“Khawvêl Thlarau” Chu Do Rawh

“Khawvêl thlarau ni lovin, thlarau, Pathian hnêna mi chu kan hmu zâwk a ni.”​—⁠1 KOR. 2:⁠12.

1, 2. (a) Tûn hmaa Sâp ram lungahthei khurahte chuan engvângin nge sava eng te tak tê chu khâwi a nih? (b) Kristiante chuan eng ang hlauhawm nge an hmachhawn?

KUM 1911 khân British thu neitute chuan lungalhthei laitute nun chhanhim nân dân pakhat an siam a. Chu chu lungalhthei khur tinah chuan sava eng te tak tê pahnih ṭheuh khâwi tûra thupêk hi a ni. Eng atân nge? Lungalhthei khurah kângmei lo chhuak ta se, chhan chhuaktute chuan chûng savate chu lei hnuaiah an luhpui dâwn a ni. Chûng sava tête chuan carbon monoxide ang chi tûr pai boruakte chu an hre hma hle a. Chutiang tûr pai boruak a awm hunah savate chuan an manganzia engtin emaw taka tilangin, an awmna bâwm chhûnga an fûkna aṭangin an tla thla hial ṭhîn. Chu hlauhawm hriattîrna hmasa ber chu a pawimawh hle a ni. A chhan chu carbon monoxide hi rawng nei lo leh rim nei lo, thi mûr senin taksa pênga oxygen a pêk kualna tihtâwpsaktu, thihna thlen thei boruak hlauhawm a ni a. Chu hlauhawm chu hriattîr an nih loh chuan, a chhan chhuaktute chuan tur an hîp lût a ni tih inhre lovin, an thidangin, an thi zui thei a ni.

² Chutiang bawkin, Kristiante chuan lungalhthei lai chhuaktute tawh ang dinhmun chu an tâwk a ni. Engtin nge? Isua’n a zirtîrte chu khawvêl puma chanchin ṭha hril tûra a tirh khân, Setana leh khawvêl thlarauvin a awp beh boruak hlauhawm tak kârah a tîr chhuak a ni tih a hria a. (Mt. 10:16; 1 Joh. 5:19) Isua’n a zirtîrte a vei êm avângin a thih hma zân khân a Pa vâna mi hnênah: “Nangin anni chu khawvêl ata i lâk chhuah tûra ngên ka ni lo va, mi sual lakah chuan i hum tûr ka ti zâwk a ni,” tiin a ṭawngṭai a ni.​—⁠Joh. 17:⁠15.

3, 4. Isua’n eng vaukhânna nge a zirtîrte hnênah a pêk a, engvângin nge chu chu kan ngaihven ang?

³ Isua chuan a hnungzuitute chu thihna thlen thei thlarau lama muthilhna lakah a vaukhân a. A thute chuan khawvêl tâwpna huna awm kan tân hian awmze danglam bîk tak a nei a ni. A zirtîrte chu: “Chûng thil lo thleng tûr zawng zawng chu pumpelh tlâkah leh Mihring Fapa hmaa ding tlâka ruat in nih theihna tûrin, . . . ngaihven rawh u,” tiin a fuih a. (Lk. 21:​34-36) Amaherawhchu lâwmawm takin, Isua chuan a Pain an thil hriat tawhte hriatchhuahtîr leh tûr leh ngaihven reng leh chak taka awm tûra ṭanpuitu tûr thlarau thianghlim a pe dâwn tih a tiam a ni.​—⁠Joh. 14:⁠26.

⁴ Chu thlarau thianghlim chu tûn laiah min ṭanpui tûrin hmuh theihin a awm em? A awm a nih chuan, chu mi dawng tûr chuan eng nge kan tih ngei ngei ngai? Khawvêl thlarau chu eng nge ni a, engtin nge hna a thawh? Engtin nge he khawvêl thlarau hi hlawhtling taka kan do theih ang?​—⁠1 Korinth 2:12 chhiar rawh.

Thlarau Thianghlim Nge Khawvêl Thlarau Zâwk?

5, 6. Thlarau thianghlim chuan kan tân eng nge a tih theih a, chu mi dawng tûr chuan eng nge kan tih ngai?

⁵ Thlarau thianghlim chu kum zabi khatnaa mite hnênah chauh pêk a ni lo. Tûn laiah pawh hmuh theihin a awm reng a, Pathian thlarau chuan thil dik ti tûrin min tichakin, a rawngbâwlnaah min tichak bawk a ni. (Rom 12:11; Phil. 4:13) Keimahniah pawh mize duhawm tak hmangaihna te, ngilneihna te, leh ṭhatna ang chi “thlarau rah” chu min neihtîr thei bawk a ni. (Gal. 5:​22, 23) Amaherawhchu, Pathian Jehova chuan a dawng duh lote hnênah a thlarau thianghlim chu a pe lui lo.

⁶ Chuti a nih chuan, ‘Thlarau thianghlim dawng tûrin eng nge ka tih theih?’ tia inzâwt âwm tak kan ni. Ni e, Bible chuan tih theih tam  tak kan nei tih a târ lang. Hma lâk dân tûr pawimawh tak chu Pathian hnêna dîl a ni. (Luka 11:13 chhiar rawh.) Hma lâk dân ṭangkai tak dang chu thlarauva thâwk khum Pathian Thu zir leh a zilhna thute nunpui hi a ni. (2 Tim. 3:16) A pâwng a taka Bible chhiartu apiangin Pathian thlarau an dawng kher lo. Mahse, Kristianin tih tak zeta Bible zirna a neih hian, thâwk khum Thua târ lan ngaih dân leh thlîr dân te chu a rilruah a lalût thei a ni. Jehova’n Isua chu A aiawhtu atân a ruat a, a thlarau pêk chhuah nân a hmang tih pawm chu a pawimawh hle bawk. (Kol. 2:⁠6) Chuvâng chuan, Isua entîrna chu zuiin, a zirtîrnate milin kan nung tûr a ni. (1 Pet. 2:21) Krista an kan tum zawh poh leh, thlarau thianghlim chu kan dawng nasa zual dâwn a ni.

7. Engtin nge khawvêl thlarau chuan a mi mala mite chu a thunun?

⁷ Chu mi nêna inkalh takin, khawvêl thlarau chuan Setana mizia entawn tûrin mite chu a thunun a. (Ephesi 2:​1-3 chhiar rawh.) Khawvêl thlarau chuan kawng chi hrang hrangin hna a thawk a ni. Tûn lai kan chhehvêla kan hmuh angin, chu chuan Pathian tehnate kalha hel tûrin mite chu a fuihpawrh a. Chu chuan “tisa châkna te, mit châkna te, dam chhûng ropuina lem te” a theh lâr a ni. (1 Joh. 2:16) Tisa thiltih inngaihna te, milem biakna te, dawi thiamna te, îtsîkna te, thinurna te, leh zu ruihna ang chite hi a awmtîr a. Thil thianghlim kalhtu kal kalpêngte thusawi chu a thlâwp bawk. (2 Tim. 2:​14-18) Mi chuan khawvêl thlarau a inthununtîr nasat poh leh Setana mizia a la zual sauh tihna a ni.

8. Eng duhthlan tûr nge kan neih ṭheuh?

⁸ Pawn lam thununna zawng zawng lak ata fihlîm ṭhak chu thil theih a ni lo. Mi tinte chuan an nun thunun tûrin thlarau thianghlim emaw, khawvêl thlarau emaw chu an thlan a ngai a ni. Khawvêl thlarau thununa awm mêkte chu an zalên thei a, an nun chu thlarau thianghlim an inkaihhruaitîr thei a ni. Amaherawhchu, chu mi kalh chiah pawh chu thil awm thei a ni a. Thlarau thianghlim kaihhruaia awm tawhte pawh khawvêl thlarau thangah chuan an âwk leh thei a ni. (Phil. 3:​18, 19) Khawvêl thlarau kan do theih dân i lo ngaihtuah ang u.

Hlauhawm Hriattîrna Hmasa Chu Hre Rawh

9-11. Khawvêl thlarauvin min thunun ṭan a ni tih târ langtu hriattîrna hmasa ṭhenkhatte chu eng nge ni?

⁹ A hma lama kan sawi tâk Sâp rama lungalhthei laichhuaktute chuan boruak hlauhawm tak a awm a ni tih hriattîr tûrin sava te tak tê an hmang a. Lungalhthei laitu chuan chu sava a bâwm chhûnga a fûkna aṭanga a tla thla a han hmuh chuan, dam khawchhuah nâna a chêt vat a ngai tih a hria a ni. Thlarau lam thilah chuan, khawvêl thlarauvin min thunun ṭan a ni tih hriltu hriattîrna hmasa ṭhenkhat chu engte nge ni?

¹⁰ Bible-a awm thu takte kan han zir a, chu mi hnua Jehova hnêna kan inpumpêk lai chuan Bible chu phûr takin kan chhiar ngei ang a. Tih tak zetin kan ṭawngṭai ngun hle ngei bawk ang. Kohhran inkhâwma telte chu nuam kan tiin, chûng inkhâwm kan neih apiang chu tuemaw tuihal tak tâna thlalêra tui awmna hmun ang maia thlarau lama min tiharhtu angin kan ngai a. Chûng inkhâwmte chuan khawvêl thlarau laka zalên tûr leh inhnamhnawih lo tûrin min ṭanpui a ni.

¹¹ Tûn thlengin ni tina Bible chhiar ziah chu i la tum reng em? (Sâm 1:⁠2) Thinlunga tih tak zetin kan ṭawngṭai zing em? Kohhran inkhâwmte chu kan ngainain, chawlhkâr tina inkhâwmahte chuan kan tel kim vek em? (Sâm 84:10) Nge ni, chûng chîn dân ṭha zînga ṭhenkhatte chu kan hloh ṭhen ta zâwk? Kan hun leh tha leh zung sên a ngaihna mawhphurhna tam tak kan nei ngei mai a, thlarau lama chîn dân ṭha tak neih reng chu a harsa thei a ni. Mahse, chutiang chîn dân ṭha kan neih ṭhenkhat chu zawi zawiin a bo ṭan a nih chuan, khawvêl thlarauvin min thunun tihna a ni thei ang em? Kan lo neih tawh ṭhin chîn dân ṭhate chu nei lêt leh tûrin tûnah hian theih tâwp kan chhuah ang em?

‘Chau Lutuk Suh’

12. Isua’n a zirtîrte chu eng lakah nge “fîmkhur” tûra a hrilh a, engvângin nge?

¹² Khawvêl thlarau do tûrin thil dang eng nge kan tih theih? Isua’n a zirtîrte hnêna, “Ngaihven rawh u,” tia a fuih khân, hlauhawm engemaw bîk ṭhenkhat lakah anni chu a vaukhân zo chiah a ni.  “Fîmkhur rawh u, chutilochuan ei puar lutuk nên, zu ruih nên, dam chhûng khawsak ngaihtuah nên, in rilru a khat [“chau,” NW] lutuk hlauh ang a, chu mi nî chuan thang âwk angin thâwklehkhatan in chungah a lo thleng phut ang,” tiin.​—⁠Lk. 21:⁠34.

13, 14. Ei leh in chungchângah eng ang zawhnate nge inzawh âwm tak a nih?

¹³ Chu vaukhânna chu han ngaihtuah teh. Isua chuan ei leh ina hlim taka awm chu a dem em? Dem lo ve! Solomona thusawi: “[Mihringte hian] hlim taka awm a, an nun chhûnga thil ṭha an tih aliama an tâna ṭha zâwk engmah ka hre lo. Tichuan, mi tin ei leh in leh an thawhrimna zawng zawnga hlim taka an awm chu Pathian thilpêk a ni,” tih chu a hre chiang a ni. (Thur. 3:​12, 13) Mahse, Isua’n khawvêl thlarau chuan chûng thilahte chuan insûm theih lohna a awmtîr tih a hria a ni.

¹⁴ Ei puar lutukna leh zu ruihna hlauhawm chungchângah tûr ang mai khawvêl thlarau chu kan hîp lût lo tih eng tin nge kan chian theih ang? Heti hian kan inzâwt thei ang: ‘Ei leh in duh luat chungchânga Bible emaw, kan thu chhuah emawa zilhna thute ka chhiar hunah engtin nge ka chhân lêt? Chhuanlam siamin emaw, mahni inthiam chawpin emaw he zilhna hi ṭangkaina nei lo leh a lutuk anga ngaiin hnâwl duhna ka nei em? * Zu ka in a nih chuan, a âwm tâwka in tûr leh “zu ruihna” pumpelh ṭhak tûra zilhna pêk chu engtin nge ka ngaih? Chutiang zilhna pêkte chu chhan engemaw avângin mahni tân ni lo anga ngaiin, ka ngainêp em? Mi dangte’n ka zu-in avânga an ngaih a ṭhat loh thu an sawi chhuahin, mahni thiamthu ka sawi emaw, ka thinrim emaw em? Mi dangte hnênah chutiang Bible zilhna thute chu la thutak tehchiam lo tûrin ka fuih em?,’ ti tein. Ni e, mi chu a rilru put hmang chuan khawvêl thlarauvin a thunun leh nun loh a târ lang a ni.​—⁠Rom 13:​11-14.

Lungkhamna Indîp Dâltîr Suh

15. Isua chuan mihring rilru put hmang eng lakah nge min vaukhân?

¹⁵ Khawvêl thlarau do dân pawimawh dang lehah chuan lungkhamna kan thunun dân a tel a ni. Thil siam ṭha famkim lo kan nih angin, kan ni tin mamawh te kan lungkham ṭhîn tih Isua chuan a hria a. A zirtîrte hnênah chuan anmahni hmangaih tak chungin: “Lungkham suh u,” a ti a. (Mt. 6:25) Pathian tihlâwm te, Kristian mawhphurhna hlen te, leh kan chhûngkaw tâna nî tin mamawh pêk ang chi thil pawimawh takte ngaihtuaha lo buai pawh chu a hriatthiam awm hle a ni. (1 Kor. 7:​32-34) Chuti a nih chuan Isua vaukhânna aṭangin eng nge kan zir theih?

16. Khawvêl thlarau chuan mi tam takte chungah nghawng eng nge a neih?

¹⁶ Khawvêl thlarau leh chu miin a chawi lâr dam chhûng ropuina lemte chuan mi tam takte chu lungkhamna ṭha lo tak a neihtîr a. Khawvêl chuan sum chu himna nên a intluk a, mihring hlutna chu a thlarau lam miziate aṭanga teh ni lovin, a thil neih tamzâwng leh ṭhatzâwng aṭanga teh a ni tih kan rin chu a duh a ni. Chûng thu thehdarh buma awmte chu hausak duhna bâwihah an tâng ang a, thil thar leh lian ṭha ber ber te, leh thil changkang ber ber te neih chu an lungkham reng a ni. (Thuf. 18:11) Hausakna lam thlîr dân veiherh chuan lungkhamna a awmtîrin, miin thlarau lama hma a sâwnna tûr chu a dîp dâl a ni.​—⁠Matthaia 13:​18, 22 chhiar rawh.

17. Engtin nge lungkhamna chu kan indîp dâltîr loh theih ang?

¹⁷ “[Pathian] ram leh a felna chu zawng hmasa zâwk rawh u, tichuan chûng zawng zawng chu a pêk belhchhah dawn che u a nia,” tia Isua thupêk kan zawm chuan lungkhamna dîp dâla awm chu kan pumpelh thei a ni. Ani chuan chutianga kan tih chuan, kan thil mamawh tak zette chu pêk belhchhah kan ni dâwn tih min tiam a ni. (Mt. 6:33) Engtin nge he thutiam hi kan rinzia kan lantîr theih? Kan lantîr theih dân kawng khat chu sum leh pai chungchânga Pathian tehna felte zawmna hmanga Pathian felna zawn hmasak hi a  ni. Entîr nân, dik taka chhiah pêk loh emaw, mite nêna sumdâwnna lama dâwt “tlêm tê” sawi emaw chu kan duh lo va. Kan leibâ rulh chungchângah, ‘A Ni chu A Ni’ nihtîrin, kan theih chin chinah chuan sum leh pai lama kan intiamkamna chu kan hlen a ni. (Mt. 5:37; Sâm 37:21) Chutianga dikna chuan mi chu a tihausa lo mai thei a; mahse, Pathian pawmzâwng a nihtîrin, chu chuan chhia leh ṭha hriatna thiang a awmtîr a, lungkhamna chu nasa takin a titlêm a ni.

18. Isua’n kan tân eng entawn tûr ṭha tak nge a siam a, amah entawn chu engtin nge kan hlâwkpui?

¹⁸ Pathian ram zawn hmasaknaah chuan thil pawimawh indawt dân hriatna a tel a ni. Isua entîrna hi ngaihtuah teh. A châng chuan silhfên ṭha tak a inbel a. (Joh. 19:23) A ṭhian ṭhate nên hlim takin an eiin, an in tlâng a ni. (Mt. 11:​18, 19) Mahse, thil neihte leh intihhlimna chu chaw leh chawhmeh ni lovin, chawhmeh tihtui nâna a bâwlhlo ilo kan telh ang chi te hi a ni a. Isua chaw chu Jehova duhzâwng tih chu a ni. (Joh. 4:​34-36) Isua entîrna kan zui hian kan nunin awmzia a va nei tak êm! Hnehchhiaha awmte chu Bible aṭanga thlamuanna hmu tûra ṭanpui nuam kan ti a. Kohhran hmangaihna leh ṭanpuina kan dawng bawk a. Tin, Jehova thinlung kan tilâwm bawk a ni. Thil dah pawimawh dân tûr indawt dân dik tak kan hriat chuan thil neih leh nawm chenna chu min thununtu kan pu ang a ni lo vang. Chu ai chuan, Jehova biaknaa min ṭanpuitu chhiahhlawh, a nih loh leh hmanruate an lo ni zâwk a ni. Pathian Ram ṭanpui nâna kan inhman nasat zawh poh leh khawvêl thlarauvin min ngam lo lehzual ang.

“Thlarau Lam Thil Duh” Zawm Zêl Rawh

19-21. Engtin nge ‘thlarau lam thil’ chu kan duh zawm zêl theih a, engvângin nge?

¹⁹ Ngaihtuahna chu thiltihin a zui ṭhîn. Mi tam takte’n ngaihtuah lêm lova thiltih tia an sawi chu tisa lam ngaihtuahna avânga lo awm a ni ṭhîn. Chuvângin, tirhkoh Paula chuan, kan ngaihtuahna vên ṭhat a ngaihzia min hriattîr a ni. Heti hian a ziak a: “Tisa dâna awmte chuan tisa lam thilte an duh ṭhîn; thlarau dâna awmte erawh chuan thlarau lam thilte an duh ṭhîn,” tiin.​—⁠Rom 8:⁠5.

²⁰ Khawvêl thlaruavin kan ngaihtuahna leh chu mi avânga kan thiltih a thunun chu engtin nge kan pumpelh theih ang? Kan thil ngaihtuahte thununin kan rilru chu kan vênghim tûr a ni a, khawvêl thu theh darhte chu theih ang tâwka lo dan beh kan tum tlat tûr a ni. Entîr nân, thil en tûrte kan thlan hunah nungchang bawlhhlawhna leh tharum thawhna lam pang chite’n kan rilru a tih tibawlhhlawh chu kan duh lo va. Pathian thlarau thianghlim chu rilru bawlhhlawh takah chuan a awm lo vang tih kan hria a ni. (Sâm 11:5; 2 Kor. 6:​15-18) Chu bâkah, hun bi neia Bible chhiarna te, ṭawngṭaina te, ngun taka ngaihtuahna te, leh inkhâwmna te hmangin Pathian thlarau chu kan rilrua awm tûrin kan sâwm a ni. Tin, Kristian thu hrilhnaa kan tel ziah hian chu thlarau chu kan thawhpui a ni.

²¹ Khawvêl thlarau leh tisa châknain a theh lâr thilte chu kan do ngei tûr a ni. Mahse, Paula’n, “tisa lam thilte duh chu thihna a ni si a, thlarau lam thil duh erawh chu nunna leh thlamuanna a ni,” tia a sawi avângin, theih tâwpa tisa lam thilte kan do chu a manhla hle a ni.​—⁠Rom 8:⁠6. (w08 9/15)

[Footnote]

Kan La Hre Reng Em?

• Thlarau thianghlim dawng tûrin eng nge kan tih ang?

• Khawvêl thlarauvin min nghawng theih dân kawng ṭhenkhat chu engte nge ni?

• Khawvêl thlarau chu engtin nge kan do theih ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]