A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

I Ni Tih Chu Ni Ni Rawh Se

I Ni Tih Chu Ni Ni Rawh Se

I Ni Tih Chu Ni Ni Rawh Se

“In thu sawi chu ‘A ni, a ni,’ ‘Ni lo, ni lo’ ni ngawt rawh se.” —MT. 5:37.

KAN CHHANG THEI EM?

Isua’n chhechham chungchângah eng nge a sawi?

Engvângin nge Isua chu thusawi anga nun chungchânga entawn tûr ṭha tak a nih?

Eng thilahte nge A Ni chu A Ni nihtîr kan tum tlat ang?

1. Chhechham chungchângah Isua’n eng nge a sawi a, engvângin nge?

KRISTIAN dikte chuan chhia an chham a ngai lo tlângpui a. Chu chu Isua thusawi: “In thu sawi chu ‘A Ni, A Ni,’ . . . ni ngawt rawh se,” tih thu hi an zawm vâng a ni. A sawi tum chu miin a thutiam a hlen tûr a ni a tihna a ni. Isua chuan chu thupêk chu: “Chhia rêng rêng chham suh u,” tiin a ṭan a. Chu chu mi tam takin tih tumna awm si lova chu mi kha mi ṭanchhanin chhia ka chham e, tia an nî tin ṭawngkama an hman ṭhin a duh lohzia lantîr nâna a sawi a ni. An rilrua thil awm sawi nâna A Ni emaw, Ni lo emaw mai “aia chuang aliam chu” sawiin, chutiang mite chuan an rin tlâk lohzia leh “sual laka chhuak” an nihzia an lantîr mai zâwk a ni.—Matthaia 5:33-37 chhiar rawh.

2. Chhechham zawng zawng hi a dik loh vek loh chhan hrilhfiah rawh.

2 Isua chuan chhechham zawng zawng hi a ṭha lo vek a tihna a ni em? Chu chu engtin nge a nih theih ang? Thuziak hmasaah khân Pathian Jehova leh a chhiahhlawh fel Abrahama chuan hun pawimawhah chhia an lo chham ṭhîn tih kan zir tawh si a. Tin, Pathian Dân pawhin buaina ṭhenkhat chinfel nân chhechham a phût bawk a ni. (Ex. 22:10, 11; Num. 5:21, 22) Chuti chuan, Kristian tân court-a thudik sawi dâwn huna chhechham a ṭûl hun a awm thei a. A nih loh leh, thleng khât viau mah se, Kristian chuan a thiltumte chu rilru dik tak pua ti a nihzia mi dangte hriattîr nân emaw, buaina chinfel nân emawa chhechham chu ṭûl a ti mai thei bawk. Dik takin, Isua ngei pawh puithiam lalberin chhechham meuhva zawhna a zawh khân a hnial lo va, Juda Sanhedrin hmaah chuan thu dik tak chu a sawi zâwk a ni. (Mt. 26:63, 64) Mahse, Isua tân tu hnênah mah chhia a chham a ngai lo. Chuti chung pawhin, a thusawi a rin tlâkzia sawi uar nân: “Tih tak meuhvin, tih tak meuhvin [a awmze dik tak chu “Dik takin, dik takin,” tihna] ka hrilh a che u,” tiin a ṭan fo ṭhîn. (Joh. 1:51; 13:16, 20, 21, 38) Isua te, Paula te, leh A Ni chu A Ni titu mi dangte entawn tûr siam aṭanga kan thil zir theih dangte chu i lo en ang u.

ISUA—ENTAWN TUR ṬHA BER

3. Isua’n ṭawngṭaiin Pathian hnênah eng thu nge a tiam a, engtin nge a Pa vâna mi chuan a chhân lêt?

3 “Aw Pathian, ngai teh, . . . i duhzâwng ti tûrin ka lo kal e.” (Heb. 10:7) Hêng thu awmze nei tak hmang hian Isua chu Setana’n ‘a ke artui a tihthitlin’ pawh tiama thutiam Thlah chungchânga hrilh lâwkna zawng zawngte hlen chhuak tûrin Pathian hnênah a inpe a. (Gen. 3:15) Chutianga mawhphurhna rit tak phur tûr chuan mi dang tumah an la inpe ngai lo. Jehova chuan Isua chu a thutiama ding nghet tûra a intiam phût lo mah se, a Fapa a rin pûmhlûmzia chu vân aṭangin a rawn puang chhuak a ni.—Lk. 3:21, 22.

4. Engti khawpin nge Isua chuan A Ni chu a A Ni a nihtîr?

4 Isua chuan A Ni chu A Ni nihtîrin a thusawi nêna inmilin a nung reng a. Isua chu Pathian Ram chanchin ṭha hril tûr leh Pathianin a hnên lama a hîp apiangte zirtîra siam tûra a Pa thupêk a thawhna ata chu engmah a intihbuaitîr lo. (Joh. 6:44) Bible chuan Isua a thutiam anga a nunzia chu he thu hriat hlawh tak hmang hian a sawifiah a ni: “Pathian thutiamte chu engzât pawh ni se, amahah chuan ‘A ni’ tih chu a awm si a,” tiin. (2 Kor. 1:20) Isua chu a Pa hnêna a thutiam hlen chhuah kawnga kan entawn tûr ṭha ber a ni tak zet a ni. A dawtah chuan Isua entawn tuma theihtâwp chhuahtu mi pakhat chungchâng i lo ngaihtuah ang u.

PAULA—A THUSAWI ANGA NUNGTU CHU

5. Tirhkoh Paula’n kan tân entawn tûr eng nge a siam?

5 “Lalpa engnge ka tih ang?” (Tirh. 22:10) Hêng thute hmang hian chutih hun laia Saula tia hriat Paula chuan Krista zirtîrte a tihduhdahna tâwptîr tuma a hnêna inlâr chawimawia awm Lalpa Isua kaihhruaina chu a chhâng lêt a ni. He thil thleng avâng hian Saula chuan a nun dân hlui chu inngaitlâwm taka bânsanin baptisma a chang a, hnamte hnêna Isua chungchâng thu hriattîr tûra a chanvo dawn hlu tak chu a pawm ta a ni. Chu mi hun aṭang chuan Paula chuan Isua chu a “Lalpa” angin a ko zui ta a, a lei lam nun a tâwp thlengin chu a ṭawngkam nêna inmil chuan a nung a ni. (Tirh. 22:6-16; 2 Kor. 4:5; 2 Tim. 4:8) Paula chu Isua’n: “Nangnin eng atân nge, ka thu zâwm si lo va, ‘Lalpa, Lalpa,’ mi tih ṭhin?” tia a zawh mi dangte ang a ni ve lo. (Lk. 6:46) Ni e, Isua chuan an Lalpa atâna amah pawmtu zawng zawngte chu tirhkoh Paula ang bawka an thusawi anga nung tûrin a beisei a ni.

6, 7. (a) Engvângin nge Paula chuan Korinth tlawh nawn leh a tum hun chu a sawn hlat a, engvângin nge a rinawmna chungchânga amah sawisêltute chu thiam chantîr theih an nih loh? (b) Engtin nge kan zînga hma hruaitu tûra ruatte hi kan thlîr ang?

6 Paula chuan Asia Minor leh Europe khawmualpuiah te taima taka Lalram chanchin theh darhin, kohhran tam tak a din a, a tlawh nawn bawk a ni. Ṭum khat chu a thuziak dikzia nemngheh nân chhechham ṭûl niin a hria a. (Gal. 1:20) Korinth khuaa mi ṭhenkhatin Paula chu rinawm lo anga an sawi avângin a thiam thu sawi nân heti hian a ziak a ni: “Pathian a rinawm angin, nangmahni lamah kan thua hi ‘A ni’ tih leh ‘A ni lo’ tih a ni ve ve si lo,” tiin. (2 Kor. 1:18) Chu thu a ziah lai chuan Paula chuan Ephesi khua chhuahsan tawhin, Makedonia paltlangin Korinth khaw lam a pan mêk a. A nihna takah chuan, Makedonia a kal hmaa Korinth khua tlawh nawn leh chu a tum zâwk a ni a. (2 Kor. 1:15, 16) Mahse, tûn laia bial kantute ang bawk hian a châng chuan an zin kawng thlâk danglamte a ngai ve a. Chutianga inthlâk thlengna chu thil ho tê tê avânga mahni hmasial taka neih ni lovin, chhan ṭha tak engemaw vânga neih a ni ṭhîn. Paula’n Korinth khua a thlawh nawn har chhan chu kohhranho ṭhatna tûr a ngaihtuah vâng a ni. Engtin nge a nih?

7 Paula’n Korinth khua tlawh a tum hnu deuh lawk chuan kohhran chhûngah inrem lohna leh nungchang bawlhhlawhna ngaih zam a ni tih thu ṭha lo tak mai chu a dawng a. (1 Kor. 1:11; 5:1) Chu dinhmun siam ṭha tûr chuan, Korinth mite hnêna a lehkha thawn pakhatnaah zilhna thu khauh tak a ziak a ni. Chuvângin, Ephesi aṭanga Korinth tlawh nghâl mai lovin, a unaute chu a lehkha thawn nunpui theih nân hun engemaw chen a pe zâwk a; chutiang chuan a hnua a va tlawhna chu intihchakna a ni lehzual thei dâwn a ni. Anmahni a tlawh hun a sawn hlat chhan dik tak chu hrilhfiahin, Paula chuan a lehkha thawn pahnihnaah heti hian a ziak a: “Ka thlarau chunga hretu atân Pathian ka ko a ni, nangmahni zuah tûr che u in a ni, Korinth khuaa ka lo kal tâk loh ni,” tiin. (2 Kor. 1:23) Paula sawisêltute ang ni lovin, kan zînga hma hruaitu atâna ruatte chungah chuan zahna thûk tak i lantîr zâwk ang u. Dik takin, Paula’n Krista a entawn ang bawkin, Paula chu kan entawn ve tûr a ni.—1 Kor. 11:1; Heb. 13:7.

ENTAWN TUR ṬHA DANGTE

8. Rebeki’n kan tân entawn tûr eng nge a siam?

8 “Duh ang chu.” (Gen. 24:58) Hêng thu tluangmâwl takte hmang hian, Rebek-i chuan an in kalsan a, Abrahama fapa Isaaka nupui ni tûra hriat ngai loh mi nêna mêl 500 (km 800) lai zin a duh, a nih loh leh a inhuam thu a nu leh a nuṭapate a hrilh a ni. (Gen. 24:50-58) Rebeki chuan A Ni chu A Ni a nihtîr a, Isaaka tân Pathian ṭih mi, nupui rinawm tak a lo ni. A dam chhûng zawng chu Ram Tiamah chuan mikhual angin puan inah a khawsa ta si a. Thutiam Thlah, Isua Krista thlahtute zînga mi nihtîrna hmangin, a rinawmna chu malsâwm a ni ta a ni.—Heb. 11:9, 13.

9. Engtin nge Ruthi chu a thusawi ang ngeia a nun?

9 “Kan kal lovang, i chite hnêna i hâwnnaah chuan kan tel ve zâwk ang.” (Rut. 1:10) He thu hi Moab hmeithai pahnih Ruthi leh Orpi chuan Moab ram aṭanga Bethlehem-a kîr leh an pasalte nu hmeithai Naomi hnêna an hrilh a ni a. A tâwpah chuan, Naomi ngenna angin Orpi chu a in lamah a kîr leh ta a ni. Mahse, Ruthi tân chuan Ni lo chu Ni lo a ni tlat. (Ruthi 1:16, 17 chhiar rawh.) A chhûngte leh Moab sakhaw biakna dik lo chu chatuan atâna kalsanin, rinawm takin Naomi a vuan tlat a ni. Ruthi chu Jehova betu rinawm tak a ni a, Matthaia’n Krista thlahtute zînga hmeichhe hming a târ lan pangate zînga pakhat niin a rinawmna chu malsâwm a ni.—Mt. 1:1, 3, 5, 6, 16.

10. Engvângin nge Isaia chu kan tân entawn tûr ṭha tak a nih?

10 “Kei heta hi ka awm, mi tîr ta che.” (Is. 6:8) He thu a sawi hma hian Isaia chuan inlârnaah, Jehova chu biak in chunga A lalṭhutthlênga ṭhuin a hmu a. Chu thil ropui tak a thlîr reng lai chuan Isaia chuan: “Tunge ka tirh ang a, tunge kan tân kal ang?” tia Jehova thusawi chhuah chu a hria a. Chu chu Jehova’n a mi suaksual takte hnêna Pathian thuchah puang chhuak tûra a aia kal tûra a sâwmna a ni. Isaia chuan a thutiam chu a hlen a—A Ni chu A Ni a nihtîr a ni. Isaia chuan chhiatna lo thleng tûr thu khauh tak takte leh biakna dik din thar a nih tûr thutiam ropui takte chungchâng puang chhuakin, kum 46 aia tam chhûng rinawm takin zâwlnei hna a thawk si a.

11. (a) Engvângin nge kan thusawi ang ngeia nun chu thil pawimawh tak a nih? (b) Thudik sawi lo mi ṭhenkhatte vaukhânna târ chhuah chu engte nge ni?

11 Engvângin nge Jehova chuan a chunga kan sawi tâk entawn tûrte khi kan tân Bible-ah a lo chhinchhiahtîr? A Ni kan tihte A Ni nihtîr chu eng ang khawpin nge a pawimawh? Bible chuan “thutiam bawhchhetu te” chu “thi zia rêng an ni” tih a sawi chiang hle a. (Rom 1:31, 32) Aigupta lal Pharaoa te, Juda Lal Zedekia te, leh Anania leh Saphiri te chu A Ni chu A Ni nihtîr lotu, entawn tûr ṭha lo Bible-a târ lante zînga mi an ni a. Anni chuan thil ṭha lo tak an tâwk hlawm a, kan tân vaukhânna târ chhuah an lo ni ta a ni.—Ex. 9:27, 28, 34, 35; Ezek. 17:13-15, 19, 20; Tirh. 5:1-10.

12. Engin nge kan thusawi ang ngeia nung tûra min ṭanpui ang?

12 “Ni hnuhnûngahte” chêng kan nih angin, mi “thianghlim lo, [“rinawm lo,” NW] te, ‘Pathian ngaihsak anna nei a, nimahsela a thiltihtheihna awih lo tute’ hual vêlin kan awm a. (2 Tim. 3:1-5) A theih phawt chuan chutiang ṭhian ṭha lote chu kan pumpelh tûr a ni a. Chu aiin, A Ni chu A Ni nihtîr tuma theihtâwp chhuahtute chu kan kâwm ṭhîn zâwk tûr a ni.—Heb. 10:24, 25.

A NI I TIHTE ZINGA PAWIMAWH BER CHU

13. Isua Krista hnungzuitute’n A Ni an tihte zînga pawimawh ber chu eng nge ni?

13 A Ni tihte zînga pawimawh ber—miin thu a tiam theihte zînga pawimawh ber—chu Pathian hnêna a inpumpêkna chungchâng hi a ni. Mahni inphata Isua zirtîr ni duhte chuan an rilru chhûngril chungchâng târ lan theihna, a nih loh leh, A Ni, tih theihna hun remchâng ṭum thum ngawt an nei a. (Mt. 16:24) Upa pahnihin baptisma chang lo thuchhuahtu ni duh tuemaw an kawm hian, “Jehova Thuhretute zînga mi nih i duh tak zet em?” tiin an zâwt ṭhîn a. A hnuah chu mi chuan thlarau lama hmasâwnna a neih a, baptisma chan a duh chuan, upate chuan kâwm lehin, “Ṭawngṭaiin Jehova hnênah mi mala inpumpêkna i nei tawh em?” tiin an zâwt leh a. A tâwpa baptisma chan nîah chuan mi mal tinte chu, “Isua Krista tlanna inthawina zârah i sualte chu simin, Jehova duhzâwng ti tûrin a hnênah i inpumpêk tawh em?” tih zawhna chu zawh an ni leh a ni. Chutah, chûng mi tharte chuan thuhretute hmaah chatuana Pathian rawng bâwl an intiamna chu an nemnghet leh thei a ni.

14. Eng anga mahni inenfiahna nge a khât tâwka kan neih ang?

14 I baptisma channa a la rei lo emaw, kum rei tak Pathian rawng i lo bâwl tawh emaw pawh ni se, a khât tâwka i inendik a, hêng zawhnate hi i inzawh a ṭûl a ni: ‘Isua Krista entawnin, A Ni ka tihte zînga a pawimawh ber milin ka nung zêl em? Thu hrilh leh zirtîra siam hna chu kan nuna thil pawimawh ber nihtîrin Isua thusawi ka âwih zêl em?’ tiin.—2 Korinth 13:5 chhiar rawh.

15. Eng thilahte nge A Ni chu A Ni kan nihtîr ngei a pawimawh?

15 Kan inpumpêkna thutiam mila nung tih chu thil pawimawh dangte chunga rinawm pawh hi a ni tel a. Entîr nân: Nupui pasal nei i ni em? I nih chuan i kawppui hmangaih leh hlut tûra i thutiam chu vawng zui zêl rawh. I hna thawhna lamah intiamna i ziak emaw, theocratic chanvo atân dîlna i theh luh emaw em? Chutiang i nih chuan i intiam ang chiahin nung ngei ang che. Mi rethei deuhvin chaw ei tûra an sâwmna che i pawm tawh em? I pawm tawh chuan sâwmna ṭha zâwk i dawn avâng maiin ṭhulh hauh suh ang che. A nih loh leh, in tin kalnaa i mi tawh hnênah chuan thlarau lam ṭanpuina pêk belh tûra tlawhkîr leh chu i tiam em? I intiam a nih chuan, A Ni chu A Ni nihtîr rawh; Jehova’n i rawngbâwlna chu mal a sâwm ngei ang.—Luka 16:10 chhiar rawh.

KAN PUITHIAM LALBER LEH LAL CHU HLAWKPUI RAWH

16. Kan thutiam kan hlen theih loh chuan engtin nge kan tih ang?

16 Ṭha famkim lo kan nih angin, “kan zain thil tam tak kan tisual fo ṭhîn” a, a bîk takin kan lei kan hman dân chungchângah kan tisual fo ṭhîn. (Jak. 3:2) Kan thutiam kan hlen thei dâwn lo tih kan hriat chuan eng nge kan tih ang? Israelte hnêna Pathian Dân pêkah chuan, “a kaa hre lo pawha chhia a chham zung zung” avânga thiam loh changte tân, sual thawina tûr a awm a ni. (Lev. 5:4-7, 11) Chutianga thil sual titu Kristiante tân pawh hmangaih taka ruahmanna a awm a ni. Kan thil sual tih chu Jehova hnêna kan puan chuan, kan Puithiam Lalber, Isua Krista kal tlangin zahngai takin min ngaidam ang. (1 Joh. 2:1, 2) Mahse, Pathian duhsakna dawng zêl tûr chuan, chutiang thil sual tihnawn ṭhin loh leh ngaihsam taka kan ṭawng zung zungnain thil ṭha lo a lo thlen tawhte siam ṭha tûra theihtâwp chhuahin inchhîr hming pu tlâkin kan nung tûr a ni. (Thuf. 6:2, 3) Kan hlen chhuah theih loh tûr thutiamte kan siam hmaa ngun taka ngaihtuah chu a ṭha zâwk hle.—Thuhriltu 5:2 chhiar rawh.

17, 18. A Ni chu A Ni nihtîr tuma ṭan latu zawng zawngte chuan eng beisei tûr ropui tak nge an neih?

17 A Ni chu A Ni nihtîr tuma bei hrâm hrâmtu Jehova betu zawng zawngte beisei tûr neih chu a va ropui êm! Hriak thih mi 1,44,000 te chuan vânah thih theih lohna nun an chang ang a, Isua nên a Lalramah “kum sângkhat rorêlin an awm ang.” (Thup. 20:6) Mi dang tam tak chhiar sên lohte pawhin lei paradis-a chêngin, Krista Lalram rorêlna chu an hlâwkpui ang. Chutah chuan taksa leh rilru lama ṭha famkim ni tûra ṭanpui an la ni ang.—Thup. 21:3-5.

18 Isua Kum Sâng Rorêl zawha fiahna hnuhnûng ber chu rinawm taka kan pal tlang hnu chuan tu thusawi mah rinhlelhna tûr chhan kan nei tawh ngai lovang. (Thup. 20:7-10) A Ni chu A Ni, Ni Lo chu Ni Lo a ni vek tawh ang. Chuta awm zawng zawngte chuan “thutak Pathian,” kan Pa vâna mi, Jehova chu sawisêl bovin an entawn vek tawh dâwn si a.—Sâm 31:5. (w12-E 10/15)

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 29-naa milem]

Isua chu baptisma a chan aṭanga a thih thlengin a Pa hnêna a thutiam angin a nung

[Phêk 31-naa milem]

A Ni i tihte zînga a pawimawh ber milin i nung em?