A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Rom Khuaa Mite Hnêna Lehkha Thawn Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Rom Khuaa Mite Hnêna Lehkha Thawn Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Jehova Thu Chu A Nung

Rom Khuaa Mite Hnêna Lehkha Thawn Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

TIRHKOH Paula chu missionary anga a zin ṭum thumna, C.E. 56 vêlah Korinth khua a rawn thleng a. Rom khuaa Juda leh Jentail mi Kristiana inlette inkârah ngaih dân inang lo a awm thu a lo hria a ni. Kristaa inlungrual taka awmtîr a duh avângin Paula chuan an hnênah lehkha a thawn ta a.

Chu a lehkha thawnah chuan, mihringte thiam changa ruat an nih dân leh chutiang mite nun dân tûr chu a hrilhfiah a. Chu chuan Pathian leh a Thu kan hriatna a tipung a, A khawngaihna a sawi uarin, kan chhandamnaa Krista chanvo neih chu a chawi sâng a ni.​—⁠Heb. 4:⁠12.

THIAM CHANGA RUAT​—⁠ENGTIN NGE?

(Rom 1:​1–11:⁠36)

Paula chuan: “Mi zawng zawngin thil an tisual tawh vek a, Pathian ropuina an chang zo ta lo a ni; chûng ringtute chu, Krista Isuaa tlanna awm avâng chuan, [Pathian] khawngaihnain a thlâwna thiam chantîrin an awm,” tiin a ziak a. ‘Dân thiltih ni lovin, rinnain miin thiam a chang,’ tih a sawi bawk a ni. (Rom 3:​23, 24, 28) “Thil fel pakhat tih” rinna avângin hriak thih Kristiante leh “berâm dang” zînga “mipui tam tak” chu ‘thiam chantîr’ an ni thei a​—⁠chu chu a hmasa zâwkte tân vâna Krista ro luahpui nihna leh a hnuhnûng zâwkte tân erawh “hrehawm nasa tak” ata dam khawchhuah beiseina neitu Pathian ṭhian nihna a ni.​—⁠Rom 5:18; Thup. 7:​9, 14; Joh. 10:16; Jak. 2:​21-24; Mt. 25:⁠46.

Paula chuan: “Dân rorêla awm kan nih loh va, khawngaihna rorêla awm kan nih zâwk avâng hian kan sual tûr em ni ang?” tiin a zâwt a. “Hnai lo ve,” tiin a chhâng a ni. Tin, ‘thihna khawpa sual bâwih emaw felna khawpa thu âwih bâwih emaw, . . . in ni,’ tiin a hrilhfiah a. (Rom 6:​15, 16) “Taksa thiltihte thlarauva in tihhlum ṭhin chuan in nung ang,” tiin a sawi bawk a ni.​—⁠Rom 8:⁠13.

Bible Chungchânga Zawhnate Chhânna:

1:​24-32—⁠Heta nungchang bawlhhlawhna sawite hi Judate chungchâng sawina nge ni a, Jentailte chungchâng sawina zâwk? A tute tân pawh ni thei mah se, Paula chuan hmân laia Israel kalpêngte chungchâng a sawina a ni. Pathian dân ṭha famkim hre reng chunga “Pathian hriat an duh loh” avângin thiam chantîr theih an ni lo.

3:​24, 25—⁠Engtin nge ‘Krista Isua tlanna’ chuan pêk a nih hmaa “hmân lai sualte” a khuh bo theih? Genesis 3:​15-a chhinchhiah Messia hrilh lâwkna hmasa ber chu C.E. 33-a nghaisakna bana Isua tihhlum a nih khân a thleng famkim a. (Gal. 3:​13, 16) Amaherawhchu, Jehova’n chu hrilh lâwkna a sawi veleh, a thiltumte a tihpuitlinna tûr engmahin a dan theih loh avângin tlanna chu pêk tawh ang maiin a ngai thei a ni. Chuvângin, nakina pêk tûr Isua Krista inthâwina chu ṭanchhanin Jehova chuan chu thutiama rinna lantîr Adama thlahte chu a ngaidam thei a. Tlanna chuan Kristian hun hmaa mite tân pawh thawh lehna a awmtîr thei bawk a ni.​—⁠Tirh. 24:⁠15.

6:​3-5—⁠Krista Isuaa baptisma channa tih leh a thihnaa baptisma channa tih chu eng tihna nge? Jehova’n Krista hnung zuitute thlarau thianghlima hriak a thih chuan, anni chu Isua nêna inpumkhat, amah ngei lû a nihna Krista taksa tia sawi theih kohhran zînga mi an lo ni a. (1 Kor. 12:​12, 13, 27; Kol. 1:18) Hei hi Krista Isuaa baptisma channa chu a ni. Hriak thih Kristiante chuan leia chatuana nun beiseina hnâwla nungin, ‘[Krista] thihnaah baptisma an chang’ bawk. Chuvângin, an thihna chuan Isua thihna angin tlanna atân hlutna nei lo mah se, chu chu inthâwina chi khat a ni a. He Krista thihnaa baptisma channa hi an thih a, vân nunna changa kaihthawh an nih hunah a famkim a ni.

7:​8-11—⁠Engtin nge ‘sual chuan thupêk avângin remchân lai a hmuh?’ Dân chuan mite chu sualin a huam tel zawng zawng hre thiam tûra a ṭanpui avângin mi sual an nihzia a hriattîr lehzual a ni. Chu mi avâng chuan, mi sual an nih anga an thiltih a tam zâwkte chu sual a ni tih leh an rin ai daihin an lo sual zâwk tih an inhmu chhuak a. Chuvângin, sual chuan Dân thupêk avângin remchâng lai a hmu tih theih a ni.

Kan Zir Tûrte:

1:​14, 15. Chanchin ṭha theih tâwp chhuaha hrilh, a nih loh leh phûr taka puan chhuah chhan tûr tam tak kan nei a. A chhan pakhat chu Isua thisena lei tawhte thlarau lama ṭanpui chu kan bat leh kan mawhphurhna a ni hi a ni.

1:​18-20. Mita hmuh theih loh Pathian miziate chu thil siama a lan avângin, Pathian ngaihsak lote leh mi fel lote chuan “chhuanlam tûr an nei lo.”

2:28; 3:​1, 2; 7:​6, 7Paula chuan Judate tâna huatthlala tak anga lang a thusawite chu a tuai mâm leh a. Hei hi mi tilungni lo thei thute remhre tak leh thiam taka sawina kawnga entawn tûr ṭha tak a ni.

3:⁠4. Mihring thusawi leh Pathianin a Thua a sawite a inkalh hunah, Bible thu ringa Pathian duhzâwng anga awmin, “Pathian chu mi dik tak” kan nihtîr a. Lalram thu hrilhna leh zirtîr siamnaa ṭhahnemngai taka telin, Pathian chu mi dik tak a nihzia hmu tûrin mite chu kan ṭanpui thei a ni.

4:​9-12. Abrahama rinna chu kum 99 mi a niha serh a tan hma daih aṭang tawh khân felnaa ruatsak a ni a. (Gen. 12:4; 15:6; 16:3; 17:​1, 9, 10) Chutiang kawng chuan, Pathianin a tâna fela ruat kan nih theihna tûra thil mamawh chu chiang takin a târ lang a ni.

4:18. Beiseina chu rinna atâna thil pawimawh tak pakhat a ni a. Kan rinna chu beiseinaah a innghat a ni.​—⁠Heb. 11:⁠1.

5:​18, 19. Paula chuan Isua leh Adama inanna thiam taka chhûtpuiin, mi pakhatin ‘mi tam tak tlan nâna a nun a pêk’ theih chhan chu tawifel takin a hrilhfiah a. (Mt. 20:28) Thiam taka chhûtpui leh tawifel taka hrilhfiah chu kan entawn tûr zirtîr dân kawng ṭha tak a ni.​—⁠1 Kor. 4:⁠17.

7:23. Taksa pêng kut te, kê te, leh lei te chuan “sualna dân awmah chuan salah min hruai” theih avângin, chûng chu a dik lo zâwnga hmang lo tûrin kan invêng tûr a ni.

8:​26, 27. Ṭawngṭai tûr ber pawh hre lo khawpa min tihrilhhaitu dinhmunte kan tawh hian, “thlarau chuan . . . min ṭawngṭaisak ṭhîn.” Tichuan, “ṭawngṭaina Ngaithlatu” Jehova chuan a Thua chuang ṭawngṭaina inâwm takte chu keimahni ṭawngṭaina ang maiin min pawmsak a ni.​—⁠Sâm 65:⁠2.

8:​38, 39. Chhiatnate, thlarau thil siam sual takte, leh mihring sawrkârte chuan Jehova min hmangaihna chu an titâwp thei lo va; amah kan hmangaihna pawh an titâwp tûr a ni bîk lo.

9:​22-28; 11:​1, 5, 17-26. Israelte dinthar lehna tûr hrilh lâwkna tam tak chu, ‘Judate zîng ata chauh ni lova, Jentailte zîng ata pawha koh’ hriak thih Kristian kohhran chuan a tifamkim a ni.

10:​10, 13, 14. Jehova leh a thutiamte rin tlatna nêna inkawp Pathian leh kan vêngte hmangaihna chuan Kristian rawngbâwlnaa taima tûrin min chêttîr thei a ni.

11:​16-24, 33. “Pathian ṭhatzia leh a ṭihbaizia chu” a va inbûk tâwk ṭha tak êm! A ni, “Lungpuia chu, a thiltih a fel famkim; a awm dân zawng zawng chu dân [a nih loh leh a dik] a ni.”​—⁠Deut. 32:⁠4.

THIAM CHANGA RUAT KAN NIHNA NENA INMILA NUNGIN

(Rom 12:​1–16:⁠27)

Paula chuan: “Chutichuan unaute u, Pathian khawngaihna avâng hian, inthawina nung leh thianghlim leh Pathian lawm tlâk ni tûrin in taksa chu inhlânah ka ngên a che u,” a ti a. (Rom 12:⁠1) Paula’n “chutichuan” tih thu mal a hman nachhan chu kan sawi tâkte han ngaihtuah chuan a tihna a ni. A sawi tâk anga Kristiante chu an rinna avânga thiam changa ruat an nih avângin, a hnua Paula thusawi chuan anmahni te, mi dangte, leh sawrkâr thuneitute chunga an rilru put hmang chu a nghawng tûr a ni.

Paula chuan: ‘In zîngah tumah in inngaihhlut tâwk aliama inngaihlu lo . . . tûrin ka ti ṭheuh a che u,’ tiin a ziak a. “Hmangaihna chu vervêkna tel lovin ni rawh se,” tiin a fuih a ni. (Rom 12:​3, 9) “Mi tin an chunga rorêltu thu thuin awm rawh se.” (Rom 13:⁠1) Chhia leh ṭha hriatnaa innghat thilah chuan Kristiante chu ‘insawisêl tawh lo’ tûrin a fuih a ni.​—⁠Rom 14:⁠13.

Bible Chungchânga Zawhnate Chhânna:

12:20—⁠Engtin nge kan hmêlmate lu chungah ‘meiling kan chhêk khâwm?’ Bible hun lai chuan thîr laih chhuah la thlit fai loh chu meipuia dah luh a ni a, meilingte chu a hnuaiah chauh ni lovin, a chungah pawh dah a ni. A chunga meiling chuan a tihsat zual avângin, thîr chu a lo tuiin, chuta thil bâlte chu a hrangin a lo awm ta a ni. Chutiang bawkin, dodâltu hnêna ngilneihna lantîrna hmang chuan a thinlung sak tak chu kan “titui” theiin, a mize ṭhate chu kan lan chhuahtîr thei a ni.

12:21—⁠Engtin nge ‘ṭhatnain sual chu kan ngam?’ Kan tih theih dân kawng khat chu Jehova lungawi thlenga Lalram chanchin ṭha hril tûra a hna min pêk huaisen taka thawh tum tlat hi a ni.​—⁠Mk. 13:⁠10.

13:1—⁠Eng kawngin nge rorêltute chu “Pathian ruat” an nih? Sawrkâr rorêltute chuan Pathian phalnain ro an rêl a, a châng phei chuan Pathianin an rorêltu tûrte chu a hmuh lâwk avângin, anni chu “Pathian ruat” anga sawi theih an ni. Chutianga a hmuh lâwkzia chu Bible-in rorêltu lo awm tûr tam tak a sawi lâwkte hian a târ lang a ni.

Kan Zir Tûrte:

12:​17, 19. Sual phuba lâk chu Jehova kuta dah tûr thil mahnia tihna a ni. ‘Sual suala thungrulh’ chu a va chapothlâk êm!

14:​14, 15. Kan unau chu ei leh in tûr kan pêk chuan a rilru a tina emaw, amah a titlu emaw tûr a ni lo.

14:17. Pathian nêna inlaichînna ṭha neih chu kan thil ei leh in lamah emaw, chu mi laka kan insûm lamah emaw a innghat ber lo. Chu chu felna te, remna te, leh lâwmna te nên a inkûngkaih zâwk a ni.

15:⁠7. Tih tak zeta thutak zawngtu zawng zawngte chu kohhranah thleibîk nei lovin kan lâwm vek tûr a ni a, kan hmuh apiangte hnênah Lalram chanchin chu kan hrilh tûr a ni. (w08 6/15)

[Phêk 31-naa milemte]

Tlanna chu pêk a nih hmaa sualte tân a hman theih em?