A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

I Intihhlimna Chu I Hlâwkpui Em?

I Intihhlimna Chu I Hlâwkpui Em?

I Intihhlimna Chu I Hlâwkpui Em?

‘Lalpa lâwm zâwng engnge ni tih fiah rawh u.’—EPH. 5:8-10.

1, 2. (a) Engtin nge Pathian Thu chuan Jehova’n nun hlimawm tak nei tûra min duhzia a târ lan? (b) Intihhlimna hi “Pathian thilpêk” anga kan thlîrna chuan eng ti tûrin nge min chêttîr ang?

BIBLE bu pumah hian, Jehova’n nung tûr mai ni lo va, nun hlim chên tûra min duhzia târ langtu thu tam tak kan hmu a. Entîr nân, Sâm 104:14, 15-na chuan Jehova chungchâng heti hian a sawi a: “Hlobet chu rante tân a ṭotîr ṭhîn a, thlai chu mihring hmanah a ṭotîr bawk ṭhîn; lei aṭangin ei tûr a chhuahtîr theih nân: mihring thinlung tihlâwmna uain nên, a hmai tihmawmna tûr hriak nên, mihring thinlung tihchakna chhang nên,” tiin. Ni e, Jehova chuan kan ei leh in atân thlai aṭangin rah te, hriak te, leh uain te a chhuahtîr ṭhîn a ni. Uain chuan “mihring thinlung tihlâwmna” a thlen avângin, nunna atâna a pawimawh mai bâkah hlimna tizualtu a ni bawk. (Thur. 9:7; 10:19) Ni e, Jehova chuan hlim taka awm a, kan rilru chu ‘lâwmnaa kan tihkhah’ a duh a ni.—Tirh. 14:16, 17.

2 Chuvângin, “chunglêng savate” leh “ram tûktinpâr” en nân emaw, min tihahdam thei leh kan nun tihmasâwn thei thil dangte tih nân emawa hun insiam châng kan neih pawhin inthiam loh chhan tûr a awm lo. (Mt. 6:26, 28; Sâm 8:3, 4) Nun hlim leh ṭha tak chu “Pathian thilpêk” a ni a. (Thur. 3:12, 13) Intihhlimna ṭha atâna hun kan neihte chu Pathian thilpêk anga kan thlîr chuan a Petu tilâwm tûr zâwnga hmang tûrin min ṭanpui ang.

Chi Hrang Hrang leh Tiam Chin Neih

3. Engvângin nge intihhlimnaah chuan thil chi hrang hrang telh chu thil inâwm tak a nih?

3 Intihhlimna lama thlîr dân inbûk tâwk neite chuan chi hrang hrangin an intihlim thei tih an hriat rualin, tiam chin neih a ṭulzia pawh an hre bawk a ni. Eng nge a chhan? A chhânna hriat nân intihhlimna chu ei tûr nên lo tehkhin ta ila. Kan awmna azirin ei tûr lârte chu a inang lo thluah a. Hmun ṭhenkhata mite tui tih zâwng chu hmun danga mite tân chuan ei châkawm lo tak a ni thei a ni. Chutiang bawkin, hmun ṭhenkhata Kristiante tâna intihhlimna nuam tak chu hmun danga mite tân chuan a ni ve kher lo thei. Hmun khata chêng Kristiante zîngah pawh, ṭhenkhatin nuam an tih tak (lehkhabu ṭha tak chhiar ang chite) chu ṭhenkhat tân chuan ninawm tak a ni thei a; ṭhenkhat tâna hahdam sawng sawngna (thirsakawra hmun fan vêl) chu ṭhenkhat tân chuan hahthlâk tak a ni thei bawk. Mahse, ei tûr leh intihhlimna chungchângah chuan thil chi hrang hrang leh duhzâwng hrang hrang a telh theih tih kan pawm thlap a ni.—Rom 14:2-4.

4. Engvângin nge kan intihhlimna thlanah tiam chin neih a ṭûl? Hrilhfiah rawh.

4 Mahse, intihhlimnaah thil chi hrang hrang a telh theih tih avâng maiin nuam kan tâwl thei tihna erawh a ni lo tih pawh kan hre bawk. Entîr nân, ei tûr chungchâng bawk lo sawi leh ta ila. Thil chi hrang hrang ei chu duh mah ila, thil ṭawih chhe tawh chu kan ei lui duh hauh lo vang. Chutiang ei chu kan nat phah thei si a. Chutiang bawkin, intihhlimna hrang hrang chu nei thei mah ila, nunna atâna hlauhawm te, tharum thawhna te, leh nungchang bawlhhlawhna lam te chuan kan intihlim duh hauh lo vang. Chutianga kan tih chuan Bible thu bulte kalhin thil kan ti a ni dâwn a, kan tisa leh thlarau lam chu dinhmun hlauhawmah kan dah mai dâwn a ni. Tiam chin nei thei tûr chuan, intihhlimna nuam kan tihzâwng chu kan hlâwkpui tûr a nih leh nih loh kan ngaihtuah hmasa tûr a ni. (Eph. 5:8-10) Chu chu engtin nge kan tih theih?

5. Kan intihhlimna chuan Pathian tehnate a mil leh mil loh engtin nge kan hriat theih?

5 Kan intihhlimna hlâwkpui tûr leh Jehova duhzâwng ni tûr chuan, Pathian Thu-a târ lan tehna engemaw bîkte nêna inmil a nih a ngai a ni. (Sâm 86:11) I duhzâwng intihhlimna chu chutiang a nih leh nih loh hriat nân enchhinna awlsam tê i nei thei ang. Eng nge? engtikah nge? tih leh tute nge? tih zawhnate hmang hian i ti thei ang a. Tûnah a mal malin i lo en ang u.

Eng Nge Tel?

6. Eng intihhlimna nge kan hnâwl ang a, engvângin nge?

6 Intihhlimna engemawa i tel hmain, ‘Tel ve ka châkna deuh intihhlimna nihphung chiah chu eng nge ni?’ tih zawhna hi inzâwt hmasa ang che. A chhânna hriat i tum lai chuan, intihhlimna chu chi hniha ṭhen theih a ni tlângpui tih hriat chuan min ṭanpui thei a ni. A pakhatna chu kan duh loh ṭhak chi; a pahnihna chu kan duh mai theih chi a ni. A pakhatna chu eng nge ni? He khawvêl suaksual takah hian, intihhlimna tam tak chu Bible thu bul kalh emaw, Pathian dân kalh emaw a ni a. (1 Joh. 5:19) Kristian dikte chuan chutiang intihhlimna ang chite chu an duh lo ṭhak a ni. Chutiang intihhlimnaah chuan mi dangte sawisak nuam tihna te, ramhuai nêna inkungkaih thil te, mawngkawhurna te, saruak lem te, a nih loh leh tharum thawhna emaw, thil chîn bawlhhlawh leh ṭha lo dangte emaw a tel a ni. (1 Kor. 6:9, 10; Thu Puan 21:8 chhiar rawh.) Khawi hmunah pawh awm ila, chutiang chi intihhlimna hnâwl tlatin ‘sual lam kan hua’ tih Pathian Jehova hnênah kan târ lang a ni.—Rom 12:9; 1 Joh. 1:5, 6.

7, 8. Engtin nge intihhlimna ṭhenkhat hlutzâwng chu kan chhût ang? Hrilhfiah rawh.

7 Intihhlimna chi dang leh chu Pathian thuin chiang taka a khap lêm loh thil telna a ni a. Chutiang a nih chuan, intihhlimna chu kan thlan hmain, Bible thu bul-in a târ lan anga Jehova’n thianghlim a tih thilte nên ngun takin kan khaikhin tûr a ni a. (Thuf. 4:10, 11) Chu mi hnuah, chhia leh ṭha thiang tak min neihtîr thei thu tlûkna kan siam tûr a ni. (Gal. 6:5; 1 Tim. 1:19) Chu chu engtin nge kan tih theih ang? Hei hi ngaihtuah teh: Kan chawhmeh ei ngai miah loh ei dâwn ta ila, kan ei hmain eng nge tel tih hriat chu kan châk ngei ang. Chutiang bawkin, intihhlimna engemaw kan thlan dâwn chuan, kan thlan hmain eng thilte nge tel tih kan hriat phawt a ngai a ni.—Eph. 5:17.

8 Entîr nân, infiamna lama tui mi tak i nih chuan, chutiang lama tel châk chu a âwm hle a. Infiamna chu a hlimawmin, a phûrawm hle thei bawk. Mahse, infiamna ṭhenkhat chu inelna sâng tak, intihnat palh huama tih ngai, inhliam palh awlsam tak, buaina chawk chhuak thei chi, ram leh hnam hmangaihna neihtîr thei, a nih loh leh chutiang ‘thilte’ a tel ṭhîn a; chutiang chi i duh a nih chuan engtin nge ni ang? Chûng infiamnain a kaihhnawih thilte i chhût chian hnu chuan, i ngaihtuahna chu Jehova ngaihtuah dân leh mi dangte hnêna hmangaihna leh remna thuchah kan hrilh nên a inmil lo tih i hmu chhuak ngei ang. (Is. 61:1; Gal. 5:19-21) Kawng lehlamah chuan, intihhlimna ṭhenkhata “thil telte” chu Jehova mithmuha thil thianghlim a nih chuan i hlâwkpuiin, i hahdam phah thei a ni.—Gal. 5:22, 23; Philippi 4:8 chhiar rawh.

Engtikah Nge Kan Intihhlim Ang?

9. ‘Engtikah nge intihhlimnaah ka tel ang?’ tih zawhna kan chhânna chuan eng nge a târ lan?

9 Zawhna i inzawh leh tûr chu, ‘Engtikah nge intihhlimnaa ka tel ang? Chutah chuan eng anga tam nge hun ka hman ang?’ tih hi a ni. Zawhna hmasa ber kan zawh tâk eng nge? tih kan chhân dân chuan kan rilru chhûngril—pawm tlâk leh tlâk lohva kan ngaihte—a târ lang chiang hle a. Engtikah Nge? tih zawhna kan chhânna erawh hi chuan kan thil ngaih pawimawh zâwkte a târ lang thung a ni. Chuti a nih chuan, kan nuna intihhlimna kan dah pawimawh chen tûr chungchâng thu tlûkna siamnaah engin nge min ṭanpui thei ang?

10, 11. Engtin nge Matthaia 6:33-a chhinchhiah Isua thute hian intihhlimnaa hun kan hman zât tûr ruahmannaah min ṭanpui theih?

10 Isua Krista chuan a hnung zuitute hnênah: “Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng zawngin, i thlarau zawng zawngin, i rilru zawng zawngin, i chakna zawng zawngin i hmangaih tûr a ni,” tiin a hrilh a. (Mk. 12:30) Chuvângin, kan nuna thil pawimawh hmasa ber chu Jehova kan hmangaihna hi a ni. Chu chu Isua fuihna thu: “A ram leh a felna chu zawng hmasa zâwk rawh u, tichuan chûng zawng zawng chu a pêk belhchhah dâwn che u nia,” tih zawmna hmangin kan lantîr a ni. (Mt. 6:33) Engtin nge chu thu chuan intihhlimna kan dah pawimawh chen tûr leh chu mi atâna hun kan hman zât tûr ruahmanaah min ṭanpui theih ang?

11 Hei hi lo chhinchhiah teh: Isua chuan Pathian ‘ram chauh zawng tûrin’ min fuih lo va, ‘ram chu zawng hmasa’ tûrin min fuih zâwk a ni. Isua chuan kan nunah hian Pathian ram bâk thil tam tak pawh kan mamawh dâwn tih a hre chiang hle a. Chênna tûr in te, ei leh bâr te, silh leh fên te, ziak leh chhiar thiam te, hna te, intihhlimna te, leh thil dang dangte kan mamawh a ni. Mahse, chûng kan thil mamawh ûm zawng zawngte zîngah chuan thil pakhat—Pathian Ram—chauh chu kan dah pawimawh ber a ni. (1 Kor. 7:29-31) Chu thudik bul pui chuan intihhlimna pawh tiamin, thil dangte chu kan thil ngaih pawimawh ber—Pathian Ram rawngbâwlna—min thawh zawmtîr thei tûr zâwnga ruahman tûrin min chêttîr tûr a ni. Chutianga kan tih chuan, a âwm tâwka intihhlimna neih chu kan hlâwkpui thei ang.

12. Engtin nge Luka 14:28-a hmuh thu bul hi intihhlimna chungchângah a hman theih?

12 Chutiang a nih avângin, intihhlimna atâna hun hman chungchângah kan hun sên zât tûr hlutna chu kan chhût hmasa tûr a ni. (Lk. 14:28) Intihhlimna a engemaw ber atâna kan hun hman zât tûr kan bituk phawt ang a. Chu mi zawhah, chu kan hun hman zât hlutna chu kan chhût tûr a ni. Kan intihhlimna thlan avânga mahnia Bible zirna te, chhûngkuaa Pathian biakna neih te, Kristian inkhâwmna te, a nih loh leh Lalram thu hrilhna te kan ngaihthah dâwn a nih chuan, chutiang intihhlimna chuan hun hlu tak pêk a phu lo a ni. (Mk. 8:36) Mahse, a châng chânga intihhlimna chuan Pathian Ram zawng zêl tûra min tihchak theih dâwn chuan chutiang chi intihhlimnaa tel chu a manhla kan ti thei ang.

Tute Nge Kan Intihhlimpui Ang?

13. Engvângin nge kan intihhlimpui tûrte chu ngun taka kan thlan ang?

13 I inzawh leh tûr zawhna pathumna chu ‘Tute nge intihhlimpui atâna ka duh?’ tih hi a ni. He mi chungchâng ngaihtuah hi a pawimawh hle. Engvângin nge? Kan intihhlimna ṭhat leh ṭhat loh chu kan ṭhian kawmteah a innghah thui êm vâng a ni. Ṭhian ṭhate nêna chawhlui kîlho chuan chaw ei a tui zâwk ṭhîn ang bawkin, intihhlimna pawh ṭhian ṭhate nên chuan kan hlim sawt ṭhîn a ni. Mahse, kan intihhlimna hlâwkpui tûr chuan, tute nge kan telh anga a, kan telh loh vang tih thu tlûkna kan siam lâwk a ngai a ni.—2 Chro. 19:2; Thufingte 13:20 chhiar rawh; Jak. 4:4.

14, 15. (a) Ṭhian ṭha thlan chungchângah Isua’n entawn tûr eng nge a siam? (b) Kan ṭhiante chungchângah eng zawhnate nge kan inzawh ang?

14 Ṭhian thlan chungchângah chuan Isua entawn tûr siam chuan min ṭanpui hle ang. Ani chuan thil siam inṭan tirh phat aṭangin mihring fate a hmangaih a. (Thuf. 8:31) He leia a awm lai pawhin, mi tinrêngte chungah hmangaihna leh ngilneihna a lantîr ṭhîn. (Mt. 15:29-37) Mahse, Isua chuan kawm nuam tak nihna leh inṭhian ṭhatna chu a thliar hrang a. Mi nâwlpuite tâna kawm nuam tak a nih laiin, thil phût bîk tlinte chauh ṭhian ṭhaah a nei a ni. A zirtîr rinawm 11-te hnênah Isua chuan: “Thu ka pêk apiang che u in tih chuan ka ṭhiante in ni ang,” tiin a hrilh a. (Joh. 15:14; Johana 13:27, 30 en bawk rawh.) Isua chuan amah zui a, Jehova rawngbâwltute chauh ṭhianah a nei a ni.

15 Chuvângin, mi tuemaw chu ṭhian ṭhaa i neih dâwn leh dâwn loh chungchângah Isua ṭawngkam hi hriat reng a ṭha a. Hêng zawhnate hi inzâwt ang che: ‘He mi hian a ṭawngkam leh thiltihin Jehova leh Isua thupêk a âwih tih a lantîr em? Keimah ang bawka Bible ṭanchhan mizia leh nungchangte nei a ni em? Kan inṭhianna chuan ka nuna Pathian Ram dah hmasa tûr leh Jehova chhiahhlawh rinawm ni reng tûrin min tichak ang em?’ tihte hi. Chutiang mi a ni tih i chian chuan i intihhlimpui theih ṭhian ṭha i chhar tihna a ni.—Sâm 119:63 chhiar rawh; 2 Kor. 6:14; 2 Tim. 2:22.

Kan Intihhlimna Chuan Fiah A Dâwl Em?

16. Kan intihhlimna chungchângah engte nge kan hriat ngai?

16 Intihhlimna kawng chi thum—a ṭhat lam, a hun lâk tam lam, leh ṭhiante—chungchâng chu kan lo enho ta a. Kan intihhlimna hlâwkpui tûr chuan hêng kawng thumte hi Bible ṭanchhan tehnate nên a inmil tûr a ni. Chuvângin, intihhlimnaa kan tel hmain, kan fiah hmasa phawt tûr a ni a. A ṭhat lam chungchângah chuan: ‘Engte nge tel? A thianghlim nge a bawlhhlawh?’ tihte kan hriat a ngai a ni. (Thuf. 4:20-27) A hun lâk tam lam chungchângah chuan: ‘Chu mi atân chuan eng anga tam nge hun ka hman ang? Chûng ka hun hman ralte chu a inâwm nge inâwm lo?’ tihte kan hre tûr a ni. (1 Tim. 4:8) Tin, ṭhiante chungchângah chuan: ‘Intihhlimna chu tute nge ka hmanpui ang? Chûngte chu ṭhian ṭha nge an nih a, ṭhian ṭha lo?’ tihte kan hriat a ngai bawk a ni.—Thur. 9:18; 1 Kor. 15:33.

17, 18. (a) Kan intihhlimnain Bible tehna a mil leh mil loh engtin nge kan enfiah ang? (b) I intihhlimna thlan chungchângah a mimal takin eng nge tih i tum?

17 Kan intihhlimna chuan hêng kawng thumte zînga a pakhatah chauh pawh Bible ṭanchhan tehna a tlin loh chuan, fiah a dâwl lo tihna a ni a. Bible ṭanchhan tehnate a tlin vek erawh chuan, kan intihhlimna chuan Jehova chawimawina a thlen ang a, kan hlâwkpui hle bawk ang.—Sâm 119:33-35.

18 Chuvângin, intihhlimna chungchângah chuan mi dik takte nên, a hun dik taka thil dik tak tih i tum ṭheuh ang u. Ni e, he Bible fuihna thu: “In ei pawhin, in in pawhin, in tih apiangah pawh, Pathian ropuina tûr hlîrin ti rawh u,” tih hi zawm i tum ṭheuh vang u.—1 Kor. 10:31. (w11-E 10/15)

Kan Hrilhfiah Thei Em?

Intihhlimna chungchângah hêng a hnuaia Bible chângte hi engtin nge kan zawm theih?

Philippi 4:8.

Matthaia 6:33.

Thufingte 13:20.

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 11-naa Diagram]

(A lan dân tûr dik tak hriat nân, a lehkhabu en rawh)

Eng Nge

[Phêk 12-naa Diagram]

Engtikah Nge

[Phêk 14-naa Diagram]

Tute Nge

[Phêk 12-naa milem]

Ṭhian thlan leh intihhlimna thlan chungchângah engtin nge Isua entawn tûr siam kan zui theih?