A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Jehova Kaihhruaina Duhawm Tak Chu I Zui Ang Em?

Jehova Kaihhruaina Duhawm Tak Chu I Zui Ang Em?

Jehova Kaihhruaina Duhawm Tak Chu I Zui Ang Em?

“Kawng dik lo rêng rêng chu ka hua a ni.”—SAM 119:128, Parallel Bible.

1, 2. (a) I ṭhian hnêna kawng i zawh hian, eng ang vaukhânna nge lâwm taka i dawn a, engvângin nge? (b) Jehova chuan eng lakah nge min vaukhân a, engvângin nge?

HEI hi han ngaihtuah teh: Khawi emaw laiah zin chhuah i tum a, a kawng i hriat loh avângin ṭanpui i ngai a ni. A kawng hria ṭhian pakhat i nei a, amah i rin avângin a ṭanpuina i dîl a. I mamawh kaihhruaina chu pein, kawng laka hlauhawm pumpelh tûrin thurâwn pawh a pe bawk che a ni. Entîr nân, kawng kawhhmuhna chiang kuang vak lo a awm a, mi tam takin kawng an bo phah thu hrilhin a vaukhân che a. Chu chu lâwm taka dawngin, i zâwm ang em? Kan zain chatuan nunna lam panna kawnga zin mêk ang kan ni a. Pathian Jehova chu kawng min kawhhmuhtu kan ṭhian a ni. Ani chuan a thu âwih lova min siam thei hlauhawmte lakah min vaukhân bawk.

2 Hei leh a dawta thuziakah hian chûng hlauhawm ṭhenkhatte chungchâng kan sawiho vang. Kan ṭhian, Pathian Jehova chuan min hmangaih avângin min vaukhân a ni tih hre reng ang che. Chatuana kan nun a duh avângin mite’n thu tlûkna ṭha lo siam a, a rawngbâwl an bânsan hian a rilru a na a ni. (Ezek. 33:11) He thuziakah hian thil hlauhawm pathum chungchâng kan sawi ang a. A hmasa ber chu mi dangte hnên aṭang a ni a, a pahnihna chu mahni ngei hnên aṭang a ni. A pathumna erawh thil tak tak ni lote aṭanga lo kal a ni thung. Hêng hlauhawmte leh pumpelh tûra Jehova min ṭanpui dân chu kan hriat a ngai a. Bible ziaktu pakhat chuan he hlauhawm hi hriain: “Kawng dik lo rêng rêng chu ka hua a ni,” tiin a sawi. (Sâm 119:128, PB) Ani chuan Jehova thu âwih lova awmtîr thei thil rêng rêng chu a hua a, chutiang chu i ni ve em? “Kawng dik lo” rêng rêng kan pumpelh theih dân i lo sawiho vang u.

“Mipui” Zui Suh

3. (a) Pan lam tûr kan hriat chian loh hunah mi kalna lam zui mai chu engvângin nge a hlauhawm theih? (b) Exodus 23:2-ah eng thu bul pawimawh tak nge kan hmuh?

3 Lam hla taka i zinnaa kawng zawh zâwk tûr hre lo ta angah han inchan teh. Mi tam tak zawhna lam zui ve mai chu a awlsam ngei ang. Mahse, chu chu a hlauhawm thei a ni. In kal duhna a inan loh theih bâkah kawng an bo ve pawh a ni thei si a. He entîrna hian Pathianin Israelte hnêna dân a pêkte zînga pakhatin zirtîr a duh thu bul chu hre thiam tûrin min ṭanpui a ni. Pathian Jehova chuan thu buai remnaa rorêltute leh chuta thuhretute chu ‘mipui zui’ leh mi dang tihlâwm nâna thu tlûkna ṭha lo siam a hlauhawm thu hrilhin a vaukhân a ni. (Exodus 23:2 chhiar rawh.) Mi ṭha famkim lo tân chutianga tih mai chu a awlsam hle. Mahse, ‘mipui zui loh tûr’ tih thu bul chu thu buai remnaa rorêltute leh chuta thuhretute tân chauh a ni lo.

4, 5. Engtik khân nge Josua leh Kaleba tân mipui zui mai a hlauhawm a, engin nge huaisenna nei tûra ṭanpui?

4 ‘Mipui zui’ mai hlauhawmna dinhmun chu engtik lai pawhin kan tâwk thei a. Vawi lehkhatah a lo thleng theiin, mi tih anga tih ve loh chu a harsa hle thei a ni. Entîr nân, Josua leh Kaleba thiltawn hi han ngaihtuah teh. Mi dang sâwm nên Ram Tiam an va enthla a. An lo lêt leh chuan mi sâwmte thusawi chuan Israelte chu a tihlau hle. Entîr nân, chu rama awmte chu Nova hun laia Milianho thlahte niin an sawi a ni. (Gen. 6:4) Chu chu thil theih a ni lo, Milianho chu a hma kum za tam taka thleng Tuilêt-ah an thi fai vek a, fa pawh an neih si loh avângin. Mahse, an rinna a chak loh avângin Israelte chuan chûng mi sâwmte thusawi chu an âwih a ni. Miin rinna chak tak a neih loh hian thil âwihawm lo tak takte pawh ringin Pathian a rinna a hloh thei a. Rei lo têah Israelte chuan Ram Tiama lût tûrin Jehova kaihhruaina zawm a ngai lo tih ngaih dân an nei ṭan ta mai a ni. Josua leh Kaleba chuan chu dinhmun khirh takah eng nge an tih tâk?—Num. 13:25-33.

5 Anni chuan mipui an zui lo. Israelte chuan thu dik hriat chu duh lovin tihhlum hial tum mah se, an pahnihin thu dik sawi chhuah chu an hreh lo! Engin nge huaisenna neihtîr? Jehova an rinna hian a ni. Miin Jehova a rin ngheh tlat hian, ngaih dân dik lo nei mihringte’n eng pawh sawi se, Pathian Jehova thusawi chu a ring tlat ṭhîn. A hnuah Josua leh Kaleba chuan Jehova an rinna chungchâng sawiin, ani chuan a thutiamte a hlen ngei ngei ṭhîn tih mi tin hnênah an hrilh a ni. (Josua 14:6, 8; 23:2, 14 chhiar rawh.) Josua leh Kaleba chuan an Pathian an hmangaihin an rinchhan a. Mi dangte tihlâwm nân maia Jehova duh lohzâwng thilte tih chu an duh lo rêng rêng. Chutiang chuan mipui an zui lo va, kan tân entawn tûr ṭha tak an ni.—Num. 14:1-10.

6. Eng ang dinhmunah nge mipui kan zui mai a hlauhawm?

6 Mipui zui duh châng i nei em? Tûn laia mi tam tak chuan Jehova an zah lo va, nungchang lama a tehnate chu an nuihzat a ni. Entîr nân, nungchang bawlhhlawhna te, tharum thawhna te, leh dawithiamna te tihchhuahna TV program te, film te, leh computer games te chu a pawi lo niin an sawi a ni. (2 Tim. 3:1-5) In chhûngkaw intihhlimna tûr chu engtin nge i thlan? Mi dangte thusawi ṭanchhanin thu tlûkna i siam em? I siam a nih chuan, mipui i zui tihna a ni.

7, 8. Engtin nge kan ‘hriat theihna’ kan sawizawi a, engvângin nge chutianga sawizawi chu tih tûr ziak chhuah zui aiin a ṭhat zâwk? (b) Engvângin nge Kristian naupangte’n entawn tûr ṭha an siam chu hmuh nuam i tih?

7 Jehova chuan thu tlûkna siamna kawnga min ṭanpuitu tûr thilpêk hlu tak min pe a. Chu chu thil dik leh dik lo thlan dâwn huna ngun taka ngaihtuah theihna hi a ni. Bible chuan chu chu ‘hriat theihna’ tiin a ko va, chu chu ‘hman fona’ aṭanga sawizawi a ni ṭhîn. (Heb. 5:14) Mi dangte tih dân angin kan ti ve emaw, kan tih tûr min hrilh fo kan beisei emaw a nih chuan kan hriat theihna chu kan sawizawi thei lo vang. Thil tam takah kan chhia leh ṭha hriatna hmanga mahni thu tlûkna kan siam a ngai a ni. Chuvângin, entîr nân, Jehova mite chu an pumpelh tûr film-te, lehkhabu-te, leh Internet site-te ziak chhuaka pêk an ni lo. Chutiang thil ziah chhuah zui dâwn ta ila chuan a thar kan mamawh reng âwm si a. (1 Kor. 7:29-31) Thu tlûkna min siamsak tûra mi dangte kan beisei loh chhan ber chu Jehova’n thu tlûkna siam theihna min pêk hman kan duh vâng a ni a. Ani chuan Bible thu ngun taka ngaihtuah tûr te, a kaihhruaina zawnga ṭawngṭai tûr te, leh amah tilâwmtu thu tlûkna siam tûrtein min duh a ni.—Eph. 5:8-10.

8 Bible ṭanchhan thu tlûknate kan siam hian, mi ṭhenkhat chuan an duh lo vang. Entîr nân, school kal lai Kristian naupangte tân mi dangte tih ang ti ve tûra nawrna do chu a harsa hle thei a ni. (1 Pet. 4:4) Mahse, naupang tam tak chuan mipui an zui lo. Kristian apui apangte’n Josua leh Kaleba anga rinna an lantîr hmuh chu a nuam hle a ni.

“Thinlung Duhzâwng leh . . . Mit Lazâwng” Um Suh

9. (a) Khawi emaw lam pana i zin chhuahnaah, engvângin nge i kawng duhzâwng zawh mai chu a hlauhawm theih? (b) Engvângin nge Number 15:37-40-a kan hmuh dân chu Israelte tân a pawimawh?

9 Kan sawi tûr hlauhawm pahnihna chu mahni chhûng lam aṭanga lo chhuak a ni a. Hei hi han ngaihtuah teh: Khawi emaw lam panin i zin chhuak a, kawng kawhhmuhtu map pawh i keng bawk a. Mahse, map hmang lovin, hmun mawi lan theihna tûr nia i hriat kawngte chu zawh ta la engtin nge ni ang? I tum ram i thleng ngai lo vang. He entîrna hian Jehova’n Israelte zirtîr a duh thu bul dang hre thiam tûrin min ṭanpui a. Chu chu Number 15:37-40-a a dân pêkah kan hmu a ni. (Chhiar rawh.) Tûn laia mi tam tak chuan puan hmâwr fêm siam a, a fêm tina a dum pâwl dah tûra dân pêk chu an hre thiam lo. He dân a pawimawhna hi i hria em? A chhan pakhat chu Pathian mite an chhehvêla hnamte laka an danglam bîk nân a ni a. Jehova tihlâwm an duh tak zet chuan hnam dangte laka an danglam bîk a ngai si a. (Lev. 18:24, 25) Mahse, he dân hian pêk chhan dang pawh a nei a. Chu chu sawiin, Jehova thu âwih lo tûra min siam thei hlauhawm pahnihna chungchâng i lo zir belh ang u.

10. Engtin nge Jehova chuan mihringte a hriat chianzia a lantîr?

10 Jehova’n a mite hnêna he dân a pêk chhan chu heti hian a hrilh a ni: “In thinlung duhzâwng leh in mit lazâwng ûma in awm loh nân,” tiin. Jehova chuan mihringte a hre chiang hle a. Kan mita kan hmuh thilte chu kan thinlungin awlsam takin a duh, a nih loh leh a châk mai ṭhîn tih a hria a ni. Jehova chuan kan thinlung hlauhawmna leh thil sual min tihtîr theih dân a hriat avângin: “Thinlung hi thil zawng zawng aiin bumhmang ber, chhe lailet dêr a ni a; tuin nge hre thiam thei ang?” tiin min vaukhân a. (Jer. 17:9) Pathianin thinlung duhzâwng leh mit lazâwng ûm lo tûra Israelte a hrilh chhan chu hei tak hi a ni. Ani chuan Israelte’n amah be lo hnam dangte an hmuhnain anmahni ang nih duhna a neihtîr theiin, an lan dân te, an ngaihtuah dân te, leh an thiltih dân te zui duhna an nei thei tih a hre si a.—Thuf. 13:20.

11. Eng hunah nge kan thinlung leh mit lazâwng chu kan zui palh theih?

11 Tûn lai hian, kan thinlung tân kan thil hmuhte châkna neih chu a awlsam lehzual a. Chûng châkna ṭha lote awlsam taka min zuitîr thei khawvêlah kan chêng a ni. Chuti chu, Number 15:39, 40-a kan thu bul hmuh hian eng dinhmunah nge min ṭanpui theih? Thawmhnaw chungchânga kan thinlung leh mit lazâwng zui chu a hlauhawm thei. School-a mite, hnathawhna hmuna mite, leh tualchhûnga mite thawmhnaw hâk dân chuan mi dangte chu ngaihtuahna bawlhhlawh neihtîr an duhzia a târ lang a ni. Chutiang chu kan hmuh nî tin avângin, an thawmhnaw ang hâk ve duhna a nasa hle thei a. Kristiante hâka mawi ang ni lovin, anmahni angin kan inthuam ṭan palh thei a ni.

12, 13. (a) Thil ṭha lo en châkna kan neih chângin eng nge kan tih ang? (b) Mi dangte’n châkna ṭha lo an neih loh nân Bible-in eng ti tûrin nge min tih?

12 Kan châkna neihte thunun chu a pawimawh hle a. Thil ṭha lote kan en loh a ngai a ni. He mi chungchângah hian a mit atâna thuthlung siamtu mi rinawm Joba entîrna chuan min ṭanpui thei a. Ani chuan a nupui bâk nula dang tumah ngaih melh loh a tum tlat a ni. (Job. 31:1) Lal Davida pawhin chutiang thu tlûkna chu a siam a ni: “Thil ṭha lo rêng rêng ka mithmuhah chuan ka dah lo vang,” tiin. (Sâm 101:3) Davida angin, “thil ṭha lo rêng rêng”—Jehova nêna kan inlaichînna titâwp thei thil engpawh—melh loh chu kan tum tûr a ni a. Chutah chuan thinlunga châkna ṭha lo min neihtîr thei leh min tihtîr thei kan thil hmuh engpawh a tel a ni.

13 Mi dangte châkna ṭha lo neihtîr thei thil kan tih chuan, an tân “thil ṭha lo” kan ni hial thei a. Chu chu kan thawmhnaw hâk dân hmangin kan ti thei a ni. Chuvângin, thuam inchawih tâwk ha tûr leh inbel lutuk lo tûra Bible zilhna zawm chu kan duh a ni. (1 Tim. 2:9) Thuam inchawih tâwk inbel tûr chuan, mahni duhzâwng chauh ngaihtuah lova, mi dangte ngaih dân tûr kan dâwn tel a ngai a. Mahni lâwmna aiin mi dangte lâwmna kan dah pawimawh zâwk bawk ang. (Rom 15:1, 2) Kristian kohhranah inthuam dân kawnga entawn tlâk ṭhalai tam tak an awm a. An ‘thinlung leh mit lazâwng’ zui lo va, inthuam dân bâkah thil engkima Jehova tihlâwm an thlang chu kan chhuang hle!

Thil ‘Engmahlote’ Um Suh

14. Samuela chuan thil ‘engmahlote’ ûm chungchângah eng vaukhânna nge a pêk?

14 Tûnah chuan, i zin kawnga thlalêr ram zau tak kal tlang ngai angah han inchan teh. Chutah chuan, tui hmu niin i inhre tlat a; mahse, a awm tak tak si lo. Chu mi lam pan tûra kawngpui i pênsan chuan engtin nge ni ang? Thlalêrah kawng i bovin, thih pawh i thi hial thei a ni. Chutiang bawkin, Pathian Jehova chuan thil tak tak lote rin a hlauhawm tih a hria a. Ṭum khat phei chu he mi chungchângah Israelte a vaukhân a ngai hial a ni. An chhehvêla hnamte chuan mihring lal an neih vek avângin neih ve an duh a. Chu chu an Lal atâna Jehova an pawm lohzia târ lanna a nih avângin sual lian tak a ni. A tâwpah Jehova chuan mihring lal an neih chu phal mah se, a zâwlnei Samuela tîrin, an sâwtpui tak tak loh tûr thil ‘engmahlote’ ûm a hlauhawmzia a vaukhân a ni.—1 Samuela 12:21 chhiar rawh.

15. Eng kawngin nge Israelte chuan thil ‘engmahlote’ an ûm?

15 Israel mite chuan Jehova aia mihring lal ring thei zâwk tûrah an inngai a ni thei ang em? Chutiang a nih chuan thil ‘engmahlote’ an ûm tihna a ni a. Thil ‘engmahlo’ dangte an ûm belh a hlauhawm a ni. Entîr nân, mihring lal chuan milem biaknaah a hruai thei a. Milem betute chuan thing leh lunga siam an pathian lemte chu an hmuh a, an khawih theih avângin rinchhan tlâkah an ngai a. Thil engkim siamtu hmuh theih loh Pathian Jehova chu an rinchhan lo. Mahse, tirhkoh Paula chuan milemte chu ‘engmah an ni lo’ a ti. (1 Kor. 8:4) Milemte chuan thil an hmu thei lo va, an hre thei lo va, an ṭawng thei lo va, engmah an ti thei lo va, tumah an ṭanpui thei hek lo. Chûng thilte chu ‘engmahlo’ an ni a, a ringtute pawh ‘chûngte ang bawk an ni ang.’—Sâm 115:4-8.

16. (a) Engtin nge Setana chuan tûn laia mite chu thil engmahlote a ûmtîr? (b) Engvângin nge Jehova nêna khaikhin chuan sum leh thilte chu thil engmahlo mai a ni kan tih theih?

16 Setana chuan fing vervêk takin mite chu thil ‘engmahlote’ a la ûmtîr zêl a. Entîr nân, mite chu sum te, hna ṭha te, leh thil ṭha dangte an neih ṭeuh hian an hlimin, an him bawk dâwn tih ring tûrin a siam a ni. Anni chuan hêng thilte neihnain an buaina zawng zawng sukiang tûrah an ngai a. Mahse, an dam loh emaw, khawvêl pum huap sum dinhmun tlâk chhiatna emaw, a nih loh leh leilung chhiatna emaw a thlen hian chûng thilte chuan eng ang chiahin nge a ṭanpui theih? An nunin tum nei lo nia an inhriat hunah engtin nge a ṭanpui theih? Nun chungchânga zawhna pawimawh tak an neihte chu a chhânsak thei em? Mi a thih dâwn hian a thil neihin a ṭanpui thei em? Sum leh thil neih dangte kan rinchhan chuan kan beidawng ngei ang. Chûngte chuan hlim nâna kan thil mamawh min pe thei lo va, natna leh thihna ata min hum thei hek lo. Thil ‘engmahlote’ an ni si a. (Thuf. 23:4, 5) Mahse, Jehova chu engmahlo a ni ve lo! Amah nêna inlaichînna ṭha kan neih chauhvin kan hlimin, kan him tak tak thei a ni. Chu chu malsâwmna a va ni tak êm! Thil engmahlote ûmin ani chu i kalsan ngai suh ang u.

17. He thuziaka vaukhânnate chungchângah eng nge tih i tum?

17 Chatuan nunna zin kawnga min hruaitu, Pathian Jehova ṭhiana ka nei chu kan va lâwm tak êm! A vaukhânna thute kan ngaihsak zêl chuan chatuanin kan nung thei ang. He thuziakah hian mi tam takte kawng dik lova kaltîrtu hlauhawm pathum kan hmu a—mipui, mahni thinlung, leh thil engmahlote chu. A dawta thuziakah chuan “kawng dik lo” haw tûr leh pumpelh tûra min ṭanpui thei vaukhânna dang pathum Jehova min pêkte chu kan zir ang.—Sâm 119:128, PB. (w11-E 07/15)

Eng Nge I Ngaih Dân?

Hêng Bible chânga thu bulte chu engtin nge i nunpui theih?

Exodus 23:2

Number 15:37-40

1 Samuela 12:21

Sâm 119:128

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 11-naa milem]

Mipui zui châkna i nei ngai em?

[Phêk 13-naa milem]

Mahni rilru duhzâwng ûm chu engvângin nge a hlauhawm?

[Phêk 14-naa milem]

Thil engmahlote chu i ûm em ni?