A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Thlarau leh Mo Chuan, ‘Lo Kal Rawh,’ An Ti”

“Thlarau leh Mo Chuan, ‘Lo Kal Rawh,’ An Ti”

“Thlarau leh Mo Chuan, ‘Lo Kal Rawh,’ An Ti”

“Thlarau leh mo chuan, ‘Lo kal rawh,’ an ti a. . . . Tuihâl apiang lo kal rawh se; a duh apiangin nunna tui hi a thlâwnin la rawh se.”—THUP. 22:17.

1, 2. Lalram chuan kan nunah eng hmun nge a chan ang a, engvângin nge?

LALRAM chuan kan nunah eng hmun nge a chan ang? Isua chuan a hnungzuitute chu Pathian ‘ram zawng hmasa’ tûrin a fuih a, chutianga an tih chuan Pathianin an mamawhte a pe dâwn tih a tiam a ni. (Mt. 6:25-33) Pathian ram chu sumdâwngtuin ‘a neih zawng zawng hralh a, a lei tâk,’ tuikeplung hlu tak nên a tehkhin a ni. (Mt. 13:45, 46) Lalram thu hrilh leh zirtîr siamna chu kan ngai pawimawh ber tûr a ni dâwn lâwm ni?

2 Thuziak hmasa pahniha kan hmuh tawh ang khân, rawngbâwlnaa huaisen taka thu kan hrilhna leh Pathian Thu thiam taka kan hmanna chu Pathian thlarauvin min kaihruai tih târ langtu a ni a. Chu thlarau chuan Lalram thu hrilh rawngbâwlnaa tel ziah tûrin min pui bawk. Chutiang a nih dân i lo en ang u.

Mi Zawng Zawng Tâna Sâwmna!

3. Mi tinte chu eng ang tui lama ‘lo kal’ tûrin nge sâwm an nih?

3 Sâwmna chu mihringte hnênah thlarau thianghlim hmanga tihchhuah a ni a. (Thu Puan 22:17 chhiar rawh.) Chu sâwmna chu ‘lo kal’ a, tui danglam bîk tak hmanga tuihâlna tireh tûra sâwmna a ni. Chu chu tui tak tak a ni lo. Tui tak tak chu nunna atâna thil pawimawh tak ni mah se, Isua’n tuichhunchhuah kianga Samari hmeichhia hnêna: “Tupawh an hnêna ka pêk tûr tui in apiang erawh chu kumkhuain an tuihâl lo vang, keiin an hnêna tui ka pêk tûr chu an kawchhûngah tui hna a lo awm ang a, chatuana nun thlengin a chik chho vang,” a tih khân tui chi dang daih a rilruah a awm a ni. (Joh. 4:14) Mihringte hnêna in tûra sâwm he tui danglam bîk tak hian chatuana nunna a pe a ni.

4. Engvângin nge nunna tui chu mamawh a nih a, chu tui chuan eng nge a entîr?

4 Mihring hmasa ber Adama’n a nupui Evi chu anmahni siamtu ngei—Pathian Jehova—laka thuâwih lohnaa a zawm khân, chu nunna tui chu mamawh ṭan a lo ni a. (Gen. 2:16, 17; 3:1-6) Adama’n ‘a kuta ban a, nunna thing rah chu lova ei a, kumkhuaa a nun loh’ nân nupa hmasa ber chu an huan ata hnawhchhuah an ni ta a ni. (Gen. 3:22) Adama chuan thlahtu a nih angin, mihring zawng zawngte hnênah thihna chu a hlân chhâwng ta a ni. (Rom 5:12) Nunna tui chuan thuâwih mihringte sualna leh thihna aṭanga an fihlîm a, lei Paradis-a nun ṭha famkim tâwp thei lo an neih theih nâna Pathian ruahmanna zawng zawng a entîr a. Chu ruahmanna chu Isua Krista tlanna inthâwina kal tlanga siam a ni.—Mt. 20:28; Joh. 3:16; 1 Joh. 4:9, 10.

5. Lo kal a, ‘nunna tui a thlâwna la’ tûra sâwmna tichhuaktu bul ber chu tunge ni? Hrilhfiah rawh.

5 Lo kal a, ‘nunna tui a thlâwna la’ tûra sâwmna tichhuaktu bul ber chu tunge ni? Krista Kum Sâng Rorêl chhûnga hmuh famkim tûr Isua kal tlanga pêk nunna atâna ruahmanna zawng zawng chu “nunna tui lui, krustal lung anga tle” tia sawi a ni. Chu lui chu “Pathian leh Berâm No lalṭhutphaha lo chhuak” anga hmuh a ni a. (Thup. 22:1) Chuvângin, nunna tui lo Chhuahna chu Nunna Petu Pathian Jehova a ni. (Sâm 36:9) Ani chu “Berâm No,” Isua Krista kal tlanga tui awmtîrtu chu a ni a. (Joh. 1:29) Chu entîr nei lui chu Adama thuâwih lohnain mihringte chunga thil ṭha lo a thlen zawng zawng sût leh nâna Pathian Jehova hmanrua a ni. Ni e, “Lo kal rawh,” tih sâwmna pe chhuaktu Bul Ber chu Pathian Jehova a ni.

6. “Nunna tui lui” chu engtik aṭangin nge a luan ṭan?

6 “Nunna tui” chu Krista Kum Sâng Rorêl chhûnga awmze famkim neia luang tûr ni chauh mah se, kum 1914-a “Berâm No” vân lalṭhutthlênga a ṭhutna ‘Lalpa ni’ a inṭan khân a luang ṭan tawh a ni. (Thup. 1:10) Chuvângin, chu mi hnu aṭang chuan nunna atâna ruahmanna ṭhenkhat chu hmuh theih a ni a. Bible thu kente hi ‘tui’ anga sawi a nih avângin, chûng ruahmanna chuan Pathian Thu, Bible nên inkûngkaihna a nei a ni. (Eph. 5:26) Lalram chanchin ṭha ngaihthlâkna leh chhân lêtna hmangin ‘nunna tui chu lâk’ theih a ni a, chutianga la tûra sâwmna chu mi zawng zawng hnêna pêk chhuah a ni. Mahse, Lalpa niah hian tute’n nge sâwmna pêk chhuahna hna chu thawk?

“Mo Chuan, ‘Lo Kal Rawh,’” A Ti

7. “Lalpa niah” chuan tute’n nge “lo kal” tûra sâwmna pe chhuak hmasa ber a, tute hnênah nge an pêk chhuah?

7 Mo pâwl—thlarauva hriak thih Kristiante—chu “lo kal rawh” tia sâwmna pe chhuak hmasa bertu an ni. Tute hnênah nge an pe chhuah? Mo chu amah leh amah, “Lo kal rawh,” tiin a insâwm lo. Chu sâwmna chu ‘Pathian Engkimtitheia ni ropuia indona’ neih zawh hnua he leia chatuan nun beiseitute hnênah an pe chhuak a ni.—Thu Puan 16:14, 16 chhiar rawh.

8. Hriak thih Kristiante chuan kum 1918 aṭang khân Pathian Jehova sâwmna chu an lo pe chhuak tawh tih engin nge târ lang?

8 Krista hnungzuitu hriak thihte chuan kum 1918 aṭang tawh khân, chu sâwmna chu an pe chhuak a. Chu mi kum chuan “Tûna Nung Mi Maktaduai Tam Takte Chuan Thihna An Tem Lo Vang,” tih thupui hmanga vântlâng thusawi chuan mi tam tak hnênah Armageddon indo zawha lei paradis-a nun beiseina a pe a ni. Kum 1922-a Cedar Point, Ohio, U.S.A. rama neih Bible Zirlaite inkhâwmpui chuan a ngaithlatute chu ‘Lal leh a lalram thu puang’ tûrin a fuih a. Chu fuihna chuan mo pâwla mi la bângte chu mi tam lehzual hnêna sâwmna pe chhuak tûrin a ṭanpui a ni. Kum 1929, March 15 chhuak Vênnainsâng-ah chuan Thu Puan 22:17 ṭanchhan, “Sâwmna Duhawm Tak” tih thupui hmanga thuziak a chuang a. Chu thuziakah chuan: “Bâwih rinawm la bângte chuan ‘Lo kal rawh’ tia sâwmna duhawm tak pêk chhuahnaah [Chungnungbera] chu an pui a. Chu sâwmna chu felna leh thutak ngainatute hnêna pêk chhuah tûr a ni a. Tûna pêk chhuah ngei tûr a ni,” tih hi a chuang tel a ni. Mo pâwl chuan chu sâwmna chu tûn thlengin a la pe chhuak reng a ni.

“A Hria Apiangin ‘Lo Kal Rawh,’ Ti Rawh Se”

9, 10. Engtin nge sâwmna hriate chu “Lo kal rawh” tia sâwmna pe chhuak ve lehchhâwng tûra fuih an nih?

9 “Lo kal” tûra sâwmna hriate chungchâng hi eng nge ni ve? Anni chu “Lo kal rawh,” tia sâwmna pe chhuak lehchhâwng tûra fuih an ni. Entîr nân, August 1, 1932, Vênnainsâng phêk 232-na chuan: “Hriak thihte chuan Lalram chanchin ṭha hrilhnaa tel tûr zawng zawngte chu fuih rawh se. Anni chu Lalpa thuchah puang chhuak tûrin Lalpa hriak thihte an nih kher a ngai lo. Jehova thuhretute tân chuan Armageddon-a dam khaw chhuak a, leia chatuan nunna chang tûrte hnêna nunna tui keng thei an ni tih han hriat tâk chu a thlamuanthlâk a ni,” tiin a sawi.

10 “Lo kal rawh,” ti ve tûra ngaithlatute mawhphurhna chu sawiin,Vênnainsâng August 15, 1934 chhuak phêk 249-na chuan: “Jonadaba pâwla mite chuan Jehova thuhretu hriak thih ni ve lo mah se, entîr nei Jehua pâwl—hriak thihte—nên thawk tlângin lalram thuchah an puang chhuak tûr a ni,” tiin a sawi. Kum 1935 chuan, Thu Puan 7:9-17-a târ lan “mipui tam tak” nihna chu hriat chian a lo ni ta a. Chu chuan Pathian sâwmna pêk chhuah hna chu nasa takin a tihmasâwn a ni. Chuta ṭang chuan, betu dik mipui tam tak—maktaduai sarih chuang lai—chuan chu sâwmna chu an chhâng lêt tawh a. Chu thuchah lâwm taka pawmtute chuan Pathian hnêna inpumpêkin, tuiah baptisma an chang a; tichuan, ‘lo kal a, nunna tui a thlâwna in ve’ tûra mi dangte sâwmnaah mo pâwl chu an ṭanpui a ni.

“Thlarau . . . Chuan, ‘Lo Kal Rawh,’” A Ti

11. C.E. kum zabi khatnaah khân engtin nge thlarau thianghlim chuan thu hrilh rawngbâwlna a ṭanpui?

11 Isua’n Nazaret khuaa inkhâwmna ina thu a hrilh laiin zâwlnei Isaia lehkha zial a phelh a, a chhiar a: “Riangvaite hnênah chanchin ṭha hril tûra mi ruat avângin Lalpa thlarau chu ka chungah a awm; ani chuan salte hnêna chhuahna thu leh, mitdelte hnêna mitvâr neih lehna thu sawi tûr te, tihduhdah tuar te chhuahtîrna tûr te, Lalpa lungawi kum thu sawi tûr tein, mi tîr a ni,” tiin. Chûng thute chu amahah inhmeh belin: “He Pathian Lehkha Thu hi vawiinah hian in hriatah a lo thleng ta,” tiin a sawi a ni. (Lk. 4:17-21) Isua chuan vâna a lâwn hmain a zirtîrte hnênah: “Thlarau thianghlim chu in chunga a lo thlen hunah thil tihtheihna in la nei ang; tichuan . . . kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang,” tiin a hrilh a. (Tirh. 1:8) Kum zabi khatnaah chuan thlarau thianghlim chuan thu hrilh rawngbâwlnaah chanvo pawimawh tak a chang a ni.

12. Engtin nge Pathian thlarau chuan tûn laia sâwmna pêk chhuahnaah min ṭanpui?

12 Engtin nge Pathian thlarau thianghlim chuan tûn laia mite hnêna sâwmna pêk chhuahnaah a ṭanpui? Pathian Jehova chu thlarau thianghlim lo chhuahna Hnâr a ni a. Ani chuan mo pâwlin a Thu, Bible an hriat thiam nâna an thinlung leh rilru hawnsak nân chu a thlarau chu a hmang a. Tin, chu chuan anni chu lei Paradis-a chatuana nun beiseina neitute hnêna sâwmna pe chhuak tûr leh Bible thutak hrilhfiah tûrin a tur a ni. A nih leh chûng sâwmna pawm a, Isua Krista zirtîrte lo ni a, mi dangte hnêna pe chhuak ve lehchhâwngtute chungchâng hi eng nge ni ve? Anni pawh thlarau chuan a ṭanpui a. Anni chuan ‘thlarau thianghlim hminga’ baptisma an chan avângin, thlarau thianghlim kaihhruaina nêna inmilin thil an ti a, a ṭanpuina an rinchhan a ni. (Mt. 28:19) Hriak thihte leh mipui tam tak pung zêlte thuchah puan chhuah pawh hi han ngaihtuah teh. Chu thuchah chu Pathian thlarau kaihhruaina hnuaia ziah Bible-a mi a ni. Chutiang chuan, sâwmna chu thlarau thianghlim hmanga pêk chhuah a ni a. A nihna takah chuan, keini hi chu thlarau chuan min kaihhruai a ni. Chu chuan eng ang takin nge sâwmna pêk chhuahna hnaa kan telna chu a nghawng ang?

Anni Chuan “Lo Kal Rawh,” An Ti

13. “Thlarau leh mo chuan, ‘Lo kal rawh,’ an ti reng a” tih hi eng tihna nge?

13 “Thlarau leh mo chuan, ‘Lo kal rawh,’” an tih hian, sâwmna chu vawikhat chauh an pe chhuak tihna a ni lo. Atîra ziakah chuan thiltih kal zêl sawina thu mal a tel a. Chuvângin, New World Translation-ah chuan: “Thlarau leh mo chuan, ‘Lo kal rawh’ an ti reng a,” tiin kan chhiar a ni. Chu chuan Pathian sâwmna chu tihchhuah reng a nihzia a târ lang a ni. A nih leh chu sâwmna hria a, pawmtute chungchâng eng nge ni ve? Anni pawhin mi dangte chu, “Lo kal rawh” tiin an sâwm ve a ni. Betu dik mipui tam takte chu “achhûn azânin [Pathian Jehova] biak inah chuan a rawng an bâwl ṭhîn” nia sawi an ni a. (Thup. 7:9, 15) Eng kawngin nge ‘achhûn azâna rawng an bâwl ṭhin’? Zâwlneinu upa tawh tak Anni leh tirhkoh Paula entîrna aṭangin ‘achhûn azâna rawngbâwl’ tih chu rawngbâwlnaa tel ziah leh theih tâwp chhuah tihna a nihzia a lang a ni.

14, 15. Engtin nge Daniela chuan Pathian biakna chu thlahthlam lo va neih ziah a pawimawhzia a lantîr?

14 Zâwlnei Daniela pawhin Pathian biakna thlahthlam lo va neih ziah a pawimawhzia a lantîr bawk a. (Daniela 6:4-10, 16, chhiar rawh.) Ani chuan a thlarau lam hun duan—“a hmâa a tih dân . . . ni khatah vawi thum” Pathian hnêna ṭawngṭai ṭhin—chu sakeibaknei pûka paih phahna tûr ni mah se, thla khat chhûng lek pawh a ti danglam lo. A thiltih chuan Pathian Jehova biak ziah aia thil pawimawh zâwk engmah a awm lohzia a thlîrtute hnênah a va hril chiang tak êm!—Mt. 5:16.

15 Daniela chu sakeibaknei pûka zan khat a awm hnu chuan lal chu chutah chuan a va kal a: “Aw, Daniel, Pathian nung chhiahhlawh, i Pathian, a rawng i bâwl fo ṭhina chuan sakeibaknei lak ata a chhan chhuak thei che em?” tiin ṭah awin a au va. Daniela chuan: “Aw, lalber, kumkhuain dam ang che; ka Pathian chuan a vântirhkoh a rawn tîr a, sakeibaknei kâte a tichîp a, engmah mi tina lo ve; a mithmuhah chuan sawisêl bovin ka awm a; tin, i chungah pawh aw lalber, pawi engmah ka khawih lo ve,” tiin a lo chhâng thuai a ni. Pathian Jehova chuan Daniela chu a rawng a bâwl ‘fo ṭhin,’ a nih loh leh a bâwl ziah ṭhin avângin mal a sâwm a ni.—Dan. 6:19-22.

16. Daniela entawn tûr siam chuan rawngbâwlnaa kan telna chungchângah eng zawhna nge min inzawhtîr ang?

16 Daniela chuan a thlarau lam hun duan ngaihthah ai chuan thih a thlang zâwk a ni. Keini eng nge kan an ve? Eng ang inpêkna nge kan neih ve? Pathian Ram chanchin ṭha hrilh ziah tûra inpêkna siam chu kan inhuam em? Dik takin, mi dangte hnêna Pathian Jehova chungchâng sawi miah lovin thla khat pawh kan liamtîr tûr a ni lo. A theih phawt chuan, chawlhkâr tina rawngbâwlnaa tel ziah chu kan tum tlat tûr a ni lâwm ni? Taksa lama harsatna kan neih avânga thla khata minute 15 chauh thu kan hrilh thei a nih pawhin kan report tho tûr a ni. Eng nge a chhan? A chhan chu thlarau leh mo ruala mi dangte, “Lo kal rawh,” tia sâwm ve reng kan châk vâng a ni. Ni e, Lalram thuchhuahtu ni reng tûrin kan tih theih apiang tih chu kan duh a ni.

17. Pathian Jehova sâwmna pe chhuak tûrin eng ang hun remchângte nge kan hmaih loh vang?

17 Pathian Jehova sâwmna chu vântlâng rawngbâwlna atâna kan hun ruatah chauh ni lo, kan hun remchâng neih apiangah pêk chhuah kan tum tûr a ni. Hun dang dang, kan bazarna-ah te, zinnaah te, chawlh hmannaah te, hna thawhnaah te, a nih loh leh school-ahte pawh tuihâlte ‘lo kal a, nunna tui a thlawna la’ tûra sâwm chu chanvo ropui a va ni êm! Thu neitute’n kan thu hrilh rawngbâwlna an khuahkhirh pawhin remhre takin kan chhunzawm zêl a—chu chu vawi khata in tlêm tê chauh thawka hmun danga insawn zêlin emaw, tawn chawpa thu hrilhna nei tam lehzualin emaw kan ti thei a ni.

“Lo Kal Rawh,” Ti Rawh

18, 19. Engtin nge Pathian hnathawhpui nih theihna chanvo i hlutzia i lantîr theih?

18 Thlarau leh mo chuan kum sawmkaw chuang zet chu nunna tui in duh apiangte hnênah, “Lo kal rawh,” an ti tawh a. An sâwmna phûrawm tak chu i hre ve tawh em? I hre ve a nih chuan mi dangte pawh sâwm ve lehchhâwng tûra ngen i ni.

19 Pathian Jehova sâwmna duhawm tak chu pêk chhuah a nih chen tûr kan hre lo va; mahse, mi dangte “Lo kal rawh,” tia sâwmna hmanga kan chhân lêtna chuan Pathian hnathawhpuite min nihtîr a ni. (1 Kor. 3:6, 9) Chanvo hlu a va ni tak êm! Chu chanvo chu kan hlutzia lantîr ila, thu hrilhnaa tel ziahin, “faka inthawina hi Pathian hnênah i hlan fo vang u.” (Heb. 13:15) Mo pâwl rualin, keini lei lam beiseina neitute hian mi dangte hnênah, “Lo kal rawh,” ti ve reng ang u. Mi tam lehzualte chuan nunna tui hi athlâwnin la mawlh rawh se! (w10-E 02/15)

Eng Nge Kan Zir?

• “Lo kal” tûr sâwmna chu tute hnêna pêk chhuah nge a nih?

• Engvângin nge “lo kal” tûra sâwmna lo chhuahna bul ber chu Pathian Jehova a ni kan tih theih?

• “Lo kal” tûra sâwmna pêk chhuahnaah thlarau thianghlimin eng chanvo nge a chan?

• Engvângin nge rawngbâwlnaa tel ziah chu kan tum tlat ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 24-naa chart/milemte]

(A lan dân tûr dik tak hriat nân, a lehkhabu en rawh)

“Lo Kal Rawh,” Ti Reng Rawh

1914

Thuchhuahtu 5,100

1918

Mi tam tak chu lei Paradis-ah an nung ang

1922

“Lal leh a lalram chu puang rawh u, puang rawh u, puang rawh u”

1929

Hriak thih rinawm a la bângte chuan, “Lo kal rawh,” an ti

1932

“Lo kal rawh,” ti thei tûra sâwmna chu hriak thihte hnênah chauh pêk a ni lo

1934

Jonadaba pâwl chu thu hril tûra sâwm an ni

1935

“Mipui tam tak” nihna hriat a ni

2009

Thuchhuahtu 7,313,173 an awm