A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

I Lo Hre Tawh Em?

I Lo Hre Tawh Em?

Engvângin nge mi sualte tihhlumnaah an kête tihtliahsak a nih ṭhin?

Isua leh mi sual pahnihte nghaisakna bana tihhlum an nih chungchângah Chanchin Ṭha ziak chuan: “Judaten Pilata hnênah an kete tihtliaha an ruang kalpuiah an ngên a,” tiin a sawi a ni.​—⁠Johana 19:⁠31.

Juda dân chuan mi sual tihhlum a nih hnuah, a ruang chu “thingah chuan zankhuain a awm tûr a ni lo,” a ti a. (Deuteronomy 21:​22, 23) Juda mite chuan chu dân chu Rom mite’n thinga an tihhlumte chungchângah pawh an hmang niin a lang. He mi ṭumah hi chuan, an kête an tihtliahsak chuan an thi hma ang a, ni tlâk ruala inṭan tûr Sabbath hmain an phûm thei dâwn a ni.

Hetianga tihhlum a tam zâwkte chu thing banah an kut leh an kêah pereka khenbeh an ni a. Thing ban an han tun a, a rihna zawng zawngin a han uai chuan, a na ta êm êm mai a ni. Tichuan, a kêa khenbeh perek chu tlawh chhanin thâwk a lâk a ngai ta a. Mahse, a ke ruhte tihtliah a nih chuan, thâwk la tûrin a intlawh chhan thei tawh lo va. Chuti chuan, a ruh tihtliahna nâ a tawrh vâng a nih loh pawhin, thâwk a lâk theih tawh loh avângin, a thi nghâl dâwn ta a ni. (w14-E 05/01)

Hmân lai indonaah hian virvawmte hi eng anga hman nge a nih?

Mi hrawl Goliatha thah nâna Davida hriamhrei hman chu virvawm a ni a. Ani chuan berâm vêngtu a nih lai khân he hriamhrei hman dân hi a zir thiam niin a lang.​—⁠1 Samuela 17:​40-50.

Assuria virvawm thiamten Juda khaw kulh nei an beih lai tar langtu milim ker

Virvawm hi Bible hun laia Aigupta leh Assuria mite lemziakahte chuan a lang a. Chu hriamhrei chu savun emaw, puan emaw a phan anga hmanga a hmâwr lehlam lehlama hruihrual pahnih nêna thlunzawm hi a ni. Virvawm thiam chuan a phan-ah chuan lung mâm, a nih loh leh lung mûm, a len zâwng inchi hnih aṭanga inchi thum leh a rih lam gram 250 vêl chu a dah a. Ani chuan virvawm chu a lu chung vêla chak taka a vai vir hnuah a hrui lehlam chu a thlah a, chu chuan lung chu a fuh tumna lamah chak takin a thlawh chhuahtîr ta a ni.

Hmân lai indonaa an hman virvawm lung tam tak chu Middle East-ah hian laih chhuah a ni a. Indo thiam takte chuan lung chu dârkâr khatah mêl 100 aṭanga 150 (dârkâr khata kilometer 160 aṭanga 240) vêla chakin an vawm thei a ni. Virvawm chuan thal kah tluka thui a vawm thlen theih leh theih loh chungchângah mi thiamte chu inlungrual lo mah se, virvawm chuan mi a tihlum thei tih erawh chu a chiang a ni.​—⁠Rorêltute 20:16. (w14-E 05/01)