A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Thlarau Kawngah Chuan Ṭhahnemngai Ula”

“Thlarau Kawngah Chuan Ṭhahnemngai Ula”

“Thlarau Kawngah Chuan Ṭhahnemngai Ula”

“Taihmâk kawngah chuan thatchhe suh ula; thlarau kawngah chuan ṭhahnemngai ula; Lalpa rawng bâwl ula.”—ROM 12:11.

1. Engvângin nge Israelte chu ran leh thil danga an inthawi?

PATHIAN JEHOVA chuan amah hmangaihna leh a duhzâwnga intukluhna lantîr tûra inhuam taka a chhiahhlawhte inpêkna chu a hlut hle a. Hmân lai hian, ran chi hrang hranga inthâwina leh thil hlan dangte chu a pawm a ni. Chûng inthawinate chu Mosia Dân-in a phût anga Israelte’n an sualte ngaihdamna tûr leh lâwmthu sawina tûra hlan a ni. Kristian kohhranah chuan, Pathian Jehova chuan dân ang thlapa ran leh thil danga inthawina chu min phût lo va. Amaherawhchu, tirhkoh Paula chuan Rom khuaa Kristiante hnêna a lehkha tawn bung 12-naah, inthawina hlân tûra beisei kan la ni fo tih a târ lang a ni. Chutiang a nih dân chu i lo en ang u.

Inthawina Nung

2. Kristian kan nih angin, eng ang nun kawng nge kan zawh a, chutah chuan eng nge tel?

2 Rom 12:1, 2 chhiar rawh. Paula chuan a lehkha thawn tîr lamah, Juda mi a ni emaw, Jentail a ni emaw pawh ni se, hriak thih Kristiante chu an thiltih avâng ni lovin, rinna avâng zâwkin Pathian hmaa thiam chang an ni tih chiang takin a târ lang a. (Rom 1:16; 3:20-24) Bung 12-naah, Paula chuan Kristiante’n mahni inhlanna, a nih loh leh inpêkna hmangin an lâwmna an lantîr tûr a ni tih a hrilhfiah a ni. Chutianga ti thei tûr chuan, kan rilru kan tihthar a ngai a. Kan rochun ṭhat famkim lohna avângin, “sualna leh thihna dân” hnuaiah kan awm a ni. (Rom 8:2) Chuvângin, kan inthlâk danglam a ngai a, kan rilru put hmang nasa taka thlâk danglamin kan ‘rilru thlarauvah a tharin kan awm,’ a ni. (Eph. 4:23) Chutianga inthlâkthlengna pumhlûm chu Pathian leh a thlarau ṭanpuina chauhva neih theih a ni a. Kei mahni lamah pawh tum ruhna neih a ngai bawk. Chu mi awmzia chu khawvêl nungchang ṭha lo te, a intihhlimna ṭha lo te, leh a thil ngaihtuah dân veiherh tak te chawpin “he khawvêl dân anga” awm lo tûrin theih tâwp kan chhuah tihna a ni.—Eph. 2:1-3.

3. Engvângin nge Kristian thiltiha kan tel?

3 Paula chuan ‘Pathian duhzâwng, a ṭha leh lawm tlâk leh, ṭhat famkim chu kan hriatfiah theih nâna’ ngaihruat thiamna hmang tûrin min fuih bawk a. Engvângin nge nî tin Bible kan chhiar a, kan thil chhiarte chu chhût ngunin, kan ṭawngṭai a, Kristian inkhâwmnaa telin, Lalram chanchin ṭha chu kan hril? Kohhran upate’n min fuih vâng em ni? Upate fuihna ṭangkai takte avângin kan lâwm ngei mai a. Mahse, Kristian thiltiha kan tel chhan chu thinlung taka Pathian Jehova kan hmangaihna lantîr tûra A thlarauvin min tur vâng a ni. Chu bâkah, chûng thilte kan tih chu kan tâna Pathian duhzâwng a ni tih a mi mal taka kan rin tlat vâng a ni bawk. (Zak. 4:6; Eph. 5:8-10) Kristian dik tak anga nunnain Pathian lawm tlâk min nihtîr thei tih hriatna chuan hlimna leh lungâwina nasa tak min pe a ni.

Thilthlâwnpêk Hrang Hrangte

4, 5. Engtin nge Kristian upate chuan an thilthlâwnpêk chu an hman ang?

4 Rom 12:6-8, 11 chhiar rawh. Paula chuan “khawngaihna min pêk angzia zêlin thilthlâwnpêk hrang hrang kan nei” tih a hrilhfiah a ni. Paula târ lan thilthlâwnpêk ṭhenkhat—zilhna leh rorêlna—te chu ‘taima taka’ rorêl tûra fuih Kristian upate tân bîk a ni.

5 Zirtîrtu anga ṭang upate ‘rawngbâwlnaah’ chutiang bawk taihmâkna chu a lang tûr a ni tih Paula chuan a sawi a. A chung leh a hnuaia thute chuan Paula sawi ‘rawngbâwlna’ chu kohhran chhûng, a nih loh leh “taksa pumkhat” chhûnga thiltih sawina a ni tih a târ lang. (Rom 12:4, 5) Chu rawngbâwlna chu Tirhkohte 6:4-a târ lan rawngbâwlna nên a inang a ni; chutah chuan tirhkohte chuan: “Keini erawh chu ṭawngṭai leh thu rawngbâwlin kan awm leh tlat zêl ang,” tiin an puang chhuak a ni. Chutiang rawngbâwlnaah chuan eng nge tel? Kristian upate chuan kohhrana mite tichak tûrin an thilthlâwnpêk chu an hmang a. Anni chuan tih tak zeta an zirna, zir bingna, zirtîrna, leh berâm enkawlna hmanga Pathian Thu aṭanga kohhranho hnêna kaihhruaina leh zirtîrna taima taka an pêk hian, ‘rawng bâwl tlatin an awm’ a ni tih an lantîr a ni. Upate chuan an thilthlâwnpêk dawn chu taima takin an hmang tûr a ni a, “lâwm takin” berâmte an enkawl tûr a ni.—Rom 12:7, 8; 1 Pet. 5:1-3.

6. He thuziaka ṭanchhan Bible châng, Rom 12:11-a pêk kaihhruaina thu hi engtin nge kan zawm theih?

6 Paula chuan heti hian a sawi belh a: “Taihmâk kawngah chuan thatchhe suh ula; thlarau kawngah chuan ṭhahnemngai ula; Lalpa rawng bâwl ula,” tiin. Rawngbâwlnaah kan phûr vak lo tih kan hriat chuan, Bible zirna kan neih dân siam ṭhat a ngai mai thei a; tin, lum chang changa awmna engpawh do thei tûr leh kan ṭhahnemngaihna nei leh tûra min ṭanpui thei, Pathian Jehova thlarau dîla tih tak zet leh ngun lehzuala kan dîl pawh a ngai thei bawk a ni. (Lk. 11:9, 13; Thup. 2:4; 3:14, 15, 19) Thlarau thianghlim chuan Kristian hmasate chu “Pathian thiltih ropuite” sawi tûrin a tichak a. (Tirh. 2:4, 11) Chutiang bawkin, chu thlarau thianghlim chuan rawngbâwlnaa ṭhahnemngai tûr leh “thlarau kawngah chuan ṭhahnemngai” tûrin min chêttîr thei a ni.

Inngaihtlâwmna leh Thuhnuairawlhna

7. Engvângin nge inngaitlâwmna leh thuhnuairawlhna nêna rawng kan bâwl ang?

7 Rom 12:3, 16 chhiar rawh. Kan neih mai theih thilthlâwnpêk chu Pathian Jehova ‘khawngaihna avânga’ nei kan ni a. Paula chuan Bible châng dangah: “Kan tlin theihna chu chawimawi Pathian hnên ata a ni,” tiin a sawi a ni. (2 Kor. 3:5) Chuvângin, mahni kan inchawimawi tûr a ni lo. Rawngbâwlnaa kan hlawhtlinna engpawh chu kan tlin vâng ni lovin, Pathian malsâwmna vâng zâwk a ni tih inngaitlâwm takin kan pawm tûr a ni. (1 Kor. 3:6, 7) He mi nêna inremin, Paula chuan: ‘In zîngah tumah in inngaihhlut tâwk aliama inngaihlu lo . . . tûrin ka ti ṭheuh a che u,’ tiin a sawi. A âwm tâwka mahni inzah derna kan neih leh kan Lalram rawngbâwlnaa hlimna leh lungâwina kan neih chu a ṭûl ngei mai. Mahse, thuhnuairawlh taka awm, a nih loh leh kan tlin tâwk hriatna chuan mahni thu duhna lakah min vêng ang a. Mahni thu duh ai chuan, “fel taka ngaihtuah” chu kan duh ṭheuh zâwk a ni.

8. Engtin nge ‘intihfinna’ chu kan pumpelh theih ang?

8 Kan thil tihhlawhtlinte chapopui chu a âtthlâk ngawt ang. ‘A ṭhantîrtu chu Pathian chauh’ a ni si a. (1 Kor. 3:7) Paula chuan Pathianin kohhrana mi tinte hnênah “rinna tâwk” a pe tih a sawi a. Mi dangte aia sâng zâwka inngaih aiin, anni chuan an dawn rinna tâwk milin thil an ti tih kan hriat a ngai a ni. Paula chuan heti hian a sawi belh a ni: “Ngaihtuah hmunkhatin awm tawn ṭheuh rawh u,” tiin. A lehkha thawn dangah, tirhkoh chuan “elrel leh inngaihhlut avânga engmah ti lovin, mi tinin inngaitlâwm takin mahni aiin mi dang ṭha zâwkah ruat ṭheuh” tûrin min ti a ni. (Phil. 2:3) Chutianga ti tûr chuan kan inngaihtlâwm hle a ngai a, kan unau tupawhin keimahni aia ropui zâwkna engemaw tal an nei a ni tih hre reng tûra ṭan kan lâk reng a ngai bawk. Inngaihtlâwmna chuan “intifing” lo tûrin min vêng ang. Kohhrana mawhphurhna engemaw bîk tak avângin kan zînga mi ṭhenkhat chu challang deuh mah se, mihringte’n an hmuh hmaih ṭhin hna hnuaihnung anga langte thawh zawhna aṭangin hlimna nasa tak kan nei ṭheuh thei a ni.—1 Pet. 5:5.

Kan Kristian Inpumkhatna

9. Engvângin nge Paula chuan thlarau fa Kristiante chu taksa pumkhat nêna a tehkhin?

9 Rom 12:4, 5, 9, 10 chhiar rawh. Paula chuan hriak thih Kristiante chu an Lû, Krista hnuaia inlungrual taka rawngbâwl taksa pum khat nên a tehkhin a. (Kol. 1:18) Taksa pum khat chuan hna chi hrang hrang thawk pêng tam tak a neih ang bawkin, thlarau fa Kristiante chu ‘tam tak ni mah se, Kristaah chuan taksa pumkhat’ an nih thu a hriattîr a ni. Chutiang bawkin, Paula chuan Ephesi khuaa hriak thih Kristiante chu heti hian a fuih a ni: “Engkimah amahah kan ṭhang lian thei . . . ang: amah chu Lû a ni, Krista chu. Amah azârah taksa pumhlûm chuan inzawmna tinrêng thawh avânga rem taka inchuktuah leh inzawm khâwmin, pêng tin thawhzia ang ṭheuhvin hmangaihnaa insiam ṭha tûrin taksa chu a lo tipung ṭhîn a ni,” tiin.—Eph. 4:15, 16.

10. Eng thuneihna nge “berâm dang” te chuan an pawm ang?

10 “Berâm dang” te chu Krista taksa pêng zînga mi ni lo mah se, anni chuan he tehkhin thu aṭang hian thil tam tak an zir thei a. (Joh. 10:16) Paula chuan Pathian Jehova’n “thil engkim [Krista] ke hnuaiah a dah a, amah chu engkim zawng zawng chungah lû atân kohhranho hnênah chuan a pe,” tih a sawi. (Eph. 1:22) Tûn laia berâm dangte chu Pathian Jehova’n a Fapa lû nihna hnuaia a dah “thil engkim” zînga mi an ni. Anni chu Krista’n a “bawi rinawm, fing tak” hnêna a kawltîr a “neih zawng zawng” zînga mi an ni bawk. (Mt. 24:45-47) Chuvângin, lei lam beiseina neite chuan Krista chu an Lû a ni tih pawmin, bâwih rinawm, fing tak leh a Governing Body, leh kohhrana hotua ruat upate lakah an intulût tûr a ni a. (Heb. 13:7, 17) Chu chuan Kristian inpumkhatna a awmtîr a ni.

11. Kan inpumkhatna chuan eng nge a ṭanchhan a, eng kaihhruaina dang nge Paula’n a pêk belh?

11 Chutiang inpumkhatna chuan hmangaihna, “phuar famkimna” chu a ṭan chhan a. (Kol. 3:14) Chu chu sawi uarin, Paula chuan Rom bung 12-ah kan hmangaihna chu ‘vervêkna tel lo’ leh “unaute hmangaih kawngah” chuan “inlainat tawn ṭheuh” tûr kan nihzia a sawi a ni. Chu chuan inzah tawnna a awmtîr a. Tirhkoh chuan: “Chawimawi kawngah chuan induhsak tawn ṭheuh ula,” tia sawiin inchawimawi tawn tûrin min fuih bawk. Hmangaihna chu rilrua veina nên kan ngaih pawlh tûr a ni lo ngei mai. Kohhran thianghlim nân kan tih theih apiang chu kan ti tûr a ni. Hmangaihna chungchânga kaihhruaina thu a pêk khân, Paula chuan: “Sual lam chu hua ula, ṭha lam chu pawm tlat rawh u,” tih thu chu a telh a ni.

Mikhualte Lawmna

12. Mi dangte chhawmdâwlna kawngah, hmân lai Makedonia rama Kristiante hnên aṭangin eng nge kan zir theih?

12 Rom 12:13 chhiar rawh. Unaute kan hmangaihna chuan kan theih ang zêla “mi thianghlimte tlâkchhamnaah chhawmdâwl” tûrin min chêttîr ang. Kan rethei a nih pawhin, kan thil neihte kan pe ve thei a ni. Makedonia rama awm Kristiante hnêna a lehkha thawnah, Paula chuan: “Khatia hrehawma fiahna nasa tak chunga an hlimna liam leh nasa taka an retheihna chu a liam a, an thilphalna nasa taka a chan tâkzia kha. Khawngaihna, [Judai rama] mi thianghlimte rawngbâwla tel ve chu, nasa taka min dîl chiamin, an theih tâwkin, a ni, an theih tâwk aia liam pawh, anmahni duh thu ngeiin an pe tih ka hriatpui asin,” tiin a sawi a ni. (2 Kor. 8:2-4) Makedonia rama Kristiante chu rethei hle mah se, an thil phal êm êm a. Judai rama ṭanpui ngai an unaute chhawmdâwl chu chanvo hlu tak angin an thlîr a ni.

13. “Mikhualte lâwmin awm fo ula,” tih awmzia hi eng nge ni?

13 “Mikhualte lâwmin awm fo ula” tih thu hi hma lâkna lantîr tih lam hawi awmze nei Grik thu mal aṭanga lehlin a ni a. Chu chu The New Jerusalem Bible chuan “Mikhualte lâwm tûrin hun remchâng dap rawh u,” tiin a letling a ni. Mikhual lawmna chu tuemaw chaw ei tûra sâwmna hmanga lantîr châng a awm a, chu chu hmangaihna avânga tih a nih chuan, a fakawm hle a ni. Mahse, hma kan lâk chuan mikhual lawm dân kawng dang tam tak kan hmu chhuak ang. Kawng khatah chuan, kan sum leh pai dinhmun emaw, kan hrisêlna emaw avânga mi dangte chaw eia kan sâwm theih loh chuan coffee, thingpui, a nih loh leh in tûr dangte in tûra sâwmna pawh mikhual lawm dân kawng khat a ni tho a ni.

14. (a) Grik thu mal, “mikhual lawmna” tiha lehlin chu eng thu mal belh khâwm nge a nih? (b) Rawngbâwlnaah engtin nge ram dang mite kan ngaihsakna chu kan lantîr theih?

14 Mikhual lawmnaah chuan kan thil thlîr dân a tel a. Grik thu mal “mikhual lawmna” tia lehlin chu “hmangaihna” leh “mikhual” tih awmze bul nei thu mal pahnih belh khâwm a ni a. Mikhual emaw, ram dang mi emawte chunga kan rilru put hmang chu eng nge ni? An kohhran thu hrilhna bial chhûnga rawn insawn lût ram dang mite hnêna chanchin ṭha an hrilh theihna tûra ṭawng dang zir Kristiante chu mikhual lâwmtute zîngah chuan telh theih an ni ngei ang. Kan zînga tam tak chuan kan dinhmun avângin ṭawng dang kan zir thei lo ngei mai. Chuti chung pawh chuan, Bible thuchah ṭawng chi dang tam taka a chuanna Good News for People of All Nations tih booklet hmang ṭangkaiin ram dang mite chu kan ṭanpui ṭheuh thei a ni. Rawngbâwlnaa he booklet hmanna aṭangin rah ṭha i hmu tawh em?

Lainatna

15. Engtin nge Isua chuan Rom 12:15-a fuihna thu chu a nunpui?

15 Rom 12:15 chhiar rawh. He Bible chânga Paula fuihna hi tawi têa khaikhâwm theih a ni: Lainatna lantîr rawh, tiin. Mi dangte rilru veizâwng chu hlimna a ni emaw, lungngaihna a ni emaw pawh ni se, hriat thiam dân leh tawrhpui dân kan zir a ngai a ni. Thlarau kawnga ṭhahnem kan ngaih chuan, kan hlimpuina emaw, khawngaihna emaw chu a lang chhuak ang. Krista zirtîr 70-te chu thu hrilhna aṭanga hlim taka an lo kîr a, an hnathawh rah chhuah ṭhate Isua hnêna an hrilh chuan, ani chu “thlarau thianghlimah a lâwm êm êm a.” (Lk. 10:17-21) An lâwmna chu a ṭâwmpui a ni. Kawng leh lamah chuan, a ṭhian Lazara a thih khân Isua chuan ‘ṭapte chu a ṭahpui’ a ni.—Joh. 11:32-35.

16. Engtin nge lainatna kan lantîr theih a, a bîk takin tute tân nge lantîr ngai lehzual?

16 Lainatna lantîrna kawngah Isua entawn tûr siam chu zui kan duh a. Kan Kristian unau chu a lâwm hunah, a lâwmna ṭâwmpui chu kan duh a ni. Chutiang bawkin, kan unaute hrehawm tawrh leh lungngaihna chu hriain kan tawrhpui tûr a ni. Rilru lama hrehawm tuar kan unaute thusawi chu lainatna nêna hun sênga kan ngaihthlâksak chuan rilru damna nasa tak kan pe thei ṭhîn. A châng chuan, kan rilru a khawih êm avângin kan lainatna dik tak chu mittui nên kan lantîr mai thei a. (1 Pet. 1:22) A bîk takin, upate chuan lainatna lantîr tûra Paula kaihhruaina thu chu an zâwm tûr a ni.

17. Rom bung 12 kan sawiho chin aṭangin eng nge kan zir a, a dawta thuziakah eng nge kan sawiho vang?

17 Rom bung 12-naa a châng kan ngaihtuah tâkte khân Kristian anga mi dangte nêna kan inlaichînna kawnga a mi mala kan nunpui theih tûr kaihhruaina thu ṭha tak min pe a. A dawta thuziakah chuan, bung 12-a a châng la bâng zawngte chu kan sawiho vang a, chutah chuan min dodâltute leh min tiduhdahtute pawh tiamin Kristian kohhran pâwna mite kan thlîr dân tûr leh kan dâwr dân tûr chu sawiho a ni ang. (w09 10/15)

Ennawn Nân

• Engtin nge ‘thlarau kawngah chuan ṭhahnem kan ngai’ tih kan lantîr?

• Engvângin nge inngaitlâwmna leh thuhnuairawlhna nêna Pathian rawng kan bâwl ang?

• Eng kawngin nge kan unaute chungah lainatna leh khawngaihna kan lantîr ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 16-naa milemte]

Engvângin nge hêng Kristian thiltihah te hian kan tel?

[Phêk 18-naa milem]

Lalram chanchin zir tûra ram dang mite ṭanpuinaah engtin nge kan tel theih ṭheuh?