A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

A Rûka Khawvêl Awptu Laihlan A Ni

A Rûka Khawvêl Awptu Laihlan A Ni

A Rûka Khawvêl Awptu Laihlan A Ni

ṬUM khat chu Isua’n mite hnênah: “He khawvêl lal hi paih chhuah a ni ang,” tih a hrilh a. A hnuah, “ani chuan keimahah engmah rêng a nei lo,” tih leh “he khawvêl lal hi thiam lohva a tlûk tawh,” a nih loh leh rorêlsaka a awm tawh thu a sawi belh a ni. (Johana 12:31; 14:30; 16:11) Tu chungchâng nge a sawi?

Isua’n “he khawvêl lal” a tih hian a Pa, Pathian Jehova a sawina a ni lo tih a chiang hle. Chuti chu, “he khawvêl lal” chu tu nge ni ta ang? Engtin nge “paih chhuah” a nih ang a, rorêlsaka a awm tawh?

“He Khawvêl Lal” Chu A Inhai Lang

Mi sual pâwl hotupain a thu neihna a chapopui ṭhin ang bawkin Diabola pawhin Pathian Fapa Isua a thlêmnaah a thu neihna chu a chapopui ve a. Isua hnêna khawvêl “ram zawng zawng” a entîr hnuah: “Hêng zawng zawng chunga thuneihna leh a ropuina hi ka pe ang che; ka hnêna pêk a ni tawh si a, ka duh apiang hnênah ka pe bawk ṭhîn a ni. Chutichuan chibai mi bûk la, a zain i ta a ni vek ang,” tiin a thlêm a ni.—Luka 4:5-7.

Mi ṭhenkhat ngaih dân angin Diabola chu rilrua sual lam ngaihtuahna mai a nih chuan, chu thlêmna chu engtia hrilhfiah tûr nge ni ta ang? Isua chu baptisma a chan hnuah ngaihtuahna sual emaw, chhûngril lama châkna emawin a thlêm a ni thei ang em? Chutiang a nih chuan, engtin nge “amahah chuan sual engmah a awm si lo,” tia sawi theih a nih ang? (1 Johana 3:5) Isua chuan mihringte chunga Diabola thu neihna chu phat ahnêkin, “he khawvel lal” tia kovin a thu neihna chu a nemnghet zâwk a, “tualthat” leh “dawthei” tiin a ko bawk a ni.—Johana 14:30; 8:44.

Diabola’n Krista a thlêm hnu kum 70 dâwnah, tirhkoh Johana chuan Kristiante chu Diabola’n mite a thunun theihzia hrilh nawnin, “khawvêl pumhlûm hi mi sual thu thuin a awm,” a ti a. Diabola chu “khawvêl zawng zawng bumtu” a nih thu pawh a sawi bawk. (1 Johana 5:19; Thu Puan 12:9) Chuvângin, Bible chuan hmuh theih loh thlarau chu “he khawvêl lal” angin a sawi tih a chiang hle. A nih leh, chu chuan mihringte hi eng ang taka nasain nge a thunun?

Khawvêl Lal Chuan A Hote Hnênah Thu Neihna A Sem

Kristiante’n rinna atâna an beihna chungchâng ziakin tirhkoh Paula chuan an hmêlma suaksual ber chu a târ lang chiang hle a. “Kan buante hi tisa leh thisen an ni si lo, lalnate leh, thuneihnate leh, he thim chunga khawvêl rorêltute leh, vân hmunahte thlarau sualho awmte an ni zâwk e,” tiin a sawi a ni. (Ephesi 6:12) Chutiang chuan, ‘tisa leh thisen ni lo va,’ “thlarau sualho awmte” buan kan nih avângin, he beihna hi mihringte nêna inbeihna mai piah lam a ni.

Heta “thlarau sualho awmte” tih hian rilrua sual lam ngaihtuahna mai a kâwk lo tih a chiang hle. Chutiang chuan, Diabola chuan “an awmna pângngai” vân hmun kalsan vetu vântirhkoh hel dangte kal tlangin a thu neihna chu a hmang a ni.—Juda 6.

Bible-a hrilh lâwkna bu Daniela chuan hêng ‘khawvêl rorêltute’n’ hmasâng ata tawh khawvêl an thunun dân chu a târ lang a. Zâwlnei Daniela chuan B.C.E. 537-a Babulon sal tânna ata Jerusalema kîr leh a unau Judate chu a ngaihtuah êm avângin an tân kâr thum lai a ṭawngṭai a. Amah thlamuan tûra Pathian tirh vântirhkoh chuan a rawn thlen tlai chhan chu heti hian a hrilh a ni: “Persia ram hotu chuan ni sawmhnih leh ni khat mi dodâl a,” tiin.—Daniela 10:2, 13.

Heta vântirhkohvin “Persia ram hotu” a tih hi tu nge ni? Daniela leh a mite duhsaktu, Persia Lal Kura a sawina chu a ni lo chiang hle. Chu bâkah, vântirhkoh pakhat mai pawhin zan khat thil thuah sipai huaisen 1,85,000 lai a thah theih laiin, engtin nge mihring lal ve mai chuan thlarau thil siam chu kâr thum lai a dan theih ang? (Isaia 37:36) Chuvângin, he “Persia ram hotu” sual tak hi Persia ram chunga Diabola’n hotua a ruat, a ramhuaihote zînga pakhat bâk chu tu dang mah a ni thei lo. Thuziak kan chhiar zêl chuan, Pathian vântirhkoh chuan “Persia ram hotu” leh ramhuai hotu dang “Grik ram hotu” a beih leh tûr thu a sawi tih kan hmu bawk a ni.—Daniela 10:20.

Heta ṭang hian eng nge kan hriat theih? Kan hriat theih chu an hotupa ber, Diabol-Setana kaihhruaina hnuaia khawvêl thununtu, hmuh theih loh ramhuai hotu, “khawvêl rorêltute” an awm tih hi a ni. A nih leh, chûng chuan eng nge an tum ber?

Khawvêl Awptuin A Mize Dik Tak A Târ Lang

Bible bu hnuhnûng ber Thu Puan buah tirhkoh Johana chuan vântirhkoh chungnung ber, Mikaela tiha koh Isua’n Diabola leh a ramhuaihote a hneh dân leh vân aṭanga paih thlâk an nih avânga chhiatna lo thlengte chu min hrilh a. Heti hian kan chhiar a ni: “Lei . . . chung a pik e! Diabola chuan hun tlêm tê chauh a nei tih a inhriat avânga thinur êm êma in hnêna a lo chhuk tâk avângin,” tiin.—Thu Puan 12:9, 12.

Engtin nge Diabola chuan a thinurna a lantîr? Mi sual tam takin an duhzâwng an tih theih nâna engpawh an inhuam ang bawkin Diabola leh a ramhuaihote chuan an ruala he lei leh a chhûnga chêngte tihchhiat ve chu an tum tlat a ni. Diabola chuan hun tlêm tê chauh a nei tih a hriat avângin, a thu hnuaia awm mihringte nun phunga thil pawimawh tak pakhat—sumdâwnna lian tak—chu thil tam tak lei âtchilhna awmtîr nân a hmang a; chu chuan leilung hausakna a tlak ralin, khawvel pumah chhehvêl boruak a tichhia a, mihringte tân dam khawchhuah loh mai a tihlauhawm a ni.—Thu Puan 11:18; 18:11-17.

Mihringte chanchin inṭan phat aṭangin Diabola’n thu neihna chan a châkzia chu politics leh sakhuanaah a lang chhuak a ni. Thu Puan bu chuan politics thu neihna chu Diabola’n “thuneihna nasa tak” a pêk sakawlh angin a sawi a. Politics leh sakhaw inzawmna pawh chu thlarau lama uirêna tenawm tak angin a sawi bawk. (Thu Puan 13:2; 17:1, 2) Kum zabi tam tak chhûnga inawpbehna te, bâwiha insiamna te, indona te, leh hnam inbeihnate avânga mi maktaduai têlte thihna hi han ngaihtuah teh. Hêng thilthleng râpthlâk tak takte hi mihringte thiltih pângngai ve rêng angah kan ngai thei ang em? Nge ni a, hmuh theih loh thlarau suaksual tak hnathawh vek niah kan ngai zâwk dâwn?

Bible chuan khawvêl hruaitute leh thu neitute thununtu chu chiang taka târ langin, a hailang a. An hria emaw, hre lo emaw, khawvêl rorêltute chuan anmahni thununtu mizia chu an la a ni. Mahse, mihringte hian Diabola awpna hnuaiah eng chen nge hrehawm an tawrh dâwn?

Diabola Tihboral Hun Tûr

Kum zabi khatnaa he leia Krista thiltih chuan Diabola leh a ramhuaihote tihboral hun a hnaih tawhzia a târ lang a. A zirtîrte’n hmuh theih loh ramhuai an hnawh chhuah thu an hrilh khân Isua’n an hnênah: “Ṭêk anga Setana vân aṭanga a lo tla kha ka hmu asin,” tiin a hrilh a ni. (Luka 10:18) Chûng thute hmangin, Isua chuan vântirhkoh chungnung ber Mikaela anga vâna a kîrleh hnua thleng tûr he khawvêl lal a hneh hun tûr chu hlim takin a sawi a. (Thu Puan 12:7-9) Bible hrilh lâwknate ngun taka zirna chuan chu hnehna chu kum 1914-ah emaw, a hnu lawkah emaw vânah a thleng tih a târ lang a ni. *

Chu mi nî aṭang chuan Diabola chuan tihboral a nih hun tûr a hnai tawh tih a hria a. ‘Khawvêl pumhlûm hi a thu thuin’ awm mah se, tûn laia mi maktaduai tam takte chu a thununna hnuaia awm tûrin a bum thei lo; Diabola nihna dik tak leh a ngamthlêmnate chu Bible aṭanga an hriat tlat avângin. (2 Korinth 2:11) Chûng mite chuan a unaute hnêna Paula thusawi: “Remna Pathian chuan in kephah hnuaiah Setana chu a rawn rah perhtîr thuai ang che u,” tih aṭang hian beiseina an nei tlat a ni. *Rom 10:20.

Diabola tihboral hun tûr chu a rawn thleng thuai dâwn! Hmangaihna nêna Krista rorêlna hnuaiah chuan mi felte’n Pathian ke nghahchhan anga sawi theih he lei hi paradis-ah an chantîr ang a. Tharum thawhna te, inhuatna te, leh duhâmnate chu chatuanin a bo tawh ang. “Tûn hma thilte chu hriat rengin a awm tawh lo vang,” tiin Bible chuan a sawi a ni. (Isaia 65:17) He khawvêl a rûka awptu leh a thu neihna lak aṭanga chhuah zalênte tân chuan a va hahdamthlâk dâwn êm! (w11-E 09/01)

[Footnote-te]

^ par. 20 A nî chungchâng hriat chian lehzual nân, Jehova Thuhretute tihchhuah Bible Zirtîrna Dik Tak Chu Eng Nge Ni? tih lehkhabua thu belhna, phêk 215 aṭanga 218-na en rawh.

^ par. 21 Hetah hian Paula chuan Diabola tihboral hlenna chungchânga Bible hrilh lâwkna hmasa ber Genesis 3:15-a chhinchhiah chu a rawn sawi nawn a. Chu thilthleng hrilhfiah nân Paula chuan “râwt sawmna hmanga tisawm, tikeh, tiphel darh vek” sawina Grik thu mal a hmang a ni.—Vine’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words.

[Phêk 9-naa thu lâk chhuah]

Krista’n hmangaih taka a awpna hnuaiah chuan mi felte’n he lei hi paradis-ah an chantîr ang