Krista Rilru Put Hmang Ang I Pu Ve Ang U
Krista Rilru Put Hmang Ang I Pu Ve Ang U
‘Krista Isua neih ang rilru put hmang chu nei rawh u.’—ROM 15:5, New World Translation.
1. Engvângin nge Isua rilru put hmang ang put ve chu kan tum ang?
ISUA KRISTA chuan: “Ka hnênah lo kal ula. . . . Ka hnênah zir rawh u; thuhnuairawlh leh rilrua inngaitlâwm tak ka nih hi: tichuan, . . . chawlhna in hmu ang,” tiin a sawi a. (Mt. 11:28, 29) Chu sâwmna duhawm tak chuan Isua neih hmangaihna rilru put hmang chu a târ lang chiang hle. Mihring zîngah hian amah aia entawn tûr ṭha zâwk siam tumah an awm thei lo. Pathian Fapa thiltithei tak mah ni se, Isua chuan mite chungah, a bîk takin hrehawm tuarte chungah khawngaihna leh dimdâwihna a lantîr ṭhîn.
2. Isua rilru put hmang engte nge kan sawiho vang?
2 He thuziak leh a dawta thuziak pahnihahte hian Krista rilru put hmang ang kan put a, kan vawn reng theih dân leh kan nuna “Krista rilru” kan entawn theih dân kan sawiho vang. (1 Kor. 2:16) Isua mize chi nga: A thuhnuairawlhna leh a inngaihtlâwmna te, a ngilneihna te, Pathian thu a âwihna te, a huaisenna te, leh a hmangaihna chuai ngai lo te chu kan zirho vang.
Krista Thuhnuairawlhna Aṭanga Inzirin
3. (a) Isua’n a zirtîrte chu inngaihtlâwmna chungchângah eng thil pakhat nge a zirtîr? (b) A zirtîrte’n chak lohna an lantîr khân Isua’n engtin nge a tih?
3 Pathian Fapa ṭha famkim, Isua chu mi ṭha famkim lo leh sualna neite zînga rawngbâwl tûrin inhuam takin leiah a rawn kal a. Chûng mi ṭha famkim lote zînga ṭhenkhat chuan a hnuah an la tihlum dâwn a ni. Mahse, Isua chuan a hlimna leh a insumtheihna chu engtik lai pawhin a vawng reng a. (1 Pet. 2:21-23) Isua entawn tûr siam kan ‘en tlat’ chuan keini pawh mi dangte dik lohna leh famkim lohnain min nghawng hunah chutiang chuan kan vawng ve reng thei ang. (Heb. 12:1, 2) Isua chuan a zirtîrte chu ‘a nghâwngkawl bât a,’ a hnêna zir tûrin a sâwm a ni. (Mt. 11:29) A hnên aṭang chuan eng nge an zir theih? Isua chu thuhnuairawlh tak a ni a, a zirtîrte’n dik lohna an nei chung pawhin a dawh zêl ṭhîn a, chu chu an zir theih pakhat chu a ni. A thih hma zân khân, Isua chuan a zirtîrte ke a silsak a, chutiang chuan an theihnghilh ngai loh tûr ‘rilru inngaihtlâwmna’ chu a zirtîr a ni. (Johana 13:14-17 chhiar rawh.) A hnua Petera te, Jakoba te, leh Johana te ‘inring renga an awm loh’ khân, Isua chuan an chak lohna chu a hriat thiampui a. “Simon, i muhîl a ni maw?” tia zâwtin, “Thlêmnaa in luh loh nân inring rengin ṭawngṭai rawh u. Thlarau zawngin a peih a, tisa erawh chu a chak lo a ni,” tiin a sawi zawm a ni.—Mk. 14:32-38.
4, 5. Engtin nge Isua entawn tûr siam chuan mi dangte tlin lohna ṭha taka chhâng lêt tûra min ṭanpui theih?
4 I Kristian unau pakhat chu mi el chîng tak, lungni lo hma tak, a nih loh leh upate emaw, “bawi rinawm, fing tak” emaw aṭanga zilhna dawnte chhâng lêt vat ṭhîn lo mi ni ta se, engtin nge i tih ang? (Mt. 24:45-47) Khawvêl mite’n chutiang miziate an lantîr chu ngaihhnathiamin, ngaidam thei mah ila, kan unaute’n an lantîr erawh chuan ngaihdam harsa kan ti ṭhîn. Mi dangte tlin lohnate’n min tihlungnih loh hma viau chuan, “Engtin nge ‘Krista rilru put hmang’ chu ka lantîr ṭhat zâwk theih ang?” tia kan inzawh a ngai a ni. Isua chu a zirtîrte’n thlarau lama an chak lohna an lantîr châng pawhin, an chungah a lung ni lo ngai lo tih chu rilruah vawn tum tlat ang che.
5 Tirhkoh Petera chungchâng kha han ngaihtuah teh. Isua’n lawng ata lo chhuak a, A hnên lam pana tui chunga kal tûra a tih khân, Petera chu a kal ta mai a. Mahse, thli tleh chu a hmuhin, a pil ṭan ta a ni. Isua chu a thinrimin: “Kha kha a ni mai asin! I inzirna tûr ni rawh se” a ti em? Ti lo ve! “Isuan a ban ta nghal a, amah chu a chelh a, a hnênah, ‘Nang rin tlêm, engah nge i rinhlelh le?’” a ti zâwk a ni. (Mt. 14:28-31) Rinna nei tlêm deuh anga lang unau tuemaw dâwr a ṭûl hunah, amah chu kuta ban ang maiin, rinna nei lehzual tûrin kan ṭanpui thei ang em? Chu chu Petera chunga Isua thuhnuairawlhna thiltih aṭanga lang kan zir ngei tûr chu a ni.
6. Isua’n ropuina zawn chungchângah a tirhkohte chu eng nge a zirtîr?
6 Petera chu an zînga ropui ber tûr chungchânga tirhkohte inhnial ṭhinnaah pawh a tel ve a. Jakoba leh Johana chuan Isua Lalrama a ding lam leh a vei lama ṭhut chu an duh bawk a. Chu chu Petera leh tirhkoh dangte’n an han hriat chuan an thin a ur ta a ni. Isua chuan chu rilru put hmang chu an lo seilenna khawtlâng nun aṭanga an chhawm a ni ang tih a hria a. Anniho chu a ko va, an hnênah: “Jentailte chunga rorêltute chu an chungah an lal êm êm ṭhîn a, an mi liante chuan an chungah thu an nei êm êm bawk ṭhîn tih in hria. Nimahsela, nangni zîngah zawng chutiang a ni lo vang; tupawh in zînga mi lian nih duh apiang chu in rawngbâwltuah a awm zâwk tûr a ni; tupawh in zînga hmasa ber nih duh apiang chu in chhiahhlawhah a awm bawk tûr a ni,” tiin a hrilh a. Chutah ama entawn tûr siam ngei chu sawiin: “Mihring Fapa hi rawngbâwlsaka awm tûrin a lo kal lo va, rawngbâwl tûr leh mi tam tak tlan nâna a nun pe tûr zâwka a lo kal ang khân,” tiin a sawi belh a ni.—Mt. 20:20-28.
7. Engtin nge kan za hian kohhrana inlungrualna kan awmtîr ṭheuh theih?
7 Isua inngaihtlâwmna rilru put hmang ngaihtuahna chuan kan unaute zînga “tê ber” anga inngai tûrin min ṭanpui thei a. (Lk. 9:46-48) Chu chuan inlungrualna a awmtîr a ni. Chhûngkaw hung taka pa ber angin, Pathian Jehova chuan a fate chu “inngeih dial diala awm khâwm” tûrin a duh a. (Sâm 133:1) Isua chuan a Pa hnênah, “nangin kei mi tîr tih leh, mi hmangaih angin anni hi i hmangaih tih, khawvêlin an hriat theihna tûrin” Kristian dik zawng zawngte inlungrual nân a ṭawngṭai a ni. (Joh. 17:23) Chutianga kan inlungrualna chuan Krista hnungzuitute kan nihzia a târ lang a. Chu inlungrualna nei tûr chuan mi dangte ṭhat famkim lohna chu Isua thlîr anga kan thlîr ve a ngai a ni. Isua chuan mi ngaihdam a peih a, mi dangte kan ngaihdam chauhvin Pathian ngaihdamna kan dawng ve thei tih min zirtîr a ni.—Matthaia 6:14, 15 chhiar rawh.
8. Kum tam tak chhûng Pathian chhiahhlawh lo ni tawhte entawn tûr siam aṭangin eng nge kan zir theih?
8 Kum tam tak chhûng Krista lo entawn tawhte rinna entawnin thil tam tak kan zir thei bawk. Chûng mite chuan Isua ang bawkin mi dangte ṭhat famkim lohna chu an hre thiam a. Krista neih ang khawngaihna lantîrna chuan ‘mi chak lote chak lohnate chu tuarpui,’ a nih lo leh dawh tûra min ṭanpui mai bâkah, inlungrualna pawh a awmtîr bawk tih an hria a ni. Chu bâkah, kohhran pum pui chu Krista rilru put hmang târ lang tûrin an chêttîr bawk. Anni chuan an unaute chu tirhkoh Paula’n Rom khuaa Kristiante tâna a duhsak ang chu an duhsak ve a ni: “Kan Lalpa Isua Krista Pathian leh a Pa chu, thinlung hmun khat leh thuruala kan chawimawi theihna tûrin chhelna leh thlamuanna Pathian chuan Krista Isua sawi angin rilru hmun khat pu tawnin [“Krista Isua neih ang rilru put hmang neiin,” NW] awmtîr che u rawh se,” tih chu. (Rom 15:1, 5, 6) Ni e, inlungrual taka Pathian Jehova kan biakna chuan Amah a chawimawi a ni.
9. Engvângin nge Isua entawn tûr siam zui tûr chuan thlarau thianghlim kan mamawh?
9 Isua chuan ‘rilrua inngaihtlâwmna’ chu Pathian thlarau rah pêng pakhat, thuhnuairawlhna nên a thlun zawm a. Chuvângin, Isua entawn tûr siam kan zir bâkah, ṭha taka kan entawn theih nân Jehova thlarau thianghlim kan mamawh a ni. Pathian thlarau thianghlim kan dîl tûr a ni a, a rah hmêlhmang chi hrang hrang—“hmangaihna te, hlimna te, remna te, dawhtheihna te, ngilneihna te, ṭhatna te, rinawmna te, thuhnuairawlhna te, insûmtheihna te”—nei tûrin kan thawh rim a ngai a ni. (Gal. 5:22, 23) Chutianga Isua lantîr inngaihtlâwmna leh thuhnuairawlhna kan zui chuan, kan Pa vâna mi, Pathian Jehova chu kan tilâwm ang.
Isua’n Ngilneihna Nên Mi Dangte A Cheibâwl
10. Engtin nge Isua’n ngilneihna a lantîr?
10 Ngilneihna pawh hi thlarau thianghlim rah pêng pakhat a ni a. Isua chuan mi dangte chu ngilneihna nên a cheibâwl reng ṭhîn a. Tihtak zeta amah zawngtute chu “ngilnei takin a lo lâwm” ṭhîn. (Lk. 9:11, NW) Isua’n ngilneihna a lantîr dân aṭangin eng nge kan zir theih? Mi ngilnei chu a nêlawm a, a nunnêm a, mi khawngaihna leh lainatna an nei ṭhîn. Isua chu chutiang mi chu a ni. Ani chuan mipuite chu “vêngtu nei lo berâmte anga hrehawm leh darha an awm avângin” a khawngaih êm êm a ni.—Mt. 9:35, 36.
11, 12. (a) Isua’n a khawngaihna chu thiltiha a lantîrzia târ langtu thilthleng pakhat sawi rawh. (b) Chu entîrna aṭang chuan eng nge i zir theih?
11 Isua chuan khawngaihna leh lainatna a neih chu thiltihin a lantîr bawk a. Entîrna pakhat hi han ngaihtuah teh. Hmeichhe pakhat chu kum 12 chhûng ngawt thi pûtin a dam lo va. Chu hmeichhia chuan Mosia Dân ang chuan a bawlhhlawh a ni tih leh amah tawktu apiang pawh an bawlhhlawh a ni tih a hria a ni. (Lev. 15:25-27) Mahse, Isua hming ṭha leh mite a cheibâwl dân chuan amah tidam tûrin thiltihtheihna leh tihdam châkna a nei tih a rin nghehtîr a. “A puan chauh pawh dek ila, tihdamin ka awm mai ang,” a ti mawlh mawlh mai a. A huaisenna zawng zawng sâwm khâwmin, Isua puan chu a han dek a, chu veleh chuan a dam ta nghâl a ni.
12 Isua chuan tuemawin amah a dek tih hriain, tunge a nih hriat tumin a hawi vêl a. Chu hmeichhia chu Dân a bawhchhiat avânga hauh hlau tak chungin Isua ke bulah chuan a bawkkhup a, thil nih dân dik tak chu a hrilh ta vek mai a ni. Isua chuan chu hmeichhe hrehawm tuar, khawngaihthlâk tak chu a hau vem? Teuh lo mai! “Ka fanu, i rinna hi i dampui a ni e, thlamuang takin kal . . . ang che,” tiin a thlamuan zâwk a ni. (Mk. 5:25-34) Chu hmeichhia chuan chutiang ngilneihna ṭawngkam chu a va thlamuanpui dâwn êm!
13. (a) Engtin nge Isua rilru put hmang chu Pharisaite rilru put hmang laka a danglam? (b) Engtin nge Isua’n naupangte a cheibâwl?
13 Hmangaihna tlachham Pharisaite ang lo takin, Krista chuan a thuneihna chu mi dangte phurrit belhchhah nân a hmang ngai lo. (Mt. 23:4) Chutih ahnêkin, mi dangte chu ngilnei tak leh dawhthei takin Pathian Jehova kawngte a zirtîr zâwk a ni. Isua chu a hnungzuitute tân ṭhian ngaihawm tak, hmangaihna leh ngilneihna nei reng, ṭhian dik tak a ni. (Thuf. 17:17; Joh. 15:11-15) Naupangte pawhin Isua bula awm chu nuam an ti a, amah pawhin an bula awm chu nuam a ti ve bawk. Naupangte kâwm tûr chuan a thiltih lai chawlhsan mai pawh a hreh lo. Ṭum khat pawh, a zirtîrte chuan an vêla sakhaw hruaitute ang bawka mahni inngaih pawimawhna rilru an la neih avângin, mite’n Isua deh atâna an fate an rawn hruai khân dan an lo tum a. A zirtîrte thiltih avângin Isua chu a lâwm lo, an hnênah heti hian a hrilh a ni: “Naupang tête ka hnênah han kaltîr ula, hnar suh u; Pathian ram chu hetiang mite tâ a ni si a,” tiin. Chutah a zirtîrte hnêna thil pawimawh tak zirtîr nâna naupangte chu hmangin, an hnênah: “Tih tak meuhvin ka hrilh a che u, tupawh Pathian ram chu naupang têin a lawm anga lâwm lo apiang a chhûngah an lût tawp lo vang,” tiin a hrilh a ni.—Mk. 10:13-15.
14. Naupangte chuan an chunga ngaihsakna ṭha lantîrna aṭangin hlâwkna eng nge an hmuh?
14 Chûng naupang ṭhenkhatte an lo puitlin hnua an rilru tûr chu han ngaihtuah lawk teh, Isua Krista’n “anmahni chu a kuangkuah a, . . . mal a sâwmsak” laite chu an ngaihtuah lêt ngei ang. (Mk. 10:16) Tûn laia naupangte pawh hian nakinah chuan anmahni ngaihtuahna tak tak lantîrtu upate leh mi dangte chu ngaisâng takin an la ngaihtuah lêt ve ngei ang. Chu aia pawimawh zâwk chu, kohhrana chutiang ngaihsakna dawngtu naupangte chuan Pathian Jehova thlarau chu a mite zîngah a awm a ni tih an hria hi a ni.
Ngilneih Lohna Khawvêlah Ngilneihna Lantîr Rawh
15. Engvângin nge tûn laia ngilneihna a awm lo chu mak kan tih loh vang?
15 Tûn laia mi tam tak chuan mi dangte chunga ngilneihna lantîr tûrin hun nei lo niin an inhria a. Chuvângin, Pathian Jehova mite chuan nî tinin school-ah te, hnathawhnaah te, zin vei vahnaah te, leh rawngbâwlnaah te chuan khawvêl rilru put hmang chu an hmachhawn a ni. Chutianga ngilneih lohna rilru put hmang chuan min tilunghnual mai thei a; mahse, chu chu mak kan ti tûr a ni lo. Hêng ‘ni hnuhnûng’ hun khirh takahte hian Kristian dikte’n “mahni inhmangaihtu te, . . . hmangaihna pianpui nei lo te” an tawn tûr thua min vaukhân tûrin, Pathian Jehova’n Paula chu thlarauvin a thâwk khum a ni.—2 Tim. 3:1-3.
16. Engtin nge kohhranah Krista neih ang ngilneihna kan awmtîr theih?
16 Kawng lehlamah chuan, ngilneih lohna khawvêl nêna inkalh takin, Kristian kohhran dik chuan rilru hahdamna a pe a ni. Isua entawnin, chutiang boruak nuam tak awm chu kan belhchhah ṭheuh thei a ni. Engtin nge kan tih theih? Kohhrana mi tam tak chuan hrisêl lohna emaw, harsatna dangte emaw an tawh avângin, kan ṭanpuina leh fuihna an mamawh a. Hêng “ni hnuhnûngahte” hian, chutiang harsatnate chu a pung zêl mai thei a; mahse, chu chu thil thar a ni lo. Bible hun lai pawh khân, Kristiante chuan chutiang bawk harsatnate chu an lo tâwk tawh a. Chuvângin, chutih hun laia Kristiante inṭanpui tawn a ṭûl ang bawkin tûn laiah pawh a ṭûl a ni. Entîr nân, Paula chuan Kristiante chu mi lungngaite, a nih loh leh “rilru tête chu fuih ula, chak lote chu ṭanpui ula, mi zawng zawng lakah dawhthei takin awm rawh u,” tiin a fuih a ni. (1 Thes. 5:14) Chutianga ti tûr chuan Krista neih ang ngilneihna chu a taka lantîr a ṭûl a ni.
17, 18. Isua ngilneihna kan entawn theih dân kawng ṭhenkhat chu engte nge?
17 Kristiante chuan ‘an unaute ngilnei taka lâwm’ tûrin, Isua’n anmahni a cheibâwl dân tûr anga cheibâwl tûrin mawhphurhna an nei a, hun rei tak aṭanga kan lo hriat tawhte leh tûn hmaa kan la hmuh ngai lohte chunga ngaihsakna dik tak lantîr tûrin mawhphurhna kan nei a ni. (3 Joh. 5-8) Mi dangte chunga khawngaihna lantîr kawngah Isua’n hma a hruai angin, keini pawh mi dangte rilru tihahdamtu kan ni reng tûr a ni.—Is. 32:2; Mt. 11:28-30.
18 Kan za hian mi dangte hmakhua ngaihsak tak zetin ngilneihna kan lantîr thei a ni. Chutianga tih theihna hun remchâng chu zawng la, ti ngei bawk rawh! Paula chuan: “Unaute hmangaih kawngah chuan hmangaih takin inlainat tawn ṭheuh rawh u,” a ti a. “Chawimawi kawngah chuan induhsak tawn ṭheuh ula,” tiin a sawi belh a ni. (Rom 12:10) Chu mi awmzia chu, Krista entawn tûr siam chu zuiin, mi dangte chunga vervêkna tel lo ‘hmangaihna tak tak’ lantîr dân zirin, nêlawm tak leh ngilnei takin anmahni kan cheibâwl tihna a ni. (2 Kor. 6:6) Paula chuan chutiang Krista neih ang hmangaihna chu: “Hmangaihnain a dawhthei a, ngil a nei bawk ṭhîn; hmangaihnain a îtsîk lo va; hmangaihna a infak lo va, a uang lo va,” tiin a sawifiah a ni. (1 Kor. 13:4) Kan unaute chunga lungnih lohna pai reng ai chuan, he fuihna thu: “Inkhawngaih tawna lainatna neiin awm ula, Pathianin Kristaa a ngaidam che u ang bawkin inngaidam tawn rawh u,” tih hi i zâwm zâwk ang u.—Eph. 4:32.
19. Krista neih ang ngilneihna lantîrna chuan eng rah ṭha nge a chhuah?
19 Krista neih ang ngilneihna nei tûr leh eng dinhmun hnuaiah pawh lantîr reng tûra kan thawhrimna chuan malsâwmna nasa tak min dawntîr a ni. Pathian Jehova thlarau chuan kohhranah zalên takin hna a thawk ang a, thlarau rah hmêlhmang ṭha takte chhuah tûrin min ṭanpui ṭheuh vang. Chu bâkah, Isua entawn tûr min hnutchhiah chu zui a, mi dangte pawh zui ve tûra kan ṭanpui chuan, hlim tak leh inlungrual taka amah kan biakna chuan Pathian ngei chu a tilâwm ang. Chuvângin, mi dangte nêna kan indâwrnaah Isua thuhnuairawlhna leh ngilneihna ang chu lantîr zêl i tum tlat ang u. (w09 9/15)
Kan Hrilhfiah Thei Em?
• Engtin nge Isua chuan “thuhnuairawlh leh rilrua inngaitlâwm tak” a nihzia a lantîr?
• Engtin nge Isua’n ngilneihna a lantîr?
• He khawvêl ṭha famkim lovah hian Krista neih ang thuhnuairawlhna leh ngilneihna kan lantîr dân kawng ṭhenkhat chu engte nge?
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 10-naa milem]
Kan unau tuemawin Petera anga rinna a tlâkchham hunah, kan ṭanpui ang em?
[Phêk 12-naa milem]
Engtin nge kohhran chu ngilneihna awmna ni tûrin i ṭanpui theih?