A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Mahni Tlin Tâwka Nun Theih Dân

Mahni Tlin Tâwka Nun Theih Dân

Mahni Tlin Tâwka Nun Theih Dân

BALLOON pawp pakhat dah puar reng ngai angah han in mitthla teh. Engtin nge i tih ang? Boruak i ham luh chu a lo berah pawh a pawp aṭanga chhuak zât a nih chhûng chuan baloon chu a puar reng thei ang.

Mahni tlin tâwka nung tih awmzia chu chutiang chu a ni deuh ber mai. I sum lâkluh chu baloon-a boruak i ham luh nên tehkhin theih a ni ang a. I hman râlte chu a pawp aṭanga chhuak nêna tehkhin theih a ni ang. Thil harsa tak chu i sum lâk luh zât aia tam hman ral loh hi a ni.

Chu chu mâwl mang tak angin lang mah se, nunpui leh chu mi hlâwkpui chu a harsa hle. Mite’n nunpui tum tlat se la chuan, sum leh pai lama harsatna tam tak an pumpelh mai tûr. A nih leh, engtia nunpui theih nge ni ang? Khawiah nge kaihhruaina hman tlâk tak kan hmuh theih? Bible-ah he mi chungchânga thu ṭangkai tam tak a chuang a ni. Chûng chu tawi têin i lo en ang u.

Min Ṭanpuitu Tûr Bible Thu Bulte

Bible-ah hian sum leh pai i hman dân chungchânga ṭanpui thei che thu bul ṭangkai tam tak a chuang a. Chûng zînga ṭhenkhat chu kan bih chiang ang. Chûng thu bulte’n mahni tlin tâwka nung tûrin a ṭanpui thei che emaw chu, lo en ang che.

Ruahmanna, a nih loh leh budget insiam rawh. Sum hmang thiam tûr chuan i lâk luh zât leh i hman ral zât tûr i hriat a ngai a. Bible chuan: “Mi taima ruahmannate chuan hlâwkna a thlen a, mi hmanhmawhte hmalâkna chuan retheihna a thlen,” tiin a sawi. (Thufingte 21:5, Parallel Bible) Ṭhenkhat chuan an sum hman dân ruahman nân lehkha ip an hmang a. Lehkha ip tinah chuan sum hmanna tûr “Ei leh In,” “In Luah Man,” a nih loh leh “Thawmhnaw” tiin an ziak a ni. He tih dân mâwlmang tak hi i hmang emaw, tih dân dang i hmang emaw pawh ni se, a pawimawh ber chu i pawisa chhuahna i hriat a, nawmsakna aia mamawhte atâna i hman zâwk hi a ni.

Awhna pumpelh rawh. Ram retheia mi tam tak chuan ram changkânga mite neih ang neih ve duhna nasa tak an nei a. Mi tam tak chuan an ṭhenawmte chapopui thilte neih ve chu an châk a ni. Chûng chu thang a ni thei. An ṭhenawmte pawhin pûk chawpa an lei a ni thei si a. Engvângin nge mi dang âtna chu zuiin sum lama buaina chu i tawh ang? Bible chuan: “Mi huamhap chuan hausak thuai an tum ṭhîn a, tlâkchham hun tûr a awm thei tih an dâwn pha lo,” tiin min vaukhân a ni.—Thufingte 28:22, C.L. Re-edited.

Nun tisamkhai rawh. Isua chuan a hnungzuitute chu an mit ‘tifîm’ tûrin a fuih a. (Matthaia 6:22) An hnah hring chauh lei theih laia sa lei tum tlatna chuan sum leh pai lama harsatna awlsam takin a thlen thei a ni. Asian Development Bank pakhat târ lan dân chuan, Philippines rama chêng mi hmun thuma ṭhena hmun khat zêl leh India rama chêng mi a chanve aia tam chu Asia ram mite tâna rethei tehna hnuai lam, nî tin $1.35 (U.S.) vêlin an nung a ni. Mite’n chutiang khawpa sum an lâk luh tlêm chuan an mamawh tak zet thilte chauh ngaihtuah chu a finthlâk a ni. Mahse, ram hausa zâwkahte pawh he thu bul tho hian mite chu sum lama buaina tam tak pumpelh tûrin a ṭanpui thei a ni.

Mamawh tak tak chauh neiin lungawi rawh. Hei hi nun tisamkhai tûra fuihna nên a kal kawp tlat a. Bible chuan 1 Timothea 6:8-ah heti hian thurâwn min pe a ni: “Ei tûr leh silh tûr neiin chûngah chuan kan lungawi ang,” tiin. Khawvêla mi hlim ber berte zînga ṭhenkhat chuan sum an nei lêm lo; mah se, an thil neihah an lungawi a, chutah chuan in chhûng bungrua mai ni lovin, chhûngkua leh ṭhiante hmangaihna pawh a tel a ni.—Thufingte 15:17.

Ṭûl lo taka leiba neih pumpelh rawh. “Mi hausain mi rethei ro a rêlsak a; tin, pûktu chu a pûktîrtu chhiahhlawh a ni,” tih Bible thu hi a va dik tak êm! (Thufingte 22:7) Loh theih lohva leiba neih châng chu awm thei mah se, an thil duhzâwng lei nâna ṭûl lo taka leiba neitute chuan sum leh pai lama harsatna nasa tak an nei ṭhîn. Credit card hman phei chuan harsatna neih a awlsam lehzual a. Time magazine chuan: “Card kan han neih chuan, thil lei pawp pawp kan chîng nghâl mai ṭhîn,” tiin a sawi. Philippines rama chêng Eric-a pawhin heti hian a sawi: “Credit card ka hman hian pawisa faia thil ka lei zât aia tam ka lei ziah mai a. Bill pêk a ngaih meuh chuan, ka budget a tibuai ṭhîn,” tiin. Chuvângin, credit card hman dâwn huna fîmkhûr hle chu a va finthlâk tak êm!—2 Lalte 4:1; Matthaia 18:25.

I lei hmain inkhâwl hmasa rawh. Tûn lai lo hlein lang mah se, thil lei hmaa inkhâwl hmasak chu sum leh pai lama buaina pumpelh dân kawng finthlâk ber a la ni a. Chutianga tihna chuan mi tam tak chu leibat leh a kaihhnawih manganna nasa tak, kan thil leite man tito lehzualtu a pung tam tak ang chite a pumpelhtîr a. Bible-ah chuan fanghmîrte chu nakin atâna “an chaw tûr an khâwlkhâwm” ṭhin avângin “fing” hle anga târ lan an ni.—Thufingte 6:6-8; 30:24, 25.

Mi Dangte Hnên Aṭanga Inzirin

Bible thurâwn kan ngaihtuah tawh zawng zawngte chu a thu chuan a ṭha hle pawh a ni thei; mahse, chu chuan mite chu an tlin tâwk mila nung tûrin a ṭanpui tak tak em? Chûng thurâwnte an zawm avânga sum leh pai lama harsatnate ching fel thei mi ṭhenkhat thiltawn hi i lo en ang u.

Fa pali nei Diosdado-a chuan tûn hnaia sum leh pai lama tlâk chhiatna thleng avânga a chhûngte mamawh phuhrûk harsa a tih lehzual thu a sawi a. Mahse, budget insiam a hlutzia a hria a ni. Heti hian a sawi: “Ka hlawh zawng zawng budget thlapin, ka hmanna pawh ka ziak chhuak thlap bawk,” tiin. Danilo-a pawhin chutiang bawk chuan a ti ve a. An nupaa an sumdâwnna lian vak lo chu a tluang lo hle a. Mahse, ṭha taka budget an siam avângin an mamawh ang chu an nei ve zêl a ni: “Thla tina sum lo lût zât kan hriain, a chhuak zât pawh kan hre bawk a. Chu mi ṭanchhanin kan sum hman theih zât tûr chu chipchiar takin kan rêl dûn ṭhîn,” tiin a sawi.

Ṭhenkhat chuan an budget siam zui thei tûrin kawng ṭhenkhata an sum hman zât chu an tihniam a ni. Fa pathum nei hmeithai Myrna-i chuan: “Ka fate nêna inkhâwm kal nân vântlâng veivahna motora hmang lovin, kêin kan kal tawh zâwk ṭhîn,” tiin a sawi a. Myrna-i chuan nun tihsamkhai a hlutzia a fate zirtîr tûrin theihtâwp a chhuah a ni. Ani chuan heti hian a sawi: “Neih tâwka lungawi a pawimawhzia târ langtu 1 Timothea 6:8-10-a thu bul nunpuina kawngah entawn tûr ṭha siam ka tum tlat a ni,” tiin.

Fa pahnih nei Gerald-a pawhin chutiang bawk chuan a ti a. “Chhûngkaw Bible zirna kan neih chhûng hian thil pawimawh ber, thlarau lam thil ngaihtuah tlattu Kristiante thiltawn chungchângte kan sawiho ṭhîn a. Chu chuan rah ṭha tak a chhuah a ni, kan fate chuan thil pawimawh tak tak lote chu an ngên ngai lo,” tiin a sawi a ni.

Philippines rama nula Janet-i chu hun puma Bible thu zirtîr tûra mahnia inpumpêk a ni a. Tûn hnai mai khân a hna a chân a; mahse, a neih tlin tâwkin a nung zêl a ni. “Ka insûmin, fel takin ka inruahman a. Dâwr lian taka bazaar lovin, thil a tlâwm zâwkna hmun ka zawng ṭhîn. Engah nge thil man tlâwm zâwk ka hmuh theih laia a to zâwka ka lei tehrêng ang? Chu bâkah, thil lei thawt thawt ka pumpelh bawk,” tiin a sawi. Janet-i chuan lo inkhâwl lâwk a finthlâkzia a hria a. Heti hian a sawi a ni: “Sum hman loh ka neih hlauh phei chuan, tlêm tê pawh ni se, mamawh thuta hman atân ka dah ṭha ṭhîn,” tiin.

Credit card chungchângah, a chanchin kan sawi tâk Eric-a chuan: “Loh theih loh thilah chauh lo chuan credit card hman loh ka tum tlat a ni,” a ti a. Diosdado-a pawhin: “Ka insûm theih nân ka credit card chu office-ah ka hnutchhiah tlângpui ṭhîn,” a ti ve bawk.

Mahni Tlin Tâwkin I Nung Thei

Ni e, Bible hian thlarau lam thilte thlûr bing zâwk mah se, tisa lam thila kan hlâwkpui theih tûr kaihhruaina pawh min pe tih mi tam tak chuan an hmu a ni. (Thufingte 2:6; Matthaia 6:25-34) He thuziaka kan sawiho tâk Bible thu bulte nunpuina leh a lo hlâwkpui tawhte hnên aṭanga inzirna hmangin, nang pawh i tlin tâwkin i nung ve thei a ni. Chutianga i tih chuan, tûn laia mi tam takte lungngaihna leh rilru hahnate chu i pumpelh thei ang. (w11-E 06/01)

[Phêk 23-naa milem]

‘Kan sum hman theih zât tûr chipchiar takin kan rêl dûn ṭhîn’

[Phêk 24-naa milem]

‘Kristian inkhâwmnaah motora kal tawh lovin kêin kan kal tawh zâwk’

[Phêk 24-naa milem]

‘Thil lei thawt thawt ka pumpelh’