A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

I Sawtna Lantir Rawh

I Sawtna Lantir Rawh

I Sawtna Lantir Rawh

“Mi zawng zawng hnêna i sâwtna a lan theih nân chûng thilahte chuan taima la, chûngah chuan inhmang zo rawh.”—1 TIM. 4:15.

1, 2. Timothea naupan lai chanchin leh kum 20 vêl a nih laia thil inthlâk thleng chungchâng eng nge kan hriat?

TIMOTHEA chu a naupan laiin, Rom ram awpna hnuaia awm Galatia ram, tûna Turkey ram an tihah hian a awm a. Chutah chuan, Isua thih hnu kum sâwmbi-ahte chuan Kristian kohhran engemaw zât din a ni a. Chutih lai vêl chuan, naupang Timothea chuan a nu leh a pi te nên Kristianna chu pawmin, chûng kohhran zînga pakhatah chuan an inhmang chho va. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Timothea chuan a tlângnêlna hmunah Kristian angin a nun a hmang chho tih a chiang hle a ni. Mahse, thil a inthlâk thleng ta thut mai le.

2 Chu chu tirhkoh Paula’n chu ram bial a va tlawh vawi hnihnaa inṭan a ni a. Chutih lai chuan, Timothea chu kum sawm hnih a la tling lo emaw, a pêl âwrh emaw a ni mai thei a. Paula’n chu mi ram bial—Lustra khua ngei a nih rinawm—a tlawh lai chuan Timothea chu tualchhûng kohhrana “unau awmte chuan . . . an fak” hle tih a hria a ni. (Tirh. 16:2) Ṭhalai Timothea chuan a kum phû lovin, a sâwtna a tilang a ni ngei ang. Chuti chuan, thlarau thianghlim kaihhruaina hnuaiah, Paula leh tualchhûng upaho chuan Timothea chu a chunga kut nghatin, kohhrana hna engemaw bîk tak atân an ruat ta a ni.—1 Tim. 4:14; 2 Tim. 1:6.

3. Timothea’n eng rawngbâwlna chanvo dangdai tak nge a dawn?

3 Timothea chuan sâwmna dangdai tak mai a dawng a ni—tirhkoh Paula zinpui ni tûra sâwmna ngei mai chu! (Tirh. 16:3) Timothea mak tih dân tûr leh phûr dân tûr chu han ngaihtuah teh! Kum engemawti chhûng chu Paula leh a châng chuan mi dangte pawh zinpuiin, tirhkohte leh upate pêk hna chi hrang hrang a thawk dâwn a ni. Paula leh Timothea chu zin kualin, unaute chu thlarau lamah an tichak hle a. (Tirhkohte 16:4, 5 chhiar rawh.) Timothea chuan thlarau lama a sâwtna avângin Kristian tam takte hriat a hlawh a ni. Tirhkoh Paula chuan Timothea kum sâwm vêl a thawhpui hnuah, Philippi khuaa mite hnênah heti hian a ziak a ni: “[Timothea anga] hetiang rilru pu, in awmzia tih tak zeta ngaihtuahsaktu tûr che u tumah ka nei si lo. . . . Ani hi chu fiaha a awm tawhzia in hria, fain a pa rawng a bâwl angin, chanchin ṭha tihdarh kawngah rawng mi bâwlpui ṭhin kha,” tiin.—Phil. 2:20-22.

4. (a) Timothea chu eng mawhphurhna rit tak nge pêk a nih? (b) Timothea thawn khat 4:15-a hmuh Paula thute chungchângah eng zawhnate nge kan zawh theih?

4 Paula’n Philippi khuaa mite hnêna chu lehkha a thawn lai vêl chuan, Timothea chu mawhphurhna rit tak a pe tawh a ni—upate leh kohhranho rawngbâwltute ruattu ni tûra mawhphurhna chu. (1 Tim. 3:1; 5:22) Timothea chu Kristian upa rintlâk tak leh innghahna tlâk tak a ni tih a chiang hle. Chutichung pawhin, Paula chuan chu a lehkha thawnah vêk chuan, Timothea chu ‘mi zawng zawng hnêna a sâwtna tilang’ tûrin a fuih tho a ni. (1 Tim. 4:15) Timothea chuan a sâwtna chu nasa takin a lan tîr dêr tawh a ni lâwm ni? A nih chuan, hêng Paula thute awmzia hi eng nge ni a, a fuihna hi engtin nge kan hlâwkpui theih?

Thlarau Lam Miziate Lantîrin

5, 6. Engtin nge Ephesi kohhran thlarau lama thianghlimna chu tihderthâwn a nih a, engtin nge Timothea’n kohhran chu a vênhim?

5 Timothea thawn khat 4:15-na a chung leh a hnuai lama thuziakte hi i lo bih chiang ang u. (1 Timothea 4:11-16 chhiar rawh.) Hêng thute a ziah hma hian Paula chu Makedonia ramah a zin a, Timothea erawh chu Ephesi khuaa châm bâng tûrin a ti thung a ni. Engvângin nge? Chu mi khuaa mi ṭhenkhat chuan zirtîrna dik lo hmêl hriattîrin kohhranah inṭhen darhna an awmtîr a. Timothea chuan thlarau lama kohhran thianghlimna a vênhim a ngai a ni. Chu chu engtin nge a tih? Kawng khatah chuan, mi dangte tâna entawn tûr ṭha siamna hmangin a ni.

6 Paula chuan Timothea hnênah: “Thusawi kawngah te, chêtze kawngah te, hmangaihna kawngah te, rinna kawngah te, thianghlimna kawngah te ringtute tihhmuhtu ni zâwk ang che,” tiin lehkha a ziak a. “Mi zawng zawng hnêna i sâwtna a lan theih nân chûng thilahte chuan taima la, chûngah chuan inhmang zo rawh,” tiin a sawi belh a ni. (1 Tim. 4:12, 15) Timothea hmasâwnna, a nih loh leh sâwtna chu hotu nihna chanvo a chelhna ni lovin, a thlarau lam mizia nên a inkûngkaih zâwk a ni. Chutiang sâwtna chu a ni Kristian zawng zawngin an lantîr duh tûr chu.

7. Kohhrana mi zawng zawng hnên aṭangin eng nge beisei a nih?

7 Timothea hun lai ang bawkin tûn laiah pawh, kohhran chhûngah dinhmun hrang hrang chelh tûr a awm a. Ṭhenkhat chu upa emaw, kohhranho rawngbâwltu emaw an ni a. Mi dangte chuan pioneer an thawk bawk. Mi dang lehte chuan bial kantu te, Bethel-a rawngbâwltu te, a nih loh leh missionary te angin rawng an bâwl a. Upate chu inkhâwmpuia thusawi ang chi zirtîrna chi hrang hrangah an tel a ni. Amaherawhchu, Kristian zawng zawng—a hmei a pa, leh naupang te—chuan thlarau lama an sâwtna chu an lantîr thei a ni. (Mt. 5:16) Timothea ang bawk khân, mawhphurhna engemaw bîk tak chelhtu Kristiante pawh mi zawng zawng hnêna an sâwtna lantîr tûra beisei an ni.

Thusawi Kawngah Entawn Tûr Siam Rawh

8. Kan thusawi chuan Pathian kan biaknaah eng nghawng pawimawh tak nge a neih?

8 Timothea’n entawn tûr a siamna tûr kawng khat chu thusawi kawngah a ni a. Engtin nge chu mi kawnga kan sâwtna chu kan lantîr theih ang? Kan thusawi chuan keimahni chungchâng nasa takin a târ lang a. Inâwm takin Isua chuan: “Thinlunga khat liam chu kain a sawi ṭhin,” tiin a sawi a ni. (Mt. 12:34) Isua unaupa Jakoba pawhin, kan thusawiin Pathian kan biaknaah nghawng pawimawh tak a nei tih a hria a. “Tupawh sakhaw ngaihsak nia inringa a lei vêng ṭha si lo va, mahni thinlung inbum zâwk chu, chu mi sakhaw biak dân chu engmah a ni lo ve,” tiin a ziak a ni.—Jak. 1:26.

9. Eng kawngin nge kan thusawi chu entawn tlâk a nih ang?

9 Kan thusawi chuan kohhrana mi dangte hnênah thlarau lama hma kan sâwn chen chu a târ lang a. Chuvângin, Kristian mi puitlingte chuan zahawm lo, a ṭha lozâwng, sawisêl hmang, a nih loh leh mite tina thei taka thu sawi ai chuan, mite tichak thei, thlamuan thei, hnêm thei, a nih loh leh fuih thei tak nih chu an tum tlat a ni. (Thuf. 12:18; Eph. 4:29; 1 Tim. 6:3-5, 20) Pathian nungchang tehna chungnung tak humhim tûr leh chûngte mila nun kan duhzia mi dangte hnêna kan sawi chhuahna chuan Pathian hnêna kan inpumpêkzia a târ lang thei a ni. (Rom 1:15, 16) Mi rilru ṭhate chuan Pathian min pêk ṭawng theihna kan hman dân chu an hmu ang a, kan entawn tûr siam chu an zui thei ang.—Phil. 4:8, 9.

Chêtzia leh Thianghlimna Kawnga Entawn Tlâk

10. Engvângin nge vervêkna tel lo rinna chu kan thlarau lam hmasâwnnaa thil pawimawh tak a nih?

10 Kristian entawn tlâk ni tûr chuan mi tichak thei taka thusawi mai aia tam tih a ngai a. Thil dik tihna tel si lova, thu dik sawina mai chuan mi chu mi vervêkah a chhuah thei a ni. Paula chuan Pharisaite vervêkna leh an nun kawngin a rah chhuah ṭha lo takte chu a hre hneh hle a. Timothea chu chutiang depdêtna leh tihderna laka fîmkhur tûrin vawi khat aia tam a hrilh a ni. (1 Tim. 1:5; 4:1, 2) Mahse, Timothea chu a vervêk lo. Timothea hnêna a lehkha thawn pahnihnaah, Paula chuan: “Rinna taktak [“vervêkna engmah tel lo,” New World Translation] nangmaha awm chu ka hre reng si a,” tiin a ziak a ni. (2 Tim. 1:5) Chuti chung pawhin, Timothea chuan Kristian a nih anga a tih tak zetna chu mi dangte hnênah a lantîr a ngai tho va. A chêtziaah entawn tûr a siam a ngai a ni.

11. Paula’n Timothea hnênah hausakna chungchâng eng nge a ziah?

11 Timothea hnêna a lehkha thawnah, Paula chuan chêtze kawng hrang hranga fuihna a pe a. Entîr nân, Timothea chuan hausakna a ûm tûr a ni lo. Paula chuan: “Tangka sum ngainat hi sual tinrêng bul a ni si a; chu chu ṭhenkhatten an awt a, rinna chu an kal bosan a, anmahni leh anmahni lungngaihna tam takin an inchhun tlang ta chuk a,” tiin a ziak a ni. (1 Tim. 6:10) Hausakna ngainatna chu thlarau lama chak lohna târ langtu a ni a. Chu mi nêna inkalh takin, nun tluangtlam tak, “ei tûr leh silh tûr” neia lungawi Kristiante chuan thlarau lama an sâwtna an lantîr a ni.—1 Tim. 6:6-8; Phil. 4:11-13.

12. Engtin nge kan mi mal nuna kan sâwtna chu kan lantîr theih?

12 Paula chuan Timothea hnênah Kristian hmeichhiate chu rilru fel, a nih loh leh ‘inthlahdah lo leh inbel lutuk lovin, thuam inchawih tâwka an inchei’ a pawimawh thu a hrilh bawk a. (1 Tim. 2:9) Silhfên leh inchei dân, leh an mi mal nun kawng danga inchawih tâwkna leh rilru fel tak putna lantîrtu hmeichhiate chuan entawn tûr ṭha tak an siam a ni. (1 Tim. 3:11) He thu bul hian Kristian mipate pawh a huam tel a. Paula chuan kohhran hotute chu “insûm thei, rilru dik tak, mi fel” ni tûrin a fuih a ni. (1 Tim. 3:2) Kan nî tin nuna hêng miziate kan lantîr hian, mi zawng zawng hnênah kan sâwtna a lang dâwn a ni.

13. Timothea angin, engtin nge thianghlimna kawngah entawn tûr kan siam theih?

13 Timothea chu thianghlimna kawngah entawn tlâk a ni tûr a ni bawk a. Paula’n thianghlimna a tih hian nungchang lam sawina, a bîk takin mipat hmeichhiatna lam sawina ṭawngkam a hmang a ni. A bîk takin, Timothea nungchang chu hmeichhiate a dâwr dânah sawisêl kai lo a ni tûr a ni a. “Pitar deuhte chu nu angin; nula deuhte chu thianghlim takin farnu angin,” a cheibâwl tûr a ni. (1 Tim. 4:12; 5:2) A rûka nungchang bawlhhlawhna thiltihte pawh Pathian chuan a hria a, a tâwpah chuan mihringte mithmuhah a lo lang chhuak ṭhîn. Chutiang bawkin, Kristiante thil ṭha tih pawh thup theih a ni lo. (1 Tim. 5:24, 25) Kohhran chhûnga mi zawng zawng chuan chêtze kawngah leh thianghlimna kawnga an sâwtna tihlan theihna hun remchâng an nei ṭheuh a ni.

Hmangaihna leh Rinna A Pawimawh

14. Engtin nge Bible chângte chuan inhmangaih tawn a pawimawhzia a târ lan?

14 Kristianna dik chhinchiahna ber chu hmangaihna a ni a. Isua chuan a zirtîrte hnênah: “In inhmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtîrte in ni tih chu miah chuan an hria ang,” tiin a hrilh a ni. (Joh. 13:35) Engtin nge chutiang hmangaihna chu kan lantîr theih? Pathian Thu chuan “hmangaihnaa indawh tawn” tûr te, ‘inkhawngaih tawna lainatna neiin, inngaidam tawn’ tûr te, leh mikhualte lâwm tûr tein min ti a. (Eph. 4:1-3, 32; Heb. 13:1, 2) Tirhkoh Paula chuan: “Unaute hmangaih kawngah chuan hmangaih takin inlainat tawn ṭheuh rawh u,” tiin a ziak a ni.—Rom 12:10.

15. Engvângin nge hmangaihna chu mi zawng zawng, a bîk takin Kristian hotute tâna a pawimawh bîk?

15 Timothea khân a Kristian unaute chu nunrâwng tak leh ngilnei lo takin dâwr ta se, chu chuan zirtîrtu leh hotu a nih anga thil ṭha hlen chhuak thei lo tûrin a siam thei a ni. (1 Korinth 13:1-3 chhiar rawh.) Kawng leh lamah chuan, Timothea’n a unaute chunga khawngaihna dik tak a lantîrna te, khualchhâwn a thiamna leh an tâna thil ṭha a tihnate chuan thlarau lama a sâwtzia a târ lang chiang hle a ni. Chutiang a nih avângin, Timothea hnêna a lehkha thawnah, tirhkoh Paula’n Timothea entawn tlâk a nihna tûr miziate zînga hmangaihna a telh chu a âwm hle a ni.

16. Engvângin nge Timothea chuan rinna chak tak a lantîr a ngaih?

16 Ephesi khuaa a châm lai khân, Timothea rinna chu fiahin a awm a. Mi tute emaw chuan Kristian thutak nêna inmil lo thurinte an tidarh a. Mi dangte chuan “thawnthu mai mai” an tidarhin, kohhran thlarau lam tâna ṭangkaina nei lo ngaih dânte an chhui a ni. (1 Timothea 1:3, 4 chhiar rawh.) Paula chuan chutiang mite chu ‘an chapo va, engmah an hre lo va, hriat ahnêkin inhnial leh thu kalh kawngah chuan an â ta zâwk a ni,” tiin a sawi. (1 Tim. 6:3, 4) Timothea chuan kohhran chhûnga a rûka lo lût ngaih dân hlauhawm takte chu ngaih pawh a ngaihtuah duh ang em? Ngaihtuah duh lo vang, Paula’n Timothea chu “rinna intihsiakna ṭha chu bei” tûr leh “Pathian zah lo lam thu sawi mai mai leh, dik lo taka ‘finna’ an vuah hnialna” chu hawisan tûra a fuih avângin. (1 Tim. 6:12, 20, 21) Timothea chuan Paula fuihna fing tak chu a zâwm tih kan ring thlap thei a ni.—1 Kor. 10:12.

17. Engtin nge tûn laiah kan rinna chu fiah a nih theih?

17 Timothea hnênah: “Nakin hunah chuan mi ṭhenkhatte chu, mi dawtheite vervêkna avângin hruaibona thlaraute leh ramhuaite zirtîrna thu ngaihsakin rinna chu an la bânsan ang tih,” hrilh a ni hi a ngaihven awm hle. (1 Tim. 4:1, 2) Mawhphurhna dinhmun chelhtute pawh tiamin, kohhrana mi zawng zawng chuan Timothea ang bawk khân rinna chak tak, tihnghîn rual loh chu an lantîr a ngai a ni. Kal pêngte do tlat leh hnâwl ṭhakin, kan sâwtna chu kan lantîr theiin, rinna kawnga entawn tûr kan ni thei a ni.

I Sâwtna Lantîr Tum Tlat Rawh

18, 19. (a) Engtin nge mi zawng zawng hnênah i sâwtna chu i lantîr theih? (b) A dawta thuziakah eng nge kan sawiho vang?

18 Kristian dik tak thlarau lama sâwtna chu a mi mal lan dân, a pianpui thiamna, a nih loh leh a challanna nên a inkûngkaih lo va. Kohhrana rawng a bâwl rei dân azir pawh a ni kher chuang lo. Thlarau lama sâwtna dik tak chu kan ngaihtuahna te, kan ṭawngkam te, leh kan nungchanga Pathian thuâwihna te aṭangin a lang zâwk a ni. (Rom 16:19) Inhmangaih tawn tûr leh rinna chak tak nei tûra thupêk chu kan zâwm tûr a ni. Ni e, Timothea hnêna Paula thute hi i chhût ngunin, mi zawng zawng hnêna kan sâwtna a lan theihna tûrin chûng thilahte chuan i inhmang zo vang u.

19 Thlarau lama sâwtna leh Kristian puitlinna lan chhuahna dang leh chu Pathian thlarau thianghlim rah zînga mi hlimna hi a ni. (Gal. 5:22, 23) A dawta thuziakah chuan he hun khirh tak kâra hlimna kan neih theih dân leh kan vawn reng theih dân sawiho a ni ang. (w09-E 12/15)

Engtin Nge Kan Chhân Ang?

• Kan thusawi aṭangin mi dangte’n kan chungchâng eng nge an hriat theih?

• Engtin nge chêtzia leh thianghlimnaah kan sâwtna chu a lan?

• Engvângin nge Kristiante chu hmangaihna leh rinnaah entawn tlâk an nih a ngaih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 13-naa milem]

Ṭhalai Timothea chuan a kum phu lovin, a sâwtna a lantîr

[Phêk 15-naa milemte]

I sâwtna chu mi dangte hnênah a lang em?