I Fate Chu Engtin Nge I Thunun Ang?
“Motor inpêl suau suau ri chu dawhthei lo takin ka ngaithla a. Hei hi Jordan-a’n a haw hun tûr bi tuk a bawhpelh vawi thumna a ni. Heti hian ka ngaihtuah a. ‘Khawiah nge a awm?’ ‘Buaina a tâwk em? Min timangang hle tih a ngaihtuah rêng rêng em?’ tiin. A lo thlen meuh chuan, ka puakkeh ṭêp a ni.”—GEORGE-A.
“Ka fanu chu a ṭê tuar a, chu chuan min tichiai hle a ni. Ka han leh hawi chuan a lû dawma a ṭap chu ka hmu a. Kum li mi a unaupa chuan a lo tauh chawrh a ni.”—NICOLE-I.
“Kan fanu kum ruk mi Natalie-i chuan, ‘Zungbun hi ka ru lo. Ka chhar a nih hi!’ a ti a, a mit pâwl lian tak nên chuan thil sual ti lo ang takin a lang a. A ṭan tlat avângin kan rilru a nain, kan ṭap hial a ni. Dâwt a sawi tih kan hre si a.”—STEPHEN-A.
NU EMAW, pa emaw i nih chuan he thuziak ṭannaa târ lan angte hi i tawng ve tawh ngai em? Chutiang dinhmuna i din hunah, i fate thunun dân tûr leh thunun tûr an nih leh nih loh chu i ngaihtuah em? Fate thunun hi a sual em?
THUNUNNA CHU ENG NGE NI?
Bible-a “thununna” tih hi thu danga hremna sawi nâna thu mal dang a ni lo. Chu chu kaihhruaina te, zirtîrna te, leh siam ṭhatna te nên a inkûngkaih deuh ber zâwk a. Kutthlâkna emaw, nunrâwnna emaw nêna thlunzawm a ni ngai lo.—Thufingte 4:1, 2, NW.
Nu leh pate thununna chu huan siam nêna khaikhin theih a ni a. Huan siamtu chuan lei a sâwngbâwl a, a thing phun chu tuiin a châwm a, a ei chhetu rannung lakah vênghimin, hnim a thlo fai ṭhîn a ni. A thing phun a ṭhan chhoh chuan, buk mawi taka a chhuah theih nân a ṭûl ang angin a hlawi ṭhîn. Tih dân chi hrang hrang a hman kawpna chuan thing hrisêl tak ni tûrin a ṭanpui dâwn tih huan enkawltu chuan a hria a. Chutiang bawkin, nu leh pate chuan an fate chu kawng tam takin an enkawl a. Mahse, thununna pêk a ngaih châng a awm thei—chu chu thing buk mawi tak ni tûra a zârte hlawi ang a ni a, chu chuan an fate rilrua awm ngaihtuahna ṭha lo chu siam ṭhatsak nghâlin, kawng dika ṭhang chho tûrin a ṭanpui thei a ni. Mahse, thing zârte chu fîmkhur taka hlawi tûr a ni, chuti lo chuan a thih phah thei si a. Chutiang bawkin, nu leh pate tân thununna chu hmangaihna nei taka pêk tûr a ni.
Bible-a Pathian, Jehova chuan chu mi chungchângah nu leh pate tân entawn tûr ṭha tak a siam a. Lei lama amah betu thuâwihte hnêna thununna a pêk chu a ṭangkai a, a duhawm êm avângin, ‘thununna chu an ngaina’ ta hial a ni. (Thufingte 12:1) Thununna chu an ‘vuan tlat a,’ an ‘chhuah lo.’ (Thufingte 4:13) Pathian thununnaa tel thil pawimawh tak pathumte entawnin i fate chu thununna pawm tûrin i ṭanpui thei a ni: Pathian thununna chu (1) hmangaihna tel, (2) a âwm tâwk, leh (3) kalphung nghet nei a ni ṭhîn.
HMANGAIHNA TEL THUNUNNA
Hmangaihna chu Pathian thununna innghahna a nih bâkah, thunun tûra chêttîrtu pawh a ni a. “LALPA chuan a hmangaihte chu a zilhhau ṭhîn a ni, pain fa a lâwm apiangte a zilhhau ṭhîn ang hian,” tiin Bible chuan a sawi. (Thufingte 3:12) Chu bâkah, Jehova chu “lainatnaa khat, mi khawngaih thei tak, thin nel tak” a ni. (Exodus 34:6) Chuvângin, ani chuan a thuneihna chu a hmang sual ngai lo va, a nunrâwng ngai hek lo. “Khandaih chhun anga” mi ti-na thei ṭawngkam vîn tak te, englai pawha sawisêl te, a nih loh leh ṭawng elna huatthla la tak takte chu a hmang hek lo.—Thufingte 12:18.
Nu leh pate tân insûmtheihna chungchânga Pathian entawn tûr siam ṭha famkim entawn vek chu thil theih a ni lo ngei mai. I dawhtheihnain a tlin loh châng a awm mai thei a; mahse, chûng hun harsaahte chuan thinur avânga inhrem chu a râwngin, a hlei hluak ṭhîn a, a hlawhchham tlângpui ṭhîn tih hre reng ang che. Chu bâkah, thinurna emaw, beidawnna emawin a chêttîr inhremna chu thununna a ni lova. Insûmtheih lohna a ni zâwk.
Kawng leh lamah chuan, hmangaihna leh insûmtheihna nêna i thununna chuan rah ṭha zâwk a chhuah theih a. Atîra kan sawi tâk George-a leh Nicole-i te’n thil an chinfel dân hi lo ngaihtuah teh.
“A tâwp a tâwpa Jordan-a a lo thlen chuan, kei leh ka nupui chu kan thinur hle a; mahse, a insawifiahna kan ngaihthlâk lai chuan insûmtheihna neih kan tum tlat a ni. A tlai tawh êm avângin, a tûk zînga sawiho chu kan rêl ta a. Kan vaia ṭawngṭaihovin, kan mu ta a ni. A tûkah chuan, kan thinurna a lo reh deuh avângin thil awm dân chu ṭha takin kan sawiho thei a, kan fapa thinlung thleng tûrin kan sawipui thei ta a ni. Ani chuan kan khuahkhirhna siamte inhuam takin a pawm a, a thil tihah chuan mawhphurhna a la ta a ni. Thinrim laia thiltih nghâl mai chu a hlawhchham ṭhîn tih kan hriat avângin kan lâwm hle. Ngaihthlâk hmasakna chuan rah ṭha a chhuah tlângpui ṭhîn.”—George-a.
“Ka fapain âtthlâk taka a farnu a tihnat lai ka hmuh chuan ka thinur hle a. Thutlûkna ṭha siam thei lo tûr khawpa ka thinur avângin chhâng lêt nghâl mai lovin a pindanah ka kaltîr ta zâwk a ni. Ka inbeng daih hnu chuan tharum thawhna chu pawm theih loh a nih thu khauh takin ka hrilh a, a farnu a tihnat dân chu ka hmuhtîr bawk a ni. Chu tih dân chu a tân a ṭangkai hle a. A farnu chu ngaihdam dîlin, duh tak leh ngaina takin a kuah ta a ni.”— Nicole-i.
Ni e, hremna a tel a nih pawhin, thununna inâwm tak chu hmangaihnain a chêttîr vâng a ni ziah.
A AWM TAWKA THUNUNNA
Jehova chuan “dik takin,” a nih loh leh a âwm tâwkin thununna a pe ṭhîn. (Jeremia 30:11; 46:28) A lang lo pawh tiamin, dinhmun zawng zawng chu a ngaihtuah tel a. Chutiang chuan engtin nge nu leh pate chuan an tih ve theih? Atîra kan sawi tâk, Stephen-a chuan heti hian a hrilhfiah a ni: “Natalie-i chu zungbun chungchânga a ṭan tlat avângin kan rilru a na hle a, hriat thiam harsa ti mah ila, a kum zât leh a puitlin chen ngaihtuah tel chu kan tum tlat a ni,” tiin.
Nicole-i pasal, Robert-a pawhin dinhmun zawng zawng ngaihtuah tel chu a tum a. Naupang chu mawi lo taka a khawsak hunah, ani chu heti hian a inzâwt ṭhîn a ni: ‘He mize ṭha lo tak hi a lantîr ziah nge ni a, a vawi khatna zâwk? Naupang chu a hah emaw, a dam vak lo emaw a ni em? He mizia hi buaina dang a neih lan chhuahna a ni em?’ tiin.
A âwm tâwk hre tak nu leh pate chuan an fate chu puitling an ni lo tih an hre bawk a. Kristian tirhkoh Paula chuan: “Ka naupan laiin naupang ṭawngin ka ṭawng a, naupang hriatin ka hria a,” tia ziakin chu chu a pawm a ni. (1 Korinth 13:11) Robert-a chuan: “Thil a nih dân tûr anga thlîr tûr leh a lutuka chhâng lêt lo tûra min ṭanpuitu pakhat chu ka naupan laia ka thil tih ṭhinte hriat chhuah leh hi a ni,” tiin a sawi.
I thil beiseiah a âwm tâwk hriat a pawimawh a, chutih rual chuan, mize ṭha lo emaw, rilru put hmang dik lo emaw chu thiam chawpin, ngaizam mai suh. I fa theihnate, tlin tâwkte leh dinhmun dangte ngaihtuahna hmangin i thununna chu inbûk tâwk tak leh inâwm tâwk tak a ni tih i chiang thei dâwn a ni.
KALPHUNG NGHET NEI THUNUNNA
“Kei Lalpa hi ka danglam si lo,” tiin Malakia 3:6 chuan a sawi a. Pathian chhiahhlawhte chuan he thu dikzia hi an hria a, an ring thlap a ni. Naupangte pawhin kalphung nghet nei thununna chu a inthlâk dâwn lo tih an rin thlap a ngai a. I rilru sûkthlêk dân azira i kaihhruaina leh tehnate i thlâk ṭhîn a nih chuan, i fate chu a ngaihna hre lo leh lunghnual takin i siam thei a ni.
Isua’n: “In thu sawi chu ‘A ni, a ni,’ ‘Ni lo, ni lo’ ni ngawt rawh se,” tia a sawi chu hre chhuak leh rawh. Chûng thute chu nu leh pate tân a ni kan ti thei a. (Matthaia 5:37) Hlen chhuah i tum lêm loh vaukhânnate i pêk hmain ngun takin ngaihtuah hmasa rawh. I fate hnênah mawi lo taka an khawsak huna i thunun dân tûr i hrilh tawh chuan, chutiang chuan ti ngei ang che.
Kalphung nghet nei thununna pe tûr chuan nu leh pate’n inbiak pawhna ṭha an neih a ngai a. Robert-a chuan: “Ka nupuiin kan fate tih atâna a phal loh, ka hriat loh avânga ka lo phalsak thil engemaw chu ka nupui thlâwp nân ka sût leh a ni,” tiin a sawi. Nu leh pate tân dinhmun pakhat chinfel dân tûr chungchângah an ngaih dân a inan loh chuan a fâla an sawi dun a, thutlûkna thuhmun an siam theih chu a pawimawh hle a ni.
THUNUNNA A PAWIMAWH
Hmangaihna tel, a âwm tâwk tak, leh kalphung nghet nei Jehova thununna chu in entawn chuan, in thawhrimna chu in fate’n an hlâwkpui dâwn tih in chiang thei a. Hmangaihna nei taka in kaihhruaina chuan in fate chu mi puitling tak, mi rintlâk, leh mi inbûk tâwk tak nia ṭhang chho tûrin a ṭanpui thei a ni. Bible chuan: “Naupang chu a kalna âwm kawngah chuan zirtîr ula, a upat hun pawhin a thlah lo vang,” tiin a sawi si a.—Thufingte 22:6. ▪ (w14-E 07/01)