A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

‘In Ṭawngṭai Theih Nân Harhfim Rawh U’

‘In Ṭawngṭai Theih Nân Harhfim Rawh U’

“In ṭawngṭai theih nân rilru fel tak puin fîmkhur [“harhfîm,” NW] rawh u.”—1 PET. 4:7.

1, 2. (a) Engvângin nge ‘ṭawngṭai theih nâna kan harhfîm,’ chu a pawimawh? (b) Ṭawngṭaina chungchângah eng zawhnate nge kan inzawh ang?

TUN hmaa zân lama hna lo thawk thawh ṭhîn mi pakhat chuan: “Zâna harhfîm taka awm a har lai ber chu vâr ṭian hma deuh hun hi a ni,” tiin a sawi a. Zân khuaa men ngai mi dangte pawhin chu chu an pawm ve ngei a rinawm. Zân rei tak anga sawi theih Setana kalhmang tân hun thim lai ber a nih mêk avângin, tûn laia Kristiante pawhin chutianga harhfîm taka awm a harsatna chu an tawng a ni. (Rom 13:12) Kan tân he hun hmâwr tawh taka mutthlûk chu a va hlauhawm dâwn êm! Chuvângin, ‘rilru fel tak pua’ awm tûr tleh ‘ṭawngṭai theih nâna harfîm’ tûra Bible fuihna zawm chu kan tân a pawimawh hle a ni.—1 Pet. 4:7.

2 Hun hmâwr tawh taka kan awm avângin hetianga inzawh chu a finthlâk a ni: ‘Ṭawngṭaina chungchângah engtiang khawpin nge ka harhfîm? Ṭawngṭaina chi hrang hrang ka hlânin, engtik lai pawhin ka ṭawngṭai em? Mi dangte tân kan ṭawngṭai ṭhîn nge ni a, ka ṭawngṭainaah ka mamawhte leh duhzâwngte chauh ka dîl ṭhîn zâwk? Chhandam ka nih theih nân ṭawngṭai chu eng ang khawpin nge a pawimawh?’ tiin.

ṬAWNGṬAINA TINRENGIN ṬAWNGṬAI RAWH

3. Ṭawngṭaina ṭhenkhat chu engte nge ni?

3 Tirhkoh Paula chuan Ephesi khuaa mite hnêna a lehkha thawnah ‘ṭawngṭaina tinrêng’ chungchâng a sawi lang a. (Eph. 6:18) Kan ṭawngṭai hian, Jehova hnênah kan mamawhte min pe tûr leh kan harsatnate hmachhawn thei tûra min ṭanpui tûrin kan ngên fo pawh a ni thei a ni. “Ṭawngṭaina ngaithlatu” chuan ṭanpui kan ngennate chu a ngaithla a. (Sâm 65:2) Mahse, ṭawngṭaina chi dangte pawh kan ngaihsak tûr a ni bawk. Chûngah chuan fakna te, lâwmthu sawina te, leh dîlna te a tel a ni.

4. Engvângin nge kan ṭawngṭainaah Jehova chu kan fak fo vang?

4 Jehova hnêna kan ṭawngṭainaah fakna thu kan telh chhan tûr tam tak a awm a. Entîr nân, “a thiltih ropui takte,” leh ‘a ropuina nasa takte’ kan ngaihtuah hian amah fak tûra chêttîrin kan awm a ni. (Sâm 150:1-6 chhiar rawh.) Sâm 150-na châng paruk lekah hian Jehova fak tûrin vawi 13 lai min fuih a nih chu! Fakna hla phuahtu dang pakhat chuan Pathian zahna thûk tak nên: “Ni khatah vawi sarih ka fak ṭhîn che a ni, i rorêl felte avângin,” tiin a zai a. (Sâm 119:164) Jehova chuan fak a phu tak zet a. Chuvângin, kan ṭawngṭainaah amah chu “ni khatah vawi sarih” kan fak tûr, a nih loh leh kan fak fo tûr a ni lâwm ni?

5. Engtin nge ṭawngṭainaa lâwm nachâng hriatna rilru chu invênhimna a nih?

5 Lâwmthu sawina chu ṭawngṭaina chi dang pawimawh tak a ni a. Philippi khuaa Kristiante hnênah Paula chuan: “Engah mah mangang suh u; engkimah ṭawngṭai leh dîlin, lâwmthu hril tel zêlin, in duhnate chu Pathian hnênah hriattîrin awm zâwk rawh se,” tiin a fuih a ni. (Phil. 4:6) Jehova hnênah ṭawngṭaia tih tak zeta lâwmthu sawina chu invênhimna a ni a. Mite’n ‘lâwm nachâng an hriat lohna’ hun hnuhnûngah kan awm tawh avângin, invênhimna a ni lehzual a ni. (2 Tim. 3:1, 2) Khawvêl hi lâwm nachâng hriat lohnain a thunun tlat a. Kan fîmkhur loh chuan, awlsam takin chutiang rilru put hmang chu kan pu ve thei a ni. Ṭawngṭaia Pathian hnêna lâwmthu sawina chuan lungâwina min pe a, ‘phunnawitu leh sawisêltu’ ni lo tûrin min vênghim bawk. (Jud. 16) Chu bâkah, chhûngkaw lûte’n an hmangaihte nêna an ṭawngṭainaah lâwmthu sawina an telh hian an nupui fanaute chu lâwm nachâng hriatna rilru an neihtîr a ni.

6, 7. Dîlna ṭawngṭaina chu eng nge ni a, eng thilahte nge Jehova hnênah dîlna ṭawngṭaina kan hlan theih?

6 Dîlna chu rilru veizâwng nasa tak nêna tih tak zeta ṭawngṭaina a ni a. Eng thilahte nge Jehova hnêna dîlna ṭawngṭaina kan hlan theih? Tihduhdah kan nih hunah leh nun atâna hlauhawm natna khirh tak kan vei hunah kan hlân thei a ni. Chutiang hunah chuan, Pathian ṭanpuina zawnga kan ṭawngṭaina chu dîlnaah a lo chang ṭhîn. Mahse, chûng hunah chauh em ni, Jehova hnêna dîlna ṭawngṭaina kan hlan theih?

7 Lal ṭawngṭaina hi ngaihtuahin, Pathian hming, A Lalram, leh A duhzâwng chungchânga Isua thusawite hi lo chhinchhiah ang che. (Matthaia 6:9, 10 chhiar rawh.) He khawvêl hi suahsualnain a khat a, mihring sawrkârte lahin an khua leh tuite mamawh bulpui takngial pawh an phuhru thei si lo. Chutiang a nih avângin, kan Pa vâna mi hming tihthianghlim a nih nân leh a Lalramin leia Setana rorêlna a tihborâl nân kan ṭawngṭai tûr a ni tih a chiang hle. Tûn hi vâna Jehova duhzâwng tih a nih anga leiah pawh tih a nihna tûra dîl hun a ni bawk. Chuvângin harhfîm taka awmin ṭawngṭaina tinrêng i hmang ṭangkai ang u.

‘ṬAWNGṬAI RENG RAWH’

8, 9. Gethsemane huana muhîl Petera leh tirhkoh dangte chu engvângin nge kan sawisêl loh vang?

8 Tirhkoh Petera chuan Kristiante chu ‘ṭawngṭai thei tûra harhfîm’ tûrin fuih mah se, amah ngei pawh a lo berah ṭum khat chu a harhfîm lo. Isua Gethsemane huana a ṭawngṭai laia a zirtîr muhîlte zînga mi a ni. An hnênah Isua’n “inring rengin ṭawngṭai rawh u,” tia a hrilh hnu pawhin an harhfîm chuang lo a ni.—Matthaia 26:40-45 chhiar rawh.

9 Mahse, Petera leh zirtîr dangte chu an harhfîm loh avânga sawisêl vak ai chuan, chu mi nîa an thiltihte chuan a tichau hle ngei ang tih kan hre reng tûr a ni. Kalhlên Kût atâna inbuatsaihin, chu mi zân chuan an hmang a. Tichuan, Isua chuan nakin hnua a thih Hriatrengna hman dân tûr an hriat theih nân Lalpa Zanriah chu a hmanpui ṭan a ni. (1 Kor. 11:23-25) Fakna “hla an sak zawhin an chhuak a. Olive Tlângah chuan an kal a.” Jerusalem kawng zîm takah chuan kêin engemaw chen an kal a ni. (Mt. 26:30, 36) Chutih lai chuan zanlai a pel daih tawh ngei ang. Chu mi zâna Gethsemane huana awm ve ni ta ila, keini pawh kan muthlu ve mai thei a ni. Isua chuan a tirhkoh chau takte chu sawisêl ai chuan, “thlarau zawngin a peih a, tisa erawh chu a chak lo a ni,” tiin a hriatthiamzia a târ lang a ni.

Petera chu petek mah se, ‘ṭawngṭai theih nâna harhfîm’ taka awm dân a zir (Paragraph 10, 11-na en rawh)

10, 11. (a) Petera chuan Gethsemane huana a thiltawn aṭangin eng nge a zir? (b) Petera thiltawn chuan engtin nge a nghawng che?

10 Gethsemane huana an thiltawn chu Petera tân a thlâwn mai lo. Harhfîm taka a awm lohna aṭangin zir tûr lungchhiatthlâk tak a nei a ni. A hma khân, Isua chuan: “Zâninah hian keimah avângin in zain in petek ang,” tiin a sawi a. Chutah Petera chuan: “Nangmah avângin an zain petek mahse kei zawng ka petek ve ngai lo vang,” tiin a sawi chhuak a. Chu chu chhâng lêtin Isua chuan Petera’n vawi thum a phahsan tûr thu a sawi a ni. Ring lo takin, Petera chuan: “I thihnaah chuan thi ve dâwn mah ila ka phat tawp lo vang che,” tiin a sawi chhuak a ni. (Mt. 26:31-35, Baptist Mid-Missions’ Translation) Amaherawhchu, Isua sawi lâwk ang ngeiin Petera chu a petek ta ngei a. A tâwpna atâna Isua a phatsan hnu chuan a rilru a hrehawm êm avângin Petera chu “a ṭap ta zawih zawih” a ni.—Lk. 22:60-62.

11 Petera chuan he thiltawn aṭangin a inzir a, a lutuka mahni inrin tâwkna a neih chu a hneh thei ta a ni. He mi chungchângah hian ṭawngṭaina chuan Petera chu a ṭanpui ngei a rinawm. ‘Ṭawngṭai theih nâna harh’ tûra fuihna chu Petera pêk a ni hi a chhinchhiah tlâk hle. Thlarauva thâwk khum chu fuihna thu chu kan zâwm em le? Chu bâkah, Jehova chunga kan innghahzia lantîr nân kan “ṭawngṭai” reng em le? Tirhkoh Paula fuihna: “Dinga inring chu fîmkhur rawh se, chutilochuan a tlu dah ang e,” tih pawh rilruah i vawng tlat ang u.—1 Kor. 10:12.

NEHEMIA ṬAWNGṬAINATE CHU CHHAN A NI

12. Engvângin nge Nehemia chu kan tân entawn tûr ṭha a nih?

12 B.C.E. kum zabi nganaa Persia Lal Artazerzia hnêna no hlântu Nehemia hi ngaihtuah teh. Ani chu nasa taka ṭawngṭaina chungchângah entawn tûr ṭha tak a ni. Jerusalema Judate chan chhiatna avângin, ni eng emaw zât chu ‘chaw a nghei a, vân Pathian hmaah a ṭawngṭai a ni.’ (Neh. 1:4) Artazerzia’n Nehemia hnêna lungngai hmêl a put chhan a zawh khân, “vân Pathian hnênah [Nehemia chu] a ṭawngtai ta a.” (Neh. 2:2-4) Chu chuan eng nge a rah chhuah? Jehova chuan a ṭawngṭaina a chhâng a, thil awm dân chu A mite ṭangkaipui theih tûr zawngin a kaihruai ta a ni. (Neh. 2:5, 6) Chu chuan Nehemia rinna a va tichak dâwn êm!

13, 14. Kan rinna tichak reng tûr leh Setana’n tihlunghnual min tumna do thei tûrin eng nge kan tih ang?

13 Nehemaia anga ṭawngṭai rengna chuan rinna chak tak nei reng tûrin min ṭanpui a. Setana chuan ngil a nei lo va, kan chak loh laiin min bei fo a ni. Entîr nân, kan dam loh lai emaw, natna tling khawpa rilru beidawnna kan tawh lai emawin, thla tina rawngbâwlna dârkâr kan pêk chu Pathian tân a tlêm lutuk niin kan ngai mai thei a. Kan zînga ṭhenkhat chu tûn hmaa an thiltawnte avângin an lungngai hle thei bawk. Setana chuan tlâktlai lo nia inhriatna min neihtîr thei a. Min beihnate chu min tilunghnual tûra duan a ni tlângpui a, chu chuan kan rinna a tichau a ni. Mahse, kan ‘ṭawngṭai theih nâna fîmkhur’ tak leh inring renga kan awm chuan kan rinna kan tichak reng thei a. ‘Rinna phaw chuan mi sual thal alh thei zawng zawng min tihmittîr thei dâwn a ni.’—Eph. 6:16.

‘Ṭawngṭai theih nâna harhfîm’ taka awmna chuan buaina chi hrang hrang min hmachhawn theihtîr (Paragraph 13, 14-na en rawh)

14 ‘Ṭawngṭai theih nâna harhfîm’ renga kan awm chuan, rin loh taka rinna fiahna kan tawh pawhin kan petek lo vang. Fiahna leh harsatnate kan tawh hian, Nehemia entawn tûr siam chu hre chhuakin, ṭawngṭaiin Pathian i pan nghâl ṭhîn ang u. Jehova ṭanpuina tel lo chuan thlêmna leh fiahnate chu kan tuar chhuak thei dâwn si lo va.

MI DANGTE TAN ṬAWNGṬAI RAWH

15. Mi dangte tâna ṭawngṭaina chungchângah eng zawhnate nge kan inzawh ang?

15 Isua chuan Petera chu a rinna a bo loh nân a ṭawngṭaisak a. (Lk. 22:32) Kum zabi khatnaa Kristian mi rinawm Epaphra chuan he mi chungchângah Isua entawnin, Kolossa khuaa a unaute tân nasa takin a ṭawngṭai a ni. “Pathian duhzâwng apianga puitling leh rin tlatna neia in din theihna tûrin a ṭawngṭainaahte chuan nangmahni tân a bei fo ṭhîn a ni,” tiin an hnênah Paula chuan a ziak a ni. (Kol 4:12) Hetiang hian kan inzâwt tûr a ni: ‘Khawvêl puma ka unaute tân ka ṭawngṭai nasa em? Ka ṭawngtainaah hian leilung chhiatna avânga hrehawm tuar Kristian unaute ka telh fo vem? Jehova inawpna pâwla mawhphurhna rit tak chelhtute tân tih tak zeta ka ṭawngṭaisak hnuhnûng ber chu engtik khân nge? Tûn hnai mai khân kohhrana harsatna tâwkte tân ka ṭawngṭai em?’ tiin.

16. Mi dangte tâna kan ṭawngṭaisakna chuan kawngro a su tak zet em? Hrilhfiah rawh.

16 Pathian Jehova hnêna mi dangte tâna kan ṭawngṭaina chuan anni chu a ṭanpui thei tak zet a ni. (2 Korinth 1:11 chhiar rawh.) Jehova tân thil engemaw chungchângah amah betu tam takte’n an ṭawngṭai ngun avângin tihsak ngei ngai lo mah se, an ṭawngṭaina a chhân hian mi tam takte ngaihtuahna leh rilru veizâwng dik takte chu a ngaihtuah tel a ni. Chuvângin, mi dangte tâna ṭawngṭai theihna chanvo leh mawhphurhna kan neih chu kan ngai pawimawh hle tûr a ni a. Epaphra angin, kan Kristian unaute tâna ṭawngṭaiin anmahni kan hmangaiha kan ngaihsak tak zetzia kan târ lang tûr a ni. ‘Lâk aiin pêkin lukhâwng a neih zâwk’ avângin, chutianga tihna chuan kan hlimna a belhchhah ang.—Tirh. 20:35.

‘KAN CHHANDAMNA A HNAI’

17, 18. Engtin nge ‘ṭawngṭai theih nâna harhfîm’ taka awmna chuan min ṭanpui ang?

17 “Zân hi a ral lek lek tawh a, khua a vâr dâwn ta e,” tia a sawi hma lawkah, Paula chuan: “Tûn lai thil awmzia in hriat avâng leh muhîl thawhharh a hun tawh tak zet tih in hriat avângin chu chu ka sawi a ni; tûnah chuan kan rin tirh lai ai khân kan chhandamna chu a hnai ta zâwk si a,” tiin a ziak a ni. (Rom 13:11, 12) Pathian thutiam khawvêl thar chu a hnai tawh hle a, kan chhandamna pawh chu kan rin aiin a hnai tawh a ni. Thlarau lamah kan muhîl tûr a ni lova, Jehova hnêna ṭawngṭaina hun nei lo khawpin khawvêl thilte kan intihbuaitîr tûr a ni lo. Chu ai chuan, kan ‘ṭawngṭai theih nân i harhfîm’ zâwk ang u. Chutiang tihna chuan Jehova nî kan nghah lai hian “awm dân thianghlim leh Pathian ngaihsak” tûrin min ṭanpui ang. (2 Pet. 3:11, 12) Kan nun dân chuan thlarau lamah kan harhfîmin, he khawvêl suaksual tâwpna a hnai tawh tih kan rin tak zetzia a târ lang ang. Chuvângin, ‘bâng lovin i ṭawngṭai’ ang u. (1 Thes. 5:17) Mahnia ṭawngṭai tûra hmun fianrial zawngin Isua i entawn bawk ang u. Jehova hnêna a mi mala hun rei tak chhûng kan ṭawngṭai chuan, amah chu kan hnaih lehzual ang. (Jak. 4:7, 8) Chu chu malsâwmna a va ni dâwn êm!

18 “[Krista] chuan a tisa put lai niahte khân thihna laka amah chhandam theitu hnênah chuan nasa taka au leh mittui thla chungin ṭawngṭainate leh dîlnate a hlân a, a ṭih dêk ṭhin avângin ngaihthlâkin a awm bawk,” tiin Bible chuan a sawi a. (Heb. 5:7) Isua chuan dîlna leh ngenna hlânin a ṭawngṭai a, a lei lam nun tâwp thlengin Pathian chunga a rinawmna chu a vawng reng a ni. Chuvângin, Jehova chuan a Fapa duh tak chu thihna aṭanga kaithovin, vânah thih theih lohna nun a pe a ni. Keini pawh, eng ang thlêmna leh harsatna pawh tâwk dâwn mah ila, kan Pa vâna mi chungah kan rinawm ve thei a. ‘Ṭawngṭai theih nâna kan harhfîm’ reng chuan chatuan nunna lâwmman chu kan dawng ngei ang. (w13-E 11/15)