A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Khawngaihna Tel Ṭawngkam Chuan Inlaichînna Ṭha A Awmtir

Khawngaihna Tel Ṭawngkam Chuan Inlaichînna Ṭha A Awmtir

Khawngaihna Tel Ṭawngkam Chuan Inlaichînna Ṭha A Awmtir

“In ṭawngka chhuak chu . . . khawngaihna tel ni fo rawh se.”—KOL. 4:6.

1, 2. Unaupa pakhatin khawngaihna tel ṭawngkam a hman chuan eng rah ṭha nge a chhuah?

UNAUPA pakhat chuan heti hian a sawi a ni: “In tin ka kal laia ka tawh pa pakhat chuan a thinur êm avânga taksa pum khûr hlawk hlawk khawpa ângin min hau hrep mai a. Bible aṭangin dam taka chhûtpui ka tum a; mahse, a thinur chu a zual sauh va. A nupui leh a fate pawhin min rawn ânkhum ve tâkah chuan, kalsan mai a ngai tih ka hria a. An hnênah chuan inrem taka va lêng lût ka nih ang bawka inrem taka inṭhen ka duh thu ka hrilh a. Hmangaihna te, thuhnuairawlhna te, insûm theihna te, leh remna te chungchâng inziakna Galatia 5:22 leh 23 chu ka hmuhtîr hnuah chuan ka kalsan ta a.

2 “A hnua an kawngpui lehlama inte ka va tlawh lai chuan, an in kawt step-a an chhûngkuaa an ṭhu lai chu ka va hmu thei a. Anni chuan min rawn ko va. ‘Eng tak min hrilh leh ang maw?’ tiin ka inngaihtuah a. Chu pa chuan no tung liana a tui vâwt ken chu min intîr a. A hawihhâwm loh avânga ngaihdam min dîl pah chuan ka rinna nghet tak avângin min fak bawk a. Kan inṭha ṭhen ta a ni,” tiin.

3. Engvângin nge mi dangte tihthinura kan awm loh vang?

3 Tûn lai buaina khawvêlah hian, rawngbâwlna pawh tiamin, thinur hmang mite tawn chu pumpelh theih a ni lo fo va. Chutianga kan tawh hun chuan ‘thuhnuairawlhna leh ṭih dêkna,’ a nih loh leh mite zahna thûk tak kan lantîr a pawimawh hle. (1 Pet. 3:15) A chunga a chanchin kan sawi tâk unaupa chuan in neitu thinurna leh ngilneih lohna chu thinur phah nân hmang ta sela chuan, chu pa rilru put hmang chu tûn angin a inthlâk danglam lo vang a; a thin a ur zual sauh zâwk pawh a ni thei. Mahse, unaupa chuan mahni inthunun a, khawngaihna tel ṭawngkam a hman avângin thil ṭha a rah chhuak ta a ni.

Engin Nge Khawngaihna Tel Ṭawngkam Nihtîr?

4. Engvângin nge khawngaihna tel ṭawngkam hman a pawimawh?

4 Chhûngkaw zînga mite pawh tiamin, kohhran chhûng emaw, pâwn emawa awmte nêna kan indâwr tawn hian, tirhkoh Paula thurâwn: “In ṭawngka chhuak chu, chia al, khawngaihna tel ni fo rawh se,” tih chu zawm a pawimawh hle. (Kol. 4:6) Chutiang ṭawngkam duhawm leh ṭha chu inbiakpawhna ṭha leh remna neih nân a pawimawh hle a ni.

5. Inbiakpawhna ṭha tih chu eng tihna nge a nih loh? Entîrna pe rawh.

5 Inbiakpawhna ṭha tih chu thil ngaihtuah leh vei zâwng apiangte sawi chhuah nghâl vek hi a ni lo va, a bîk takin lungnih lohna neih laiin a ni lo lehzual a ni. Bible chuan thinurna thunun hauh lova lantîr chu chakna ni lovin, chak lohna hriltu a ni zâwk tih a târ lang. (Thufingte 25:28; 29:11 chhiar rawh.) Mosia—mi nungdam tawh zînga “zaidam lâwtlak”—chuan ṭum khat chu Israel hnam helna avângin a thinur a insûm zo lo va, Pathian a chawimawi lo a ni. Mosia chuan a ngaih dân chu chiang takin sawi mah se, Pathian Jehova chuan a lâwm chuang lo. Israelte kum 40 chhûng a hruai hnuah, Ram Tiama anmahni hruai luh theihna chanvo chu a chân a ni.—Num. 12:3; 20:10, 12; Sâm 106:32.

6. Thusawinaa remhriatna hmang tih chu eng tihna nge?

6 Bible chuan thu kan sawi laia insûm leh remhriatna hman a sawi mawi a. “Thu tam takah chuan bawhchhiatna a awm ṭhîn a, a kâ sûm thei mi erawh chuan fing takin a ti ṭhîn.” (Thuf. 10:19; 17:27) Chuti chung pawhin, remhria tih chu ngaih dân sawi chhuah ngai loh tûr tihna a ni lo. A awmzia chu “khawngaihna tel” ṭawngkam hman, mi dang tihnat nân ni lova tihdam nâna lei hman hi a ni.—Thufingte 12:18; 18:21 chhiar rawh.

“Ngawih Hun A Awm A, Ṭawng Hun A Awm”

7. Eng ṭawngkamte nge kan hman loh vang a, engvângin nge?

7 Hnathawhpuite emaw, rawngbâwlnaa kan mi tawhte emaw nêna kan inbiak huna khawngaihna tel ṭawngkam hman leh insûm a ngai ang bawkin, kohhranah leh inah pawh a ngai tho va. A sawhkhâwk tûr pawh dâwn lova thinurna hrîkthlâk chuan keimahni leh mi dangte thlarau lam, rilru lam, leh tisa lam hrisêlna a khawih pawi hle thei a ni. (Thuf. 18:6, 7) Thinurna—kan ṭhat famkim lohna târ lanna—chu thunun a ngai a. Sawi chhiatna te, nuihzatna te, hmuhsitna te, leh huatna nêna inpawlh thinrimna te hi a dik lo. (Kol. 3:8; Jak. 1:20) Chûng chuan mi dangte leh Pathian Jehova nêna inlaichînna hlu tak chu an tichhe thei a ni. Isua chuan heti hian a zirtîr a: “Tupawh unau chunga . . . thinur apiang chu rorêlna hmâah a ding ang. Tin, tupawh a unau, ‘mi chhawih pa,’ ti apiang chu, Sanhedrin hmâah a ding ang a, tupawh ‘mi â pa,’ ti apiang chuan Gehena mei a hmachhawn ang,” tiin.—Mt. 5:22, Baptist Mid-Missions’ Translation.

8. Eng hunah nge kan lungnih lohna chu kan sawi chhuah ang a, engtîn nge kan sawi chhuah ang?

8 Mahse, thil ṭhenkhat chungchângah chuan tlang taka inbiakpawh chu a ṭha ber niin kan hre mai thei. Unau tuemaw thiltih emaw, ṭawngkam emaw chuan i rilru a tihbuai hle a, i theihnghilh thei lo a nih chuan, i thinurna chu pai reng suh ang che. (Thuf. 19:11) Mi tuemawin a tihthinur che chuan, inthunun hrâm hrâm la, dinhmun chingfel tûra hma lâk ngai apiang la ang che. Paula chuan: “In thinur chu niin tlâkpui suh se,” tiin a ziak a ni. Harsatna chuan i rilru a la tihbuai reng avângin, hun remchângah ngilnei takin sawifel ang che. (Ephesi 4:26, 27, 31, 32 chhiar rawh.) I harsatna chungchâng chu tlang tak leh dam takin sawipui la, inrem duhna nei reng chungin titipui ang che.—Lev. 19:17; Mt. 18:15.

9. Engvângin nge mi dang kan biak hmain kan rilru kan thunun ang?

9 Chutianga sawipui nân chuan hun remchâng ṭha chu i thlang tûr a ni ngei mai. “Ngawih hun a awm a, ṭawng hun a awm” si a. (Thur. 3:1, 7) Chu bâkah, “mi fel thinlung chuan ngun takin a chhâng” ṭhîn a ni. (Thuf. 15:28) Chutianga ti tûr chuan buaina sawi chhuah hun tûr nghah rih pawh a tel thei ngei ang. Mi thinur lai va biakna chuan dinhmun a tikhirh zual thei a; rei tak nghah lah a finthlâk hek lo.

Khawngaihna Thiltih Chuan Inlaichînna Ṭha A Awmtîr

10. Engtin nge khawngaihna thiltih chuan inlaichînna a tih ṭhat chhoh theih?

10 Khawngaihna tel ṭawngkam leh inbiakpawhna ṭha chuan inlaichînna muanawm tak siam tûr leh nei reng tûrin min ṭanpui a. A nihna takah chuan, mi dangte nêna kan inlaichînna a ṭhatna tûra tih theih ang ang kan tihna chuan anmahni nêna kan inbiakpawhna a tiṭha chho thei a ni. Mi dangte tâna khawngaihna thiltih tih tak zeta hma laa tihna—ṭanpui theihna hun remchâng zawn te, rilru ṭha tak pua thilpêk pêk te, khualchhawn thiamna lantîr te—chuan inbiakpawhna ṭha a awmtîr thei a. Chu chuan mi chungah ‘meiling a chhêk khâwm’ thei hial a, a mize ṭhate lo lan chhuahtîrin, buaina chu inpawh taka sawi rem a tiawlsam zual thei a ni.—Rom 12:20, 21.

11. Engtin nge Jakoba’n Esauva nêna an inlaichînna siam ṭha tûrin hma a lâk a, chu chuan eng nge a rah chhuah?

11 Thlahtu Jakoba chuan chutiang a nihzia chu a hre thiam a. A phîrpui Esauva chu a chunga a thinur hle avângin a thah mai hlauvin a tlân chhe hial a nih kha. Kum tam tak a liam hnu chuan Jakoba chu a lo kîr leh a. Esauva chu amah hmu tûrin a mi 400 nên an lo thawk chhuak a. Jakoba chuan Pathian Jehova ṭanpuina a dîl hnuah, Esauva nêna an intawh hmain ran rualte a thawn hmasa ta a ni. A thilpêk chuan a tum a hlen ta. An inhmuh meuh chuan Esauva rilru put hmang chu a lo inthlâk hman der tawh a, a tlân a, Jakoba chu ir chuktuah meuhvin a pawm ta vawng vawng mai a ni.—Gen. 27:41-44; 32:6, 11, 13-15; 33:4, 10.

Khawngaihna Tel Ṭawngkamin Mi Dangte Fuih Rawh

12. Engvângin nge kan unaute lakah khawngaihna tel ṭawngkam kan hman ang?

12 Kristiante chuan mihringte rawng bâwl lovin Pathian rawng an bâwl zâwk a. Chuti chung pawhin, mi dangte lawm hlawh nih chu kan duh ṭheuh a ni. Khawngaihna tel ṭawngkam chuan kan unaute ritphurh chu a tizâng thei a. Insawisêl chiamna erawh chuan chûng phurritte chu a tizual theiin, mi ṭhenkhat tân phei chuan Pathian Jehova duhsakna hloh ta ang hiala inngaihna a neihtîr thei a ni. Chuvângin, ‘a ṭulzia ang zêla siam ṭha tûrin thu ṭha apiang sawi ila, a ngaithlatu tân khawngaihna a lo nih theih nân’ mi dangte tichak thei tûr zâwng thute tih tak zeta sawiin i inbe ṭhîn ang u.—Eph. 4:29.

13. Upate chuan (a) zilhna an pêk hunah (b) leh lehkha thawn an ziah hunah eng nge an hriat reng ang?

13 A bîk takin, upate chuan ‘nunnêmna’ lantîrin, berâmte chu dimdâwih takin an enkawl tûr a ni a. (1 Thes. 2:7, 8) Zilhna an pêk a ngaih hunah pawh ‘thuhnuairawlh taka’ tih chu an tum tlat tûr a ni a, “do tûra insiamte” an zilh hunah pawh an tum tlat tho tûr a ni. (2 Tim. 2:24, 25) Chu bâkah, upate chuan kohhran danga upate emaw, branch office emaw hnêna lehkha an thawn hunah pawh khawngaihna tel ṭawngkam an hmang tûr a ni bawk. Matthaia 7:12 thu nêna inremin, ngilnei tak leh remhre tak an ni tûr a ni.

Chhûngkuaa Khawngaihna Tel Ṭawngkam Hman

14. Paula’n pasalte hnênah eng fuihna nge a pêk a, engvângin nge a pêk?

14 Kan ṭawngkam te, hmêl lan dân te, leh taksa chêt vêl dânte hian kan rin phâk bâkin mi dangte chungah nghawng a nei thei a. Entîr nân, mipa ṭhenkhat chuan an ṭawngkamin hmeichhiate rilru a tihnat theih dân chu an hre thiam chiah lo mai thei. Unaunu pakhat chuan, “Ka pasalin thinur taka min vin hian ka hlau thei lutuk,” tiin a sawi. Ṭawngkam vîn tak chuan mipate aiin hmeichhiate rilru a dêng na zâwk thei a, an rilruah a châm reng thei a ni. (Lk. 2:19) A bîk takin an hmangaih takte leh zahna lantîr an duh takte’n an vin hian chutiang chu a ni duh lehzual ṭhîn. Paula chuan pasalte chu heti hian a fuih a ni: “Pasalte u, in nupuite hmangaih ula, an lakah vîn suh u,” tiin.—Kol. 3:19.

15. Pasalin dimdâwih taka a nupui a cheibâwl chhan tûr entîrna pein hrilhfiah rawh.

15 He mi chungchângah hian nupui rei tak nei tawh unaupa pakhat chuan pasalin a nupui “bêl keh awl zâwk” anga a cheibâwl chhan tûr a sawifiah a. “Pangpâr khawina bêl keh awlsam tak leh man to tak i ken hian i chelh nghet lutuk tûr a ni lo, a nih loh chuan a keh mai dâwn si a. Siam ṭhat a nih hnuah pawh, a khi lai chu hmuh theihin a awm reng ṭhîn. Chutiang bawkin, pasalin a nupui laka ṭawngkam na tak a hman chuan a rilru a tina hle thei a. Chu chuan an inlaichînna a tichhe hlen thei a ni,” tiin a sawi.—1 Petera 3:7 chhiar rawh.

16. Engtin nge nupuite chuan in an sak?

16 Mipate pawh an nupuite leh mi dangte ṭawngkamin a tichak theiin, a tilunghnual thei bawk a. Pasalin a ‘rin’ êm êm “nupui remhria” chuan a pasal laka a beisei leh a duh ang bawkin, a pasal rilru vei zâwng chu a ngai pawimawh a ni. (Thuf. 19:14; 31:11) Dik takin, nupui chuan a ṭha zâwng emaw, a chhe zâwng emawin chhûngkuaah nghawng engemaw chen a nei thei a ni. “Hmeichhe fing zawng zawngin in an sa a, a â erawh chuan anmahni kut ngeiin an ṭhiat ṭhîn.”—Thuf. 14:1.

17. (a) Engtin nge naupangte’n an nu leh pate an biak ang? (b) Engtin nge upa zâwkte’n naupang zâwkte an biak ang a, engvângin nge?

17 Nu leh pa leh fate inkârah pawh khawngaihna tel ṭawngkam hman tûr a ni bawk. (Mt. 15:4) Naupangte kan biak hunah, ngaihsak thiamna chuan anmahni ‘tithinur lo tûrin’ min ṭanpui ang. (Kol. 3:21; Eph. 6:4) Naupangte chu thunun an ngai a nih pawhin, nu leh pa leh upate chuan an phu tâwk ang zahna lantîr chungin an ti tûr a ni a. Chutiang kawng chuan, upa zâwkte chuan naupang zâwkte tân an nun kawngte siam ṭhat leh Pathian nêna an inlaichînna neih reng an tiawlsam sawt a ni. Chutianga tih chu an laka beisei bo anga lan ai chuan a ṭha zâwk hle, chutianga lanna chuan beisei bo nia inhriatna a neihtîr thei si a. Naupangte chuan zilhna an dawn zawng zawngte chu an hre reng tawh lo mai thei a, mahse, mi dangin an biak dân chu an hre reng ang.

Thinlung Aṭangin Thil Ṭha Sawi Rawh

18. Engtin nge kan thinlung ata thinurna kan paih bo theih ang?

18 Thinurna thunun tih chu hmêl dam tak put mai a ni lo. Kan tum chu thinurna lantîr loh mai a ni tûr a ni lo va. Chhûng lama nasa taka thinur reng si a, pâwn lama dam hmêl tak put tumna chuan mi chu a delh rit thei hle a ni. Chutianga awm tum chu motor break leh a tihchakna (accelerator) rah kawp ang mai a ni ang. Chu chu motor tân a ṭha lovin, a chhiat phah thei a ni. Chuvângin thinurna pai renga a hnua puahkehtîr chu pumpelh ang che. Thinlunga thinurna paihbo thei tûrin Pathian Jehova ṭanpuina dîl rawh. Pathian Jehova thlarau chuan i thinlung leh rilru chu a duhzâwng mil tûrin siam thar rawh se.—Rom 12:2; Ephesi 4:23, 24 chhiar rawh.

19. Engin nge thinur taka inchal tauhna min pumpelhtîr thei?

19 I thinurna thunun tûrin hma la rawh. Dinhmun khirh taka i awm a, i thin a ur chho telh telh tih i inhriat chuan i thinur tihdaih nân chu mi hmun kalsan rih chu a ṭangkai thei a ni. (Thuf. 17:14) I mi biaka chu a thinur ṭan ta mai a nih chuan, khawngaihna tel ṭawngkama be tûrin ṭan la lehzual ang che. “Chhânna nêmin thinur a tikiang ṭhîn a, ṭawng huatthlala erawh chuan thinur a chawk tho ṭhîn,” tih hi hre reng rawh. (Thuf. 15:1) Aw nêm taka sawi chhuah pawh ni se, ṭawngkam na tak emaw, chaltlai tak emaw chuan buaina a tizual ang. (Thuf. 26:21) Chuvângin, dinhmun engemaw avânga insûm theihna neih a harsat hunah ‘thusawi chuh lo la, thin tinel zâwk’ ang che. Thil ṭha lo sawi lo va, thil ṭha i sawi theih nân Pathian thlarau ṭanpuina dîl ang che.—Jak. 1:19.

Thinlung Aṭangin Ngaidam Rawh

20, 21. Engin nge mi dangte ngaidam tûra min ṭanpui thei a, engvângin nge kan ngaihdam ang?

20 Sawisêl bova lei thunun thei tumah kan awm lo hi a lungchhiatthlâk hle. (Jak. 3:2) Chhûngkaw zînga mite leh kan thlarau lam unau duh takte chuan theih tâwp an chhuah reng chung pawhin min tilungngai a, min tithinur thei thute an chhâk chhuak palh thei a. An thusawite thinur nâna lâk nghâl mai ai chuan, an sawi chhan chu dawhthei takin ngaihtuah ang che. (Thuhriltu 7:8, 9 chhiar rawh.) Anni chuan rilru hahna, hlauhna, dam lohna, a nih loh leh chhûng lam emaw, pâwn lam emaw aṭanga harsatna an tâwk em?

21 Chûng thilte chuan thinura ân chhuah chu thiam a chantîr chuang lo. Mahse, a chhan leh vângte lo hriatthiamna chuan mite’n an sawi loh tûr leh an tih loh tûrte sawi leh tih châng an neih chhan hre thiam tûra min ṭanpui bâkah, anmahni ngaidam tûrin min chêttîr thei a ni. Kan za hian mi dangte tinatu thu sawi châng leh thil tih châng kan nei ṭheuh va, mi dangin khawngaihna nêna min ngaihdam kan beisei a ni. (Thur. 7:21, 22) Isua chuan Pathian ngaihdamna dawng tûr chuan keini pawhin mi dangte kan ngaihdam ve ngei a ngai tih a sawi. (Mt. 6:14, 15; 18:21, 22, 35) Chuvângin, ngaihdam dîl kan peihin, ngaihdam pawh kan peih bawk tûr a ni; chutiang chuan chhûngkuaah leh kohhranah hmangaihna—“phuar famkimna”—chu kan nei reng ang.—Kol. 3:14.

22. Engvângin nge khawngaihna tel ṭawngkam hmang tûra ṭan lâk chu manhla tak a nih?

22 He thinurna khawvêl tâwpna kan hnaih telh telh hian, hlimna leh inpumkhatna neih reng chu a harsa lehzual dâwn a. Pathian Thua thu bul chhawr tlâk takte nunpuina chuan kan lei chu thil ṭha lo ni lova, thil ṭha tih nâna hmang tûrin min ṭanpui ang. Kohhranah leh chhûngkuaah inlaichînna muanawm zâwk kan nei ang a; tin, kan entawn tûr siam chuan “remna Pathian,” Jehova chungchâng mi dangte hriattîr theihna hun remchâng ṭha tak min pe ang.—Rom 15:33. (w10-E 06/15)

Kan Hrilhfiah Thei Em?

• Engvângin nge buaina sawiho nâna hun remchâng ṭha thlan chu a pawimawh?

• Engvângin nge chhûngkaw zînga mite chu “khawngaihna tel” ṭawngkama an inbiak tawn ṭheuh vang?

• Engtin nge mi dangte tina thei thil sawi chu kan pumpelh theih?

• Engin nge ngaihdam peih tak ni tûrin min ṭanpui thei?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 25-naa milemte]

I thinur a daih hnuah biak theihna hun ṭha zawng rawh

[Phêk 27-naa milem]

Pasal chuan a nupui chu zaidam takin a be ṭhîn tûr a ni