawh.

14. Engtin nge kan rawngbâwlna kan zauh theih?

14 Paula chuan chanchin ṭha rawngbâwltu anga hma sâwn chu a duh a, Isua entîrna chuan a thinlung a khawih hle a ni. Pathian Fapain mite chunga hmangaihna tehkhin rual loh a lantîr dânte zînga pakhat chu, thuhrilh rawngbâwlna hmangin a ni a. Isua chuan: “Buh seng tûr a tam hle si a, nimahsela a thawktute an tlêm; chutichuan, a buh seng tûra thawktu tûrte tîr tûrin buh Neitupa hnênah chuan ngên rawh u,” a ti. (Mt. 9:​35-37) Paula chu hnathawktu ṭhahnemngai tak ni chhovin, a dîl ngei rinawm tak hna thawktu tûr dîl belhna nêna inmilin thil a ti a ni. Chutiang chuan i ti ve em? I rawngbâwlna ṭhatzâwng chu i ti hma sâwn thei em? A nih loh leh, Lalram thu hrilhnaah i tel tam lehzualin, pioneer thawk thei tûr khawpin i nun i siam rem thei ang em? Mi dangte hmangaihna dik tak chu “nunna thu chelh nghet tlat” tûra ṭanpuiin i lantîr ang u.​—⁠Phil. 2:​16, NW.

Paula A Inthlîr Dân

15. Paula chu a Kristianpuite lakah eng angin nge a inngaih?

15 Kristian rawngbâwltu a nih angin, Paula chuan kan tân kawng dangin entawn tûr ṭha tak a siam a. Kristian kohhranah chanvo tam tak a chelh chung pawhin, chûng malsâwmnate chu a thawh chhuah a ni lo tih leh a thiamna avânga dawng a ni lo tih a inhre chiang hle. Malsâwmna a dawnte chu Pathian khawngaihna vâng a ni tih a hria a ni. Paula chuan Kristian dangte pawh chu chanchin ṭha rawngbâwltu hlawhtling tak an ni tih a pawm a. Pathian mite zîngah dinhmun sâng tak chelh mah se, a inngaitlâwm reng a ni.​—⁠1 Korinth 15:​9-11 chhiar rawh.

16. Engtin nge Paula chuan serhtan chungchângah inngaihtlâwmna leh thuhnuairawlhna a lantîr?

16 Paula’n Suria Antiokei khuaa lo chhuak buaina a chinfel dân hi ngaihtuah teh. Chuta Kristian kohhran chu serhtan chungchângah an inkhing a. (Tirh. 14:26–15:⁠2) Paula chu serhtan loh Jentailte hnêna thuhrilhna kawnga hmahruaitu atâna ruat a nih a, Juda mi ni lote dâwr dân kawnga thiam tak a nih avângin, buaina chingfel tûra tling tak niin a inhre mai thei. (Galatia 2:​8, 9 chhiar rawh.) Amaherawhchu, a ṭan lâkna sâwt vak lova a lan chuan, inngaitlâwm tak leh thuhnuairawlh takin, Jerusalema governing body râwn tûra ruahmanna siam chu a zui a ni. Chu governing body chuan thil awm dân ngaithlain, thu tlûkna a siam bawk a, an thutlûkna siam hriattîr tûra thuchah kengtu anga ruat a ni chu hnial buai lovin a zâwm thlap a ni. (Tirh. 15:​22-31) Chutiang chuan Paula chuan a rawngbâwlpuite ‘chawimawina kawngah hma a hruai’ a ni.​—⁠Rom 12:10b, NW.

17, 18. (a) Paula chuan kohhrana mite chungah eng ang rilru nge a put? (b) Paula kal bo tûr Ephesi khuaa upate thlah dân chuan a chungchâng eng nge min zirtîr?

17 Mi inngaitlâwm tak Paula chu kohhrana a unaute lakah a inlahrang lo. Anmahni a ngaina hle zâwk a ni. Rom khuaa mite hnêna a lehkha thawn tâwpnaah, mi 20 aia tam chu an hming lamin chibai a bûk a. An zînga tam takte hming chu Bible châng dang khawi laiah mah a lang lo va, mawhphurhna sâng chelh pawh an awm mang meuh lo. Mahse, an zavaiin Jehova chhiahhlawh rinawm tak an ni a, Paula chuan anni chu a hmangaih hle a ni.​—⁠Rom 16:​1-16.

18 Paula inngaihtlâwmna leh nêlawmna chuan kohhrante chu a tichak a. Ephesi khuaa upate chu a hnuhnûng ber atâna a hmuh chuan, anni chuan “Paula chu pawmin an fâwp ngawih ngawih a, a hmêl an hmuh leh tawh loh tûr thu a sawi chu an lungngaihna ber a ni.” Mi chapo tak leh inlahrang tak kal bo tûr chu ni se chuan, chutiangin an ti hauh lo vang le.​—⁠Tirh. 20:​37, 38.

19. Engtin nge kan Kristianpuite nêna kan indâwrnaah ‘inngaihtlâwmna’ kan lantîr theih?

19 Thlarau lama hma sâwn duh tawh phawtte chuan Paula tih angin rilrua inngaihtlâwmna an lantîr tûr a ni. A Kristianpuite chu heti hian a fuih a ni: “Elrel leh inngaihhlutna avânga engmah ti lovin, mi tinin inngaitlâwm takin mahni aiin mi dang ṭha zâwkah ruat ṭheuh rawh se,” tiin. (Phil. 2:⁠3) Engtin nge he zilhna thu hi kan nunpui theih? Kan nunpui theih dân kawng khat chu kan kohhrana upate thu zâwm a, an kaihhruaina leh an thu rêlte zui tlat hi a ni. (Hebrai 13:17 chhiar rawh.) Kawng dang leh chu rinnaa kan unau zawng zawngte nasa taka ngaihhlut hi a ni. Jehova mite kohhran chu hnam hrang, ze hrang, leh chi hrangte hmanga din a ni fo va. Mahse, Paula angin thleibîknei lo leh lainat taka cheibâwl dân kan zir tûr a ni dâwn lâwm ni? (Tirh. 17:26; Rom 12:10a) ‘Kristan Pathian tihropui nâna min lawm anga inlâwm tawn’ tûra fuih kan ni.​—⁠Rom 15:⁠7.

Nunna Atâna Intlânsiaknaah ‘Chhel Takin Tlân Rawh’

20, 21. Engin nge nunna atâna intlânsiaknaa hlawhtling taka tlân tûrin min ṭanpui ang?

20 Kristian nun chu kawng thui tak intlânsiakna nên a khaikhin theih a. Paula chuan heti hian a ziak a ni: “Ka tlânsiakna kawng ka hlen tawh a, rinna chu ka vawng reng tawh a ni; tûnah chuan felna lallukhum chu ka tân dahin a awm tawh a, chu chu Lalpa, ngaihtuahtu fel tak chuan chu mi ni-ah chuan mi pe ang; ka hnênah chauh ni lovin, a inlârna ngai apiangte hnênah pawh,” tiin.​—⁠2 Tim. 4:​7, 8.

21 Paula entîrna kan zuina chuan, chatuan nunna atâna intlânsiaknaa hlawhtling taka tlân tûrin min ṭanpui ang. (Heb. 12:​1, 2) Chuti a nih chuan, theihtâwp chhuaha mahnia zirna hun duan ṭha tak neiin, mite hmangaihna nasa tak neiin, leh rilru inngaitlâwm takin thlarau lamah hma i sâwn zêl ang u. (w08 5/15)

Engtin Nge Kan Chhân Ang?

• Engtin nge Paula chuan hun bi neia Bible zir chu a hlâwkpui?

• Engvângin nge mite hmangaihna nasa tak neih chu Kristian dikte tân thil pawimawh tak a nih?

• Eng miziate hian nge mi dangte chu thleibîknei lova cheibâwl tûrin min ṭanpui ang?

• Engtin nge Paula entîrna chuan i kohhrana upate thu zâwm tûra a ṭanpui theih che?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 27-naa milem]

Paula angin Bible aṭangin chakna hmu rawh

[Phêk 28-naa milem]

Mi dangte hnêna chanchin ṭha hrilin hmangaihna lantîr rawh

[Phêk 29-naa milem]

Engin nge Paula chu a unaute tâna mi duhawm tak nihtîr tih i hria em?