1, 2. Mihringte buainaah engvângin nge Pathian Jehova chu kan mawhpuh tûr a nih loh? Entîrna pe rawh.

KUM tam tak chhûng chu hlim taka innei tawh angin han inchan ta la. Mahse, ni khat chu ina i han haw chuan i in chhûnga thil engkim mai chu a lo thal pheng phung mai a. Bungruate chu a darh nuai a, bungbêlte pawh a keh rem rum a, carpet lah siam ṭhat leh theih tawh loh khawpin a chhe bawk a ni. I in hlut êm êm chu chhiatna thlenna hmun ang maiah a chang ta. “Engvângin nge hetiang hian ka nupuiin a tih?” tiin i sawi chhuak dâwn nge ni a. “Tu tih nge? tiin i zâwt zâwk dâwn? I rilruah chuan zawhna pahnihna zâwk hi a lo lang nghâl ngei ang. Engvângin nge? I nupui duh tak chuan chutiangin thil a pâwngpaw tihchhiat ngawt dâwn lo tih i hriat vâng a ni.

² Mihringte chênna leilung hi boruak bawlhhlawh te, tharum thawhna te, leh nungchang bawlhhlawhnatea tihchhiat mêk a ni a. Bible zirlaite kan nih angin, hêng buaina zawng zawng hi Jehova awmtîr a ni thei lo tih kan hria a ni. Ani chuan he leilung hi paradise nuam tak ni tûrin a siam a. (Gen. 2:8, 15) Jehova chu hmangaihna Pathian a ni. (1 Joh. 4:8) Bible kan zirna chuan khawvêla harsatna tam tak awmtîrtu dik tak hre tûrin min ṭanpui a. Chu chu tu dang ni lovin he “khawvêl lal,” Diabol-Setana a ni.—Joh. 14:30; 2 Kor. 4:4.

3. Engtin nge kan ngaihtuahna chu a kal sual theih?

³ Mahse, kan buaina tawh zawng zawngah Setana chu kan mawhpuh thei lo. Engvângin nge? Kan buaina tawh ṭhenkhat chu kan thil tihsual vâng a ni. (Deuteronomy 32:4-6 chhiar rawh.) Thil nih dân chu pawm mah ila, kan ṭhat famkim lohna chuan kan ngaihtuahna a kal sualtîr thei a, chu chuan a tâwpa chhiatna thlen thei kawng min zawhtîr thei a ni. (Thuf. 14:12) Eng kawngin nge? Kan harsatna tawh avânga mahni emaw, Setana emaw mawhpuh lovin,  Jehova chu kan mawhpuh ṭan thei a. Jehova ‘chungah kan vui’ hial thei a ni.—Thuf. 19:3.

4, 5. Kristian chu engtin nge ‘Jehova chunga a vui’ ṭan theih?

⁴ Pathian Jehova ‘chunga vui’ chu thil theih a ni tak zet em? Chutianga tih chu thil thlâwn mai a ni ang. (Is. 41:11) Hlâwkna eng nge hmuh kan inbeisei ang? Hla phuahtu pakhat chuan ṭum khat chu: “A sâwt si lo Pathian do chu,” a ti a. Jehova sawisêlna thu chhâk chhuak hial kawpin i kal thui ngai lo vang u. Mahse, Thufingte 19:3 chuan mi chu a âtnain “a kawng a tihchhiatsak ṭhîn a, a rilru LALPA chungah a vui ṭhîn,” tiin a sawi. Ni e, mi chu a rilruin Pathian chungah a vui ṭan thei a. Chu rilru put hmang chu hriat thiam harsa takin a lang chhuak thei a ni. Chutiang a nih chuan mi chu Jehova chungah a vui tihna a ni. Chu chuan kohhran aṭangin a inlâk hrantîr emaw, Jehova biakna ruahmanna a ṭawiâwm ṭhat duh lohtîr emaw thei a ni.

⁵ Eng thilin nge ‘Jehova chungah min vuitîr’ thei? Chu chu engtin nge kan pumpelh theih ang? Hêng zawhnate chhânna hi kan hriat a pawimawh a ni. Chu chuan Pathian Jehova nêna kan inlaichînna a kaihhnawih si a!

6, 7. Engtin nge Mosia hun laia Israelte kha Jehova laka an phunnawi ṭan?

⁶ Engin nge Jehova chhiahhlawh rinawm chu a rilruin a Pathian sawisêltîr ṭan thei? A thlentîrtu thil panga leh hmân laia mi ṭhenkhat he thanga an tân dân târ langtu Bible entîrnate chu i lo bih chiang ang u.—1 Kor. 10:11, 12.

⁷ A ṭha lo zâwnga mi dangte thusawiin min thunun thei. (Deuteronomy 1:26-28 chhiar rawh.) Israel mite chu Aigupta sal tânna ata chhuah zalen an ni zo chiah a. Mi hnehchhiah chîng Aigupta hnam chungah chuan Jehova’n thil mak tiin hri sâwm a lêntîr a, a hnuah Pharaoa leh a sipaite chu Tuipui Senah a tiborâl bawk a ni. (Ex. 12:29-32, 51; 14:29-31; Sâm 136:15) Pathian mite chu Ram Tiamah an lût ṭêp tawh a. Mahse, chu hun pawimawh takah chuan Israel mite chuan Jehova an sawisêl ṭan ta a ni. Chutianga rinna neih lohna chu engin nge awmtîr? Ram enthla tûra tirh mi ṭhenkhatte’n thu ṭha lo tak an thlen avângin an lunghnualin an hlau ta a ni. (Num. 14:1-4) Eng nge a rah chhuah? Jehova’n chutih hun lai chuan ‘ram ṭha taka’ an luh chu a phal ta lo a ni. (Deut. 1:34, 35) A châng chuan a ṭha lo zâwnga mi dangte thusawi chu kan rinna tihchauhtîr nân leh Jehova min dâwr dân chungchânga phunnawi phah nân kan hmang em?

8. Eng thilin nge Isaia hun laia mite chu Pathian mawhpuh ṭantîr?

⁸ Harsatna leh buainate’n min tilunghnual mai thei. (Isaia 8:21, 22 chhiar rawh.) Isaia hun lai khân Juda hnam chu dinhmun harsa takah a ding a. Hmêlmate’n an hual vêl a. Ei tûr an tlachham a. Mi tam tak chu rilṭâmin an awm bawk a ni. Chu aia pawi zâwk chu thlarau lama ṭâmna a thleng chu a ni. (Amos. 8:11) Chûng harsatnate hmachhawnnaah chuan Jehova ṭanpuina dîl lovin, an lal leh an Pathian chu “ânchhia an lawh” ṭan ta a. Ni e, an buainate avângin Jehova an mawhpuh a ni. Chhiatna emaw, mi mal buaina emaw kan tawh chuan kan rilruin, ‘Ka mamawh lai tak khân khawiah nge Jehova a awm?’ tiin kan sawi ang em?

9. Engvângin nge Ezekiela hun laia Israelte khân thlîr dân dik lo an neih tâk?

⁹ Thil nih dân kimchangin kan hre lo. Ezekiela hun laia Israel mite chuan thil nih dân kimchanga an hriat loh avângin Jehova thil tih dân chu “a inang lo,” a nih loh leh a dik lo niin an ngai a. (Ezek. 18:29) Chu chu Jehova tehnate aiin rorêlna chungchânga an siam chawp tehna chu dah chungnung zâwkin, thil thlengte hre famkim lovin Pathian chunga rorêltuah an indah tihna ang a ni. Bible chanchinte  phêna thil awm dân emaw, kan nuna thil thlengte emaw chu hriat kim loh châng kan nei a nih chuan, kan rilruin Jehova thil tih dân chu a dik lo kan ti ang em?—Job. 35:2.

10. Engtin nge mi chuan Adama entawn tûr siam ṭha lo chu a zui mai theih?

¹⁰ Kan thil sual tih leh thil tihsual palhahte mi dang kan mawhpuh. Mihring chanchin ṭantirh têah khân Adama chuan a thil tihsualah Pathian a mawhpuh a. (Gen. 3:12) Duh rêng vâng leh a nghawng tûr hre vek chungin Pathian dân chu a bawhchhia a; chuti chung pawhin Jehova chu a mawhpuh tho a ni. Jehova’n nupui ṭha lo a pêk avânga chutianga thilti ang chuan a insawi tihna ang a ni a. Chuta ṭang chuan mi dangte pawhin Adama chu entawnin an thil tihsual palhah Pathian an mawhpuh ṭhîn. ‘Mahni thiltih sual palh avânga lunghnualna leh beidawnna chuan Pathian Jehova tehnate laka lungawi lohna min neihtîr em?’ tiin kan inzâwt tûr a ni.

11. Jona hnên aṭangin eng nge kan zir theih?

¹¹ A lutuka mahni inngaihtuahna. Jehova’n Ninevi khuaa mite chunga khawngaihna nei taka thutlûkna a siam avângin zâwlnei Jona chu a thinur a ni. (Jon. 4:1-3) Engvângin nge? Chhiatna chungchânga a thu puan chhuah a thlen tâk lovah khân mite hmuhsit a hlau lutuk niin a lang. Jona chuan hming chhiat a hlauhna chu Ninevi khuaa mi inlamlêtte chunga khawngaihna a neih tûr zawng zawng a lâk botîr a ni. Chutiang chuan keini pawhin Jehova’n tâwpna a thlentîr thuai loh avângin ‘a chunga vuiin’ mahni chauh kan inngaihtuah em? Kum sâwm têl Jehova nî a hnaih thu kan lo hril tawh a nih chuan, Bible thute kan puan chhuah avânga mi dangte’n min sawisêl hunah Jehova chungah kan dawhthei lo ṭan em?—2 Pet. 3:3, 4, 9.

12, 13. Kan thinlunga Jehova thiltih ṭhenkhatte kan rinhlelh ṭan chuan eng nge kan ngaihthah loh vang?

¹² Kan thinlung sual tak hian Jehova thiltih ṭhenkhatte a ringhlel ṭan a nih chuan eng nge kan tih theih? Chutianga tih chu a finthlâk lo tih hre reng rawh. Ṭawng lehlin dang chuan Thufingte 19:3 hi: “Mi ṭhenkhatin an ât  an chhiat phah a, LALPA an dem leh si,” a ti. (C.L. Re-edited) Chu chu hre rengin, kan nuna beidawnnate avânga Jehova chunga vui ngai lo tûra min ṭanpui tûr thil pangate chu i lo ngaihtuah ang u.

¹³ Jehova nêna in inlaichînna chu ngaihthah suh. Pathian nêna inlaichînna kan vawn ṭhat reng chuan, a chunga vui kan duhna chu kan pumpelh thei a. (Thufingte 3:5, 6 chhiar rawh.) Jehova kan rin tlat a ngai a ni. Mahni ngaiha intihfinna emaw, mahni chauh inngaihtuahna emaw pawh kan pumpelh a ngai a. (Thuf. 3:7; Thur. 7:16) Chutiang chuan thil ṭha lo a thlen hunah pawh Jehova chungah kan vui lo zâwk tlângpui ang.

14, 15. A ṭha lo zâwnga mi dangte thusawiin min nghawng lo tûrin engin nge min ṭanpui ang?

¹⁴ A ṭha lo zâwnga thusawite chu innghawngtîr suh. Mosia hun laia Israelte khân Jehova’n Ram Tiamah hlawhtling takin a hruai lût dâwn tih rin nachhan tûr tam tak an nei a. (Sâm 78:43-53) Mahse, enthlatu rinawm lo sâwmte thusawi ṭha lo tak an han hriat chuan, “a kut chu an hre reng lo” a ni. (Sâm 78:42) Jehova thiltihte kan chhût ngun a, kan tâna thil ṭha a tih tawh zawng zawngte kan hriat chhuah leh chuan, amah nêna kan inlaichînna chu kan tinghet ang. Chuvâng chuan, mi dangte ngaih dân ṭha lovin Jehova leh kan inkâra hêm a thlâk chu kan phal ngai lo vang.—Sâm 77:11, 12.

¹⁵ Kan Kristian unau ṭhenkhat chungah rilru put hmang dik lo tak nei ta ila engtin nge ni ang? Chutiang dinhmun hnuaiah chuan, Jehova nêna kan inlaichînna chuan a tuar thei a ni. (1 Joh. 4:20) Israel mite’n puithiam lal atâna Arona ruat a nihna leh a dinhmun an sawisêl khân, Jehova’n chu chu a chunga phunnawina angin a ngai a. (Num. 17:10) Chutiang bawkin, a inawpna pâwl lei lam pêng kaihruai tûra a hmante kan sawisêl a, kan phunnawi ṭan chuan, Jehova sawisêl ka ni thei a ni.—Heb. 13:7, 17.

16, 17. Buaina kan neih hunah eng nge kan hriat reng ngai?

¹⁶ Jehova’n kan buainate hi a awmtîr lo tih hre reng rawh. Isaia hun lai khân Israel mite’n Jehova an hawisan chung pawhin, Ani chuan ṭanpui a la duh reng thova. (Is. 1:16-19) Eng ang buaina pawh tâwk mah ila, Jehova’n min ngaihsak a, min ṭanpui duh tih hriatna aṭangin thlamuanna kan nei thei a. (1 Pet. 5:7) Dik takin, ani chuan chhel reng thei tûra kan mamawh chakna min pêk a tiam a ni.—1 Kor. 10:13.

¹⁷ Mi rinawm Joba tawrh ang rorêl dik lohna engemaw kan tuar a nih pawhin, Jehova’n dik lohna a awmtîr lo tih mahni kan inhriattîr a ngai a ni. Ani chuan rorêl dik lohna chu a huain, felna a ngaina a. (Sâm 33:5) Joba ṭhian Elihua angin, “Pathian chuan thil suaksual tiin Engkimtitheia chuan thil dik lo chu a ti teuh lo vang,” tih chu i pawm tlat ang u. (Job. 34:10) Jehova chuan kan buainate awmtîr a hnêkin, “thilpêk ṭha leh thilpêk famkim zawng zawng” chu min pe zâwk a ni.—Jak. 1:13, 17.

18, 19. Engvângin nge Jehova chu kan rinhlelh ngai loh vang? Entîrna pe rawh.

¹⁸ Jehova chu ringhlel ngai suh. Jehova chu a ṭha famkim a, a ngaihtuahna chu kan ngaihtuahnate aiin a sâng zâwk a ni. (Is. 55:8, 9) Chuvângin inngaihtlâwmna leh thuhnuairawlhna chuan hriat thiam loh thil kan nei tih pawm tûrin min ṭanpui tûr a ni. (Rom 9:20) Dinhmun engemaw chu kimchang takin kan hre lo tlângpui a. “A thiamna thu sawi hmasatu chu felin a lang ṭhîn a, mahse a ṭhenawmte an lo kal a, an rawn tilang ṭhîn,” tih thufing dikzia hi i tawng tawh ngei ang.—Thuf. 18:17.

¹⁹ Atîra kan hriat thiam loh, a nih loh leh thil pângngai lo anga kan ngaih engemaw titu ṭhian rin tak pakhat nei ta ila, thil engemaw tisual angin kan puh nghâl mai ang em? Nge ni a, ani chu kum tam tak kan lo hriat tawh phei chuan a thil tih dân kan hriat kim loh vâng niin kan ngaihtuah zâwk ang? Kan ṭhian mi  ṭha famkim lo mah chutianga hmangaih taka kan cheibâwl si chuan, a kawngte leh a ngaihtuahnate kan aia sâng zâwk daih kan Pa vâna mi chu kan ring zâwk tûr a va ni êm!

20, 21. Engvângin nge puh tûr dik tak kan puh chu a pawimawh?

²⁰ Puh tûr dik tak chu puh rawh. Engvângin nge chutianga kan tih ang? Kan buaina ṭhenkhatah chuan mawhphurtu kan ni thei a. Chutiang a nih chuan, mawhphurtu kan ni tih kan pawm a ngai a ni. (Gal 6:7) Buainate avânga Jehova mawhpuh chu tum ngai suh. Eng vângin nge mi dang mawhpuh tum chu thil âtthlâk a nih ang? He entîrna hi han ngaihtuah teh: Car pakhat chu chak takin a tlân thei mai thei a. A khalhtu chuan kawng kawiah phal tâwk aia chak daiha khalhin, a car chu a su chhe vek angah han mitthla teh. Chu accident-ah chuan car siamtute’n mawh an phur em? Phur hauh lo vang! Chutiang bawkin Jehova chuan duh thlan theihna neiin min siam a. Chu bâkah, thutlûkna fing siam tûrin kaihhruaina min pe bawk a ni. Mahni thil tihsual palhah engvângin nge min Siamtu chu kan mawhpuh ang?

²¹ Kan buainate hi thil kan tihsual palh vâng leh kawng dik lo kan zawh avânga lo thleng vek zawng a ni lo ngei mai. Thil thleng ṭhenkhat chu “hunin a rawn herchhuahpui hriat lâwk loh thilthleng” vâng a ni a. (Thur. 9:11, NW) Mahse, suahsualna awmtîrtu bul ber chu Diabol-Setana a ni tih i theihnghilh ngai lo vang u. (1 Joh. 5:19; Thup. 12:9) Hmêlma chu Jehova ni lovin, Setana a ni si a!—1 Pet. 5:8.

22, 23. Kan buaina avânga kan lunghnual chuan eng nge kan hriat reng ang?

²² Harsatna i tawh laiin, Josua leh Kaleba te entawn tûr siam chu hre reng rawh. Enthlatu sâwmte ang lo takin, chûng mi rinawm pahnihte chuan chanchin ṭha tak an hawn a. (Num. 14:6-9) Jehova an rinna an târ lang a ni. Chuti chung pawh chuan thlalêrah Israel mi dangte rualin kum 40 lai an vahvaih a ngai a. Josua leh Kaleba chuan chu chu dik lo nia ngaiin an sawisêlin, an thinrim em? Chutiang chuan an ti lo. Jehova an ring a ni. Malsâwm an ni em? Teh rêng mai! Israel mi zawng zawng deuhthaw chu thlalêra an thih laiin, anni erawh chu Ram Tiamah an lût a ni. (Num. 14:30) Chutiang bawkin, Jehova duhzâwng tih kan ‘ning’ loh chuan a malsâwmna kan dawng ang.—Gal. 6:9; Heb. 6:10.

²³ Buaina te, mi dangte ṭhat famkim lohna te, a nih loh leh mahni ṭhat famkim lohnate avânga i lunghnual chuan eng nge i tih ang? Jehova mizia duhawm takte chu ngaihtuah la. Jehova’n a pêk che beiseina chu mitthlain hmuh tum ang che. Heti hian inzâwt rawh, ‘Pathian Jehova hre lo ta ila, engtin nge ka awm ang?’ tiin. Amah hnaihin awm reng la, a chungah vui ngai suh! (w13-E 08/15)