A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Leilung Atân Hian Hun A Tâwp Ṭêp Tawh Em?

Leilung Atân Hian Hun A Tâwp Ṭêp Tawh Em?

Leilung Atân Hian Hun A Tâwp Ṭêp Tawh Em?

A hnuaia zawhna chhânna atân hian a eng hi nge dik bera i rin?

Lei dinhmun hian kan hma lawkah

(a) ṭhat lam a pan ang em?

(b) ngai a awh reng ang em?

(c) chhiat lam a pan lehzual ang em?

HMA lam hun a êng zâwnga thlîr chu i tum tlat em? Chutianga thlîrna chuan hlâwkna tam tak a nei a ni. Thil a êng zâwnga thlîrtute chuan rilru lam leh tisa lamah an ṭhatpui zâwk tih zirchîkna chuan a târ lang. Rei tak chhûng thil zirchîkna chuan nuna thil a êng zâwnga thlîrtute’n a thim zâwnga thlîrtute aiin lung lam natna an vei tlêm zâwk hle tih a târ lang hial a ni. Hêng thil hmuhchhuahte hi kum za bi tam tak liam taa: “Thinlung hlim hi damdawi ṭha tak a ni a, thinlung lungchhia erawh chuan ruh a tiro ṭhîn,” tih Bible thusawi nên a inmil a ni.​—⁠Thufingte 17:⁠22.

Amaherawhchu, science lama mi thiamte’n Leilung hmabâk tûr an sawi lâwkna aṭang chuan mi tam takte chuan hlim renga awm leh thil a êng zâwnga thlîr reng chu harsa an ti a ni. Thil râpthlâk lo thleng tûr sawi lâwkte zînga ṭhenkhat chauh chu lo ngaihtuah ta ila.

Dinhmun Hlauhawma Ding Leilung

Kum 2002 khân Stockholm Environment Institute lâr tak chuan ei leh bâr lama hmasâwnna tûra tûn ang renga sumdâwnna chuan “leilung sik leh sa te, thlai leh nungchate inkûngkaih dân te nasa taka thlâk dang lam thei thil” a tih chhuah thut a rinawm thu a sawi a. Khawvêl pum huapa retheihna te, intluktlân lohna awm zêl te, leh ramngaw tih chereu zêlna te chuan mipuite chu “kan chhehvêl boruak lam, khawtlâng lam, leh himna lama harsatna indawt zatin” a tawrhtîr thei ang tih thuziak chuan a târ lan belh a ni.

Kum 2005 khân United Nations chuan Millennium Ecosystem Assessment Synthesis Report chu a tichhuak a. Chu chu ram 95 aṭanga mi thiam 1,360 aia tamte’n kum li chhûnga leilung leh a chhûnga thil awm te an zir chianna aṭanga tihchhuah a ni. Chutah chuan vaukhânna duhawm lo tak: “Mihringte thiltih hian leilung hna thawh dân pângngai a khawih pawi êm avângin leia thlai leh nungchate inkûngkaih dân chuan chhuan lo la awm tûrte chu châwm chho zêl tûra ngaih ngawt theih a ni ta lo,” tih chu a tel a ni. Chhiatna lo thleng tûr laka invêng tûr chuan “dân zam te, inzirtîrna te, leh thil tih dân te nasa taka thlâkthleng a ngai ang a; mahse, chutiang thlâkthlengna chu tûnah ṭan a la ni hrih lo,” tiin a sawi belh bawk.

United Nations Human Settlements Programme-a an executive director Anna Tibaijuka-i chuan zir chîkna neitu tam takte inlungrualna thil engemaw chu a sawi a ni: “Hetiang zêla kan kal chhoh chuan, chhiatna nasa tak kan tawng ngei ang,” tiin.

A Eng Zâwnga Thil Thlîr Chhan Tûr

He magazine chhuahtu Jehova Thuhretute pawh hian lei khawih danglamtu tûr thil inthlâkthlengna nasa tak a lo thleng thuai dâwn tih an beisei a. Amaherawhchu, chûng thilthleng tûrte chuan hma lam hun râpthlâk tak thlentîr ai chuan, khawvêlin a la tawn ngai hauh loh dinhmun duhawm ber chu a thlentîr dâwn tih an ring tlat a ni. Engvângin nge chutiang chu an beisei? Pathian Thu, Bible-a thutiamte an rin tlat vâng a ni. Chutiang thutiam zînga pakhat chu lo chhinchhiah teh: “Rei lo tê achinah mi suaksual chu a awm tawh dâwn si lo: a ni, a awmna hmun chu en en mah la, a awm tawh lo vang. Thuhnuairawlhte erawh chuan ram hi an luah ang a: remna chênin an hmuingîl ang,” tih chu.​—⁠Sâm 37:​10, 11.

Chutiang beiseina chu duhthusâm thil mai em ni? Chu zawhna chu kan chhân hmain, he inchhâlna hi han ngaihtuah teh: Bible chuan tûna leilung leh mihringte tihrehawmtu harsatna lian tham takte chungchâng chu kum sâng tam tak kaltaah khân dik takin a lo sawi lâwk tawh a ni, tih hi. A dawta thuziaka Bible châng târ lante chu chhiarin, chuta thu awmte leh tûn lai khawvêla thil thlengte chu khaikhin ang che. Chutianga i tih chuan Bible-in nakina thil lo thleng tûrte a sawi lâwk dikzia i rinna chu a pung chho ngei ang. (w08 8/1)