A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

3 Isua Chungchâng Thu Dik Hre Rawh

3 Isua Chungchâng Thu Dik Hre Rawh

3 Isua Chungchâng Thu Dik Hre Rawh

“Pathianin khawvêl a hmangaih êm êm a, chutichuan a Fapa mal neih chhun a pe a, amah chu tupawh a ring apiang an boral loh va, chatuana nunna an neih zâwk nân.”—Johana 3:16.

ENG NGE A HARSATNA? Ṭhenkhat chuan Isua chu awm tak tak lo angin an sawi a. Mi dangte chuan a awm tih an ring ngei a; mahse, hmâna thi tawh mi pângngai ve mai niin an sawi a ni.

ENGTIN NGE HARSATNA CHU I TIHKIAN THEIH? Zirtîr Nathanaela chu entawn ang che. * Ani chu a ṭhianpa Philipa’n Messia—“Nazaret Isua, Josefa fapa” a hmuh thu a hrilh a. Mahse, Nathanaela chuan Philipa thusawi chu a pâwngpaw rin mai lo va. “Nazaret khuaah thil ṭha a chhuak thei em ni? tiin a zâwt lêt a ni. Chuti chung chuan “lo kal la, en rawh” tia Philipa sâwmna chu a pawm a. (Johana 1:43-51) Nang pawhin Isua chungchânga finfiahnate bih chian chu i hlâwkpui ve ngei ang. Chu chu engtin nge i tih theih?

Isua chu mihring angin a nung tak tak a ni tih thilthleng chanchina finfiahna chu chhui chiang rawh. Kum zabi khatnaa thilthleng chanchin ziaktu mi zahkai tak Josephus-a leh Tacitus-a chu Kristian pawh an ni lo va. Anni chuan Isua Krista chu mi awm tak tak niin an ziak a ni. C.E. 64-a Rom khawpuia kângmei a chhuah khân, Rom Lal Nero-a chuan Kristiante chu a mawhpuh a, chu chu târ langin, Tacitus-a chuan: “Nero-a chuan kângmei chu Rom mite’n an huat êm êm Kristiante avânga chhuak niin a puh a, a râpthlâk thei ang berin a nghaisa a ni. Kristian tih hming lo chhuahna Christus [Krista] phei chuan Tiberia lal laiin kan ram awptute zîng pakhat Pontia Pilata kutah hremna tâwp khâwk chu a tuar a ni,” tiin a ziak a ni.

Isua leh Kristian hmasate chungchânga kum zabi khatna leh hnihnaa thilthleng chanchin ziaktute thusawi chungchângah, Encyclopædia Britannica, 2002 Edition chuan: “Hêng thuziakte hian Kristianna dotute pawh tiamin, hmân lai chuan Isua chu mihring angin a nung tak tak a ni tih tuman an ringhlel ngai lo tih a târ lang; chutiang rinhlelhna chu a vawi khatna atân chhan ṭha tâwk pawh awm lovin kum zabi 18-na chawhnu lamah, kum zabi 19-na chhûng, leh kum zabi 20-na chawhma lamah a lo chhuak a ni,” a ti. Kum 2002 khân, The Wall Street Journal chanchinbu-a editor thukhawchâng pakhat chuan: “Pathian awm ring lo mi tlêm tê tih chauh loh, mi thiamte zînga a tam zâwk chuan Nazaret Isua chu mihring awm tak tak a nihzia an pawm dêr tawh a ni,” a ti.

Isua kaihthawh a nihzia finfiahna chu chhui chiang rawh. Isua chu amah dodâltute’n an man khân, a ṭhian hnai tak takte leh a hnungzuitute chuan kalsanin, an darh zawhsan a, a ṭhianpa Petera pawhin mi dang a hlauh avângin a phatsan bawk si. (Matthaia 26:31, 55, 56, 69-75) Mahse, vawilehkhatah a zirtîrte chu an rawn chak thar ta phut mai a. Petera leh Johana chuan Isua tihlumtute ngei mai chu huaisen takin an hmachhawn ta a ni. Isua zirtîrte chuan nasa taka ṭan lain, Rom Ram pumah chuan Isua zirtîrna chu an thehdarh ta vek a, an rinna phatsan ai chuan thih pawh an thlang zâwk hial a ni.

Chutianga an rilru a lo inthlâk tâk thawk nachhan pakhat chu eng nge ni? Tirhkoh Paula chuan Isua thihna ata a thawhleh thu leh ‘Kiphaa [Petera] hnênah’ leh ‘chu mi hnuah sâwm leh pahnihte hnêna a inlâr leh’ thu a hrilhfiah a. “Chu mi hnuah chuan unau zanga aia tam hnênah a inlâr leh a,” tiin a sawi belh a ni. Chûng thu Paula’n a ziah lai chuan Isua inlâr lai mita hmutute zînga a tam zâwk chu an la dam a. (1 Korinth 15:3-7) Chûng mita hmutute chu pahnih khat lek ni sela chuan, a ringhleltute tân pawh an thu sawi hnâwlsak mai chu a âwl tûr. (Luka 24:1-11) Mahse, mi zanga chuangin an mit ngeia an hmuhna chuan Isua chu thihna ata kaihthawh a nihzia phat rual lohvin a nemnghet a ni.

ENG NGE A HLAWKNA? Isua ring a, a thu âwihtute chuan sual ngaihdamna an chang thei a, chhia leh ṭha hriatna thiang an nei thei bawk a ni. (Marka 2:5-12; 1 Timothea 1:19; 1 Petera 3:16-22) An thi a nih pawhin, Isua’n “ni kin niah” a kaitho leh dâwn tih a tiam a ni.—Johana 6:40. (w09 5/1)

Hriat belh nân, Bible Zirtîrna Dik Tak Chu Eng Nge Ni?  * tih lehkhabu bung 4-na “Isua Krista Chu Tu Nge Ni?,” tih leh bung 5-na “Tlanna—Pathian Thilpêk Ropui Ber” tih chu en rawh.

[Footnote-te]

^ par. 4 Chanchin Ṭha ziaktu Matthaia te, Marka te, leh Luka te chuan Nathanaela chu Bartholomaia tiin an ko bawk a nih hmêl hle.

^ par. 10 Jehova Thuhretute tihchhuah a ni.

[Phêk 7-naa milem]

Nathanaela angin, Isua chungchânga finfiahna chu chhui chiang rawh