A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

A KAWM THU

Saruak Lem leh Thuziakte—A Hlauhawm Nge Hlauhawm Lo?

Saruak Lem leh Thuziakte—A Hlauhawm Nge Hlauhawm Lo?

Tûn lai khawvêl hi saruak lem leh thuziakte’n a chiahpiah hneh hle a. * Chûng thilte chu faknaah, inchei dânah, film-ah, rimawi leh hla thuah, TV-ah, video games-ah, phone changkâng tak takah, Web site-ah, leh tûnah phei chuan internet-a thlalâk dahah pawh hmuh theih a ni tawh. Saruak lem leh thuziakte chu thil pângngai tak angin a lang tawh a. Tûn hma zawng aia nasain hmun tam zâwkah mi tam zâwkin an enin, an chhiar a ni.— “Saruak Lem leh Thuziakte Chungchânga Thudik,” tih bâwm chu en rawh.

Saruak lem leh thuziakte nihphung pawh a inthlâk danglam reng a. Professor Gail Dines-a chuan: “Tûn laia milemte chu a râpthlâk tawh lutuk a, saruak lem leh thuziak a ngial a ngan anga ngaih ṭhinte pawh thil pângngai taka ngaih a ni tawh,” tiin a ziak a ni.

Chutiang thlîr dân chu engtin nge i ngaih ve? Saruak lem leh thuziakte chu thil hlauhawm lo hun khawhralna ang maiin i ngai nge ni a, thihna thlen thei tûr hlauhawm angin i ngai zâwk? Isua chuan: “Thing ṭha apiang a rah ṭha ṭhîn a; thing chhia erawh chu a rah chhe ṭhîn,” tiin a sawi a ni. (Matthaia 7:17) Saruak lem leh thuziakte chuan eng rah nge a chhuah? A chhânna hre tûrin saruak lem leh thuziakte chungchânga zawhna pawimawh ṭhenkhat chu i lo ngaihtuah ang u.

Engtin nge saruak lem leh thuziakte chuan mi mal taka mite a nghawng?

MI THIAMTE SAWI DAN CHUAN: Saruak lem leh thuziakte chu a ngawl vei theih a ni a, thilthleng chanchin chhui mite leh dam lo enkawltu ṭhenkhat chuan ruihhlo ngawl veina nên an tehkhin hial a ni.

Internet-a saruak lem leh thuziakte ngawlveitu Brian-a * chuan: “Engmahin min tâwptîr thei lo. Zêl ang maiin ka awm a. Ka khûrin, ka lû a rawn na ṭhîn a. Nasa takin ka bei a, mahse, kum tam tak hnuah pawh ka bânsan thei chuang lo,” tiin a sawi.

Saruak lem leh thuziak en chîngte chuan an thiltih chu an thup tlângpui ṭhîn a. Anni chu a rûk a râla thiltih chîng tak leh mi bum hmang tak an ni. Chûng mi tam takte chuan inkiltawihna, tlaktlai lo nia inhriatna, lungngaihna, lunghnualna, leh thinurna te an nei ṭhîn pawh hi a mak hran lo. Ṭhenkhat phei chuan mahni intihhlum duhna hial pawh an nei a ni. Ni tin deuhthaw a mobile-a saruak lem dah lût ṭhîn Serge-a chuan: “Tlâktlai lo nia inhriain, beisei bo takin ka awm a ni,” tiin a sawi. “Hlutna nei lo, dik lo, mal tak, leh tâl chhuak thei lo angin ka inngai a. Ka zah êm avângin ṭanpuina ka zawng ngam hlawl lo a ni,” a ti bawk.

Saruak lem rei lote en emaw, tihpalh thil thua hmuh zuai emaw pawhin rah ṭha lo tak a chhuah thei a. Saruak lem leh thuziakte chungchâng chhuina lama mi thiam lâr tak, U.S. Senate committee Dr. Judith Reisman-a chuan: “Saruak lem chu rilruah a châm reng a, ngaihtuahna a luah khat vek ṭhîn a, engtik lai pawha rilrua a awm reng avângin ngaihtuahna aṭanga paih bo chu thil harsa tak leh thil theih loh a ni,” tiin a sawi. Saruak lem en ṭhîn kum 19 mi Susan-i chuan: “Chûng milemte chu ka rilruah a intuh nghet tlat a. Rin loh takin a rawn lang chhuak leh thut ṭhîn. Tihreh theih tawh loh tûr ang mai a ni,” tiin a sawi bawk a ni.

A NIHNA TAKAH CHUAN: Saruak lem leh thuziak chuan a entu leh ngaithlatute chu bâwihah siamin, a tibuai ṭhîn.—2 Petera 2:19.

Engtin nge saruak lem leh thuziakte chuan chhûngkua a nghawng?

MI THIAMTE SAWI DAN CHUAN: “Milem ṭha lote avângin nupa leh chhûngkua a keh darh.”—The Porn Trap, by Wendy and Larry Maltz.

Saruak lem leh thuziakte chuan inneihna leh chhûngkua a tichhia

  • Inneihnaah inrin tawnna, inlaichînna, leh inhmangaihna a tichhia.—Thufingte 2:12-17.

  • Mahni hmasialna, nêlawm lohna, kawppuite laka lungawi tâwk lohna a awmtîr.—Ephesi 5:28, 29.

  • Suangtuahna ṭha lo a siamin, châk ngawih ngawihna a neihtîr.—2 Petera 2:14.

  • Milem ṭha lo chuan a entute chu an kawppuite laka mipat hmeichhiatna uchuak taka hman duhna a neihtîr.—Ephesi 5:3, 4.

  • Rilru leh taksa lama uirêna a awmtîr.—Matthaia 5:28.

Bible chuan nupate chu “inbum” tawn lo tûrin a hrilh a. (Malakia 2:16) Nupa inkâra rinawm lohna chu inneihna tichhetu leh awm hranna leh inṭhenna thlentu inbumna a ni. Chutiang inṭhenna chuan fate nun a tichhe ṭhîn a ni.

Saruak lem leh thuziakte chu fate tân a pawi thei hle a. A hmaa kan sawi tâk Brian-a chuan: “ Kum sâwm mi vêl ka nih lai khân, kan inbihrûksiak laiin ka pa magazine-a saruak lem awmte chu tihpalh thil thuin ka chhar a. A rûkin ka en ṭan ta a, chûng milemte en ka duh chhan chu ka hre thiam chuang lo. Chu chuan ka puitlin thleng a daih a ni,” tiin a sawi. Saruak lemte chuan tleirâwl chhote chu a hun hmaa mipat hmeichhiatna nasa taka hmang tûr te, mi hrang hrang kawp a, uchuak taka mipat hmeichhiatna hmang tûr leh rilru nghet lo tak ni tûr tein a thunun a ni.

A NIHNA TAKAH CHUAN: Saruak lemte chuan inlaichînna ṭha a tichhiain, buaina leh natna a thlen.—Thufingte 6:27.

Bible in saruak lem leh thuziakte chungchângah eng nge a sawi?

BIBLE SAWI DAN CHUAN: “Chutichuan in taksa pêng . . . hi tihlum rawh u, inngaihna te, bawlhhlawhna te, hurna te, châkna sual te, duhâmna te hi (duhâmna chu milem biakna a ni si a).”—Kolossa 3:5.

A tawi zâwnga sawi chuan, Pathian Jehova * chuan saruak lem leh thuziakte chu a hua a ni. Chu chu mipat hmeichhiatna chungchângah Jehova’n rilru zîm tak a pu tihna a ni lo. Tisa châkna kan neihte hi Pathian siam a ni a, ani chuan nupate an intihhlim tawn nân, rilru inhnaih taka an awm nân leh fanau duhawm tak neih nâna a ruahman a ni.—Jakoba 1:17.

Chuti a nih chuan Jehova’n saruak lem leh thuziakte chu a ngai pawimawh hle a ni tih engvângin nge kan sawi theih? A chhan tlêm azâwng i lo ngaihtuah ang u.

  • Pathian chuan saruak lem leh thuziakte’n nun a tichhe thei tih a hria.—Ephesi 4:17-19.

  • Min hmangaih a, min tina thei thil laka min vênhim a duh.—Isaia 48:17, 18.

  • Jehova chuan inneihna leh chhûngkuate vênhim a duh.—Matthaia 19:4-6.

  • Nungchang lama kan thianghlim leh mi dangte dikna kan zahsak a duh.—1 Thessalonika 4:3-6.

  • Inthlahchhâwn theihna kan neih chu zah a, zahawm taka hmang tûrin min duh.—Hebrai 13:4.

  • Saruak lem leh thuziakte chuan mipat hmeichhiatna chungchânga ngaih dân veiherh, mahni hmasial, leh Setana thlîr dân a târ lang tih Jehova chuan a hria.—Genesis 6:2; Juda 6, 7.

A NIHNA TAKAH CHUAN: Saruak lem leh thuziakte chuan Pathian nêna inlaichînna a tichhia.—Rom 1:24.

Jehova chuan saruak lem leh thuziak khur aṭanga tlân chhuah tumte chu a khawngaih hle a. Bible chuan: “LALPA chu lainatnaa khat, mi khawngaih thei tak, thinnel tak, ngilneihna ngah tak a ni. Kan taksa siam dân hi a hriat a, vaivut mai kan ni tih a hriat reng avângin,” tiin a sawi. (Sâm 103:8, 14) Mi inngaitlâwmte chu ‘zahngaihna an hmuh theihna tûr leh puih an ngaih huna ṭanpuina an hmuh theihna tûra’ a lam pan tûrin a sâwm a ni.—Hebrai 4:16;  “Saruak Lem leh Thuziakte Lak Ata Tâl Chhuakin” tih bâwm chu en rawh.

Mi tam takte chuan Pathian ṭanpuina an pawm a ni. A ṭanpuina chu a ṭangkai em? Bible-in chîn dân ṭha lo lak ata tâl chhuakte chungchângah: “Lalpa Isua Krista hmingah leh kan Pathian thlarauvah tlenfai in ni tawh a, tihthianghlim in ni tawh a, thiam chang in ni tawh,” tia a sawi chu lo chhinchhiah ang che. (1 Korinth 6:11) Tirhkoh Paula angin, chûng mite chuan: “Mi tichaktuah chuan engkim ka ti thei a ni,” tiin an puang chhuak ve thei a ni.—Philippi 4:13.

Tûn hmaa saruak lem leh thuziakte ngawl lo vei tawh ṭhîn Susan-i chuan: “Tal chhuak tûra min ṭanpui theitu awmchhun chu Pathian Jehova chauh a ni a. A ṭanpuina leh a kaihhruaina i dîl chuan a pawm leh thei che a ni. A tibeidawng lo ang che,” tiin a sawi chhuak a ni. (w13-E 08/01)

^ par. 3 “Saruak lem leh thuziakte” tih hi a lo entu, chhiartu, a nih loh leh ngaithlatute châkna chawhthawhsak thei zahmawh lam pang sawina a ni a. Chutah chuan mi lem, thu ziak leh ngaihthlâk chi pawh a tel thei a ni.

^ par. 8 He thuziakah hian hming dik tak hman a ni lo.

^ par. 25 Jehova chu Bible-a târ lan Pathian hming a ni.