A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Engvângin Nge Nun Hi Awmze Nei Meuh Lo Anga A Lan?

Engvângin Nge Nun Hi Awmze Nei Meuh Lo Anga A Lan?

Engvângin Nge Nun Hi Awmze Nei Meuh Lo Anga A Lan?

NUN hi Lal Solomona sawi anga “tawi tê, ho tak, hlim anga ral mai tûr” ni reng tûrah engvângin nge i ngaih kher ang? (Thuhriltu 6:12, C.L. Re-edited) Pathian thâwk khum Thu, Bible—chanchin rin tlâk tak awmna—chuan nakinah nunin awmzia a nei tak zet dâwn tih min tiam si a.—2 Timothea 3:16, 17.

Bible chuan lei atâna atîra Pathian thiltum chu min hrilh a. Khawvêl hi rorêl dik lohna te, inawpbehna te, leh hrehawm tawrhna tea a khah chhan pawh min hrilh bawk a ni. Chûng thilte hriatthiam chu engvângin nge thil pawimawh tak a nih? Mite’n nun hian awmzia nei hlawl lo anga an ngaih chhan ber chu lei leh a chunga mihringte tâna Pathian thiltum an hriat loh vâng, a nih loh leh an ngaihthah luih vâng a ni.

Lei Atâna Pathian Thiltum Chu Eng Nge Ni?

Pathian Jehova * chuan lei hi mihringte tân paradis ṭha famkimah—mipa leh hmeichhiate’n hlimna leh lungâwinaa khat nun ṭha famkim chatuana an chen theihna tûr hmunah—a siam a. He thudik hi tûn laia ngaih dân lâr tak—lei hi Pathianin mihringte’n thlarau khawvêla nun awmze nei lehzual an phu leh phu loh fiahna hmun atân a siam tih Bible ṭanchhan nei lo ngaih dân—nên chuan a inkalh a ni.—“ Nun Awmze Nei Tak Neih Nân Lei Kan Chhuahsan Kher A Ngai Em?” tih bâwm phêk 6-naa lang chu en rawh.

Pathian chuan mipa leh hmeichhia chu Ama anpui, A mize ropui tak takte entawn thei tûrin a siam a. (Genesis 1:26, 27) Ṭha famkimin a siam a ni. Anni chuan nun hlawhtling leh awmze nei tak chatuana an neih theih nâna mamawh zawng zawng chu an nei vek a. Chutah chuan lei luah khah te, an thu thua awmtîr te, lei pum pui Eden huana chantîr te a tel a ni.—Genesis 1:28-31; 2:8, 9.

Eng Nge Kal Sual?

Engemaw chu nasa takin a kal sual tih a chiang hle. Mi nâwlpuite chuan Pathian mize ropui tak takte chu an lantîr lo. Lei hi paradis a ni lo rêng rêng bawk. Engvâng nge ni? Kan nu leh pa hmasa ber chuan zalên taka an duh thlan theihna chu an hmang sual a. “Pathian ang” nih chu duhin, mahni tân “a chhia leh a ṭha” rêl an tum bawk a. Chutiang chuan, Diabol-Setana lo zawh tawh helna kawng chu an zawh ve tâk vâng a ni.—Genesis 3:1-6.

Chuvângin, sualna chu hriatthiam theih loh Pathian thil ruat zînga mi a ni lo. Setana a hel a, a hnua Adama leh Evi te Pathian rorêlna laka an hel khân a lo awm ṭan zâwk a ni. An helna rah chhuah avângin, kan nu leh pa hmasa berte chuan Paradis leh ṭhat famkimna chu an hloh va, sual leh thihna chu mahni chungah chauh ni lovin, an thlah—mihring zawng zawngte chungah an thlen a ni. (Genesis 3:17-19; Rom 5:12) Chu tak chu a ni, nun hi awmze nei meuh lo anga lantîrtu chu.

Engvângin Nge Sual Chu Tihbo Nghâl A Nih Loh?

Ṭhenkhat chuan heti hian an ngaihtuah a, ‘Engvângin nge Pathianin Setana leh hel dangte chu tiborala bul ṭan ṭha lehin sual chu a tihbo nghâl mai loh?’ tiin. Chutianga tih chu a finthlâk tak zet ang em? Sawrkâr thiltithei takin a thu neihna chotu apiang chu a tihlum nghâl hmiah zêl tih hre ta la, engtin nge i ngaih ang? Chutianga thil tihna chuan mi tluangte chu la hrangin, thil dik leh dik lo tehkhâwng siam tûra sawrkâr thu neihna chu a tiderthâwng dâwn lo vem ni?

Pathian chuan hel hmangte tihboral nghâl mai loh chu a thlang ta zâwk a. A rorêl dân chungchânga Eden huana buaina chhuak chinfel hlen nân fing takin hun a pe zâwk a ni.

Sual Zawng Zawng Tihbona

Thil pawimawh kan hriat reng tûr chu hei hi a ni: Pathianin hun tiam chhûng atân chauh sual awm a phal a ni, tih hi. Chu chu a rorêl dân laka helna avânga lo chhuak buaina pawimawh tak chinfel a nih hnuah a rah chhuah lungchhiatthlâk takte chu a sût lêt ṭhak thei dâwn tih hre reng chunga phal a ni.

Pathian chuan lei leh mihringte tâna a thiltum chu a bânsan lo. Zâwlnei Isaia kal tlangin Pathian Jehova chuan lei Siamtu a nihzia leh “engmah lovah a siam lo va, mihring awm nân a din zâwk” tih min hrilh a ni. (Isaia 45:18) Nakin lawkah lei hi atîra a thiltum ang ngeiin dinhmun ṭha famkimah a thlâk leh thuai ang. A rorêl dân a dikzia finfiah a nih tawh chuan, a duhzâwng tih nân leh sual zawng zawng tihboral phiar nâna a thiltihtheihna nasa tak a hman pawhin thiam loh chantîr theih a ni tawh lo vang. (Isaia 55:10, 11) Isua Krista chuan Lal ṭawngṭainaah Pathian hnêna chutianga hma la tûra ngenna chu a telh a ni: “I duhzâwng vâna an tih angin leia mi’n ti rawh se,” tia ṭawngṭai tûra min zirtîrin. (Matthaia 6:9, 10) Chutah chuan eng nge tel?

Lei Atâna Pathian Duhzâwng Chu

Lei atâna Pathian duhzâwng zînga pakhat chu, ‘thuhnuairawlhte’n ram an luah’ hi a ni. (Sâm 37:9-11, 29; Thufingte 2:21, 22) Isua Krista chuan “pachhiain a auhvin . . . a chhanhim ang a, mi rethei . . . chu, a chhanhim ang.” Anni chu “hnehchhiahna leh nunrâwnna lak ata” a tlan ang. (Sâm 72:12-14) Indona te a awm tawh lo vang a, thihna te, ṭahna te, natna te, a nih loh leh hrehawm tawrhna te pawh a awm tawh hek lo vang. (Sâm 46:9; Thu Puan 21:1-4) Pathianin sual awm a phal chhûnga thi tam takte chu he leiah hian kaihthawh leh an ni ang a, hêngte leh malsâwmna dangte hlâwkpui theihna hun remchâng pêk an ni ang.—Johana 5:28, 29.

A nihna takah chuan, Pathian Jehova chuan Setana helna sawhkhâwk ṭha lote chu a sût lêt leh vek ang. A sût lêt kim dâwn êm avângin, ‘tûn hma mangannate [tûn laia lungngaihna leh hrehawm tawrhna thlentu zawng zawngte] chu theihnghilhin a awm ang.’ (Isaia 65:16-19) Hêngte leh a thutiam dang zawng zawngte chu a lo thleng ngei ang; Pathianin dâwt a sawi thei si lo va. Nun chu “ho tak, . . . thli man tum ang mai” a ni tawh lo vang a. (Thuhriltu 2:17, C.L. Re-edited) Nun hian awmzia a nei hle tawh zâwk ang.

Mahse, tûnah hian engtin nge? Bible zirtîrna hriatna leh lei atâna Pathian thiltum hriatthiamna chuan tûna i nun hi awmzia a neih lehzualtîr thei em? A dawta thuziakin a rawn chhâng ang. (w11-E 07/01)

[Footnote]

^ par. 5 Jehova tih hi Bible-a lang Pathian hming bil a ni.

[Phêk 6-naa bâwm]

 Nun Awmze Nei Tak Neih Nân Lei Kan Chhuahsan Kher A Ngai Em?

Kum zabi tam tak chhûng chu lei atâna Pathian thiltum hre lo mite chuan nun awmze nei tak neih nân lei kan chhuahsan a ngai tih an lo zirtîr tawh ṭhîn a.

Ṭhenkhat chuan thlarauvin “mihring taksaa an luh hmain dinhmun sâng zâwk an chên” tih an sawi a. (New Dictionary of Theology) Mi dangte chuan thlarau chu “vâna a awm laia thil a tihsual avângin, hremna atân mihring taksa chhûnga khung tlat” a nih thu an sawi bawk.—Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature.

Socrates-a leh Plato-a ang Grik mi fingte chuan he ngaih dân hi an zirtîr a ni: Thlarau chu mihring taksa aṭanga a kal chhuah hnuah chauh “mihringte tlâk buaktu vahvaihna leh âtna leh hlauhna te, thunun theih loh châkna leh thil ṭha lo dangte lak ata zalênin,” “pathiante bulah a awm reng thei tawh ang,” tiin.—Plato’s Phaedo, 81, A.

A hnuah chuan, Kristian hruaitu anga inchhâlte chuan Grik mi fingte “pianpui thlarau thi thei lo neih rinna” chu an zirtîrnaah an telh chho ta a ni.—Christianity—A Global History.

Chûng ngaih dânte chu Bible-a chuang thutak bulpui pathum nên han khaikhin teh:

1. Pathian thiltum chu he lei hi mihringte tân vâna amah nêna awm an phu leh phu loh hriat nâna rei lo tê chhûng fiahna hmun ni lovin, chatuana an chênna tûr hmun a ni. Adama leh Evi te khân Pathian dânte zâwm ta se chuan, lei paradis-ah an la nung reng ang.—Genesis 1:27, 28; Sâm 115:16.

2. Sakhua zawng zawng deuhthaw chuan mihringin thlarau thi thei lo—taksa thih hnu pawha la dam zêl mita hmuh theih loh pêng pakhat—nei nia a zirtîr laiin, Bible erawh chuan chu aia mâwl mang zâwk chu a zirtîr thung. Bible chuan mitthiin “engmah an hre lo” tih min hrilh a. (Thuhriltu 9:5, 10) Thih hnua thil awm dân a sawite chuan mihringin thlarau thi thei lo a neih lohzia chiang takin a târ lang a ni. (Sâm 146:4;) Mihring hmasa ber Adama chu a thi ta ngei a, siam chhuah a nihna vaivutah a kîr leh a, siam a nih hma dinhmunah a kîr leh a ni.—Genesis 2:17; 3:19.

3. Mihringte nakin hun chu thlarau khawvêl khawi emaw laia kal thlarau thi thei lo neihnaah ni lovin, Pathian thutiam lei paradis-a thawhlehnaah hian a innghat zâwk a ni.—Daniela 12:13; Johana 11:24-26; Tirhkohte 24:15.