A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Messia Chu An Beisei

Messia Chu An Beisei

Messia Chu An Beisei

“Mite chuan beisei takin Johana chu, ‘Messia a ni mai âwm mange,’ tiin an thinlungin an zain an ngaihtuah a.”—LUKA 3:15, BAPTIST MID-MISSIONS’ TRANSLATION.

1. Vântirhkoh chuan eng chanchin phûrawm tak nge berâm vêngtute hnêna a hrilh?

ZAN a ni a, berâm vêngtute chuan phûlah an berâmte chu an vêng a. Pathian Jehova vântirhkoh an kianga a va din a, a ropuinain an bul vêl a han chhun ên chuan an va hlau dâwn êm! Ngai teh! Vântirhkoh chuan he chanchin phûrawm tak hi a puang a ni: “Hlau suh ulang, ngai rawh u, mi tin ta tûr chanchin ṭha lâwmawm êm êm ka rawn thlen che u a ni. Vawiinah hian in tân . . . Chhandamtu a piang ta, Lal Krista chu,” tiin. Ani chu Messia lo ni tûra chu a ni a. Berâm vêngtute chuan chu nausên chu an bul hnai khuaa ran chaw pêkna thlêngah an hmu thei dâwn a ni. Tin, thâwklehkhatah “vâna miho mipui” an lo lang a, Pathian Jehova fakin: “Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se, lei chunga a lawm êm êm mihringte hnênah rem thu lêng rawh se,” an ti a ni.—Lk. 2:8-14.

2. “Messia” tih awmzia chu eng nge ni a, ani chu eng anga hriat theih nge ni?

2 Berâm vêngtute chuan, ‘Tu nge Messia chu?’ tih an ngaihtuah ngei ang. Juda berâm vêngtute chuan “Messia,” a nih loh leh “Krista” tih chu “Hriakthiha” tihna a ni tih an hria a ni. (Ex. 29:5-7) Mahse, engtin nge chu nausên chu Messia ni tûra Jehova ruat a ni tih mi dangte an rintîr theih ang? Hebrai Pathian Lehkha Thua hrilh lâwknate leh he nau nun kawng leh thiltihte khaikhinna aṭangin an hre thei ang.

Engvângin Nge Mite Chuan Messia An Beisei?

3, 4. Daniela 9:24, 25 chu engtin nge kan hriat thiam?

3 Kum tam tak hnua lo lang Baptistu Johana thusawi leh thiltihte chuan ṭhenkhat chu Messia ni mai âwm anga hriatna a neihtîr a. (Luka 3:15 chhiar rawh.) Ṭhenkhat chuan “hapta sawmsarih” telna Messia chungchânga hrilh lâwkna an lo hre dik pawh a ni thei ang. Chutiang a nih chuan, Messia lo lan hun tûr chu an hre thei dâwn a ni. Chu hrilh lâwkna pêng ṭhenkhat chuan: ‘Jerusalem tung ding leh sa ṭha tûra thupêk a chhuah aṭanga hriakthiha, lal a lo awm thlengin hapa sarih a ni ang, . . . hapta sawmruk leh pahnih . . . a ni bawk ang,’ tiin a sawi. (Dan. 9:24, 25) Bible lama mi thiamte chuan chûng hapta-te chu kum sarih awmna hapta a ni tih an pawm a. Entîr nân, Revised Standard Version chuan Daniela 9:24-ah: “Kum hapta sawmsarih ruat a ni,” tiin a sawi a ni.

4 Tûn laiah, Jehova mite chuan Daniela 9:25-a kan hmuh hapta 69, a nih loh leh kum 483 chu B.C.E. 455-a Persia Lal Artazerzia’n Nehemia hnêna Jerusalem tung ding leh sa ṭha tûra a hrilh khân a inṭan a ni tih an hria a. (Neh. 2:1-8) Chûng kum 483 chu C.E. 29-a Isua’n baptisma a chan a, Jehova’n thlarau thianghlima hriak a thih avânga Messia a lo nih khân a tâwp ta a ni.—Matthaia 3:13-17. *

5. Eng hrilh lâwknate nge kan ngaihtuah dâwn?

5 Tûnah chuan Messia chungchâng hrilh lâwkna tam takte zînga Isua pian lai, a naupan lai, leh a rawngbâwl laia thleng famkim hrilh lâwkna ṭhenkhat i lo ngaihtuah ang u. Chu chuan Pathian hrilh lâwkna thu kan rinna a tichak ngei ang a. Tin, Isua chu rei tak aṭanga mite lo beisei tawh Messia a nihzia finfiahna chiang tak a pe bawk ang.

Sawi Lâwk A Naupan Lai Nun

6. Genesis 49:10-na thlen famkim dân hrilhfiah rawh.

6 Messia chu Israel thlah, Juda hnama lo piang tûr a ni. Thlahtu Jakoba chuan a thih hma lawka a fapate mal a sâwmnaah heti hian a sawi lâwk a ni: “Lal tiang chu Juda lakah a bo lo vang a, rorêltu tiang chu a ke kâr ata a bo hek lo vang, Silova lo kal hma loh chuan; hnam tinin ama thu an âwih ang,” tiin. (Gen. 49:10) Juda mi thiam tam tak chuan chûng thute chu Messia chungchâng sawina niin an hria a. Juda Lal Davida aṭanga inṭanin, lal tiang (lal chungnunna) leh rorêltu tiang (thu pe tûra thu neihna) chu Juda hnamah a awm a. “Silova” tih awmzia chu “A Neitu; A Neitu Tak” tihna a ni. Pathianin Juda lal hnuhnûng ber Zedekia hnênah chu rorêlna chu a neitu tûr dik tak hnêna pêk a nih tûr thu a hrilh avângin, Juda lal thlah kal zêl chu “Silova,” lalna Rochung nghet tûr a lo thlen hunah a tâwp dâwn a ni. (Ezek. 21:26, 27) Zedekia hnuah chuan Isua chu lal ni tûra tiam Davida thlah awmchhun a ni a. Isua pian hmain, vântirhkoh Gabriela chuan Mari hnênah: “Lal Pathianin a hnênah a thlahtu Davida ṭhutphah chu a pe ang a; Jakoba thlahte chungah chatuanin a lal ang a, a ramin kin ni a nei lo vang,” tiin a hrilh a ni. (Lk. 1:32, 33) Juda thlah leh Davida thlah Isua Krista chu Silova a ni ngei ang.—Mt. 1:1-3, 6; Lk. 3:23, 31-34.

7. Khawiah nge Messia chu a pian a, chu chu engvângin nge chhinchhiah tlâk tak a nih?

7 Messia chu Bethlehem-ah a piang ang. Zâwlnei Mika chuan: “Nang Bethlehem Ephratha, Juda rama sâng tam tak zînga telah tê hle mah la, nangma lak aṭang hian Israelho rorêltu tûr chu ka tân a lo chhuak ang a; a lo chhuahna chu hmasâng ata, chatuan aṭangin a ni,” tiin a ziak a ni. (Mik. 5:2) Messia chu Judai ram Bethlehem khuaa piang tûr a ni a, chu chu tûn hmaa Ephratha tia koh ṭhin niin a lang. Isua nu, Mari leh fa anga pawmtu Josefa chu Nazaret-a awm ni mah se, Rom lalin hming ziak tûra thu a pêk avângin Bethlehem-ah an kal a, chutah chuan B.C.E. 2-ah Isua a lo piang a ni. (Mt. 2:1, 5, 6) Hrilh lâwkna thlen famkimna chhinchhiah tlâk tak a va ni êm!

8, 9. Messia pian leh a hnua thil thleng tûr chungchâng eng nge sawi lâwk a nih?

8 Messia chu nula thianghlim hrin a ni ang. (Isaia 7:14 chhiar rawh.) Isaia 7:14-ah hian “nula thianghlim” pakhatin fapa a hrin tûr thu hrilh lâwkna kan hmu a. Chu thu mal vêk chu nula Rebeki pasal neih hma sawi nâna hman a ni. (Gen. 24:16, 43) Thlarau thâwk khumna hnuaiah, Matthaia chuan he hrilh lâwkna hi Isua pian chungchângah a thleng famkim tih a ziak a. Chanchin Ṭha ziaktu Matthaia leh Luka chuan Mari chu nula thianghlim a niin, Pathian thlarau hna thawh avângin a rai tih an sawi ve ve a ni.—Mt. 1:18-25; Lk. 1:26-35.

9 Messia a pian hnuah naupangte chu tihhlum an ni ang. Chutiang deuh chu a hma kum zabi tam taka Pharaoa’n Hebrai mipa piangte Nile Lui-a paih tûra thu a pêk khân a thleng a ni. (Ex. 1:22) Mahse, Jeremia 31:15, 16-a Rakili chu a fapate ‘râl rama’ hruai an nih avânga ṭap anga târ lan a ni hi a chhinchhiah tlâk bîk hle. A ṭap thâwm chu Jerusalem hmâr lam Benjamina thlahte awmna bial Râma khua aṭangin a hriat theih a ni. Matthaia chuan Lal Heroda’n Bethlehem khua leh a vêl zawng zawnga mipa naupangte tihlum tûra thu a pêk khân Jeremia thute chu a thleng famkim tih a târ lang. (Matthaia 2:16-18 chhiar rawh.) Chu mi hmuna mite lusûn nasat dân tûr chu han ngaihtuah teh!

10. Hosea 11:1-na thu Isua chunga a thlen famkim dân sawi rawh.

10 Israelte angin, Messia chu Aigupta ata koh chhuah a ni ang. (Hos. 11:1) Heroda’n naupangte tihlum tûra thupêk a chhuah hmain, vântirhkoh chuan Josefa hnênah Mari leh Isua chu Aigupta rama kalpui tûrin a hrilh a ni. Jehova’n “zâwlnei [Hosea] kaah, ‘Ka fapa chu Aigupta ram ata ka ko chhuak a,’ tia a sawi kha a lo thlen theih nân,” “Heroda thih hma loh zawng chutah chuan [an] awm reng” a ni. (Matthaia 2:13-15) A pian lai leh a naupan laia thilthleng tûr sawi lâwkte chu Isua thunun theih a ni lo rêng rêng.

Messia’n Thil A Ti Ta!

11. Engtin nge Jehova Hriakthiha tân kawng buatsaih a nih?

11 Pathian Hriakthiha tân kawng buatsaih hmasak a ni ang. Malakia chuan mite’n Messia lo lan huna an pawm theih nâna kawng buatsaihtu tûr chu “zâwlnei Elija” tiin a ko va. (Malakia 4:5, 6 chhiar rawh.) Isua ngei chuan Elija chu Baptistu Johana a ni tih a sawi a ni. (Mt. 11:12-14) Marka pawhin Johana rawngbâwlna chuan Isaia hrilh lâwkna thute a tithleng famkim tih a târ lang bawk. (Is. 40:3; Mk. 1:1-4) Isua chuan Johana chu Elija hna thawh anga a tâna kawng buatsaih tûrin ruahmanna a siam lo. Pathianin mite’n Messia an hriat theih chu a duh a. Chuvângin, “Elija” hna thawh ang thawk tûr leh Messia pawm tûra mite lo buatsaih tûra Johana thlangtu chu Pathian a ni.

12. Pathian pêk eng hnain nge Messia nihna hre tûrin min ṭanpui?

12 Pathian hnathawh tûr pêk chuan Messia nihna hre thei tûrin min ṭanpui. Isua chuan a sei lenna Nazaret khuaa inkhâwmna inah Isaia lehkhabu zial chu chhiarin, hêng thute hi a inhmehbel a ni: “Riangvaite hnênah chanchin ṭha hril tûra mi ruat avângin Lalpa thlarau chu ka chungah a awm; ani chuan salte hnêna chhuahna thu leh, mitdelte hnêna mitvâr neih lehna thu sawi tûr te, tihduhdah tuarte chhuahtîrna tûr te, Lalpa lungawi kum thu sawi tûr tein, mi tîr a ni,” tihte chu. Messia a nih tak zet avângin, Isua chuan: “He Pathian Lehkha Thu hi vawiinah hian in hriatah a lo thleng ta,” tiin dik takin a sawi thei a ni.—Lk. 4:16-21.

13. Galili rama Isua rawngbâwl dân tûr chu eng anga hrilh lâwk nge a nih?

13 Galili rama Messia rawngbâwl dân tûr hrilh lâwk a ni. “Zebulun ram Nephtali ram . . . hnam tin Galili” chungchângah Isaia chuan: “Mi thim hnuaia kalte chuan êng nasa tak an hmu ta: thihna hlim rama awmte chungah ngei chuan êng chu a lo êng ta,” tiin a ziak a. (Is. 9:1, 2) Isua chu Kapernaum khuaah khawsain, Galili ramah a rawngbâwlna chu a ṭan a. Zebulun leh Nephtali ram biala awmte hlâwkpui atân thutak zirtîrin thlarau lam êng chu a ên chhuahtîr a ni. (Mt. 4:12-16) Galili ramah chuan, Isua’n Tlâng Chunga Thusawi rilru la tak chu sawiin, a tirhkoh ni tûrte chu a thlang a, a thilmak tih hmasak ber pawh a ti bawk; tin, a thawhleh hnua zirtîr 500 vêl hnêna a inlârna pawh chu Galili bawk niin a lang. (Mt. 5:1–7:27; 28:16-20; Mk. 3:13-15, 14; Joh. 2:8-11; 1 Kor. 15:6) Chutiang chuan ‘Zebulun ram leh Nephtali rama’ thu hrilin, Isaia hrilh lâwkna chu a thlen famkimtîr a. Israel ram hmun dang dangahte pawh Lalram thuchah chu a hril bawk.

Messia Thiltih Tûr Dangte Hrilh Lâwkna

14. Eng kawngin nge Sâm 78:2-na chu Isua chunga a thlen famkim?

14 Messia chuan tehkhin thuin thu a sawi ang. Fakna hla phuahtu Asapha chuan: “Tehkhin thuin ka kâ ka âng ang,” tiin hla a sa a. (Sâm 78:2) Engtin nge hei hi Isua chungchâng hrilh lâwkna a ni tih kan hriat theih? Matthaia’n min hrilh a ni. Isua’n Lalram ṭhan chhoh dân chu anṭam chi leh dawidim tehkhin thu hmanga a sawi dân a târ lan hnuah, Matthaia chuan: “Tehkhin thu lovin an hnênah engmah [Isua’n] a sawi lo: zâwlneiin, ‘Tehkhin thuin ka kâ ka âng ang a, leilung pian tirh ata thil inthup chu ka sawi chhuak ang,’ tia a sawi kha a lo thlen theihna tûrin,” tiin a sawi zawm a ni. (Mt. 13:31-35) Tehkhin thute chu Isua zirtîr dân hlawhtling takte zînga mi a ni.

15. Isaia 53:4-na a thlen famkim dân sawi rawh.

15 Messia chuan kan natnate a phur ang. Isaia chuan: “Ani chuan kan natnate phurin, kan lungngaihnate pawh a phur ngei a,” tiin a ziak a. (Is. 53:4) Isua’n Petera nupuia nu a tihdam hnuah, “zâwlnei Isaian, ‘Amah ngeiin kan chak lohnate a la a, kan nâte a phur a,’” tih a thlen famkim nân mi dangte pawh a tidam a. (Mt. 8:14-17) Mahse, chu thilthleng chu Isua’n dam lo a tihdam tam tak zînga pakhat mai a ni.

16. Isua’n Isaia 53:1-na thu a thlen famkimtîr tih tirhkoh Johana’n engtin nge a târ lan?

16 Messia’n thil ṭha tam tak a ti chung pawhin, mi tam takin amah an ring lo vang. (Isaia 53:1 chhiar rawh.) Chu hrilh lâwkna a thleng famkim tih târ langin, tirhkoh Johana chuan: “[Isua’n] an hmaah chutiang thilmak tam tak ti mah sela, amah an ring si lo: ‘Lalpa kan thusawi tuin nge ring? Lal kut pawh tu hnênah nge a lan?’ tih, zâwlnei Isaia thusawi kha a thlen nân,” tiin a ziak a ni. (Joh. 12:37, 38) Tirhkoh Paula rawngbâwl chhûng pawh khân mi tlêm tê chauhvin Isua, Messia chungchâng chanchin ṭha chu an ring a ni.—Rom 10:16, 17.

17. Sâm 69:4 thu hi Johana’n eng angin nge a hman?

17 Messia chuan enga khawlawi lova huat a hlawh ang. (Sâm 69:4) Tirhkoh Johana chuan Isua chu: “Thil, mi dang tuma tih ngai lohte an zîngah ti suh ila, sual an nei lo tûr; tûnah erawh zawng annin kei leh ka Pa kan pahnihin min hmu tawh a, huat pawh min haw tawh a ni. Engpawh ni rawh se, an Dân Lehkhabuah, ‘Annin enga khawlawi lovin mi hua,’ tih thu ziak kha a lo thlenna tûrin an ti a nih hi,” tia sawi angin a târ lang a ni. (Joh. 15:24, 25) “Dân” tih hian Pathian Lehkha Thu zawng zawng a kâwk ṭhîn. (Joh. 10:34; 12:34) Chanchin Ṭha ziakte chuan Isua chu huat a ni a, Juda sakhaw hruaitute’n an haw bîk tih a târ lang a. Chu bâkah, Krista chuan: “Khawvêlin nangni an haw thei lo a che u, kei erawh chu mi haw ṭhîn, an thiltihte a sual tih ka hrilhfiah ṭhin avângin,” tiin a sawi a ni.—Joh. 7:7.

18. A dawta thuziakah eng nge kan zir ang?

18 Hebrai Pathian Lehkha Thua Messia chungchâng hrilh lâwknate chu Isua’n a thlen famkimtîr avângin, kum zabi khatnaa a hnungzuitute chuan Isua chu Messia a ni tih an hre chiang a. (Mt. 16:16) Kan hmuh tawh angin, chûng zînga ṭhenkhat chu Nazaret Isua naupan lai leh a rawngbâwl laiin a thleng famkim a. Messia chungchâng hrilh lâwkna dang chu a dawta thuziakah kan bih chiang ang. Ṭawngṭaina nêna chûng thilte ngaihtuahna chuan Isua Krista chu kan Pa vâna mi, Jehova ruat Messia a nihzia kan rinna a tinghet tak zet ang. (w11-E 08/15)

[Footnote]

^ par. 4 “Hapta sawmsarih,” chungchâng hriat belh nân, Bible Zirtîrna Dik Tak Chu Eng Nge Ni? tih lehkhabu phêk 197-199 en rawh.

Engtin Nge Kan Chhân Ang?

• Isua pianna nêna inkûngkaih eng hrilh lâwknate nge thleng famkim?

• Engtin nge Messia tâna kawng buatsaih a nih?

Isaia bung 53-a hrilh lâwkna engte nge Isua chungah thleng famkim?

[Zirlai Atâna Zawhnate]