A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Mitthite’n Mi Nungdamte An Ṭanpui Thei Em?

Mitthite’n Mi Nungdamte An Ṭanpui Thei Em?

Mitthite’n Mi Nungdamte An Ṭanpui Thei Em?

AFRICA khawthlang lama tlangvâl pakhat, Tamba-a chuan school exam a nei dâwn a. * A pass theih nân an chhûngte thi tawh ṭanpuina dîl tûrin a nu chuan a nawr lui a ni. Sicily thliarkâr, Palermo khawpuia martar tam takte ruang hmuh theiha an dahna lei hnuai pindan chu zin mi tam takin an tlawh ṭhîn a. Ṭhenkhat chuan chûng ruang vawn ṭhatte’n mi nungdamte an ṭanpui theih chu an ring a ni. Mitthi thlûk thiam an tamna, U.S.A. rama New York State khawthlang lama Lily Dale khawpui chu mipuiin kum tin an tlawh ṭhîn a. Anni chuan an chhûng leh ṭhian thi tawhte biak pawh theih a, an ṭanpuina dawn theih an beisei a ni.

Khawvêl pumah hian, mitthi tawhte’n mi nungdamte an ṭanpui thei tih rinna chu a la awm chhunzawm zêl a. Eng nge i ngaih ve dân? Chutiang rin dân zirtîrna chu i dawng emaw, chutiang ringtu ṭhian hnai tak i nei emaw pawh a ni thei. Kan hmangaih tak thi tate ngaih chu thil pângngai tak a ni a. Chu i mitthi ngaihna chu mitthi thlûk thiamte chuan phuhru thei niin an inchhâl a ni. Mitthi thlûk thiam pakhatin thlarau rama mite chu “an ṭanpuina kan dîl phawt chuan min ṭanpui tûrin an inpeih reng,” tia a sawi thu Time magazine chuan a târ lang. Chu chu a dik em? Mitthi tawhte’n mi nungdamte an ṭanpui thei tak tak em? Bible chhânna chiang tak chu mak i ti hle ang.

Mitthi Tawhte Chu Khawi Emaw Laiah An La Nung Em?

Bible chuan mitthi tawhte chungchâng chu fiah tak, hriatthiam awlsam takin min hrilhfiah a ni. Thuhriltu 9:5 thu hi lo chhinchhiah teh: “Mi nungdamte chuan an la thi dâwn tih an hre si a, mitthi erawh chuan engmah an hre lo,” tih hi. A nih leh, mitthi tawhte hian rilru veizâwng an nei thei em? Châng 6-na chuan: “An hmangaihna te, an huatna te, an îtsîkna te a boral daih tawh a ni, ni hnuaia thiltihahte hian chanvo rêng an nei tawh ngai hek lo,” tiin a chhâng a ni. Châng 10-na pawhin “thlân i kalna tûrah chuan thiltih tûr emaw, remruat tûr emaw, hriatna emaw, finna emaw a awm si lo va,” tia a sawi hi lo chhinchhiah bawk ang che. Thuthlung Thar-in Isua Krista chu a thih hnuah ‘Mitthi Khua,’ a nih loh leh thlâna rei lo te chhûng a awm thu a sawi pawh chu a ngaihvenawm hle bawk.—Tirhkohte 2:31.

Isua chuan a dam lai khân mi tam tak a ṭanpui a; mahse, a thi dâwn tih a hria a ni. Thlâna a awm chhûngin mite a la ṭanpui theih tho a inbeisei em? Beisei lo ve. A thihna lo thleng tûr chu hna thawh theih lohna hun zân nên a tehkhin a. (Johana 9:4) Isua chuan mi an thih hian “an ral” a, thil tihtheih rêng an nei lo tih a hre chiang hle a ni.—Isaia 26:14.

Isua chuan thihna chungchâng hrilhfiah belh nân tehkhin thu dang a hmang leh a. A ṭhian Lazara a thih khân thihna chu muthilhna nên a tehkhin a ni. (Johana 11:11-13) Muhîl lai tuemaw chu min ṭanpui tûrin kan beisei ngai em ni? Ani chuan engmah a hre lo va, mi dangte tân engmah a tithei si lo.

Thih Hnua Dam Khawchhuak Thei Thil Engemaw Kan Nei Em?

Bible chuan Pathianin mihringte leh ramsate hnênah thâwkna hmanga châwm thlarau, a nih loh leh nunna thahrui chu a dah tih min zirtîr a. Chu thahrui chuan taksa chu a tinung a ni. Amaherawhchu, mihring leh ramsate chuan an thaw a tâwp a, atîra Pathian pêk nunna thahrui an châwm theih tawh loh hian anni chu an thi ta ṭhîn a. Chutianga an thih chuan engmah an hre tawh lo a ni.—Genesis 3:19; Thuhriltu 3:19-21; 9:5.

Mahse, ṭhenkhat chuan, ‘Mi tam takin mitthi an biak te, an aw an hriat te, a nih loh leh an hmuh hial te chungchâng chu eng nge ni ta ang?’ tiin an zâwt mai thei. Chutiang chanchin chu khawvêl hmun tam takah hriat tûr a awm a. Chûng chuan lusûn chhûngte leh ṭhian ṭhate hnênah beiseina a pe a, mi tam tak chuan mitthi thlûk thiamte an zawn phah hial a ni.

Chûng thute chu a dik em? A dik a nih chuan, a chunga kan sawi tâk Bible ṭanchhan thute nên khian a va inkalh awm ve? Isua Krista chuan Pathian Thu chu thutak a ni tih a sawi a. (Johana 17:17) Thutak chu a inkalh lo. Dik tak chuan, mitthiin mi nungdamte an ṭanpui thei anga chhâlna kan thlîr dân tûr Bible-ah chiang takin a chuang a ni. Bible chuan mitthi hnêna ṭanpuina zawng tuemaw chungchâng min hrilh a. Chu mi chanchin ngun taka chhiarna chuan thu dik a hai lang ang.

Lalin Mitthi Ṭanpuina A Zawng

Israel hmâr lamah indona a awm a. Lal Saula leh a sipaite chuan Philistia sipai hlauhawm takte chu an hmachhawn a ni. Saula’n Philistia mite inkulh a hmuh chuan “a rilru a khur zawih zawih mai a.” Chutih lai chuan Saula chuan biakna dik a kalsan tawh a. Chuvângin, ṭanpui a dîlna chu Pathian Jehova’n a chhâng lo a ni. Saula chuan ṭanpuitu atân tunge a pûr tâk ang? Pathian zâwlnei Samuela lah a thi tawh si a.—1 Samuela 28:3, 5, 6.

Saula chuan Endor khuaa mitthi thlûk thiam a râwn ta a. ‘Samuela koh chhuahsak’ tûrin a ngên a ni. Ani chuan a koh chhuahsak ta mai a. Chu “Samuela” chuan Saula hnênah Philistia mite laka an tlâwm tûr thu leh indonaa a fapate nêna an thih tûr thu a hrilh a ni. (1 Samuela 28:7-19) Samuela chu mitthi zîng ata a lo tho leh tak tak tihna a ni em?

Han ngaihtuah teh. Bible chuan mi a thih chuan “a thawin a chhuahsan a, ani chu a leilungah a kîr leh a,” tiin a sawi a. (Sâm 146:4) Saula leh Samuela chuan Pathianin mitthi thlûk thiam râwn a khap tih an hre ve ve a. Saula phei chuan a hma lawkin ram chhûng aṭanga ramhuaizâwl leh mitthi thlûk thiam te hnawh chhuahnaah hma a lo hruai tawh lehnghâl!—Leviticus 19:31.

Heti hian han chhût ta i la, mi rinawm Samuela chu thlarau taksa puin la dam ni ta se, mitthi thlûk thiam kal tlanga Saula biain, Pathian dân a bawhchhe duh ang em? Pathian Jehova chuan Saula chu a be duh tawh lo a ni a. Mitthi thlûk thiam chuan Pathian Engkimtitheia chu mitthi tawh Samuela kal tlanga Saula be tûrin a nawr lui thei ang em? Thei lo vang. Chiang takin, he “Samuela” hi engti kawng mahin Pathian zâwlnei rinawm a ni thei lo. Chu chu thlarau—Samuela thi ta ang taka insiam ramhuai suaksual a ni.

Ramhuaiho chu mihringte awm ṭan tirh lama Pathian thuneihna laka hel vântirhkohte an ni a. (Genesis 6:1-4; Juda 6) Anni chuan mihringte dam laia an awm dân chu an hmu vek thei a; an ṭawng dân te, an lan dân te, leh chêtzia te an hre vek a. Bible-in dik lo a tih thilte chawi lâr chu an châkzâwng tak a ni. Chuvângin, Bible-in chutiang thlaraute nêna inkûngkaihna engmah nei lo tûra min vaukhân pawh hi a mak lo ve! (Deuteronomy 18:10-12) Chûng thlarau suaksualte chu tûn thleng hian an la phusa êm êm a ni.

Tûnah chuan mi tam takin an hmangaih thi tawhte aw “an hriat” leh “an hmuh hial” thu an sawi chhan chu kan hre thiam tawh ang a. Chûng thlarau suaksualte chuan ṭangkai hle anga lan châng pawh nei mah se, an thiltum ber chu mihringte bum hi a ni *. (Ephesi 6:12) Hei hi han ngaihtuah bawk teh: Pathian Jehova chu min ngaihsaktu hmangaihnaa khat a ni a. Mitthite chu khawi laiah emaw la nungin, an chhûngte leh ṭhiante rawn ṭanpui tak tak thei ni ta se, hmangaihnaa khat min Siamtu chuan anni biak chu a khapin, “thil tenawm” angin a sawi dâwn em ni? Sawi hauh lo vang. (1 Petera 5:7) Mitthite’n min ṭanpui theih si loh chuan, khawi aṭangin nge ṭanpuina rin tlâk chu kan dawn theih ang?

Mitthite leh Mi Nungdamte Tâna Ṭanpuina Dik Tak

Tûnah chuan mitthite’n mi nungdamte an ṭanpui theih lohzia kan hre tawh a. Mitthite ṭanpuina zawn chu a sâwt lo mai a ni lo; Pathian dân an bawhchhiat a, ramhuai thununna hnuaia min awmtîr theih avângin a hlauhawm êm êm zâwk a ni.

Bible chuan ṭanpuina ṭha ber lo Chhuahna chu min kawhhmuh a ni—min Siamtu Pathian Jehova chu. Ani chuan thihna ata min chhan chhuak thei a. (Sâm 33:19, 20) Tûn laiah pawh min ṭanpui tûrin a inpeih reng a ni. Ani chuan mitthi thlûk thiamte ang lo takin beiseina dik tak min pe a ni.

Atîra kan sawi tâk Tamba-a chuan mitthi thlûk thiamte pêk beiseina dik lo tak leh Pathian Jehova pêk beiseina dik tak danglamna chu a tawng a ni. Mitthi thlûk thiamte chuan an thlahtu thi tawhte hnêna a inthawi loh chuan a exam-naah a pass lo vang an ti a. Mahse, Tamba-a chuan Jehova Thuhretute nên Bible an zir ṭan a. Mitthi dinhmun dik tak chu hriain, an thlahtute anga changte chu tute nge an nih a hre chiang ta a ni. A nuin mitthi thlûk thiam râwn tûra a tur nasa hle chung pawhin, Tamba-a chuan a râwn duh lo va, “Ka pass loh chuan nakumah ṭha lehzualin ka zir mai ang,” tiin a hrilh a ni.

Eng nge a rah chhuah? An exam-naah chuan pakhatna a ni a. A nu chuan mak a ti hle a, mitthi thlûk thiamte chu a rin loh phah ta a, an thlahtu thi tate hnêna inthawi pawh a sawi ri leh ngai tawh lo. Tamba-a chuan Pathian Jehova’n ‘mi nungte tân mitthi râwn’ lo tûrin vaukhânna a pe tih a hria a ni. (Isaia 8:19) Bible a zirna chuan Tamba-a chu Pathian dân a ngainat chuan a hlawhtling ngei ang tih rinna a pe a ni.—Sâm 1:1-3.

A nih leh kan hmangaih thi tate chungchâng hi eng nge ni ve? An tân beisei tûr a awm ve em? Pathian Jehova chuan mi nungdamte mai bâkah thlâna awmte pawh ṭanpui a tiam a. Mitthite’n thiltihtheihna an neih lohzia a sawi hnua zâwlnei Isaia thusawi hi lo chhinchhiah teh. Isaia bung 26, châng 19-ah heti hian a sawi a ni: “I mitthite chu an nung leh ang a; . . . Vaivuta awmte u, harh ula, hlim takin zai rawh u,” tiin. Hrilh lâwk thu chuan “mitthite chu” an lo nung leh ang tih a sawi belh a ni.

Han ngaihtuah teh! Mitthi tawh tam tak chu an lo nung leh dâwn a nih chu! Bible chuan Pathian Jehova’n mitthite kaihthawhleh chu a “châk ngawih ngawih,” tih a târ lang a ni. (Joba 14:14, 15, New World Translation) Chu thutiam chu a thleng dik tak tak angem? Isua Krista chuan a thleng dik tak tak ang tih a rin êm avângin mitthite chu Pathian Jehova ngaih chuan mi nung ang an nih thu a sawi hial a ni.—Luka 20:37, 38.

Chutiang beiseina chu neih ve i duh em? * I duh chuan, Bible aṭangin hriatna dik neih chhunzawm zêl ang che. Chuti chuan, Pathian Jehova’n mi nungdamte leh mitthi tawhte a ṭanpui thei tih leh a thutiamte pawh “a rinawmin a dik” a ni tih i ring thei ang.—Thu Puan 21:4, 5. (w10-E 01/01)

[Footnote-te]

^ par. 2 A hming thlâk a ni.

^ par. 18 He mi chungchâng hriat belh nân, Spirits of the Dead—Can They Help You or Harm You? Do They Really Exist? tih brochure Jehova Thuhretute tihchhuah chu en rawh.

^ par. 26 Thawhlehna chungchânga Bible thutiamte hriat belh nân Jehova Thuhretute tihchhuah Bible Zirtîrna Dik Tak Chu Eng Nge Ni? tih lehkhabu bung 7-na en rawh.

[Phêk 3-naa thu lâk chhuah]

Kan hmangaih tak thi tate ngaih chu thil pângngai tak a ni

[Phêk 4-naa milem]

Zâwlnei Samuela chuan mitthi zîng ata lo tho lehin Lal Saula a bia em?