A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova—Bible Hun Laia “Chhanhimtu”

Jehova—Bible Hun Laia “Chhanhimtu”

Jehova​—⁠Bible Hun Laia “Chhanhimtu”

“Aw Pathian, ka hnênah lo kal thuai ang che: nang chu mi ṭanpuitu leh mi chhanhimtu i ni.”​—⁠SAM 70:⁠5.

1, 2. (a) Pathian betute chuan eng hunah nge a ṭanpuina an dîl ṭhin? (b) Eng zawhna nge lo chhuak a, khawiah nge a chhânna kan hmuh theih ang?

NUPA tuak khat chu chawlh hmanga an zin chhuah laiin, kum 23 mi an fanu pasal nei tawh mak taka a bo thuin a dêng ta thut mai a. Mi kut tuar a nih rin a ni a. An thawmhnawte khung fel nghâl sawk sawkin, in lam panin an hâw ta nghâl a; kawng tluanin Jehova ṭanpuina dîlin tih tak zetin an ṭawngṭai a ni. Kum 20 mi Thuhretu pakhat chu a taksa pum ti zeng thei tûr natna a vei tih hmuh chhuah a ni a. Ani chuan Jehova hnênah ṭawngṭaiin a thlen nghâl a ni. Tin, theih tâwp chhuaha hna thawh tûr zawng nu mal ṭan pakhat chuan kum 12 mi a fanu nêna an ei tûr leina tûr khawp pawh a nei lo va. Jehova hnênah a lungngaihna zawng zawng a thlen a ni. Ni e, fiahna nasa tak emaw, harsatna nasa tak emaw an tawh hunah Pathian betute chuan a ṭanpuina dîlin a hnên lam an pan ṭhîn. I mangan tak zet hunah Jehova ṭanpuina i ngên tawh ngai em?

2 Zawhna pawimawh tak lo chhuak ta chu: Jehova’n ṭanpui dîla kan ṭawngṭaina min chhân tak tak kan beisei thei em?, tih hi a ni. A chhânna mi tichak thei tak chu Sâm 70-naah kan hmu. Chu fakna hla chu Jehova betu rinawm, a dam laia fiahna khirh leh harsatna tam tak tâwktu Davida ziah a ni a. He thlarauva thâwk khum fakna hla phuahtu hi Jehova chungchângah: “Aw Pathian . . . nang chu mi ṭanpuitu leh mi chhanhimtu i ni,” tih sawi tûra chêttîrin a awm a ni. (Sâm 70:⁠5) Sâm 70-na bih chianna chuan kan mamawh huna Jehova kan pan ve theih nachhan leh min “chhanhimtu” a ni dâwn a ni tih kan rin tlat theih chhan hre thiam tûrin min ṭanpui ang.

“Nang Chu . . . Chhanhimtu I Ni”

3. (a) Sâm 70-naah chuan hmanhmawh taka ṭanpui dîlna eng nge tel? (b) Davida chuan Sâm 70-naah eng ang rin tlatna nge a sawi chhuah?

3 Sâm 70-na chu hmanhmawh taka Pathian ṭanpuina dîlnaa hawn leh khâr a ni a. (Sâm 70:​1-5 chhiar rawh.) Davida chuan Jehova chu amah chhan chhuak tûra “hmanhmawh” tûr leh “kal thuai” tûrin a ngên ngawih ngawih a ni. Châng hnih aṭanga châng li-naa Davida dîlna pangate chu “rawh se” tih ṭawngkama tihtâwp a ni a, chu chuan a rilru duhzâwng a târ lang a ni. A hmasa pathumte chu amah thah tumtute chungchânga dîlna a ni a. Davida chuan chûng hmêlmate chu an suahsualna avânga hneha, timualpho tûrin Jehova a ngên a ni. Châng 4-naa dîlna pahnih dangte chu Pathian mite tâna dîlna a ni. Davida chuan Jehova zawngtute chu lâwm taka awm tûr leh amah chawimawi tûra chêttîr tûrin a dîl a. Ani chuan he fakna hla tihtâwp nân hian Jehova chungchângah: “Nang chu mi ṭanpuitu leh mi chhanhimtu i ni,” tiin a sawi. Dîlna dang siam ang maiin, “Ni ang che,” a ti lo va, “I ni” tia sawiin a rin tlatzia a târ lang zâwk a ni tih chhinchhiah ang che. Davida chuan Pathian ṭanpuina a dawn a ring tlat a ni.

4, 5. Sâm 70-na aṭangin Davida chungchângah eng nge kan zir a, eng nge kan rin tlat theih?

4 Sâm 70-na chuan Davida chungchângah eng nge a târ lan? A nunna lâk tum hmêlhmate a han hmachhawn chuan, Davida chuan amah chauhva hmachhawn a tum mai lo. Jehova chuan ama hun ruatah a duhzâwng ang takin dodâltute chu a hrem dâwn tih a ring tlat zâwk a ni. (1 Sam. 26:10) Jehova chuan amah zawngtute chu a ṭanpuiin a chhan chhuak zêl a ni tih a ring nghet tlat reng a. (Heb. 11:⁠6) Davida chuan chutiang betu dikte’n Jehova ropuizia mi dangte hnêna hrilhin, hlim chhan tûr leh Pathian chawimawi chhan tûr an nei tih a ring tlat bawk.​—⁠Sâm 5:11; 35:⁠27.

5 Davida angin, Jehova chu kan tân Ṭanpuitu leh “Chhanhimtu” a ni tih kan ring tlat thei a. Chuvângin, fiahna khirh takte kan tawh emaw, ṭanpui ngai ngawih ngawiha kan inhriat emaw hian Jehova chu min ṭanpui nghâl vat tûrin kan dîl thei a ni. (Sâm 71:12) Mahse, ṭanpuina dîla kan ṭawngṭaina chu engtin nge Jehova’n a chhân? Jehova’n min ṭanpui theih dân kan sawi hmain, Davida’n hmanhmawh taka ṭanpuina a mamawh laia Pathianin kawng thuma a chhan chhuah dân i lo bih chiang hmasa ang u.

Dodâltute Lak Ata Chhan Chhuahna

6. Jehova’n mi felte a chhan chhuak a ni tih hre tûrin engin nge Davida chu ṭanpui?

6 Davida chuan a hun laia thâwk khum Pathian Lehkha Thu a neihte aṭangin mi felte chuan anmahni ṭanpui tûrin Jehova an rinchhan thei tih a hria a. Jehova’n amah ngaihsak lote awmna khawvêla Tuilêt a thlentîr khân Nova leh Pathian ṭih a chhûngkua chu a chhanhim a ni. (Gen. 7:23) Sodom leh Gomorra khuaa mi suaksualte chunga Jehova’n mei leh kât a sutîr khân, mi fel Lota leh a fanu pahnihte chu an nun chhanhim tûrin a ṭanpui a. (Gen. 19:​12-26) Mi chapo tak Pharaoa leh a sipaite Tuipui Sena a tihboral khân, Jehova chuan a mite chu vênghimin, tihboralna pumpelh tûrin a ṭanpui a ni. (Ex. 14:​19-28) Chuti a nih chuan, Davida’n fakna hla danga Jehova chu “chhanhimtu Pathian” anga a fak pawh hi a mak dâwn em ni?​—⁠Sâm 68:⁠20.

7-9. (a) Pathian chhan chhuah theihna ring tlat tûrin Davida chuan chhan eng nge a neih? (b) Davida chuan amah chhan chhuaktu chu tunge nia a sawi?

7 Davida chuan a thiltawn ngei aṭangin Jehova chhan chhuahna rin tlat chhan tûr a nei a ni. Jehova “chatuan bân” chuan a rawngbâwltute a chhan chhuak thei tih amah ngeiin a tawng a. (Deut. 33:27) Vawi khat mai aia tam Jehova’n Davida chu “dotute” lak ata tlân chhuak tûrin a ṭanpui a ni. (Sâm 18:​17-19, 48) Entîrna pakhat lo ngaihtuah ta ila.

8 Israel hmeichhiate’n Davida chu a indo thiamna avânga an chawimawi khân, Lal Saula chuan a îtsîk ta hle mai a, ṭum hnih lai chu feiin a khawh hial a ni. (1 Sam. 18:​6-9) Mahse, Davida chuan fei hmâwr zum chu a kiansan hman ve ve a. Chu chu indo mi anga a thiamna leh a theihna vâng mai em ni? Ni lo ve. Bible chuan “LALPA chu a hnênah a awm” vâng a ni tih a sawi. (1 Samuela 18:​11-14 chhiar rawh.) A hnua Saula’n Davida chu Philistia mite kuta thihtîr a tumna a hlawhchham tâkah chuan, “Saula chuan Davida hnênah chuan Pathian a awm tih a hre chiang ta a.”​—⁠1 Sam. 18:​17-28.

9 Davida chuan amah chhan chhuaktu chu tunge nia a sawi? Sâm 18-na a chunga thuziak “Davida fakna hla. . . . Saula kut ata LALPAN a chhanhim ni chuan he hla thute hi LALPA hnênah a sawi” tih chuan amah chhan chhuaktu chu a târ lang a ni. Davida chuan a rilru veizâwng chu hlaa phuahin heti hian a sawi a ni: “LALPA chu ka lungpui leh, ka kulhpui leh, mi chhanhimtu a ni; ka Pathian, ka lungpui nghet tak a ni a, amahah chuan ka rinna ka nghat ang,” tiin. (Sâm 18:⁠2) Jehova chuan a mite a chhan chhuak thei tih hriatna chuan kan rinna a tinghet zual a ni lâwm ni?​—⁠Sâm 35:⁠10.

Natna Khuma Mut Laia Pathian Chhawmdâwlna

10, 11. Sâm 41-naa sawi Davida nat hun lai chu engin nge min hriattîr thei?

10 Ṭum khat chu, Sâm 41-a chhinchhiah angin Lal Davida chu khum betin a nâ a. Natna khuma a mut lai chuan, thih ngama a nat avângin a hmêlma ṭhenkhat chuan a “tho leh tawh lo vang” an ti hial a ni. (Châng 7, 8) Engtik khân nge Davida chu chutianga thih ngama a nat? He fakna hlaa dinhmun târ lante hi Davida nuna hun hrehawm lai ber, a fapa Absaloma’n a lalna chhuhsak a tum laia thleng a ni thei ang.​—⁠2 Sam. 15:​6, 13, 14.

11 Entîr nân, Davida chuan a ṭhian rin tak, a chhang eipui ngei maiin a phatsan thu a sawi a. (Châng 9) Hei hian Davida nuna thilthleng pakhat min hriatchhuahtîr a ni. Absaloma hel chhûng chuan Davida thurâwn petu rin tlâk tak Ahithophela chu Absaloma thlâwpin a lakah chuan a hel a ni. (2 Sam. 15:31; 16:15) An ruahmanna sualte an tihpuitlin theih nâna thi mai tûra duhtu, phiarrutute hual vêla awm tih inhre reng chunga khum beta mu lalber chau tak, thawh pawh tho thei lo chu han ngaihtuah teh.​—⁠Châng 5.

12, 13. (a) Davida chuan eng rin tlatna nge a sawi chhuah? (b) Engtin nge Jehova chuan Davida chu a tihchak mai theih?

12 Davida’n “Chhanhimtu” a rinna chu a nghîng lo. Jehova chhiahhlawh mi dikte chungchângah Davida chuan: “Mangan ni chuan LALPAN ani chu a chhanhim ang. LALPAN a chauhna mut hmunah chuan a tichak ang a: nangin a dam loh laiin a mutna i siamsak vek ṭhîn,” tiin a sawi. (Sâm 41:​1, 3) “LALPAN . . . a tichak ang” tih ṭawngkamin a târ lan angin, Davida’n Pathian a rin tlatna chu lo chhinchhiah leh ang che. Jehova’n a chhan chhuak ngei ang tih Davida chuan a hre chiang a ni. Engtin nge?

13 Davida chuan Jehova’n mak tak maia a tihdam a beisei lo. Natna khuma a mut laiin Jehova chuan ṭanpuina leh chakna pein “a tichak” ang tih a beisei zâwk a ni. Davida chuan chutiang ṭanpuina chu a mamawh tak zet a. Amah tichautu a natna bâkah, sawichhetu a hmêlmate’n an hual vêl bawk. (Châng 5, 6) Jehova chuan mi tichak thei tak thute chu hriatchhuahtîr lehin a tichak pawh a ni thei ang. “Kei zawng rilru ṭha tak ka putnaah hian nangin mi chelh reng a,” tia Davida’n a sawi pawh chu a chhinchhiah tlâk hle. (Châng 12) A hmêlmate’n sawi chhiain, amah pawh chau chhe hle mah se, Jehova’n mi rilru ṭha tak pu, a nih loh leh mi rinawm anga a ruat dân ngaihtuahna aṭangin chakna a hmu pawh a ni thei bawk. Davida chu a dam chhuak ta ngei a. Jehova chuan dam lote a chhawmdâwl tih hriat chu a thlamuanthlâk hle a ni lâwm ni?​—⁠2 Kor. 1:⁠3.

Mamawh Châkkhai Pêkna

14, 15. Davida leh a mite chu engtik khân nge châkkhai mamawha an awm a, eng ṭanpuina nge an dawn?

14 Israel lal a han nih khân Davida chuan, ei leh in tûr ṭha ber berte a eiin a in thei a, mi dangte pawh a dawhkâna chaw kîl tûrin a sâwm hial a ni. (2 Sam. 9:10) Amaherawhchu, tlachhama awm dân pawh a hre bawk. A fapa Absaloma’n a lalna chuh tuma a hel khân, Davida leh amah thlâwptu mi rinawm ṭhenkhatte chuan Jerusalem an chhuahsan a. Jordan Lui chhak lam Gilead hmunah chuan an tlânchhia a. (2 Sam. 17:​22, 24) Râl tlân lo thei lo dinhmuna an han awm tâkah chuan Davida leh a mite chuan eiin tûr leh chawlh hahdam an lo mamawh ta hle mai a ni. Mahse, chu hmun fâlah chuan khawiah nge eiin tûr an hmuh ang?

15 A tâwpah Davida leh a mite chu Mahanaim khua an lo thleng a. Chutah chuan mi huaisen tak pathum​—⁠Sobia, Makira, leh Barzilaia an va hmu a. Anni chuan Pathian ruat lal tâna an nun thâp chu an inhuam a ni; Absaloma chuan lalna chang ta se, Davida lo ṭanpuitu apiangte chu nasa takin a hrem ngei dâwn si a. Davida leh a mite dinhmun chu hre thiamin, he khua leh tui rinawmte hian an mamawh tak thilte chu an pe a; chûng zîngah chuan khum te, buh te, barli te, be kan ro te, be te, dailuah te, khawizû te, bâwnghnute khal te, leh berâm te a tel a ni. (2 Samuela 17:​27-29 chhiar rawh.) Chûng mi pathumte rinawmna leh khualchhawn thiamna namên lo chuan Davida chu a tilâwm hle ngei ang. Engtin nge Davida chuan a tâna an thiltih chu a theihnghilh theih tehlul ang?

16. Davida leh a mite hnêna mamawh châkkhai petu ber chu tunge ni?

16 Mahse, Davida leh a mite hnêna mamawh châkkhai petu ber chu tunge ni? Jehova’n a mite a enkawl a ni tih Davida chuan a ring nghet tlat a. Jehova chuan ṭanpui ngai rinpuite hnêna ṭanpuina pe tûrin a chhiahhlawh dangte chu a chêttîr thei tih a chiang hle. Gilead hmuna thilthleng chungchâng a ngaihtuah lêt hunah Davida chuan chûng mi pathumte’n a chunga ngilneihna an lantîr chu Jehova enkawlna duhawm tak angin a ngai ngei ang. A thih dâwn hnaihah Davida chuan heti hian a ziak a ni: “Naupang ka lo ni tawh a, tûnah tar ka lo ni ta a, nimahsela [amah pawh tiamin] mi fel chu kalsana a awm ka hmu ngai lo va, a thlahte chaw khawn pawh ka hmu ngai hek lo,” tiin. (Sâm 37:25) Jehova’n a chhiahhlawhte mamawh châkkhai a pe dâwn tih hriat chu a thlamuanthlâk hle a ni lâwm ni?​—⁠Thuf. 10:⁠3.

‘Jehova Chuan Mite Chhan Chhuah Dân A Hria’

17. Jehova chuan eng nge a târ lan fo?

17 Davida chu Bible hun laia Jehova’n amah betu a chhanhimte zînga pakhat mai a ni a. Davida hun lai aṭang tawh khân Jehova chuan: “Lalpa chuan amah ngaihsaktute chu thlêmna ata chhan chhuah dân . . . a hria,” tih Petera thusawi dikzia chu tûn thleng hian a la târ lang fo a ni. (2 Pet. 2:⁠9) Entîrna pahnih dang ngaihtuah belh ta ila.

18. Hezekia hun lai khân Jehova’n engtin nge a mite a chhan chhuah?

18 Assuria sipai chak takte’n B.C.E. kum zabi pariatnaa Jerusalem lâk an tum khân, Lal Hezekia chu heti hian a ṭawngṭai a ni: “Aw LALPA kan Pathian, nang hi, nang chauh hi, LALPA i ni tih leilung luah ram zawng zawng hian an hriat theih nân . . . min chhandam ang che,” tiin. (Is. 37:20) Hezekia ngaih pawimawh ber chu Pathian hming a ni. Jehova’n tih tak zeta Hezekia ṭawngṭaina chu a chhâng a. Zan khat thil thu lekah vântirhkoh pakhat chuan Assuria mi 1,85,000 lai thatin, Jehova chhiahhlawh rinawmte chu a chhan chhuak a ni.​—⁠Is. 37:​32, 36.

19. Kum zabi khatnaa Kristiante chuan vaukhânna zâwmin eng chhiatna râpthlâk nge an pumpelh?

19 Isua chuan a thih dâwn hnaihah Judai rama awm a zirtîrte’n an ṭangkaipui tûr hrilh lâwk vaukhânna thu a sawi a. (Luka 21:​20-22 chhiar rawh.) Kum sâwmbite a han liam a; mahse, C.E. 66-a Judate helna chuan Rom sipaite chu Jerusalem bei tûrin a thawh chhuahtîr a ni. Cestius Gallus-a sipai pâwlte chuan biak in kulh bang a ṭhen lai chu an tichhe ṭan tawh a, mahse vawi leh khatah an inhnûk dâwk ta thut mai a. Kristian rinawmte chuan chu chu Isua sawi lâwk tihboralna tlân chhiatsanna hun remchâng a ni tih hriain, tlângah an tlânchhe ta a ni. Rom sipaite chu C.E. 70-ah an lo kîr leh a. He mi ṭumah erawh hi chuan an inhnûk dâwk lo va, Jerusalem chu an tichhe ṭhak a. Isua vaukhânna zâwmtute erawh chuan chhiatna râpthlâk tak chu an pumpelh ta a ni.​—⁠Lk. 19:​41-44.

20. Engvângin nge Jehova chu min “Chhanhimtu” anga kan rin tlat theih?

20 Jehova’n a mite a ṭanpui dân târ langtu thilte ngaihtuahna chuan rinna a tichak hle mai. Hun kal tawha a thil tihte chuan amah rin nachhan tûr min pe a ni. Tûnah hian eng ang harsatna pawh tâwkin, la tâwk zêl dâwn pawh ni ila, keini pawhin Jehova chu min “Chhanhimtu” angin kan ring tlat thei a ni. Chuti a nih chuan engtin nge Jehova’n min chhanhim ang? Thuziak ṭan tirh lama kan sawi tâkte kha eng nge an chanchin ni ta? Engtin nge an tân thil a lo inher chhuah? A dawta thuziakah i lo bih chiang ang u. (w08 9/15)

Kan Hre Chhuak Em?

Sâm 70-na chuan eng rin tlat nachhan tûr nge min pêk?

• Engtin nge Davida chu a nat laia chhawmdâwl a nih?

• Jehova’n a mite chu dodâltute kut ata a chhan chhuak thei tih eng entîrnate’n nge târ lang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]