A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“I Ram Lo Thleng Rawh Se”​—⁠Engtikah Nge?

“I Ram Lo Thleng Rawh Se”​—⁠Engtikah Nge?

“Chhûng zawng zawng chu in hmuh hun chuan amah chu a lo hnai tawh a, kawngka bul ngeihah a awm tih hria ang che u.”—MT. 24:33.

1, 2. (a) Kan thil hmuh chu engin nge thunun mai thei? (b) Pathian Ram chungchângah eng nge kan hriat chian theih?

THILTHLENG pakhat chu mita hmutute’n an hriat dân a inang lo thei hle tih i hre tawh mai thei a. Chutiang bawkin, mi chuan doctor a hmuh hnua doctor thusawi chiah chu hriat reng harsa a ti mai thei. A nih loh leh tuemaw chuan a bul maia awm a chabi emaw, a tarmit emaw chu a zawng hmu lo pawh a ni thei. Hêng dinhmun zawng zawng hian mi thiamte’n delna chi khat—thil danga rilru pên avângia thil engemaw hmuh lohna, a nih loh leh theihnghilhna—an tih nên inkûngkaihna a nei mai thei a. Chu chu kan thluak hna thawh dân vâng nia sawi a ni.

2 Tûn laia mi tam tak chuan khawvêl thilthlengte chungchângah chutiang bawk mit delna chu an nei a. Kum 1914 aṭang khân khawvêl hi nasa takin a inthlâkthleng tih an pawm a; mahse, chûng thilthlengte awmze dik tak chu an hmu thiam lo. Bible zirlai kan nih angin, kum 1914-a vâna Isua Lala a ṭhut khân Pathian Ram chu kawng khatin a lo thleng tih kan hria a. Mahse, “I Ram lo thleng rawh se. I duhzâwng vâna an tih angin leia mi’n ti rawh se,” tih ṭawngtaina chhân lêtnaah chuan thil tam zâwk a tel tih kan hria a ni. (Mt. 6:10) Chutah chuan he khawvêl suaksual tâwpna a tel tih a chiang hle. Chu mi a lo thlen hunah chauh chuan, Pathian duhzâwng vâna tih a nih angin leiah pawh tih a ni thei ang.

3. Pathian Thu zirna aṭangin eng hlâwkna nge kan neih?

3 Pathian Thu kan zir reng avângin, chu hrilh lâwkna chu a thleng famkim tawh tih kan hre thei a. Mi hnâwlpuite lakah chuan kan va danglam tak êm! An nun leh an thil ûm zâwngtea an buai êm avângin, kum 1914 aṭang khân Krista chuan ro a rêl tawh tih leh Pathian rorêlna a thlentîr thuai dâwn tih finfiahna chiang tak chu an hmuhhmaih a ni. Mahse, mi mal zawhna hi han ngaihtuah teh: Kum tam tak chhûng Pathian rawng i lo bâwl tawh a nih chuan, tûn hma ang tho khân kan hun pawimawh dân chu i hriain, i ngaihsak em? Tûn hnai maia Thuhretu lo ni pawh ni la, eng thilah nge i ngaihtuahna i pêk ber? tih hi. Kan chhânna chu engpawh ni se, Pathian hriak thih Lal chuan leia Pathian duhzâwng tih famkim a nih theih nâna hma a lâk belh dâwn tih kan rin theih chhan pawimawh tak pathum chu i lo ennawn ang u.

SAKAWR CHUNG CHUANGTE CHU AN INLAN

4, 5. (a) Kum 1914 aṭang khân Isua’n eng nge a tih? (A thupui chunga milem chu en rawh.) (b) Sakawr chung chuang pathumte chuan eng nge an entîr a, engtin nge thil a thlen famkim chhoh zêl?

4 Kum 1914 khân Isua Krista—sakawr vâr chunga chuang anga târ lan—hnênah vân lallukhum pêk a ni a. Ani chu Setana khawvêl hneh tûrin a chhuak nghâl a. (Thu Puan 6:1, 2 chhiar rawh.) Thu Puan bung 6-a târ lan hrilh lâwkna hian Pathian Ram din a nih hnuah khawvêl dinhmuh chu indona te, ṭâm te, hri te, leh thihna thlentu thil dangte avângin rang taka a chhiat thut beisei chhan tûr min pe a. Chûng thilthleng chho zêl chu Isua Krista hnunga zui nghâltu sakawr chung chuang pathum hian a târ lang a ni.—Thup. 6:3-8.

5 Mihringte’n khawvêl puma thawhhona leh ṭha taka indâwrna an sawi chung pawhin, sawi lâwk tawh angin, “lei ata inremna lâksak” a ni a. Khawvêl Indopui I-na chu tûn hnai maia khawvêl dinhmunin a târ angin indona liante inṭanna anga ngaih theih a ni. Kum 1914 aṭang khân sûmdawnna lam leh science lamah hmasâwnna tam tak awm mah se, ṭâm chuan khawvêl himna a la tiderthâwng reng a. Chu bâkah, kum tinin mi maktaduai têlte chuan hri chi tin reng te, leilung chhiatna te, leh “hri” hlauhawm takte avângin an nun an chân a ni tih tuin nge hnial thei ang? Chûng thilthlengte a darh zau dân te, a thlen ngun dân te, leh a nasat dân te chu tûn hmaa thlengte nên chuan khaikhin theih a ni lo. Chu mi awmzia chu i hre thiam em?

Sakawr chung chuang palite avângin, khawvêl dinhmun chu a chhe zual zêl (Paragraph 4, 5-na en rawh)

6. Tute’n nge Bible hril hlâwkna thlen famkimna chu hre thiam a, chu chuan eng nge a tihtîr?

6 Mi tam tak chu Khawvêl Indopui I-na leh Spanish influenza hripui chuan a tibuai hle a. Mahse, hriak thih Kristiante erawh chuan kum 1914-a “Jentailte Nî a kin” hun chu an lo nghâk reng a ni. (Lk. 21:24) Thil lo thleng tûr chu an hre chiang chiah lo va. Chuti chung chuan Pathian rorêlna nêna inkûngkaihin kum 1914-ah inthlâk thlengna a awm dâwn tih an hre thiam a ni. Bible hrilh lâwknate thlen famkimna an hmuh ve leh, mi dangte hnênah Pathian rorêlna chu a inṭan tih huaisen takin an puang chhuak a. Lalram puang chhuaka an thawhrimna chuan tihduhdahna nasa tak a thlentîr a ni. Ram tam taka chutiang tihduhdahna thlengte chu hrilh lâwkna thlen famkim belhchhahna a ni a. A hnu kum sâwm bi-ahte chuan, Lalram hmêlmate chuan ‘dâna thil tihsualna’ chu an hmang a ni. Anni chuan kan unaute chungah tharum an thawh a, lung inah a khung bâkah, an khaihlumin, an kâphlum a, an lûte pawh an tansak hial a ni.—Sâm 94:20; Thup. 12:15.

7. Mi a tam zâwkte chuan khawvêl thilthlengte awmzia dikte chu engvângin nge an hriat thiam loh?

7 Lalram chu vânah din a ni tawh tih finfiahna tam tak a awm chung pawhin, engvângin nge mi a tam zawkte chuan chûng finfiahnate awmzia chu an pawm loh? Khawvêl dinhmun leh Pathian mite’n rei tak ata an lo puan chhuah tawh Bible hrilh lâwknate chu engvângin nge an thlunzawm theih loh? Mi a tam zâwkte chuan an mita an hmuh theih thilte chauh an ngaihsak a ni thei ang em? (2 Kor. 5:7) Mihring thila an buai lutukna chuan Pathian thiltih mêkte lakah an mit a tidel em ni? (Mt. 24:37-39) An zînga ṭhenkhat chu Setana thu thehdarh chuan a la pêng em ni? (2 Kor. 4:4) Thlarau khawvêla thilthlengte hmu thiam tûr chuan rinna leh thlarau lam thil hriat thiamna neih a ngai a. Thilthleng mêkte laka kan mit a del loh avângin kan va lâwm tak êm!

SUAHSUALNA A ZUAL DEUH DEUH

8-10. (a) Engtin nge 2 Timothea 3:1-5-na thu chu a thlen famkim? (b) Engvângin nge suahsualna chu a zual deuh deuh kan tih theih?

8 Pathian Ram chuan leiah ro a rêl thuai dâwn tih kan hriat chhan pahnihna chu: Mihringte zînga suahsualna a zual telh telh hi a ni. Kum za dâwn kaltaa 2 Timothea 3:1-5-a sawi lâwk dinhmunte chu a lang chiang tawh a. A vai hian a thlen darh zau zâwng te, thlen rei zâwng, leh a thlen ngun zâwngte chu a pung chho zêl bawk a ni. He hrilh lâwkna thlen famkimna chu a zual sauh tih i hmu thiam a ni lâwm ni? Chu mi târ langtu entîrna ṭhenkhat i lo ngaihtuah ang u.—2 Timothea 3:1, 13 chhiar rawh.

9 Kum 1940 leh 1950 chho bâwr vêla thin tiṭhawng thei thilte leh tûn lai hnathawhna hmun te, intihhlimna te, infiamna te, leh inchei dântea thilthlengte chu khaikhin teh. Tharum thawhna nasa tak leh nungchang bawlhhlawhnate chu hmun tinah hmuh theih a ni tawh a. Mite chu mi dangte aia kawlhsen zâwk, hur zâwk, leh nunrâwng zâwk anga lan tumin an inel a ni. Kum 1950 chho bâwr vêla TV. program ṭha lo nia mi tam takin an ngaih pawh tûnah chuan chhûngkuaa en atâna ṭha anga ngaih a ni tawh a. Tin, intihhlimna leh inchei dân lamah pawh neih inang kawp chîngte chuan an nun dân chu vântlâng hmaa lantîrin thâwm an nei ring hle tih mi tam tak chuan an hria a ni. Pathian thil thlîr dân kan hriat avângin kan va lâwm tak êm!—Juda 14, 15 chhiar rawh.

10 A nih loh leh, Kristian chuan kum 1950 chho bâwr vêla naupangte tâna helna anga ngaih leh tûn lai naupangte awm dân chu a ngaihtuah lêt pawh a ni thei. Chûng hun lai chuan, nu leh pate chu an fate’n mei zialte an zûin, zute an in ang a, a nih loh leh mawi lo takin an lâm ang tihte chu an hlau ṭhîn a, chu chu thil âwm tak pawh a ni. Tûn laiah erawh chuan thin tiṭhawng thei tak chanchinte chu hriat lâr tak a ni ta: School naupang kum 15 mi chuan a school kalpuite a kâp a, 2 an thi a, 13 an hliam, tih te; tleirâwl zu rui rual khat chuan hmeichhe naupang kum kaw mi chu râwng takin an that a, a pa leh an chhûngte zînga pakhat chu an vaw hrep bawk, tih te; leh Asia ram pakhata hun kalta kum sâwm chhûnga dân bawhchhiatna thiltih chanve chu ṭhalaite tih a ni, tihte hi. Thil awm dân a chhe chho zêl tih pha thei an awm dâwn em ni?

11. Engvângin nge mi tam takte chuan thil awm dân hi a chhe zual deuh deuh tih an hriat loh theih?

11 Tirkoh Petera chuan heti hian dik takin a sawi a ni: “Ni hnuhnûngahte chuan nuihsantute chu anmahni châkna anga awmin, nuihsan chungin an lo kal ang a, ‘A lo kal lehna thutiam chu khawiah nge? Siam tirh aṭangin engkim a awm pângngai angin chi thlahtute muthilh nî ata tawh kha a la awm zêl alâwm,’ an la ti ang,” tiin. (2 Pet. 3:3, 4) Mi ṭhenkhatte’n hetianga an chhân lêt chhan chu eng nge ni? Mite hian dinhmun an hmuh ṭhante chu an ngaihsak ṭha duh lo ṭhîn niin a lang. Khawtlânga zawi zawia nungchang chhiatna chuan kan ṭhian hnai tak tuemaw khawsak dân rin lo taka a inthlâk thleng thutna ai chuan thin a tiṭhawng nêp zâwk mai thei. Mahse, he nungchang chhiatna hi a hlauhawm hle a ni.

12, 13. (a) Engvângin nge khawvêl danglam chho zêl avânga kan lunghnual loh vang? (b) Eng hriat thiamnain nge dinhmun “khirh” tak chu hmachhawn tûra min ṭanpui ang?

12 Tirhkoh Paula chuan “ni hnuhnûngahte” chuan dinhmunte chu a “khirh,” a nih loh leh hmachhawn a harsa dâwn tih min hrilh a. (2 Tim. 3:1) Mahse, hmachhawn theih loh erawh a ni lo, chuvângin thil awm dân dik tak kan bihrûksan a ngai lo. Eng anga lunghnualna emaw, hlauhna emaw pawh hmachhawn mah ila, Pathian Jehova, a thlarau, leh Kristian kohhran ṭanpuina nên chuan hlawhtling takin kan hneh theih a. Kan rinawm tlat thei a ni. ‘Thiltihtheihna nasa tak’ chu kan hnêna mi ni lovin, Pathian ta zâwk a ni si a.—2 Kor. 4:7-10.

13 Paula chuan ni hnuhnûng chungchânga hrilh lâwkna chu “hei hi hre rawh” tih ṭawngkamin a hmêlhriattîr tih chhinchhiah chu a ṭha a. Chûng thute chuan a zuitu thute chu a lo thleng ngei ngei dâwn tih a nemnghet a ni. Pathian ngaihsak lo mite tiboral tûra Jehova’n hma a lâk thlengin dinhmun chu a chhe zual deuh deuh zêl dâwn tih rinhlelh rual a ni lo. Thilthleng chanchin ziaktute chuan khawi emaw laia hnam emaw, ram emaw chu nungchang a tlâk chhiat hnua a tlûk chhiat thu an ziak zeuh zeuh va. Mahse, khawvêl pumpuiah hian tûn ang tluka nungchang lama tlâk chhiatna a la thleng ngai lo. Mi tam takte chuan chu mi awmzia chu an ngaihthah mai thei a; mahse kum 1914 aṭanga he thil danglam tak thleng chho zêl hian Pathian Ramin hma a rawn la vat dâwn tih kan ring theihzia a târ lang chiang hle tûr a ni.

TUN LAI CHHUANTE HI AN RAL LO VANG

14-16. Pathian Ram a lo “thleng” thuai dâwn tih kan rin theih chhan pathumna chu eng nge ni?

14 Pathian Ramin leiah ro a rêl thuai dâwn tih kan rin tlat nachhan tûr a pathumna a la awm a. Pathian mite zînga thilthleng chho chuan tâwpna a hnaihzia a târ lang a ni. Entîr nân, vâna Pathian Ram din a nih hma khân, hriak thih rinawm pâwl khat chuan Pathian rawng chu an bâwl reng tawh a. Kum 1914-a lo thleng tûra an beisei thil ṭhenkhat a lo thlen loh khân eng nge an tih tâk? An zînga a tam zâwk chuan fiahna leh tihduhdahna hnuaiah rinawmna an vawng reng a, Pathian rawng chu an bâwl chhun zawm zêl a ni. Kumte a lo liam zêl chuan, an vai a nih loh pawhin hriak thih zawng zawng deuhthawte chuan an lei lam nun chu rinawm takin an hmang zo a ni.

15 He khawvêl tâwpna chungchânga a hrilh lâwkna kimchang tak a pêkah, Isua chuan: “Chûng zawng zawng chu a thlen kim hma loh zawng tûn lai chhuante hi an ral lo vang,” tiin a sawi a. (Matthaia 24:33-35 chhiar rawh.) “Tûn lai chhuante” tia a sawi hian Isua chuan Kristian hriak thih pâwl pahnih a sawi tih kan hre thiam a. A pâwl pakhat chu kum 1914-a awm a, chu mi kuma Krista lo awm lehna chhinchhiahna hre phate an ni. Chu pâwla mite chu kum 1914-a nung dam mai ni lovin, chu mi kum emaw, a hma kum emawa Pathian fate anga thlarauva hriak thihte an ni.—Rom 8:14-17.

16 “Tûn lai chhuante” zînga a pâwl pahnihna chu a pâwl hmasate dam rualpui hriak thihte an ni a. Anni chu pâwl hmasaa mite dam chhûnga awm mai ni lovin, a pâwl hmasate leia an awm chhûnga thlarau thianghlima hriak thihte an ni. Chuvâng chuan, tûn laia hriak thih zawng zawngte chu Isua sawi “tûn lai chhunte” zîngah an tel vek lo. Tûnah hian, a pâwl hnihnaa mite pawh an upa hlawm tawh hle a. Mahse, Matthaia 24:34-a Isua thusawi chuan hrehawm nasa tak inṭan kan hmuh hmain “tûn lai chhuante” zînga ṭhenkhat chu “an ral lo vang” tih min rinnghehtîr a ni. Hei hian Pathian Lalrama Lalin mi suaksualte tiboralin, felna khawvêl thar a rawn thlentîr thuai dâwn a ni tih kan rinna a belhchah tûr a ni.—2 Pet. 3:13.

KRISTA’N HNEHNA FAMKIM A CHANG THUAI DAWN

17. Kan sawiho tâk finfiahna pathumte chuan eng thu tâwp nge min siamtîr ang

17 Kan sawiho tâk Pathian Ramin leiah ro a rêl thuai dâwn tih kan rin theih chhan finfiahna pathumte aṭangin eng thu tâwp nge kan siam theih? Isua chuan tâwpna a lo thlenna tûr a nî leh a dârkâr kan hre thei dâwn lo tih min hrilh a, kan hre lo rêng bawk a. (Mt. 24:36; 25:13) Mahse, Paula sawi angin “tûn lai thil awmzia” kan hria a. (Rom 13:11 chhiar rawh.) Tâwpna hunah kan awm a ni. Bible hrilh lâwknate, leh Pathian Jehova leh Isua Krista thil tihte kan ngaihsak tak zet chuan, he khawvêl tâwpna kan hnaih tak zet tih finfiahnate chu hmuh hmaih theih rual a ni lo.

18. Pathian Ram hre duh lotute chungah eng nge thleng ang?

18 Sakawr vâr chunga Chuanga hnehna changtu, Isua Krista hnêna pêk thu neihna ropui tak hre duh lotute chu thil an tisual tih pawm luihtîr an ni thuai ang a. Chhuahna kawng rêng an hmu lo vang. Chu mi hunah chuan, mi tam takte chuan: “Tunge ding thei ang i le?” tiin hlau takin an au chhuak dâwn a ni. (Thup. 6:15-17) Mahse, Thu Puan bua a bung dawt chiah chuan a chhânna a pe a. Hriak thihte leh lei lam beiseina nei an ṭhian berâm dangte chu chu mi nîah chuan Pathian duhsak hlawhin an “ding” thei ngei dâwn a ni. Tichuan berâm dang zînga “mipui tam tak” chu hrehawm nasa takah an dam khawchhuak ang.—Thup. 7:9, 13-15.

19. Ni hnuhnûng a tâwp ṭêp tawh tih finfiahna chiang takte hria a, pawm a, chhâng lêttu i nih angin, eng nge i nghahhlelh ber?

19 Hêng hun phûrawm taka Bible hrilh lâwkna thleng famkim mêkte kan ngaihsak reng chuan, Setana khawvêl lâk pênin kan awm lo ang a, khawvêla thilthlengte awmze dik tak lakah kan mit tihdelin a awm hek lo vang. Krista chuan felna indona hnuhnûng ber chu beiin, Pathian ngaihsak lote chungah hnehna famkim a chang thuai ang. (Thup. 19:11, 19-21) Chutih huna Bible thutiam a taka kan neih theih tûrte chu han ngaihtuah teh!—Thup. 20:1-3, 6; 21:3, 4. (w14-E 01/15)