Inngaidam Tawn Rawh U
Inngaidam Tawn Rawh U
“Indawh tawnin inngaidam tawn ula.”—KOL. 3:13.
ENGTIN NGE KAN CHHAN ANG?
Engvângin nge mite ngaihdam kan inhuam ang?
Engtin nge Isua’n ngaihdamna neih a pawimawhzia a hrilhfiah?
Tih tak zeta kan inngaihdam tawn avângin eng malsâwmnate nge kan dawn?
1, 2. Engvângin nge mi dangte ngaihdam i inhuam dân ngaihtuah chu thil inâwm tak a nih?
BIBLE chuan Jehova’n sual a thlîr dân leh thil sual kan tih huna a chhân lêt dân hre thiam tûrin min ṭanpui a. Ngaihdamna chungchâng pawh tam tak a târ lang bawk a ni. Thuziak hmasaah khân, Davida leh Manasea târ lan rilru put hmang avânga Jehova’n a ngaihdam dân kan en tawh a. An thil sual tih pawi an tih êm êmna chuan an sual puang tûr te, an thiltih suaksual tak hawisan tûr te, leh inchhîr tak tak tûr tein a chêttîr a. Chuvângin, Jehova’n an chungah duhsakna a lantîr leh a ni.
2 Tûnah chuan ngaihdamna chu kawng dangin lo bih chiang ang u. Manasea suahsualna tuartu pawi sawi lote zîngah chuan i chhûngte tel ve ta se, ani chu engtin nge i ngaih ang? I ngaidam thei ang em? Dân pawisak lohna, tharum thawhna, leh mahni hmasialna khawvêla chêng kan nih avângin hei hi zawhna inâwm tak a ni. Engvângin nge Kristian chuan ngaihdamna rilru put hmang neih a duh ang? Tihhrehawm emaw, rorêl dik lohna emaw tawng ta la, i thinurna thunun tûr te, Jehova duh dân anga chhâng lêt tûr te, leh ngaihdam inhuam tûr tein engin nge ṭanpui thei che?
NGAIHDAM INHUAM A ṬUL CHHAN
3-5. (a) Isua’n ngaihdamna neih a ṭûlzia ngaihtuah tûra a thu ngaithlatute ṭanpui nân eng tehkhin thu nge a hman? (b) Matthaia 18:21-35-naa chhinchhiah Isua tehkhin thu hian eng nge sawi a tum?
3 Chhûngkua te, ṭhian te, Kristian unau te, leh Jehova nêna inlaichînna muanawm nei reng tûr chuan kan chunga thil dik lo titute—Kristian kohhran chhûnga mi an ni emaw, ni lo emaw—ngaihdam inhuam chu a ṭûl hle a. Mite’n vawi engzât pawh min ti lungni lo mah se, anmahni ngaihdam inhuamna neih chu Kristiante laka beisei a nih thu Bible chuan a târ lang a ni. Chu chu thil beisei âwm tak a nihzia hrilhfiah nân Isua chuan chhiahhlawh pakhat lei ba nei chungchâng tehkhin thu a sawi a.
4 Bâwih pakhat chuan a pu hnênah ni 60,000,000 hlawh hu tangka a ba a; mahse, a pu chuan a ngaidam a ni. A hnuah, chu bâwih chu a kal chhuak a, ni 100 hlawh hu chauh batsaktu a bâwihpui a va hmu a. A sum batu chuan a chunga zahngai rih tûra a ngên chung pawhin, sum tam tak ba ngaihdam saka awma chuan a bawihpui chu tân inah a khung ta a ni. A rilru put hmang chuan an pu thin a tiur ta hle a. “Ka khawngaih che ang khân nang pawhin i bawipui chu i khawngaih ve tûr a ni lâwm ni?” a ti a. “Tin, a pu chu a thinur ta a, a bat zawng zawng a tlâk hma loh zawng [ngaihdamna nei lo bâwih chu] nghaisatute hnênah a pe ta a.”—Mt. 18:21-34.
5 Chu tehkhin thu hmang chuan Isua’n eng nge a sawi? Heti hian a tlip a ni: “Mi tinin thinlung taka in unaute in ngaihdam loh chuan ka Pa vâna mi pawhin chutiang bawkin in chungah a ti ve ang,” tiin. (Mt. 18:35) Isua sawi tum chu a chiang hle. Ṭha famkim lo kan nih chhûnga kan thil sual tih zawng zawngte hian Jehova tehna kan tlin phâk lohzia a târ lang chiang hle a. Mahse, Ani chuan thil sual la ti lo ang maia min ngaih chu a inhuam a ni. Chuvângin, Jehova ṭhian nih duh apiangte chu an mihringpuite tlin lohna ngaidam ve tûra phût an ni. A nih loh chuan, Isua’n Tlâng chunga a Thusawia a târ lan angin: “Mi an bawhchhiatnate in ngaihdam chuan, in Pa vâna miin a ngaidam ve ang che u. Nimahsela mite in ngaihdam si loh chuan, in Pain in bawhchhiatte a ngaidam bîk lo vang.”—Mt. 6:14, 15.
6. Engvângin nge mi dangte ngaihdam chu thil awlsam a nih reng loh?
6 ‘Sawi mai chu a awlsam alâwm; a tih erawh a har a nia,’ i ti pawh a ni mai thei. A chhan chu mite’n kan chunga thil dik lo tak an tih hian rilru a nat theih êm vâng a ni. Mi chu a thin a rimin, phatsan niin a inhre hial thei a, a chunga thil dik lo titu chunga hremna thlentîr emaw, phuba lâk emaw hial pawh a duh thei a ni. Dik takin, ṭhenkhat chuan an chunga thil dik lo titute chu an ngaihdam theih ngai pawh an ring lo a ni. Chutianga i ngai ve a nih chuan, engtin nge Jehova thil phût ngaihdamna rilru put hmang chu i neih theih ang?
I RILRU PUTHMANG CHHUT CHIANG RAWH
7, 8. Mi dangte ngilneih lohnain a tihthinur che chuan ṭha taka chhâng lêt tûrin engin nge ṭanpui thei che?
7 Mite’n kan chunga thil dik lo an tih hunah emaw, an ti nia kan hriat hunah emaw kan rilru a hrehawm hle thei. Tlangvâl pakhat chuan a thinur êm êm ṭuma a awm dân chu heti hian a sawi a: “Ṭum khat chu . . . thinrim takin, kîr leh tawh loh tum rânin in ka chhuahsan a. Nipui lai khaw nawm êm êm nî a ni a, boruak nuam leh reh ruih maiin zawi zawia ka rilru a beng daih thlengin kalkawng mawi tak zawh chuan ka kal zêl a, dâr kâr engemaw zât hnuah chuan inchhîr takin ka kîr leh a, ka tuiral lo chauh a ni mai,” tiin. He thiltawnin a târ lan ang hian, inben daih nâna hun inpêkna leh thil awm dân a dam zâwnga thlîrna chuan a hnua inchhîrna thlen thei, a pawi zâwnga chhân lêtna pumpelh tûrin a ṭanpui thei ang che.—Sâm 4:4; Thuf. 14:29; Jak. 1:19, 20.
8 A nih leh, a ṭha lo zâwngin thil ngaihtuah reng ta la engtin nge ni ang? I thinur chhan tak chu hriat tum ang che. Dik lo tak emaw, zah pah lo tak emawa cheibâwl i nih vâng a ni em? Nge ni a, mi chuan tum rêng vânga a tihnat vâng zâwk che? A thiltih chu thil ṭha lo a ni tak zet em? I thinur chhan chhût chian a, hriatthiamna chuan i thinurna chhân lêt dân tûr ṭha ber leh Bible nêna inmila chhân lêt dân tûr dik tak a ngaihtuahtîr thei ang che. (Thufingte 15:28; 17:27 chhiar rawh.) Chutianga chhûtna chuan i ngaih dân mai ni lo, thil nihphung dik tak hre thei tûr leh mi dangte ngaihdam inhuam tûrin a ṭanpui thei ang che. Chutianga tih chu thil harsa tak ni mah se, Pathian thu chu “[i] thinlunga ngaihtuah leh tumte” i endiktîr a, ngaihdamna rilru put hmang neihna lama Jehova entawn tûrin i inkaihhruaitîr tihna a ni.—Heb. 4:12.
I THINUR TUR A NI EM?
9, 10. (a) Nangmah tihnat che tum nia i hriat chu engtin nge i chhân lêt theih? (b) Engtin nge a ṭha lam zâwnga thil thlîrna leh ngaihdam duhna chuan i thil thlîr dân a thlâk danglam theih?
9 Nuna thil thleng tam takte hian mite a tithinur thei a. Entîr nân, motor i khalh laiin, motor dangin rawn su ṭêp ta che se, engtin nge i chhân lêt ang? Chutiang thil thlenga motor khalhtu thinur lutukin a su ṭeptu a insualpui tak mai thute pawh i chhiar tawh a ni. Mahse, Kristian i nih angin, chutiang thil tih chu i duh hauh lo vang.
10 Thil awm dân chhût chian phawt chu a va ṭha zâwk dâwn tak êm! Engemaw ti taka i rilru a pên zauh avânga chutiang thil thleng ta pawh chu a ni zâwk mai thei asin. A nih loh leh motor dang khalhtu chuan a car-a khâwl lamah harsatna engemaw a nei pawh a lo ni reng thei bawk. Kan sawi tum ber chu hei hi a ni: hriatthiamna te, rilru inhawnna te, leh ngaihdam inhuamna te kan neih chuan kan thinurna te, lunghnualna te, leh a ṭha lo zâwnga thil ngaihtuahna dangte kan titlêm zâwk thei tih hi. Thuhriltu 7:9 chuan heti hian min hrilh a ni: “I rilruah thinur hmanhmawh suh, mi âte ṭâng laiah a châm thîn, thinurna hi,” tiin. Thinur hma lutuk suh ang che. Hun tam takah chuan, miin tum rêng vânga min tihnat an tum nia kan ngaihte hi chutiang a lo ni lovin, ṭhat famkim loh vâng emaw, thil hriat fuh loh palh vâng emawa thleng mai a lo ni ṭhîn. Thiltih leh ṭawngkam ṭha lo ang taka langte pawh rilru zau taka ngaihtuah a, hmangaihna avânga ngaihdam inhuam chu tum ang che. Chutianga i tih theih chuan i hlim sawt ang.—1 Petera 4:8 chhiar rawh.
‘I THLAMUANNA CHU I CHUNGAH LO KIR LEH RAWH SE’
11. Lalram chanchin puang chhuaktute kan nih angin mite’n chanchin ṭha an chhân lêt dân chuan eng rilru put hmang nge min neihtîr ang?
11 Thlawhhma rawngbâwlnaa i mi tawh chu i chungah ngil nei lo hle ta se engtin nge insumtheihna i lantîr theih ang? Isua’n thu hriltu 70 a tirh chhuah khân, an luhna in apiangah thlamuanna, a nih loh leh remna awm tûra chibai bûk tûrin a hrilh a. Ani chuan: “Chutah chuan thlamuanna fa a awm chuan in thlamuanna chu a chungah a awm reng ang; a awm loh erawh chuan in chungah a lo kîr leh ang,” tiin a hrilh a ni. (Lk. 10:1, 5, 6) Kan rawngbâwlna miin an chhân lêt ṭhat chuan kan thuchah ken chu an hlâwkpui mai theih avângin kan hlim a. Mahse, a châng chuan ṭha lo takin min chhâng lêt ṭhîn. Chutiang a nih chuan engtin nge ni ta ang? Isua chuan thlamuanna nei tûra chibai kan bûkna chu kan chunga awm reng tûr a ni tih a sawi a. Mite min lo chhân lêt dân chu eng pawh ni se, in tin chu rilru thlamuang takin kan chhuahsan thei tûr a ni a. Dinhmun chu thinura kan chhân lêt chuan kan remna neih chu kan hloh dâwn a ni.
12. Ephesi 4:31, 32-a Paula sawi ang hian engtin nge kan awm ang?
12 Kristian rawngbâwlnaah chauh ni lovin, eng hunah pawh remna siamtu nih tum reng ang che. Mi dangte ngaihdam duhna tih chu an mize ṭha lote i pawmpui tûr emaw, an mize ṭha lovin a tihchhiatte i ngaizam tûr emaw tihna lam a ni lo. A awmzia chu, chutianga i chunga thil dik lo tihna avânga i huatna neih rêng rêng chu theihnghilh a, i thlamuanna neih chhunzawm zêl tihna a ni zâwk. Mi ṭhenkhat chuan a ṭha lo zâwngin thil an ngaihtuah ngut ngut a, cheibâwl ṭhat loh an nihzia an ngaihtuah reng a, mi dangte nungchang chu an hlimna an rûk bo tîr ṭhîn a ni. Chutiang ngaihtuahna chu inthununtîr suh ang che. Huatna i pai reng chuan i hlim thei ngai dâwn lo tih hre reng la. Chuvângin, ngaihdam peih tak ni ang che!—Ephesi 4:31, 32 chhiar rawh.
JEHOVA TILAWM ZAWNGIN CHHANGLET RAWH
13. (a) Engtin nge Kristian chuan a hmêlma lu chunga ‘meiling a chhêk khâwm’? (b) Thinurna ngilnei taka chhân lêtna chuan eng rah nge a chhuah theih?
13 I chunga thil dik lo titu tuemaw chu Kristian tehnate hrethiam tûra ṭanpui theih nia hriat châng i nei mai thei a. Tirhkoh Paula chuan heti hian a ziak a ni: “I hmêlma a rilṭâm chuan ei tûr pe rawh, a tuihâl chuan in tûr pe rawh: chutiang i tih chuan a lu chungah meiling i chhêk khâwm a ni ang. Sual ngam chein awm suh la, ṭhatnain sual chu ngam zâwk rawh,” tiin. (Rom 12:20, 21) Ngilnei taka thinurna i hmachhawnna chuan rilru sual ber maite pawh a tinêm theiin, an mize ṭha tak lantîr tûrin i ṭanpui thei mai thei a ni. I rilru tinatu chunga hriatthiamna te, lainatna te—khawngaihna hial pawh—i lantîr chuan Bible thutak zir tûrin i ṭanpui thei mai thei asin. Engpawh nise, ngilnei taka chhân lêtna chuan mi chu i chêtze mawi hmuh theihna hun ṭha a pe a ni.—1 Pet. 2:12; 3:16.
14. Mi chuan eng anga ṭha lo pawhin cheibâwl che mah se, engvângin nge amah huatna i pai reng loh vang?
14 Dinhmun ṭhenkhatah chuan mi ṭhenkhat kawm chu thil âwm lo tak a ni thei a. Chûng mite zîngah chuan tûn hmaa kohhran chhûnga awm ṭhîn; mahse, thil sual ti a, inchhîr duh si lo hnawhchhuah ni tâte pawh an tel a ni. Chutiang miin i rilru a tina a nih chuan, rilru natna chuan a awh rei duh avângin a inchhîr a, a rawn inlamlêt leh a nih pawhin ngaihdam harsa i ti mai thei a ni. Chutiang dinhmunah chuan, thil sual ti rawn inlamlêt leh chunga ngaihdamna lantîr tûra ṭanpui tûr chein Jehova ṭanpuina i dîl reng thei ang. Tihah chuan, mi dangte thinlunga thil awm chu engtin nge i hriat theih ang? Jehova chuan a hria a. Ani chuan mi ngaihtuahna chhûngrîl tak chu a endik ṭhînin, thil sual titute chungah chuan dawhtheihna a lantîr ṭhîn a ni. (Sâm 7:9; Thuf. 17:3) Chuvângin, Pathian Lehkha Thu chuan heti hian a sawi a ni: “Tu sual pawh sualin thungrûl suh u. Mi zawng zawng ngaiha thil mawi ngaihtuah lâwk rawh u. A theih phawt chuan nangmahni lam tal, mi zawng zawng nên inremin awm rawh u. Duh takte u, in phuba la suh ula, Pathian thinurna kian zâwk rawh u, ‘“Phuba rêng rêng keima lâk tûr a ni, keiman ka thungrûl ang,” Lalpain a ti,’ tih ziak a ni si,” tiin. (Rom 12:17-19) Mi dang chu dik takin thiam loh i chantîr mai thei em? Thei lo. (Mt. 7:1, 2) Mahse, Pathian kutah chuan rorêlna dik a awm tih i ring thlap thei a ni.
15. Kan rilru tinatute chungchânga eng kan hriatrengnain nge an chunga kan rilru put hmang thlâk danglam ang?
15 Dik lo taka rorêlna i tawng nia i hriat a, thil tisualtu inlamlêt chu ngaihdam harsa i tih chuan chutianga titu pawh chuan a tuar ve tho tih i hriat chu a ṭha. Ani pawh chuan ṭhat famkim lohna nghawng chu a tuar ve a ni. (Rom 3:23) Jehova chuan mihring ṭha famkim lo zawng zawngte chu a khawngaih a. Chuvângin, kan rilru tinatu tâna ṭawngṭai chu thil inâwm tak a ni. Chutianga kan ṭawngṭaisakte chungah chuan kan thinur chhunzawm reng theih a rinawm lo hle. Tin, min cheibâwl ṭha lotute pawh kan haw reng tûr a ni lo tih chu Isua thusawi: “In hmêlmate chu hmangaih ula, a tiduhdahtu che u chu ṭawngṭaisak rawh u,” tih aṭang hian a chiang hle a ni.—Mt. 5:44.
16, 17. Kristian upate’n thil sual titu chu inchhîr a, inlamlêt anga an pawm chuan engtin nge i lo ngaih a, engvângin nge?
16 Jehova duhzâwng nêna inmilin, Kristian upate chu kohhrana thil sual tihte chingfel tûra mawhphurhna pêk an ni a. Hêng unaupate hian Pathian anga thil hriatna famkim chu nei lo mah se, thlarau thianghlim kaihhruaina hnuaiah Pathian Thu-a kawhhmuhna pêkte nêna inmila thutlûkna siam chu an tum tlat a ni. Chuvângin, ṭawngṭaia Jehova ṭanpuina an dîl hnua an thutlûkna siam chu Pathian thlîr dân nên a inmil ang tih kan ring tlat thei a ni.—Mt. 18:18.
17 He thilah tak hian rinawm nghehna a pawimawh a. Inchhîr a, inlamlêt anga pawmte chu i ngaidamin, an chungah i hmangaihna i lantîr ang em? (2 Kor. 2:5-8) Thil sual tih tuartu chu nangmah emaw, i chhûngte emaw in nih phei chuan chutianga tih chu a awlsam lo mai thei. Mahse, Jehova i rin tlat a, kohhran kal tlanga thil a chinfel dân i rin tlat chuan fing takin thil i ti ang a. I ngaidam tak zet tih i lantîr a ni bawk ang.—Thuf. 3:5, 6.
18. Mi dangte i ngaihdam tak zetna avângin eng hlâwknate nge i neih theih?
18 Rilru lam hrisêlna zir mite chuan ngaihdam duhna rilru put hmang neih a hlâwkzia an hria a. Ngaihdamna rilru put hmang neihna chuan natna pawh thlen thei hial thinurna rilrua kan pai reng chu a chhuahtîr avângin inlaichînna ṭha leh hlimawm zâwk a awmtîr a ni. Chu dinhmun chu ngaihdam duh lohnain a thlen harsatnate—hrisêl lohna te, inlaichînna kehchhia te, chauhna te, leh inbiak pawh hleih theih lohna te—nên han khaikhin teh. Ngaihdam inhuamna avânga malsâwmna ropui ber chu kan Pa vâna mi, Jehova nêna inlaichînna ṭha neih hi a ni.—Kolossa 3:12-14 chhiar rawh. (w12-E 11/15)
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 29-naa milem]
He Isua tehkhin thu hian a sawi tum tak chu eng nge?
[Phêk 32-naa milem]
Ngaihdam inhuamna neih chu Kristiante laka thil phût a ni
