A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Ka Thuhretute In Ni Ang”

“Ka Thuhretute In Ni Ang”

“[Isua chuan] ‘Kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang,’ a ti.”—TIRH. 1:7, 8.

1, 2. (a) Jehova thuhretu lângsar ber chu tu nge ni? (b) Isua hming awmzia chu eng nge ni a, engtin nge Pathian Fapa chu a hming phua a nun?

“THUTAK hriattîr hi ka pian chhan leh khawvêla ka rawn kal chhan a ni.” (Johana 18:33-37 chhiar rawh.) Hrehawm a tawrh lai khân, Isua Krista chuan he thu hi Rom aiawha Judai ram awptu hnênah a sawi a. Isua chu lal angin a insawi zo chiah a ni. Kum engemaw zât a ral hnuah, tirhkoh Paula chuan “Pontia Pilata hmaa ṭanna ṭha ṭantu,” Isua’n huaisen taka entawn tûr a siam chu a sawi chhuak a. (1 Tim. 6:13) Setana neih ang huatnaa khat khawvêlah hian, ‘thu hretu rinawm leh dik tak’ ni tûr chuan huaisen taka awm a ngaih châng a awm ṭhîn ngei mai!—Thup. 3:14.

2 Juda hnam aṭanga lo piang chhuak a nih angin Isua chu thuhretu a ni tawh sa a. (Is. 43:10) Pathian ngeiin a kaihthawh hmasak ber, a thuhretu ropui ber a lo ni ta rêng a ni. Isua chuan Pathianin a pêk a hming awmzia chu a ngai thutak hle a. Fa anga Isua pawmtu Josefa hnêna Mari’n thlarau thianghlim laka mi nau a pai thu vântirhkohvin a hrilh khân, heti hian a sawi belh a ni: “Fapa a hring ang a, a hmingah ISUA i sa ang: ani chuan a mite an thil tihsual lakah a chhandam dâwn si a,” tiin. (Mt. 1:20, 21) Bible lama mi thiamte chuan Isua tih chu Hebrai hming Jeshua tih aṭanga lâk a ni tih leh chutah chuan Pathian hming lam tawi a tel tih an pawm tlângpui a, chu chu “Jehova Chu Chhandamna A Ni” tihna a ni. A hming nêna inmil takin Isua chuan “Israel hnam berâm bote” chu Jehova pawm an nih leh theih nân an sualte sim tûrin a ṭanpui a. (Mt. 10:6; 15:24; Lk. 19:10) Pathian Ram chanchin chu ṭhahnemngai takin a hril a ni. Chanchin Ṭha ziaktu Marka chuan: “Isua, Pathian chanchin ṭha hrilin, Galili ramah a lo kal a, ‘Hun chu a lo thleng ta a, Pathian ram pawh a lo hnai ta; sim ula chanchin ṭha hi ring rawh u,’ a ti zêl a,” tiin a ziak. (Mk. 1:14, 15) Juda sakhaw hruaitute chu huaisen takin a sawisêl a, chu chu an tihhlum chhan pakhat pawh a ni.—Mk. 11:17, 18; 15:1-15.

“PATHIAN THILTIH ROPUITE”

3. Isua thih hnu ni thum nîah eng thil nge thleng?

3 Thil mak azawnga mak ber mai chu a thleng ta! Isua râwng taka a thih hnu ni thum nîah Jehova chuan mihring ang ni lo vin, thi thei lo thlarau thil siam angin a kaitho a ni. (1 Pet. 3:18) Chu thil thleng chu tihchian nân, Lalpa Isua chu mihring anga inlârin, a nung leh ngei tih a lantîr a. A thawhleh ni ngeiah pawh, a lo berah a zirtîr pangate hnênah a inlâr a ni.—Mt. 28:8-10; Lk. 24:13-16, 30-36; Joh. 20:11-18.

4. A zirtîrte hmaa Isua a inlâr khân eng thil nge thleng a, eng ti tûrin nge anni chu a hrilh?

4 A ṭum nganaah Isua chu a zirtîrte leh an bula mipui kalkhâwmte hmaah a inlâr a. Chu hun chhinchhiahtlâk takah chuan Isua’n Pathian Thu zirna a kaihruai a ni. “Pathian Lehkha Thu hriat nân an thinlung a tifing ta a.” Tichuan, Bible-a lo sawi lâwk tawh a hmêlmate kuta a thihna leh mak taka a thawhlehna chungchâng chu an hrethiam ta a ni. Chu inhmuh khâwmna pawimawh tak tihtâwp nân Isua chuan a thusawi ngaithlatute chu an thiltih ngaite a hrilh a. “Ama hmingin simna thu leh sual ngaihhnathiamna thu Jerusalem khuaa ṭanin, hnam tin hnênah an hril ang,” tiin a hrilh a. “Chûng thil zawng zawng chu a hretu in ni e,” tiin a sawi belh a ni.—Lk. 24:44-48.

5, 6. (a) Engvângin nge Isua chuan: “Ka thuhretute in ni ang,” tia a sawi? (b) Isua zirtîrte’n mite hnêna an hriattîr tûr Jehova thiltum thar chu eng nge?

5 Tichuan, ni 40 hnua a inlâr hnuhnûng ber ṭuma Isua’n: “Jerusalem khuaah te, Judai leh Samari ram khaw tinah te, kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang,” tia thu a pêk mawlmang leh thiltithei tak awmzia chu a zirtîrte chuan an hre thiam ngei ang. (Tirh. 1:8) Engvângin nge Isua chuan Jehova thuhretu an nih tûr thu sawi lova, “ka thuhretute in ni ang” tia a sawi? A thu hrilhte chu Israel mite an ni a, Jehova thuhretute an nih tawh sa vâng a ni.

Isua zuitute kan nih angin, Jehova’n hma lam hun atâna a thiltum chu mite kan hriattîr zawm zêl (Paragraph 5, 6-na en rawh)

6 Tûnah chuan Isua zirtîrte’n Jehova thiltum thar—Aigupta sal an tânna ata chhanchhuahna leh a hnua Babulon sala an tânna ata chhanchhuahna aia ropui zâwk chu mite an hriattîr a ngai tawh a ni. Isua thihna leh thawhlehna chuan sal tânna azawnga hrehawm ber, sual leh thihna bâwiha tânna ata chhuah zalen theihna a pe a. C.E. 33 Pentikost khân Isua zirtîr thlan thar hriak thihte chuan “Pathian thiltih ropuite” chu mite hnênah an hrilh a, mi tam takte’n an chhâng lêt a ni. Mi sâng tam takte’n sim a, Jehova’n chhandam nâna a mi hman anga amaha rinna an lantîr khân Isua’n a hmingin awmze ropui zâwk a nei tih vânah a Pa ding lam aṭangin a hmu thiam ṭan ta a ni.—Tirh. 2:5, 11, 37-41.

‘MI TAM TAK TLAN NANA A NUN PE TURIN’

7. Eng nge C.E. 33 Pentikost nîa thil thleng khân a târ lan?

7 Isua mihring taksa ṭha famkim hlutna chu sual thawi nân, a nih loh leh sual khuh nân Jehova’n lâwm takin a pawm tih C.E. 33 Pentikost nîa thil thleng khân a târ lang a. (Heb. 9:11, 12, 24) Isua’n a hrilhfiah angin, ani chu ‘rawngbâwlsaka awm tûrin a lo kal lo va, rawngbâwl tûr leh mi tam tak tlan nâna a nun pe tûr zawkin a lo kal’ a ni. (Mt. 20:28) Isua tlanna hlâwkpui tûr ‘mi tam takte’ chu Juda inlamlêtte chauh an ni lo. Tlanna chuan ‘khawvêl sual a kalpui’ avângin Pathian chuan “mi zawng zawng chhandama awmah” a duh zâwk a ni.—Joh. 1:29; 1 Tim. 2:4-6.

8. Isua zirtîrte chuan engtia zauin nge thu an hrilh a, engtin nge an thawh zawh?

8 Isua zirtîr hmasate chuan a chanchin mite hnêna hrilh tûrin an mamawh huaisenna an nei em? Nei e, mahse anmahni chakna chauh an rinchhan lo. Jehova thlarau thianghlim thiltithei tak chuan a chêttîr a, thu hril zawm zêl tûrin a tichak a ni. (Tirhkohte 5:30-32 chhiar rawh.) C.E. 33 Pentikost hnu kum 27 velah ‘chanchin ṭha thutak thu’ chu Judate leh Jentailte, ‘vân hnuaia thil siam zawng zawngte’ hnênah a thleng tawh anga sawi theih a ni.—Kol. 1:3-5, 23.

9. Atîra din Kristian kohhranah chuan sawi lâwk tawh angin eng nge thleng?

9 Mahse, lungchhiatthlâk takin atîra din Kristian kohhran chu zawi zawiin tih bawlhhlawh a lo ni ṭan ta a. (Tirh. 20:29, 30; 2 Pet. 2:2, 3; Jud. 3, 4) Isua sawi angin chutiang kalpênna chu “mi sual,” Setana theh lâr ‘khawvêl tâwp’ thlenga ṭhang chho Kristianna dik khuh botu tûr a ni. (Mt. 13:37-43) Chu mi hnuah chuan Jehova’n Isua chu khawvêl mite chunga Lalah a ruat ang. Chu chu 1914 October khân a thleng a, Setana khawvêl suaksual “ni hnuhnûng” a inṭan ta bawk a ni.—2 Tim. 3:1.

10. (a) Eng ni pawimawh tak nge tûn laia hriak thih Kristiante’n an sawi lâwk? (b) Kum 1914 October thla khân eng thil nge thleng a, chu chu engtin nge chiang taka hriat theih a nih?

10 Tûn laia hriak thih Kristiante chuan 1914 October thla chu ni pawimawh tak a ni dâwn tih an lo sawi lâwk tawh a. He mi chungchângah hian thing lian tak kih thlûk leh “hun sarih” ral hnua ṭhang leh tûr chungchânga Daniela hrilh lâwkna chu an ṭanchhan a ni. (Dan. 4:16) Isua chuan a lo kal lehna leh ‘khawvêl tâwpna’ chungchâng a hrilh lâwknaah he hun bawk hi ‘Jentailte ni kin’ tiin a sawi. Lal a ni tawh tih leh ni hnuhnûng a inṭan tawh tih a zirtîrte’n an hriat theih nâna ṭanpuitu tûr chhinchhiahna a sawi a. Kum 1914 aṭang khân leia Lal thar anga ‘[Krista] lo kal lehna chhinchhiahna’ chu mi tinte tân chiang taka hriat theih a lo ni ta a ni. (Mt. 24:3, 7, 14; Lk. 21:24) Chuta ṭang chuan “Pathian thiltih ropuite” zîngah Jehova’n lala a ruat khawvêl mihringte chunga Lal a nihna pawh a tel a ni.

11, 12. (a) Kum 1919-a indona a tâwp hnu aṭang khân Lal thar chuan eng nge a tih ṭan? (b) Kum 1935 chho vêl aṭang khân eng hmasâwnna thar nge lang chiang? (A thupui chunga milem en rawh.)

11 Leia Lal thar angin Isua Krista chuan amah zuitu hriak thihte chu “Babulon khaw ropui” sala an tânna ata a chhanchhuak thuai tawh dâwn a ni. (Thup. 18:2, 4) Kum 1919-a indona a tâwp hnu chuan chhandamna pêk nâna Pathian hman leh Lalram din a nih tawh thu khawvêl puma hrilh theihna hun chu a lo inhawng ta a. Hriak thih Kristiante chuan chu hun remchâng chu thu hrilh nân an hmang a, chu chuan Krista rorêl puite ni tûrin hriak thih sâng tam takte lâk khâwm belhna a thlen a ni.

12 Kum 1935 chho vêl aṭang khân, Krista chuan “mipui tam tak” lo ni tûr “berâm dang” maktaduai têlte chu hnam hrang hrang aṭangin a la khâwm ṭan tih a chiang ta a. Kristian hriak thihte kaihhruaina hnuaiah, hêng mipui tam takte hian Isua entawn tûr siam chu huaisen takin an zui a, Pathian leh Krista avânga chhandamna nei an ni tih vântlâng hmaah an puang chhuak a ni. He thu hrilh hna hi thawk zêl a, Krista tlannaa rinna lantîr zêlin, hêng mite hian Setana khawvêl tâwpna thlentîr tûr “hrehawm nasa tak ata” dam chhuah theihna chanvo hlu an nei ang.—Thup. 7:9, 10, 14; Joh. 10:16.

‘CHANCHIN ṬHA HRIL TURIN HUAISENNA NEI RAWH’

13. Jehova Thuhretute kan nih angin eng nge tih kan tum tlat a, engtin nge Kristian hmasate chu kan entawn theih?

13 Pathian Jehova’n a thlentîr tawh “thiltih ropuite” leh hma lam huna a thutiamte Hriatpuitu nih theihna chanvo hlu chu i ngaihlu zawm zêl ang u. Chu hna thawh zawm zêl chu a awlsam reng lo ngei mai. Kan unau tam takte chuan an thusawi ngaihsak lohna, deusawhna, a nih loh leh tihduhdahna a hluarna hmunah thu an hril ṭhîn a. Tirhkoh Paula leh a ṭhiante tih ang kha kan ti ve thei a ni. Paula chuan: “Buai êm êm chung pawhin Pathian chanchin ṭha in hnêna sawi tûrin kan Pathianah chuan kan lo huai tâk zâwk kha,” tiin a sawi. (1 Thes. 2:2) Thu hrilhna chu tâwpsan ngai lo ila, Setana khawvêl tihchhiat a nih thlengin kan inpumpêkna anga awm i tum tlat zâwk ang u. (Is. 6:11) Kan chakna mai chuan kan ti thei lo va, Kristian hmasate entawn tûr siam chu zuiin, Jehova’n a thlarau hmanga ‘thiltihtheihna nasa tak’ min pêk theih nân kan dîl tûr a ni.—2 Korinth 4:1, 7 chhiar rawh; Lk. 11:13.

14, 15. (a) Kum zabi khatnaah khân Kristiante chu engtin nge ngaih an nih a, anni chu engtin nge tirhkoh Petera’n a fuih? (b) Jehova Thuhretute kan nih avânga mite’n dik lo taka min cheibâwl chuan engtin nge kan ngaih ang?

14 Tûn laiah pawh hian, mi maktaduai tam tak chu Kristianah an inchhâl a, mahse “tenawm te, thu âwih lo te, thil ṭha tinrêng tih kawnga Pathian duh lohzâwngte an ni, (an thiltihin [Pathian] an phatsan si.)” (Tit. 1:16) Kum zabi khatnaah khân, Kristian dikte chu an hun laia mi tam takte’n an hua tih kan hriat a ṭha a ni. Chuvâng chuan a ni, tirhkoh Petera’n: “Krista hming avânga hau in nih chuan in eng a thâwl e; . . . Pathian thlarau chu in chungah a awm si a,” tia a ziah.—1 Pet. 4:14.

15 He Pathian thâwk khum thu hi tûn laia Jehova Thuhretute tân pawh a ni thei em? Ni thei e, Isua lalna chanchin mite hnêna kan hrilh avângin kan tân pawh a ni a. Jehova hming put avânga huat nih chu: “Ka Pa hmingin ka lo kal a nih hi, nangnin mi lâwm si lo” tia amah dodâltute hnêna sawitu “[Isua] Krista hming avânga hau,” nih nên a inang a ni. (Joh. 5:43) Chuvângin, thu hrilh hna i thawh avânga dodâlna i tawh hunah chuan huaisen takin awm ang che. Chutianga dik lo taka mite’n an cheibâwlna che chu Jehova lawm i hlawh tih leh a thlarau thianghlim ‘i chungah a awm’ tih lan chhuahna a ni.

16, 17. (a) Khawvêl hmun hrang hrangah Jehova Thuhretute chuan eng thil nge an tawn? (b) Eng tih nge i tum tlat?

16 Dodâlna nasa tak an tâwk chung pawhin Thuhretute chu khawvêl hmun tam takah an pung nasa hle tih hre bawk ang che. Thu kan hrilh fo tawhna hmunah pawh kan thusawi ngaithla duhtu leh chhandamna thu ropui tak hrilh theihte kan la hmu reng a. Chuvângin, tuina neite chu taima takin tlawh zawm ila, Bible kan zirpui thei a nih phei chuan inpumpêk a, baptisma chang thei tûrin i ṭanpui ang u. Chutiang chuan, kum 60 aia tam taima taka thu lo hril tawh, South Africa rama mi Sarie-i ang chu kan ni ve thei ang. “Isua tlanna inthawina avângin lei leh vâna Lal Chungnungber Jehova nêna inlaichînna ṭha ka nei thei chu ka lâwm takzet a, mite hnêna a hming ropui ka hrilh theih avângin ka hlim hle bawk,” tiin a sawi a ni. A pasal Martinus-a nên chuan an fa pathumte bâkah mi dang tam tak chu Jehova betu ni tûrin an ṭanpui tawh a. “Lungawina nasa zawk thlentu thil dang a awm lo, he nun chhanhim hna hi thawk zêl tûrin Jehova chuan a thlarau thianghlim hmangin chakna min pe ṭheuh a ni,” tiin Sarie-i chuan a sawi zawm a ni.

17 Baptisma chang tawh Kristian kan ni emaw, ni lo emaw pawh ni se, chu thiltum chu hlen kan tum a, khawvêl puma Jehova Thuhretute kohhrana awm theihna chanvo hlu kan neih avângin lâwm chhan tûr ṭha tak kan nei a ni. Chuvângin, Setana khawvêl bawlhhlawh takah hian thianghlim takin awm tum la, kimchang takin thu hril zawm zêl bawk ang che. Chutianga kan tih chuan, hmangaihna ngah tak kan Pa vâna mi chu kan chawimawi ang. (w14-E 07/15)