A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Isua Krista Chungchânga Kan Zawhnate Chhânna

Isua Krista Chungchânga Kan Zawhnate Chhânna

Isua Krista Chungchânga Kan Zawhnate Chhânna

“Mipuiten tunge a ni mi tih?”—LUKA 9:18.

ISUA chuan a chungchângah mite’n ngaih dân inang lo tak tak an nei tih a hriat avângin he zawhna hi a zirtîrte a zâwt a ni. Mahse, buai chhan tûr engmah a awm lo. Isua chuan mipui laka inlahrangin, a rûkin thil a ti si lo va. Chutih ahnêkin, khaw lian leh khaw têah mite chu vântlâng hmuhah a kâwm zâwk a. Mite’n a chungchâng thu dik an hriat a duh avângin, vântlâng hmaah thu hrilin, a zirtîr zâwk ṭhîn a ni.—Luka 8:1.

Isua chungchânga thu dik chu Bible-a Chanchin Ṭha ziak palia kan hmuh Isua ṭawngkam leh thiltihte aṭangin a hriat theih a ni—Matthaia, Marka, Luka, leh Johana ziahahte hian. Thlarauva thâwk khum chûng thuziakte chu Isua chungchânga kan zawhnate chhân nân kan ṭanchhan dâwn a ni.—Johana 17:17.

ZAWHNA: Isua chu hmân laia mi awm tak tak a ni em?

A CHHANNA: Ni e. Josephus leh Tacitus pawh tiamin, kum zabi khatnaa thilthleng chanchin zirmite chuan Isua chu hmân laia mi awm tak tak niin an sawi a. Chu aia pawimawh zâwkin, Chanchin Tha ziakte chuan Isua chu thawnthu phuahchawp mai ni lovin mihring awm tak tak a nihzia rin tlâk takin a târ lang bawk. Chuta thu chhinchhiahte chuan thilthlengte leh a thlenna hmunte kimchang takin a târ lang a. Entîr nân, Chanchin Ṭha ziaktu Luka chuan Isua rawngbâwl ṭan kum sawi chian nân, ram awptu mi lian pasarihte hming a sawi lang a, chûng chu thilthleng chanchin zirmite sawi dân nên a inang thlap a ni.—Luka 3:1, 2, 23.

Isua hi hmân laia mi awm tak tak a nihzia finfiahna chu a rin tlâk hle a. Isua a awm ngei tih chungchâng ziakna, Evidence for the Historical Jesus tih lehkhabu chuan: “Kum zabi khatnaah khân, Nazareth Isua tih hming pu mi pakhat a awm ngei tih mi thiam zawng zawng deuhthaw chuan an pawm ang,” tiin a sawi.

ZAWHNA: Isua hi Pathian a lo ni reng em?

A CHHANNA: Ni lo. Isua chu Pathian tlûkpui niin a inchhâl ngai lo. Chutih ahnêkin, Jehova * hnuaia mi a nihzia a târ lang fo zâwk a ni. Entîr nân, Isua chuan Jehova chu “Ka Pathian” tih leh “Pathian tak chauh,” tiin a ko a ni. (Matthaia 27:46; Johana 17:3) Dinhmun hniam zâwka dingte chauhvin mi dang sawi nân chutiang ṭawngkam chu an hmang ang. Amah ruaitu koh nâna “ka pu” emaw, “hotupa” emaw tih ṭawngkam hmangtu hnathawktu chu dinhmun hniam zâwkah a ding tih a inhre chiang hle a ni.

Isua chuan Pathian nêna mi hrang ve ve an nihzia pawh a târ lang a. Ṭum khat pawh a thuneihna cho amah dodâltute hnênah heti hian a sawi a ni: “In Dânah pawh, ‘Mi pahnih hriatpuina chu a dik a ni,’ tih ziak a ni. Kei hi ka chanchin hriattîrtu pakhat ka ni a, Pa mi tîrtu chuan ka chanchin a hriattîr bawk,” tiin. (Johana 8:17, 18, Baptist Mid-Missions’ Translation) Isua chu Jehova nêna thuhmun an ni lo tih a chiang hle. Ni lo sela chuan, eng kawngin nge thu hriatpuitu pahnih anga sawi theih an nih tehrêng ang?

ZAWHNA: Isua chu mi ṭha pângngai ve mai a ni em?

A CHHANNA: Ni lo ve, chu mai piah lam chu a ni. Isua chuan Pathian duhzâwng hlen chhuahna kawngah chanvo pawimawh tam tak a chelh tih a hria a. Chûng zînga ṭhenkhat chu hêngte hi a ni:

“Pathian Fapa mal neih.” (Johana 3:18) Isua chuan a lo chhuahna a hria a. He leia a lo pian hma hun rei takah a nun chu a inṭan daih tawh a ni. Ani chuan: “Vân aṭanga lo chhuak ka ni,” tiin a sawi. (Johana 6:38) Isua chu Pathian thil siam hmasak ber a ni a, thil dang zawng zawngte siamnaah Pathian a ṭanpui a ni. Pathianin ama kut ngeia a siam awmchhun a nih avângin, Isua chu “Pathian Fapa mal neih” tia koh theih a ni rêng a ni.—Johana 1:3, 14; Kolossa 1:15, 16.

“Mihring Fapa.” (Matthaia 8:20) Isua chu Chanchin Ṭha ziaka vawi 80 vêl lai lang, “mihring Fapa” tih ṭawngkam hmangin vawi tam tak a inko va. Chu ṭawngkam chuan Pathian mihringa rawn chang ni lovin, mihring tak tak a nihzia a târ lang. Engtin nge Pathian Fapa mal neih chhun chu mihring anga a lo pian? Jehova chuan thlarau thianghlim hmangin, a Fapa nunna chu Juda nula thianghlim Mari chhûlah dah sawnin, a paitîr a. Chuvângin, Isua chu sualna nei lo, ṭha famkim angin a lo piang thei a ni.—Matthaia 1:18; Luka 1:35; Johana 8:46.

“Zirtîrtu.” (Johana 13:13) Isua chuan Pathian hna pêk chu Pathian Ram ‘chanchin ṭha hrilh leh zirtîr’ hi a ni tih a sawi chiang hle a. (Matthaia 4:23; Luka 4:43) Pathian Ram nihna leh chu Ramin Jehova duhzâwng thlen famkim nâna a tih tûrte chu chhinchhiah tlâk khawpa fiah leh tluang mâwl takin a hrilhfiah a ni.—Matthaia 6:9, 10.

“Thu.” (Johana 1:1) Isua chu Pathian aiawha Thusawitu—Pathianin mi dangte hnêna thu leh kaihhruaina petu atâna a hman—hi a ni a. Jehova chuan lei mihringte hnêna A thuchah puang chhuaktu atân Isua chu a hmang bawk.—Johana 7:16, 17.

ZAWHNA: Isua chu thutiam Messia a ni em?

A CHHANNA: Ni e. Bible chuan “Hriak Thiha” tihna Messia, a nih loh leh Krista lo lan tûr thu chu a hrilh lâwk a. He Thutiama hian Jehova thiltum thlen famkimnaah chanvo pawimawh tak a chang dâwn a ni. Ṭum khat chu Samari hmeichhe pakhatin Isua hnênah: “Messia, Krista an tih chu a lo kal dâwn tih ka hria,” a ti a. Isua chuan: “Keimah a betu che hi amah chu ka ni asin,” tiin a hrilh tlang nghâl a ni.—Johana 4:25, 26.

Isua chu Messia a ni tak zet tih finfiahna a awm em? Awm e, kut zia pakhat chu mi pakhat ta chauh a nih theih ang bawkin, Isua chu Messia a nih ngeizia finfiahna kawng thum a awm a ni. Isua’n chûng ziate chu a mil em? Hêngte hi han ngaihtuah teh:

A thlahtute. Messia chu Abrahama thlah kal zêl Davida thlah aṭanga a lo lan tûr thu Bible chuan a sawi lâwk a. (Genesis 22:18; Sâm 132:11, 12) Isua chu Abrahama leh Davida thlah a ni ve ve a ni.—Matthaia 1:1-16; Luka 3:23-38.

Hrilh lâwkna thleng famkimte. Thuthlung Hlui-ah chuan Messia pianna tûr leh a thih dân tûr pawh tiamin, he leia a nun dân tûr chanchin hrilh lâwkna thu tam tak a chuang a. Chûng hrilh lâwkna zawng zawng chu Isuaah chuan a thleng famkim vek a ni. Chûng zîngah chuan hêngte hi a tel a ni: Ani chu Bethlehem-ah a piang (Mika 5:2; Luka 2:4-11), Aigupta ram aṭanga koh chhuah a ni (Hosea 11:1; Matthaia 2:15), a ruh pakhat mah titliak lo va tihhlum a ni (Sâm 34:20; Johana 19:33, 36). Isua tân chuan Messia chungchâng hrilh lâwkna zawng zawng amaha thleng famkim tûra thunun vek ngaihna a awm lo rêng rêng a ni. *

Pathian ngei thusawi. Isua a pian lai chuan, Messia a pian thu berâm vêngtute hnêna hriattîr tûrin Pathianin vântirhkohte a tîr a. (Luka 2:10-14) Isua’n rawng a bâwl chhûng pawh khân, Pathianin amah a pawmzia vân aṭangin vawi engemaw zât a rawn sawi bawk. (Matthaia 3:16, 17; 17:1-5) Chu bâkah, Jehova chuan Isua chu thilmak tih theihna pein, Messia a nihzia târ langtu dang a pe bawk a ni.—Tirhkohte 10:38.

ZAWHNA: Engvângin nge Isua tân hrehawm tuara thih a ngaih?

A CHHANNA: Sualna nei lo Isua chuan hrehawm tawrh rêng a phu lo va, mi sual anga bana khenbeh a, zah thlâk taka thi tûra kalsan lah a phu hek lo. Chuti chung pawhin, Isua chuan ṭha lo taka cheibâwl chu a ni dâwn tih a hria a, inhuam takin a tuar a ni.—Matthaia 20:17-19; 1 Petera 2:21-23.

Messia chungchâng hrilh lâwknate chuan mi dangte sual khuh nâna Messia’n hrehawm a tawrh a, a thih tûr thu a sawi a. (Isaia 53:5; Daniela 9:24, 26) Amah Isua ngei pawhin, “mi tam tak tlan nâna a nun pe tûr zâwka” lo kal a nih thu a sawi a ni. (Matthaia 20:28) A tlanna inthawina ringtute chuan sual leh thihna ata chhan chhuah ni a, lei Paradis-a chatuana nun theih beiseina an nei a ni. *Johana 3:16; 1 Johana 4:9, 10.

ZAWHNA: Isua chu thihna ata kaihthawh leh a ni tih kan ring tak zet thei ang em?

A CHHANNA: Thei e. Isua chuan thihna ata kaihthawh leh a ni dâwn tih a hre chiang hle a. (Matthaia 16:21) Mahse, amah Isua ngei emaw, Bible ziaktute emaw chuan he thawhlehna hi dân pângngai anga thleng thei a nih lohzia an hria tih chu a chhinchhiah tlâk hle. Chutiang thil thleng thei tûra ngaih chu thil âwihawm lo tak a ni si a. Chutiang ni lovin, Bible chuan: “Pathianin thihna phuarnate chu a phelhsak a, a kai tho ta a,” tiin a sawi zâwk a ni. (Tirhkohte 2:24) Pathian a awm tih leh ani chu thil engkim Siamtu a ni tih kan pawm chuan, a Fapa pawh thihna ata a kaitho thei tih ring tûrin chhan ṭha tak kan nei a ni.—Hebrai 3:4.

Isua chu thihna ata kaihthawh a nihzia finfiahna rin tlâk a awm em? A hnuaia thute hi ngaihtuah teh.

Mita hmutute thusawi. Isua thih hnu kum 22 vêlah, tirhkoh Paula chuan tho leh Isua mit ngeia hmutu mi 500 aia tam an awm thu a ziak a, a ziah lai chuan chûng zînga a tam zâwkte chu an la dam a ni. (1 Korinth 15:6) Mi pahnih khat hmuh mai chu awlsam têa hnâwl theih pawh a ni mahna; mahse, tuin nge mita hmutu 500 laite thusawi chu hnâwl thei tehrêng ang?

Thuhretu rin tlâk takte. Isua zirtîr hmasate—thil awm dân dik tak hre thei tûra dinhmun ṭha bera dingte—chuan Isua kaihthawh leh a nihzia huaisen takin an puang chhuak a ni. (Tirhkohte 2:29-32; 3:13-15) A nihna takah chuan, Isua thawhlehna rin chu Kristian rinna pawimawh tak angin an thlîr zâwk a. (1 Korinth 15:12-19) Chûng zirtîrte chuan Isua an rinna phatsan ai chuan thih hial pawh an thlang zâwk a ni. (Tirhkohte 7:51-60; 12:1, 2) Thu dik lo a ni tih hre reng chunga chu thil avânga nun chân inhuam an awm ngai rêng rêng em ni?

Tûnah chuan Isua chungchânga zawhna pawimawh tak paruk-te Bible-in a chhân dân chu kan lo ngaihtuah zo ta a. Chûng chhânnate chuan Isua nihna chu chiang takin min hrilh a ni. Mahse, chûng chhânnate hriat chu a pawimawh tak zet em? Thu danga sawi chuan, Isua chungchâng i rin dân chuan kawng ro an su em? (w12-E 04/01)

[Footnote-te]

^ par. 9 Bible-ah chuan Jehova tih chu Pathian hming bil sawina a ni.

^ par. 21 Isuaa thleng famkim hrilh lâwkna ṭhenkhat hriat nân, Bible Zirtîrna Dik Tak Chu Eng Nge Ni? tih lehkhabu phêk 200-na en rawh.

^ par. 25 Isua tlanna inthawina hlut dân hriat belh nân, Bible Zirtîrna Dik Tak Chu Eng Nge Ni? tih lehkhabu bung 5-na en rawh.