A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Pathianin Min Hmangaihzia Fak Tlakin A Lantir

Pathianin Min Hmangaihzia Fak Tlakin A Lantir

Pathianin Min Hmangaihzia Fak Tlâkin A Lantîr

“Khawngaihna chuan felnain chatuan nun channa khawp hialin . . . ro a rêl [ang].”—ROM 5:21.

1, 2. Eng thilpêk nge mite’n an hlut a, mahse thilpêk pahnihte zîngah khawi nge hlu zâwk?

AUSTRALIA ram, Melbourne University-a professor pakhat chuan Rom Lalram dânte chu a hnua mihringte hmasâwn nâna thilpêk hlu leh daih rei tak niin a sawi a. Mahse, Bible chuan Pathianin chu aia thilpêk duhawm zâwk leh hlu zâwk daih min pe tih a sawi. Chu thilthlâwnpêk chu Pathian duhsakna te, a mit hmuha mi fel nih theihna te, leh chhandamna leh chatuana nun beiseinate neih theihna a ni.

2 Pathianin he thilthlâwnpêk hmuh theiha a siam dânah chuan a dân [a nih loh leh, “a rorêl dikna”] a tel tih theih a ni a. Rom bung 5-naah, tirhkoh Paula chuan chu mi chungchâng chu chipchiar takin a sawi lo. Chutih ahnêkin, he thutiam phûrawm tak hian a ṭan zâwk a ni: “Rinna avânga thiam changa awmin, kan Lalpa Isua Krista avângin Pathian nên inremin i awm ang u,” tiin. Pathian thilthlâwnpêk dawngtute chu amah hmangaih lêt tûra chêttîrin an awm a. Paula pawh chûng zînga mi a ni. Ani chuan: ‘Thlarau thianghlim kan hnêna min pêk khân Pathian hmangaihna chu kan thinlungah a leih tawh,’ tiin a ziak a ni.—Rom 5:1, 5.

3. Eng ang zawhnate nge lo chhuak?

3 Mahse, engvângin nge he thilthlâwnpêk duhawm tak hi pêk a ngaih? Engtin nge Pathianin he thilthlâwnpêk hi dikna leh mi zawng zawng ṭangkaipui theih tûr zâwnga a pêk theih? Chu thilthlâwnpêk dawng thei tûrin mite tân eng nge tih ngai? A chhânna lungâwithlâk takte zawng chhuakin, chûng chuan Pathian hmangaihna uar taka a lantîr dân i lo en ang u.

Pathian Hmangaihna leh Sual Inkalhna

4, 5. (a) Eng kawng ropui takin nge Jehova chuan a hmangaihna a târ lan? (b) Eng hriatnain nge Rom 5:12 thu min hriat thiamtîr?

4 Pathian Jehova chuan a hmangaihna nasa tak avângin a Fapa mal neih chhun chu mihringte ṭanpui tûrin a rawn tîr a. Chu mi chungchângah Paula chuan heti hian a sawi a ni: “Pathian chuan a mi hmangaihna chu fak tlâkin a lantîr a, mi sualte kan la nih laia Krista kan aia a thih avâng khân,” tiin. (Rom 5:8) Heta lang thu pakhat: “Mi sualte kan la nih laia,” tih hi han ngaihtuah teh. Kan vai hian mi sual kan lo nih dân kan hriat ṭheuh a ngai a ni.

5 Paula chuan: “Mi pakhat avângin sual khawvêlah a lût a, sual avângin thihna a lût bawk a, chutiang bawkin mi zawng zawngin thil an lo tihsual avângin thihnain mi zawng zawng a fan chhuak ta a,” tiin a sawi ṭan a. (Rom 5:12) Pathianin mihring nun inṭan dân ziaka a lo chhinchhiah avângin he thu hi kan hre thiam thei a ni. Jehova chuan mi pahnih, Adama leh Evi a siam a. Siamtu a ṭhat famkim avângin, chûng mihring hmasa, min thlahtute chu an ṭha famkim a ni. Pathian chuan kaihhruaina thupêk pakhat a siam a, chu mi bawhchhiat man chu thihna a ni dâwn tih a hrilh bawk. (Gen. 2:17) Amaherawhchu, chhiatna kawng thlangin Pathian kaihhruaina inâwm tak chu an bawhchhia a, chutiang chuan Dân Petu leh Chungnungber a nihna chu an hnâwl a ni.—Deut. 32:4, 5.

6. (a) Engvângin nge Adama thlahte chu Pathianin Mosia Dân a pêk hma leh a pêk hnu lama an thih ve ve? (b) Sual rochun chu eng nêna tehkhin theih nge a nih?

6 Adama chuan thil sual a tih hnuah chauh fa a neih avângin an zaa hnênah sual leh a sawhkhâwkte chu a hlân chhâwng a ni. A thlahte chuan Adama angin Pathian dân chu an bawhchhe lo ngei mai a, chuvângin amah anga sual neia ngaih an ni lo va; dân thupêk lah pêk an la ni hek lo. (Gen. 2:17) Chuti chung pawhin, Adama thlahte chuan sual an rochung a. Chuvângin, Pathianin Israelte hnêna sual nei an nihzia chiang taka târ langtu dân thupêk a pêk thlengin sual leh thihna chuan an chungah ro a rêl a ni. (Rom 5:13, 14 chhiar rawh.) Sual rochun sawhkhâwk chu nu leh pate hnên aṭanga kan neih natna engemaw tak nên tehkhin theih a ni ang. Chhûngkaw zînga naupang ṭhenkhatin chu natna chu an vei laiin, fate zawng zawng chuan an vei vek kher lo thei a. Mahse, sual chu chutiang a ni ve lo. Adama hnên aṭangin sual kan rochun ṭheuh va, a thu hnuaiah kan awm vek a ni. Chu dinhmun hlauhawm tak chu hneh theih a ni ngai ang em?

Isua Krista Kal Tlanga Pathian Thil Min Pêk

7, 8. Engtin nge mi ṭha famkim pahnih nun dân chuan rah inang lo tak a chhuah?

7 Jehova chuan hmangaih takin kan rochun sualna hmachhawn theih dân tûr a siam a. Paula’n chu chu a hnua mi ṭha famkim dang—Adama pahnihna tih theih tûr—hmanga siam a nihzia a hrilhfiah a ni. (1 Kor. 15:45) Mahse, mi ṭha famkim pahnihte nun dân chuan rah inang lo tak a chhuah a ni. Engtin nge a chhuah?—Rom 5:15, 16 chhiar rawh.

8 Paula chuan: “Thilthlâwnpêk chu sualna nên a inang lo,” tiin a ziak a. Chu sual chu Adama tih a ni a, a phu ang ngeiin a chungthu rêl a ni ta bawk a—a thi ta a ni. Mahse, amah chauh a thi lo. “[Chu] mi pakhat sual avâng mah khân mi tam tak chu an thih si chuan,” tih kan chhiar a ni. A phu anga Adama chunga rorêlna chuan keini pawh tiamin a thlah ṭha famkim lo zawng zawngte chungah thihna a thlen a. Mahse, mi ṭha famkim Isua chuan chu mi lêt zâwng chiah a rah chhuak thei tih hriatna aṭangin thlamuanna kan nei thei a ni. A rah chhuah chu eng nge ni? Paula’n “nunna hmuh nân thiam chantîrna . . . chu mi zawng zawng chungah a lo awm” a tihah hian a chhânna chu kan hmu a ni.—Rom 5:18.

9. Rom 5:16, 18-a kan hmuh angin, Pathianin mi thiam a chantîr hian eng nge a tih?

9 A nih leh “thiam chantîrna” tih Grik thu mal awmze bul ber chu eng nge ni? Bible letlingtu pakhat chuan: “Hei hi dân lam hawi hmehbelna ṭawngkam a ni a. Mi a chhûng lama inthlâkthlengna lam ni lovin, Pathian hmaa a dinhmun inthlâkthlengna lam sawina a ni . . . He hmehbelna ṭawngkam hian Pathian chu a rorêlna hmaa rorêlsak tûra rawn inlan anga sawi theih tûr tuemaw chungthu a ṭha lama rêlsak angin a lantîr a. Ani chu fel lohna nei anga puh ni mah se, Pathian chuan thiam a lo chantîr a ni,” tiin a awmzia a ziak a ni.

10. Mihringte thiam chantîr an nih theih nân Isua’n eng nge a tih?

10 Eng ṭanchhanin nge “lei chung zawng zawng Rorêltu” fel chuan mi chu thiam a chantîr? (Gen. 18:25) A bul ṭan nân, Pathian chuan a Fapa mal neih chhun chu hmangaih takin leiah a rawn tîr a. Isua chuan thlêmna te, nasa taka nuihzat te, leh sawisakte a tuar chung pawhin a Pa duhzâwng chu famkim takin a zâwm a. Nghaisakna bana a thih thlengin a rinawmna chu a vawng tlat a ni. (Heb. 2:10) A hring nun ṭha famkim chu inthawi nâna hlânin, Isua chuan Adama thlahte chu sual leh thihna ata a chhuah zalên, a nih loh leh a tlan theihna tûr tlanna a pe a ni.—Mt. 20:28; Rom 5:6-8.

11. Tlanna chu eng thil intlukpui ṭanchhana hmuh theih nge a nih?

11 Hmun dangah Paula chuan chu chu “a tlukpui tlanna” tiin a ko va. (1 Tim. 2:6, New World Translation) Eng nge a tlukpui tih chu? Adama chuan a thlah zawng zawng, mi tlûklehdingâwn tam takte chungah ṭhat famkim lohna leh thihna a thlen a. Mi ṭha famkim a nih angin, Isua chu mi ṭha famkim tlûklehdingâwn tam takte thlahtu a ni thei ngei mai. * Chuvângin, Isua nun leh a thlah tûr mi ṭha famkim zawng zawngte nun chu Adama leh a thlah ṭha famkim lo zawng zawngte tlukpui tûr inthawina nia hriatthiam a lo ni ṭhîn a ni. Amaherawhchu, Bible chuan Isua thlah lo ni thei tûrte hi tlanna petu zînga tel angin a sawi lo. Rom 5:15-19 chuan “mi pakhat” chauh thihna avânga chhuah zalên an nih thu a târ lang. Ni e, Isua nun ṭha famkim chu Adama nun ṭha famkim nên a intluk reng a ni. Chuvângin, Isua Krista chauh hi a pawimawh a, ngaih pawimawh ber tûr a ni bawk. Isua “thil fel pakhat tih,” thih thlenga a thu âwihna leh rinawmna avângin, mi tinte tân Pathian thilthlâwnpêk thiam chantîrna leh nunna chu neih theih a lo ni ta a. (2 Kor. 5:14, 15; 1 Pet. 3:18) Chu chu eng anga lo awm thei nge a nih?

Tlanna Zâra Thiam Channa

12, 13. Thiam chang tûrte’n engvângin nge Pathian zahngaihna leh hmangaihna an mamawh?

12 Pathian Jehova chuan a Fapain a pêk tlanna inthawina chu a lo pawm a. (Heb. 9:24; 10:10, 12) Chuti chung pawhin, Isua tirhkoh rinawmte pawh tiamin a zirtîr leia awmte chu an la ṭha famkim lo cheu a ni. Thil sual tih pumpelh tum tlat mah se, an hlawhtling reng thei bîk lo. Engvângin nge? Sual rochun an la neih vâng a ni. (Rom 7:18-20) Mahse, Pathian chuan chu mi atân thil engemaw a ti thei a, a ti rêng bawk a ni. Ani chuan “a tlukpui tlanna” chu pawmin, a rawngbâwltu mihringte tâna hmansak a inhuam a ni.

13 Tirhkohte leh mi dangte’n thil ṭha engemaw an tih avângin Pathianin an chungah tlanna hman ngei ngei a ba tihna a ni lo. Chu ai mahin, Pathianin tlanna chu a zahngaihna leh a hmangaihna nasa tak avângin kan chungah a hmang zâwk a. Tirhkohte leh mi dangte chu sual rochun nei lo ang maia thlîrin, thiam loh chantîr loh chu a thlang ta zâwk a ni. Chu chu Paula’n chiang takin a hrilhfiah a ni: “Rinna avânga khawngaihnaa chhandam in ni; nangmahni thawh chhuah a ni lo va, Pathian thilpêk a ni,” tiin.—Eph. 2:8.

14, 15. Pathianin thiam a chantîrte chuan eng lâwmman nge an hmuh ang a; mahse, eng nge an tih la ngai cheu?

14 Engkimtitheia’n mi chu a rochun sual mai bâka ama thil sual tihte pawh a ngaidam chu thilpêk hlu a va ni tak êm! Mite’n Kristian an lo nih hmaa an thil sual tih chu chhiar sên a ni lo; mahse, Pathian chuan tlanna zârah chûng sualte chu a ngaidam thei a. Paula chuan: “Thiam chantîrna thilthlâwnpêk erawh chu, sual tam tak avângin a lo awm ta zâwk si a,” tiin a ziak a. (Rom 5:16) He thilthlâwnpêk duhawm tak (thiam chantîrna) dawngtu tirhkohte leh mi dangte chuan rinnain Pathian dik an be zawm zêl tûr a ni. Chu chuan eng lâwmman nge a dawntîr ang? “Khawngaihna nasa tak leh felna thilpêk hmutute chuan, mi pakhat (Isua Krista) avâng khân nunnaah chuan ro an rêl ngei ang.” Dik takin, thiam chantîrna thilthlâwnpêk chuan Adama sual rah chhuah kalh zâwng chiah—nunna—chu a rah chhuak a ni.—Rom 5:17; Luka 22:28-30 chhiar rawh.

15 Chu thilthlâwnpêk dawngtute chu thiam chantîr an nih avângin Pathian thlarau lam fate an lo ni a. Krista ro luahpuitute an nih avângin, Isua Krista nêna ‘rorêl’ tûrin thlarau fa tak tak anga vân nunna neia thawhleh beiseina an nei a ni.—Rom 8:15-17, 23 chhiar rawh.

Mi Dangte Chunga Lantîr Pathian Hmangaihna

16. Lei lam beiseina neite’n eng thilthlâwnpêk nge tûnah ngei pawh an dawn theih?

16 Kristian rinawm tak anga rinna nêna Pathian rawngbâwl zawng zawngte chuan vâna Krista nêna lal anga ‘rorêl’ chu an inbeisei vek lo. Mi tam tak chuan Kristian hun hmaa Pathian chhiahhlawhte neih ang Bible ṭanchhan beiseina—lei paradis-a chatuana nun beiseina—chu an nei a. Anni chu tûnah ngei pawh hian Pathian hmangaihna thilthlâwnpêk dawngin, lei lam nun nei tûra thiam chantîrte anga thlîr theih an ni em? Rom mite hnêna Paula lehkha thawn aṭang chuan chutianga thlîr theih an ni tih a chiang hle!

17, 18. (a) Abrahama chu a rinna avângin Pathianin engtin nge a ngaih? (b) Engtin nge Pathian Jehova chuan Abrahama chu mi fel anga thiam a chantîr theih?

17 Paula chuan entîrna ṭha ber, Jehova’n Israelte hnêna dân thupêk a pêk hma leh Krista’n vân lam nun theihna kawng a hawn hma rei taka lo awm tawh mi rinawm Abrahama chungchâng chu a sawi a. (Heb. 10:19, 20) Heti hian kan chhiar a ni: “Dân avângin Abrahama leh a thlahte hnênah chuan khawvêl roluahtu tûr a ni ang tih thu zawng tiam a ni si lo va, rinnaa felna avângin a ni zâwk e,” tiin. (Rom 4:13; Jak. 2:23, 24) Chuvângin, Pathianin mi rinawm Abrahama chu mi felah a ruat, a nih loh leh thiam a chantîr a ni.—Rom 4:20-22 chhiar rawh.

18 Chu chu Abrahama’n kum tam tak Jehova rawng a bâwl chhûng khân thil a tisual lo tihna a ni thei lo va. Chutiang zâwnga thiam chang a ni lo. (Rom 3:10, 23) Amaherawhchu, Pathian Jehova chuan tiam chin nei lo a finna avângin Abrahama rinna nasa tak leh chu mi avânga a thiltih chu a ngaihtuah tel a. A bîk takin, Abrahama chuan a fate aṭanga lo lang tûr thutiam ‘thlah’ chu a ring a. Chu Thlah chu Messia, a nih loh leh Krista hi a lo ni ta a ni. (Gen. 15:6; 22:15-18) Chutiang chuan, “Krista Isuaa tlanna awm” ṭanchhanin, Pathian chuan tûn hmaa tih tawh sualte chu a ngaidam thei a. Chuvângin, Abrahama leh Kristian hun hmaa mi rinawm dangte chuan thawhlehna an nei thei ang.—Rom 3:24, 25 chhiar rawh; Sâm 32:1, 2.

Tûnah Ngei Pawh Thiam Chang Rawh

19. Engvângin nge Pathianin Abrahama a thlîr dân chu tûn laia mi tam takte tân thlamuanthlâk tak a nih?

19 Hmangaihna Pathianin Abrahama chu mi fela chhiara, thiam a chantîrna chuan tûn laia Kristian dikte chu a thlamuan tûr a ni. Ani thiam a chantîr dân chu “Krista luahpuitute” ni tûra thlarauva hriak a thihte thiam a chantîr dân nên a inang lo. Hêng hriak thih bituk chin neite hi chu “mi thianghlima awm tûra kohte” an ni a, “Pathian fate” anga pawm an ni. (Rom 1:7; 8:14, 17, 33) Abrahama erawh chu “Pathian ṭhiana” vuah a ni a—chu chu tlanna inthawina hlan a nih hma khân a ni. (Jak. 2:23; Is. 41:8) Chuti chu, leia Paradis din thar leha nun beiseina nei Kristian dikte chungchâng chu eng nge ni ve ta ang?

20. Pathianin Abrahama anga tûn laia thiam a chantîrte lakah eng nge a beisei?

20 Anni chuan vân lam nun neihtîr thei ‘Krista Isuaa tlanna awm avânga thiam chantîrna,’ “felna thilpêk” chu an dawng lo. (Rom 3:24; 5:15, 17) Nimahsela, Pathian leh a ruahman tlanna chu an ring tlat a, chu an rinna chu thil ṭha tihin an lantîr a ni. Chutiang thil ṭha an tihte zînga pakhat chu ‘Pathian ram thu hrilh leh Isua Krista thu zirtîr’ hi a ni. (Tirh. 28:31) Chuvângin, Jehova chuan Abrahama thiam a chantîr angin anni chu thiam a chantîr thei a. Chutiang mite dawn thilthlâwnpêk—Pathian ṭhian nih theihna—chu hriak thihte dawn “thilthlâwnpêk” nên a inang lo. Mahse, chu chu thilthlâwnpêk a ni tak zet a, lâwm takin an dawng a ni.

21. Jehova hmangaihna leh rorêl dikna avângin eng ang hlâwknate nge hmuh theih a nih?

21 Leia chatuana nun i beisei a nih chuan, chu chu mihring rorêltute thutiam rinawm lovah a innghat lo va, Lei leh Vâna Lal Chungnungber thiltum finthlâk takah a innghat zâwk tih i hriat a ngai a ni. Pathian Jehova chuan a thiltum tihpuitlin nân zawi zawiin hma a la chho zêl a. Chûng chu a rorêl dikna nên a inmil mai bâkah, chu aia pawimawh zâwk a hmangaihna nasa tak pawh a târ lang bawk a ni. Paula chuan: “Pathian chuan a mi hmangaihna chu fak tlâkin a lantîr a, mi sualte kan la nih laia Krista kan aia a thih avâng khân,” tiin a sawi thei a ni.—Rom 5:8. (w11-E 06/15)

[Footnote]

^ par. 11 Entîr nân thlah, a nih loh leh fate telna chu thlîr dân chu Insight on the Scriptures, Volume 2, phêk 736, paragraph 4 leh 5-ah a lang a ni.

Kan Hre Chhuak Em?

• Adama fate chuan eng nge an rochun a, chu chuan eng nge a rah chhuah?

• Engtin nge a tlukpui tlanna chu pêk a nih a, eng kawngin nge chu chu a tlukpui a nih?

• Thiam chantîrna thilthlâwnpêk chuan eng beiseina nge a pêk che?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 21-naa milem]

Mi ṭha famkim Adama’n thil sual a ti. Mi ṭha famkim Isua chuan “a tlukpui tlanna” a pe

[Phêk 23-naa milem]

Isua zâra thiam chantîr kan ni thei—chu chu chanchin ṭha a va ni tak êm!