Jehova Ngaihdamna Chuan I Tân Eng Awmzia Nge A Neih?
Jehova Ngaihdamna Chuan I Tân Eng Awmzia Nge A Neih?
“LALPA chu, Pathian lainatnaa khat, mi khawngaih thei tak, thin nel tak, . . . khawlohna te, bawhchhiatna te, suahsualna te ngaidam ṭhîn [a ni].”—EX. 34:6, 7.
A CHHANNA ZAWNG RAWH
Engtin nge Jehova’n Davida leh Manasea sualna chu a tih a, engvângin nge?
Engvângin nge Jehova’n Israelte kha a hnam ang tawpa a ngaihdam loh?
Engtin nge Jehova ngaihdamna kan dawn theih ang?
1, 2. (a) Jehova chu Israel hnam tân eng ang Pathian nge a nih? (b) He thuziak hian eng zawhna nge a chhân ang?
NEHEMIA hun lai khân, Levia-hote chuan vântlâng hmaa an ṭawngṭainaah an pi leh pute’n Jehova thupêkte ‘an pawm lo’ fo tih an pawm a. Mahse, Jehova chuan “ngaidam tûra inpeih reng Pathian, mi khawngaih thei, lainatnaa khat, thin nel, ngilneihna ngah” a nihzia a lantîr nawn fo ṭhîn a. Nehemia hun laia chûng sal tâng an rama thawn kîr lehte chungah chuan Jehova’n a ngilneihna a lantîr chhunzawm zêl a ni—Neh. 9:16, 17.
2 A mi mal takin, ‘Jehova ngaihdamna chuan ka tân eng awmzia nge a neih?’ tiin kan inzâwt ṭheuh thei a. He zawhna pawimawh tak chhân nân hian, Jehova ngaihdamna hlâwkpuitu lal pahnih—Davida leh Manasea-te—Pathianin a dâwr dân i lo en ang u.
DAVIDA THIL SUAL TIH PAWI TAK
3-5. Engtin nge Davida chu sual pawi takah a inhnamhnawih?
3 Davida chu Pathian ṭih mi tak ni mah se, thil sual pawi takte pawh a ti bawk a. Chûngte zînga pahnih chu nupa tuak khat, Uria leh Bath-sebi te chungchângah a ni. Chûng sualna chuan an vaia chungah sawhkhâwk râpthlâk tak a thlen a. Mahse, Jehova’n Davida a zilh dân chuan ngaihdamna a neih nasatzia a târ lang a ni. Thil awm dân chu i lo en ang u.
4 Davida chuan Israel sipaite chu Amon khawpui Raba bei tûrin a tîr a. Chu chu Jerusalem khaw chhak lam mêl 50 (80 km) vêl, Jordan Lui piaha awm a ni. Chutih lai chuan, Davida chuan Jerusalem-a a lal in chung zâwl aṭangin mi nupui, Bath-sebi inbual lai chu a zuk hmu a. A pasal awm loh lai a ni a. Davida chuan Bath-shebi a hmuh chuan a ît ta êm êm a, a lal inah a hruaitîr a, a mutpui ta mai a ni.—2 Sam. 11:1-4.
5 Davida’n Bath-sebi a rai tih a hriat chuan, a pasal Uria chu Jerusalem-ah a ko haw a, a nupui chu a mutpui ngei a beisei vâng a ni. Davida chuan Uria chu a ina hawtîr tum hle mah se, ani chu a haw duh lo va. Chuvângin, lal chuan a sipai hotu hnênah chuan Uria chu “râl zualna lai berah” hma tâwntîr a, thlahthlam bawk tûrin lehkha a ziak ru ta a. Davida’n a ruahman ang ngeiin Uria chu indonaah chuan a thi ta a ni. (2 Sam. 11:12-17) Chutiang chuan lal thiltih suaksual tak uirêna chu mi fel nun chântîrnain a belhchhah ta a ni.
DAVIDA’N A RILRU PUT HMANG A THLAK
6. Engtin nge Pathianin Davida sualna chu a chhân lêt a, chu chuan Jehova chungchâng eng nge a târ lan?
6 Jehova chuan thil thleng zawng zawng chu a hmu vek a. A hriat loh va thil thleng engmah a awm lo. (Thuf. 15:3) A hnuah lal chuan Bath-sebi chu nei tho mah se, “Davida thiltih chuan LALPA a tilungni lo va.” (2 Sam. 11:27) Davida thil sual pawi tak tih chu engtin nge Pathianin a chhân lêt? A zâwlnei Nathana chu Davida hnênah a tîr a. Ngaihdam peih Pathian a nih angin, Jehova chuan zahngaihna lantîr theihna tûr kawng zawn a duh a nih hmêl hle a ni. Jehova thil tih dân chu thlamuan thlâk i ti hle lo maw? Pathian chuan Davida chu a sual puang tûrin a nawr lui lo va; Nathana chu lal hnênah a thil sual tih râpthlâkzia târ langtu thawnthu hrilh tûrin a ti mai zâwk a ni. (2 Samuela 12:1-4 chhiar rawh.) Dimdawih ngai tak, chu dinhmun chinfel dân kawng ṭha tak chu a va ni em!
7. Engtin nge Davida chuan Nathana tehkhin thu hrilh chu a chhân lêt?
7 Nathana tehkhin thu sawi chuan lal rilru chu a khawih ta hle mai a. Davida chu thawnthua mi hausa pa chungah chuan a thinur ta viau mai a: “LALPA nunna chhâlin ka sawi e, chu thil titu chu tihhlum mai tlâk a nih chu,” tiin Nathana chu a hrilh ta a ni. Chu bâkah, chutianga cheibâwlna dik lo dawngtu chu a thil hloh pawh rulh lêt leh tûr a nih thu a sawi bawk a. Chutah le, zilhna na tak a dawng ta. “Nangmah hi i ni alâwm” tiin Nathana chuan a hrilh ta a. A thiltih avâng chuan “khandaih chuan” a chhûngte a kian san lo vang a, a chhûngkua chu chhiatnain a dêng ang tih a hrilh zui a ni. Tin, a thil sual tih avângin mi zawng zawng hmaa mualpho taka siam a nih tûr thu a hrilh bawk. Davida chuan a thiltih râpthlâkzia chu hriain, inchhîr takin: “LALPA chungah thil ka tisual ta a ni,” tiin a thil tihsual chu a pawm thlap a ni.—2 Sam. 12:5-14.
DAVIDA ṬAWNGṬAINA LEH PATHIAN NGAIHDAMNA
8, 9. Engtin nge Sâm 51-na chuan Davida rilru chhûngril a târ lan a, chu chuan Jehova chungchâng eng nge min zirtîr?
8 A hnua Lal Davida hla phuaha a hla thute chuan a inchhîr tak zetzia a târ lang a. Sâm 51-ah chuan Davida’n Jehova a ngenna thu rilru khawih tak a chuang a, a thil sual tihte a pawm mai bâkah, a inchhîr hle bawk tih a târ lang a ni. Davida chuan Pathian nêna an inlaichînna chu a ngai pawimawh hmasa ber a. “I chungah, i chung chauhvah thil ka tisual a,” tiin a inpuang a. Jehova hnênah heti hian a ngên a ni: “Aw Pathian, keimahah hian thinlung thianghlim tak siam la; ka kawchhûngah hian thlarau dik tak siam thar leh ang che. . . . I mi chhandam hlimna chu mi pe leh la: thlarau tihnuamin mi chelh reng ang che,” tiin. (Sâm 51:1-4, 7-12) Pathian Jehova hnêna i tlin lohnate i thlen hunah zêp nei lo leh tihtak zetin i hrilh ve ṭhîn em?
9 Jehova chuan Davida sualna rah chhuah râpthlâk tak chu a lâk bosak lo va. Chûngte chu a dam chhûngin a tawrh a ngai thung a ni. Mahse, Davida inchhîrzia—a ‘lungchhiat leh inchhir ngawih ngawihzia’—a hriat avângin Pathian Jehova chuan a ngaidam a. (Sâm 32:5 chhiar rawh; Sâm 51:17) Pathian Engkimtitheia chuan rilru put hmang leh sual tihna chhan dik tak pawh a hria a. Chuvângin, Jehova chuan Mosia Dân anga mihring rorêltute’n Davida leh Bath-sebi uire avânga thi tûra an chungthu an rêl chu remti lovin, zahngai takin a rawn inrawlh a, amah ngeiin a rêlsak ta zâwk a ni. (Lev. 20:10) Pathian chuan an fapa Solomona chu a dawta Israel lal ni tûrin a ruat ta hial a ni.—2 Chro. 22:9, 10.
10. (a) Jehova’n Davida a ngaihdam chhan ni theia lang chu eng nge ni? (b) Jehova’n kan chunga ngaihdamna a lantîr theih nân engin nge chêttîr?
10 Jehova’n Davida a ngaihdam chhan dang leh chu Saula chunga zahngaihna a lantîr vâng pawh a ni mai thei bawk. (1 Sam. 24:4-7) Isua sawi angin, Jehova chuan mi dangte kan cheibâwl dân ang bawkin min cheibâwl ve a ni. Isua chuan: “Sâwisêl suh u, sawisêla in awm loh nân. In sawisêl ang bawkin an sawisêl ang che u; in tehna ngai bawkin an tehsak leh ang che u,” tiin a sawi a ni. (Mt. 7:1, 2) Pathian Jehova chuan kan sualte—uirena leh tualthahna ang chi sual pawi takte pawh—a ngaidam ang tih hriat chu a va hahdam thlâk êm! Mahse, Pathian chuan mi dangte ngaihdamna thinlung kan neih a, a hmaa kan thil tihsualte kan puan a, kan inlamlêt chauhvin min ngaidam dâwn a ni. Thil sual titute tihtak zeta an inchhîr a, an sim chuan Jehova hnên ata “harh hunte,” a nih loh leh hahdam hun a lo thleng ṭhîn a ni.—Tirhkohte 3:19 chhiar rawh.
MANASEA CHUAN SUAL PAWI TAK TI MAH SE, A INLAMLET
11. Eng kawngtein nge Lal Manasea chuan Pathian mithmuha thil ṭha lo a tih?
11 Jehova’n ngaihdamna lantîr a inhuamzia târ langtu Bible-a entîrna dang lo ngaihtuah leh ta ila. Davida lal hnu kum 360 vêlah Manasea chuan Juda lal niin, ro a rêl ṭan a. A lal hun, kum 55 chhûng chuan a thiltih suaksual tak avângin hriat a hlawh hle a, a thiltih tenawm takte avâng chuan Jehova’n thiam loh a chantîr a ni. A thiltih tam takte zîngah chuan Baala tâna maichâm din te, “vâna awm zawng zawng” biak te, meia a fate luhtîr te, leh ramhuai zâwlna thiltih chawi lârte a tel a. ‘Jehova tithinur tûrin a mithmuha thil ṭha lo a ti ṭhîn a ni.’—2 Chro. 33:1-6.
12. Engtin nge Manasea chu Jehova hnênah a kîr leh?
12 A tâwpah chuan Manasea chu sala man a niin, Babulon lung ina khung a ni ta a. A tânna hmunah chuan Israelte hnêna Mosia thusawi: “Hrehawma in awma in chunga chûng thil zawng zawng chu a lo thlen hunah, a tâwp a tâwpah chuan LALPA in Pathian lam in lo hawi leh ang a, a thu chu in pawm tawh ang,” tih chu a hre chhuak a ni mahna. (Deut. 4:30) Manasea chu Jehova hnênah a hawikîr leh ngei a ni. Engtin nge a hawikîr leh? (Phêk 23-naa târ lan ang hian) ani chu “nasa takin a intihnuai a,” Pathian hnênah “a ṭawngṭai” a ni. (2 Chro. 33:12, 13) Manasea’n ṭawngṭainaa a thu chham chu eng nge a nih chiah chhinchhiahna kan nei lo na a, Lal Davida ṭawngṭaina Sâm 51-a chhinchhiah nên engemaw ti kawng takin a inang ngei ang tih kan ring thei a. Engpawhnise, Manasea chuan a rilru a thlâk thleng chiang hle a ni.
13. Engvângin nge Jehova’n Manasea a ngaihdam?
13 Engtin nge Jehova’n Manasea ṭawngṭaina chu a chhân? “[Manasea chuan] khawngaih a hlawh a, a dîlna chu a ngaihthlâksak a.” Davida ang bawkin, Manasea chuan a thil sual tih pawizia chu a hria a, simin a inlamlêt tak zet a ni. Chuvângin, Jehova chuan Manasea chu a ngaidam a, Jerusalem-ah a lalna chu a tundinsak leh ta a. Chutah, “Manasea chuan LALPA chu Pathian a nih a hre ta a.” (2 Chro. 33:13) Khawngaihna ngah kan Pathian chuan thil sual ti inchhîr tak zette a ngaihdam ṭhinzia finfiahna dang neih chu a va thlamuan thlâk tak em!
JEHOVA NGAIHDAMNA CHUAN CHIN TAWK A NEI EM?
14. Jehova’n thil sual titute a ngaihdamna chu eng thilah nge a innghah?
14 Tûn laia Pathian mite zîngah chuan Davida leh Manasea te thil sual tih anga nasa tih avânga ngaihdam dîl ngai chu an tam lo hle ang. Mahse, Jehova’n chûng lal pahnihte a ngaihdamna chuan thil sual titu chu a inchhîr takzet chuan kan Pathianin sual pawi tak pawh ngaihdam a inhuamzia hre tûrin min ṭanpui a ni.
15. Engtin nge Jehova chuan a pawngpaw ngaihdam mai lo tih kan hriat theih?
15 Jehova chuan mi zawng zawng sualna chu a pawngpaw ngaihdam mai niin erawh kan ngai tûr a ni lo. He mi chungchângah hian, Davida leh Manasea rilru put hmang chu Israel leh Juda suaksual takte rilru put hmang nên han khaikhin ta ila. Pathian chuan Nathana chu Davida bia a, a rilru put hmang thlâk thlengna hun remchâng pe tûrin a tîr a. Davida chuan chu hun chu lâwm takin rilru thlâk nân a hmang a ni. Manasea pawh dinhmun hrehawm taka a awmna chuan inchhîr a, inlamlêt tak zet tûrin a chêttîr a ni. Mahse, Israel leh Juda mite chu an inchhîr lo fo va. Chuvângin, Jehova’n anni chu a ngaidam duh lo a ni. Ngaihdam ahnêkin, an thu âwih lohna nungchang a thlîr dân chu a zawlneite a puan chhuahtîr reng zâwk a. (Nehemia 9:30 chhiar rawh.) Babulon-a sal tângte an rama an rawn kîr leh hnuah pawh Jehova chuan puithiam Ezra leh zâwlnei Malakia ang thu puangtu rinawmte chu a la hmang chhunzawm zêl a. Mite’n Jehova duhzâwng nêna inmila thil an tih phawt chuan hlimna nasa tak an nei ṭhîn a ni.—Neh. 12:43-47.
16. (a) Israelte a hnam pum pui anga an inchhîr lohna rah chhuah ṭha lo tak chu eng nge ni? (b) Jehova’n Israel thlah hnamte tân eng hun ṭha nge a pêk?
16 Isua leia a rawn tirh a, tlanna inthawina ṭha famkim a pêk hnu chuan ran hmanga Israelte inthawina chu Jehova chuan a pawm tawh lo. (1 Joh. 4:9, 10) Isua chuan hêng thu rilru khawih tak: “Aw Jerusalem, Jerusalem! zâwlneiho thattu, i hnêna an rawn tirhte lunga lo dênghlumtu, arpuiin a notê a thla hnuaia a awp khâwm angin i fate vawi engzât nge awp khâwm ka tum kha! Nimahsela in duh si lo. En teh u, in in chu aruaka hnutchhiah che uin a awm ta,” tih a sawi khân a Pa thil thlîr dân chu a târ lang a ni. (Mt. 23:37, 38) Chutiang chuan, hnam sual leh inlamlêt duh lo chu thlarau lam Israel hmanga thlâk a ni ta a ni. (Mt. 21:43; Gal. 6:16) A nih leh, tisa Israelte zînga a mi mal tin te chungchâng chu eng nge ni ve? Anni chuan Pathianah leh Isua Krista inthawinaa rinna lantîrna hmangin Jehova ngaihdamna leh zahngaihna chu an hlâwkpui thei a. Chu hun ṭha chu an sualte inlamlêt lova thi ta, lei then thianghlim tawha tho lehte tân pawh hawnsak a ni bawk ang.—Joh. 5:28, 29; Tirh. 24:15.
JEHOVA NGAIHDAMNA CHU HLAWKPUIIN
17, 18. Engtin nge Jehova ngaihdamna kan dawn theih?
17 Jehova’n min ngaihdam a inhuamna chu engtin nge kan chhân lêt ang? Davida leh Manasea te angin kan chhâng lêt ve tûr a ni. Kan sualte kan pawmin, kan inchhîr ang a, theih tâwpin Jehova ngaihdamna kan dîl tûr a ni a, thinlung thianghlim tak min siamsak tûrin kan dîl bawk tûr a ni. (Sâm 51:10) Tin, thil sual pawi tak kan ti a nih chuan, upate hnênah thlarau lama ṭanpuina kan dîl bawk tûr a ni. (Jak. 5:14, 15) Eng dinhmun hnuaia ding pawh ni ila, Jehova chu amah ngeiin Mosia hnêna a insawi dân angin—“Pathian lainatnaa khat, mi khawngaih thei tak, thin nel tak, ngilneihna leh thu tak ngah, mi sâng tam tak chunga khawngaihna lantîr ṭhîn, khawlohna te, bawhchhiatna te, suahsualna te ngaidam ṭhîn,” a ni tih hriat chu a thlamuan thlâk hlê a ni. Jehova chu a danglam ngai lo.—Ex. 34:6, 7.
18 Tehkhin thu thiltithei tak hmangin Jehova’n Israel inchhîrte hnênah chuan an sualte “sen duk” anga sen tawh pawh “vûr” anga tihvar a, nuai bo vek a tiam a ni. (Isaia 1:18 chhiar rawh.) A nih chuan Jehova ngaihdamna chuan kan tân eng awmzia nge a neih? Inchhîrna leh min ngaihdam avânga lâwmna kan lantîr phawt chuan Jehova’n kan sualna leh khaw lohnate a ngaidam vek dâwn a ni.
19. A dawta thuziakah eng nge kan ngaihtuah ang?
19 Jehova ngaihdamna dawngtu kan nih angin, mi dangte nêna kan indâwr tawnnaah engtin nge amah chu kan entawn theih ang? Engtin nge thil sual pawi tak ti a, inchhîrna dik tak lantîrtute chunga ngaihdam duh lohna rilru put hmang neih chu kan pumpelh theih ang? A dawta thuziak chuan ‘ṭha a, ngaihdam peih’ kan Pa, Jehova kan an lehzual theih nâna mahni thinlung ṭheuh enfiah tûrin min ṭanpui ang.—Sâm 86:5. (w12-E 11/15)
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 26-naa milem]
Jehova ngaihdamna avângin Manasea chuan Jerusalem-a a lalna a chang leh
