A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Lalram Chu Ring Nghet Tlat Rawh

Lalram Chu Ring Nghet Tlat Rawh

“Rinna hi thil beiseite awm ngeia hriatna . . . a ni.”​—⁠HEB. 11:⁠1.

1, 2. Mihringte tâna Pathian thiltum chu Lalramin a hlen chhuak dâwn tih kan rinna chu engin nge tinghet ang a, engvângin nge? (A thupui chunga milem en rawh.)

JEHOVA Thuhretute kan nih angin, Pathian Ram chu kan buaina zawng zawng chinfelna awmchhun a nih thu kan sawi fo va, mite hnênah chu Bible thutak pawimawh tak chu phûr takin kan hrilh ṭhîn. Lalram min pêk beiseinaah chuan thlamuanna nasa tak kan nei bawk. Mahse, chu Lalram chu a awm tak tak tih leh a thiltum a hlen chhuak ngei dâwn tih kan rinna chu eng angin nge a ngheh? Lalram rin ngheh tlat chhan tûr eng nge awm?​—⁠Heb. 11:⁠1.

2 Engkimtitheia chuan a thil siamte chungchânga a thiltum hlen chhuah nân Messia Lalram chu a din a. Chu Lalram chu nghahchhan nghîng thei lo​—⁠Jehova’n rorêl tûra dikna a neih chungah a innghat a ni. Chu Lalram hmêl hmang pawimawh tak​—⁠a lal te, a rorêlpui te, an rorêlnain a huam chen tûr te​—⁠chu thuthlung hmanga dân ang taka nemngheh vek a ni a, chu chu dân ang thlapa intiamna niin, a lehlamah chuan Pathian emaw, a Fapa, Isua Krista emaw a awm a ni. Chûng thuthlungte ngaihtuahna chuan Pathian thiltumte chu a takah a lo chang ngei dâwn tih kan hriat thiamna a belhchhah ang a, Messia Lalram ruahmanna nghehzia hmu thiam tûrin min ṭanpui bawk ang.​—⁠Ephesi 2:12 chhiar rawh.

3. He thuziakah leh a dawta thuziakah hian eng nge kan bih chian ang?

3 Bible chuan Krista Isua kuta awm Messia Lalram nêna inkûngkaih thuthlung bulpui paruk a sawi a. Chûngte chu (1) Abrahama thuthlung, (2) Dân thuthlung, (3) Davida thuthlung, (4) Melkisedeka ang puithiam tâna thuthlung, (5) thuthlung thar, leh (6) Lalram thuthlung te a ni. Hêng thuthlung tinte leh Lalram inkûngkaih dân leh chûng chuan he leilung leh mihringte tâna Pathian thiltum a hlen chhuah chhoh dân chu i lo bih chiang ang u.​—⁠“ Pathianin A Thiltum A Hlen Chhuah Dân Tûr” tih chart chu en rawh.

PATHIAN THILTUM A THLEN FAMKIM DAN TUR TAR LANGTU THUTIAM

4. Genesis-a târ lan angin, Jehova’n mihringte nêna inkûngkaih eng thupêk nge a chhuah?

4 Mihringte awmna tûra kan leilung mawi tak a buatsaih hnuah Jehova chuan mihringte nêna inkûngkaihin thupêk pathum a chhuah a: Pathianin mihringte chu a anpuiin a siam ang a, mihringte chuan khawvêl pum hi Paradis-a siamin leilung hi an luah khat ang a; tin, a chhia leh a ṭha hriatna thing rah ei lo tûra khap an ni bawk ang. (Gen. 1:​26, 28; 2:​16, 17) Thil ṭûl dang eng mah a awm lo. Mihring a siam hnuah, thupêk dang pahnihte kenkawh tlat chu Pathian thiltum thlen famkimna tûra thil ṭûl a ni. A nih chuan, engvângin nge thuthlungte neih a lo ṭûl tâk?

5, 6. (a) Engtin nge Setana chuan Pathian thiltum tihbahlah a tum? (b) Engtin nge Jehova chuan Eden huana Setana chona chu a chhân lêt?

5 Diabol-Setana chuan Pathian thiltum tihbahlah tumin helna a chawk chhuak a. Chu chu awlsam taka a thunun theih tûr thupêk​—⁠mihringte lama thu âwihna neih ngai​—⁠lamah ṭuanin a ti a ni. Hmeichhe hmasa ber, Evi chu a chhia leh a ṭha hriatna thing chungchânga khapna dân bawhchhe tûrin a thlêm a. (Gen. 3:​1-5; Thup. 12:⁠9) Chutianga tiin, Setana chuan Pathianin A thil siamte chunga rorêl tûra a neih dikna chu a cho a ni. A hnuah chuan, Setana chuan Pathian chhiahhlawh rinawmte chu mahni hmasial vânga amah biaah a puh bawk a ni.​—⁠Job 1:​9-11; 2:​4, 5.

6 Engtin nge Jehova chuan Eden huana Setana chona chu a chhân lêt ang? Hel hmangte tihboral nghâlna chuan an helna chu a titâwp ngei ang. Mahse, chutianga a tih chuan Pathianin Evi leh Adama thlah thuâwih mihringte’n leilung luah khat tûra a thiltum a lo sawi chhuah tawh pawh a thleng famkim thei dâwn lo a ni. Hmun leh hmuna hel hmangte tihhlum mai ai chuan, Siamtu fing tak chuan a thusawi chhuah apiang a thleng famkim vek dâwn tih finfiah nân hrilh lâwkna ril tak​—⁠Eden huana thutiam​—⁠chu sawi chhuakin a chhâng lêt zâwk a ni.​—⁠Genesis 3:15 chhiar rawh.

7. Eden huana thutiam chuan rûl leh a thlahte chungchângah eng nge min tiam?

7 Eden huana thutiam hmangin, Pathian chuan rûl leh a thlahte​—⁠Pathianin rorêl tûra dikna a neih chungchâng thu buaia Setana lama la ṭang tûr zawng zawngte​—⁠chungah a rorêlna chu a sawi chhuak a. Pathian dik chuan a vân lam hmeichhe thlah hnênah chuan Setana tiboral tûrin thu neihna a pe bawk. Chuvângin, Eden huana thutiam chuan helna ti chhuaktu leh a thiltih nghawng ṭha lo zawng zawng tihboralna a târ lang mai ni lovin, a tiboraltu tûr pawh a târ lang tel bawk a ni.

8. Hmeichhia leh a thlah nihna chungchângah eng nge sawi theih awm?

8 Hmeichhe thlah chu tu nge ni ta ang? Chu chi thlah chu rûl lû tithitlingtu tûr​—⁠thlarau thil siam, Diabol-Setana ‘tiboraltu tûr’​—⁠a nih avângin, ani pawh thlarau thil siam a nih a ngai dâwn a. (Heb. 2:14) Chuvângin, chu thlah hringtu tûr hmeichhia pawh thlarau mi a nih a ngai bawk a ni. Rûl thlah chu an pun chak hle laiin, hmeichhia leh a thlah nihna chu Jehova’n Eden huana thutiam a pêk hnu kum 4,000 dâwn lai chu hriat theih lohvin a awm a. Chutih chhûng chuan, Jehova’n chu thlah târ langtu thuthlung engemaw zât siamin, A chhiahhlawhte hnênah chu thlahin mihringte chunga Setana thlentîr chhiatnate a sût lêt dâwn tih a tiam a ni.

CHI THLAH TAR LANGTU THUTHLUNG

9. Abrahama thuthlung chu eng nge ni a, engtik khân nge hman ṭan a nih?

9 Setana chunga rorêlna thu a sawi chhuah hnu kum sâng hnih dâwnah, Jehova chuan thlahtu Abrahama chu a awmna Mesopotamia ram Ur khawpui chhuahsan a, Kanaan rama kal tûrin a tîr a. (Tirh. 7:​2, 3) Jehova’n a hnênah: “I khaw lam ata leh i laichînteho zîng ata leh i pa in ata chhuak la, ram ka la entîr tûr che lamah kal rawh: tichuan chi ropui takah ka siam ang chia, mal pawh ka sâwm ang chia, i hming ka tiropui bawk ang; tin, nang malsâwmna ni ang che: tin, malsâwmsaktu apiang che chu mal ka sâwm ang a, ânchhe lawhtu che chu ânchhia ka lawh ang: nangmahah chuan leia hnam tin an la thawveng ang,” a ti a. (Gen. 12:​1-3) Hei hi Abrahama thuthlung​—⁠Pathian Jehova’n Abrahama hnêna thu a thlun​—⁠chanchin chhinchhiah hmasa ber a ni. Jehova’n Abrahama hnêna thu a thlun hmasak ber hun chiah chu hriat a ni lo va. Mahse, chu thuthlung chu B.C.E. 1943-a kum 75 mi Abrahama’n Haran khua chhuahsan a, Euphrates Lui a kân aṭang khân hman ṭan a ni.

10. (a) Engtin nge Abrahama chuan Pathian thutiam a rin nghetzia a târ lan? (b) Jehova’n hmeichhe thlah chungchângah eng thu chipchiar takte nge zawi zawia a puan chhuah?

10 Jehova chuan Abrahama hnêna a thutiam chu sawi nawn fovin, a sawi chipchiar chho zêl a. (Gen. 13:​15-17; 17:​1-8, 16) Abrahama’n a fapa mal neih chhun pawh Pathian tâna hlan a inhuamzia târ langa Pathian thutiama a rin nghehzia a lantîr khân, Jehova chuan a thutiam chu a thleng ngei dâwn tih tiamin thuthlung chu a tinghet sauh a ni. (Genesis 22:​15-18; Hebrai 11:​17, 18 chhiar rawh.) Abrahama thuthlung hman ṭan a nih hnuah, Jehova chuan hmeichhe thlah chungchânga thu pawimawhte chu chipchiar lehzualin a puang chhuak a. Chu thlah chu Abrahama thlah aṭangin a lo chhuak ang a, mi tam tak an ni ang a, lalte anga rorêlin, hmêlma zawng zawng an tiboral ang a, mi dang tam tak tân malsâwmna an ni ang.

Abrahama chuan Pathian thutiamah rinna nghet tak a neihzia a târ lang (Paragraph 10-na en rawh)

11, 12. Abrahama thuthlung chuan thlen famkimna ropui zâwk a nei tih engtin nge Bible chângte chuan a târ lan a, chu chuan kan tân eng awmzia nge a neih?

11 Abrahama thuthlung chuan a thlahte’n Ram Tiam an rochun lai khân thlen famkimna tak tak nei mah se, thlarau lama thlen famkimna pawh a nei dâwn tih Bible chângte chuan a târ lang bawk. (Gal. 4:​22-25) Thlarauva thâwk khuma awmin tirhkoh Paula’n chu thlen famkimna ropui zâwkah chuan Abrahama thlah bul pui ber chu Krista a ni a, chu thlah zawmpuitu chu thlarauva hriak thih Kristian mi 1,44,000 an ni tih a hrilhfiah a ni. (Gal. 3:​16, 29; Thup. 5:​9, 10; 14:​1, 4) Chu thlah hringtu hmeichhia chu tu dang ni lovin, “chung lam Jerusalem”​—⁠thlarau thil siam rinawmte nêna din, Pathian inawpna pâwl vân lam pêng a ni. (Gal. 4:​26, 31) Abrahama thuthlungin a tiam angin, hmeichhe thlah chuan mihringte tân malsâwmna a rawn thlen ang.

12 Abrahama thuthlung chuan Pathian Rama Lal leh a rorêlpui tûrte a kâwk a, chu chuan vân Ram din tûrin dân nghah chhan a siam a ni. (Heb. 6:​13-18) Eng chen nge chu thuthlung chu hman a nih ang? Chu chu, Genesis 17:7 chuan “kumkhaw thuthlung” a nih thu a sawi a. Messia Lalramin Pathian hmêlmate a tihboral a, leia chhûngkaw zawng zawng chunga malsâwma a rawn thlentîr hma loh zawnga hman a ni ang. (1 Kor. 15:​23-26) A nihna takah chuan, chutih huna leia awmte chuan chatuanin an hlâwkpui dâwn a ni. Jehova chuan mi felte ‘leilung luah khahtîr’ tûra a thiltum hlen a tumzia Abrahama thuthlung chuan a târ lang chiang hle!​—⁠Gen. 1:⁠28.

LALRAMIN CHATUAN A DAIH DAWN TIH TICHIANGTU THUTHLUNG

13, 14. Messia rorêlna chungchângah Davida thuthlung chuan eng nge min tiam?

13 Eden huana thutiam leh Abrahama thuthlung chuan Messia Lalram hmanga târ lan Jehova lalchungnunnain Pathian tehna felte a ṭanchhan tlat tih thu pawimawh tak a nemnghet a ni. (Sâm 89:14) Messia sawrkârna chu a ṭhat loh avânga paihthlâk ngaiin a awm ngai ang em? Dân ang taka siam thuthlung dang pakhat chuan chutiang chu a thleng ngai dâwn lo tih a nemnghet a ni.

14 Hmân lai Israel Lal Davida hnênah Jehova’n Davida thuthlung hmanga a thutiam kha han ngaihtuah teh. (2 Samuela 7:​12, 16 chhiar rawh.) Jerusalema Davida a lal lai khân, Jehova chuan he thuthlung hi Davida a thlunpuiin, a thlah aṭang Messia a lo lan tûr thu a tiam a. (Luka 1:​30-33) Chuvângin, Jehova chuan chu thlah kal zêl chu sâwr zîmin, Davida thlah chu Messia Lalrama lalṭhutthlêng “neitu tak” a ni dâwn tih a sawi a ni. (Ezek. 21:​25-27) Isua hmangin, Davida lalna chu “kumkhua atân tihnghehin a awm ang.” Davida thlah chu “kumkhuain an awm ang a, a lalṭhutphah chu . . . nî angin a awm bawk ang.” (Sâm 89:​34-37) Ni e, Messia rorêlna chu a ṭha lo ngai dâwn lo va, a thil hlen chhuahte chuan kumkhua a daih ang!

PUITHIAM MAMAWHNA PHUHRUTU THUTHLUNG

15-17. Melkisedeka ang puithiam tâna thuthlung nêna inmilin, thlah chuan eng kawng dangin nge rawng a bâwl ang a, engvângin nge?

15 Abrahama thuthlung leh Davida thuthlung chuan hmeichhe thlahin lal angin ro a rêl dâwn tih min tiam a; mahse, hnam zawng zawngte tâna malsâwmna thlen tûr chuan lal anga rorêl mai chu a tâwk dâwn lo. Malsâwmna dawng tak zet thei tûr chuan, sual ata chhan chhuah a, lei leh vâna Jehova chhûngkaw zînga mi anga lâk luh an ngai dâwn a ni. Chu mi atân chuan thlah chuan puithiam anga rawng a bâwl tel a ngai ang. Chuvângin, Siamtu fing tak chuan dân anga ruahmanna dang, Melkisedeka ang puithiam tâna thuthlung chu thlungin ruahmanna a siam a ni.

16 Jehova chuan thiltum pahnih neiin Isua chu a mi mala thu a thlunpui tûr thu Lal Davida hmangin a târ lang: a hmêlmate a hneh vek hma loh zawnga Pathian ‘ding lama ṭhuttîr’ reng tûr leh “Melkisedeka awm dân anga chatuan puithiam” ni tûrin. (Sâm 110:​1, 2, 4 chhiar rawh.) Engvângin nge ‘Melkisedeka awm dân ang’ a nih a ngaih? Abrahama thlahte’n Ram Tiam an luah hma kum tam takah, Salem lal, Melkisedeka chuan “Pathian Chungnungbera Puithiam,” angin rawng a bâwl a. (Heb. 7:​1-3) Chutianga rawngbâwl tûrin Jehova ngeiin a ruat a ni. Ani chu Hebrai Pathian Lehkha Thu-ah lal leh puithiam ni kawp awmchhun a ni. Chu bâkah, a hmaa a dinhmun lo chelh hmasatu emaw, amah thlâktu emaw an awm loh avângin, ani chu “puithiamah a awm reng fo,” a nih loh leh chatuan puithiam tia koh theih a ni.

17 Isua chu Jehova’n a mi mala thu a thlunpui avângin Pathian ngeiin puithiama a ruat a ni a, “Melkisedeka awm dân anga chatuan puithiam” a ni reng ang. (Heb. 5:​4-6) Chu chuan Jehova’n leilunga mihringte tâna atîra a thiltum hlen chhuah nân Messia Lalram hmang tûrin dân angin a inphuar tih a târ lang chiang hle.

THUTHLUNGTE CHUAN LALRAM DIN TURIN DAN NGHAH CHHAN A SIAM

18, 19. (a) Kan sawiho tâk thuthlungte chuan Lalram chungchângah eng nge a târ lan? (b) A dawta thuziakah eng nge kan sawiho vang?

18 Kan sawi tâk thuthlungte kan han en hian, Messia Lalram nêna an inkûngkaih dân bâkah Lalram chu dân anga intiamna chungah a innghat tlat tih kan hmu a. Eden huana thutiam chuan Jehova chu leilung leh mihringte tâna a thiltum chu hmeichhe thlah aṭanga hlen chhuak tûrin a phuar a ni. Chu a thlah chu tu nge ni ang a, engtin nge rawng a bâwl ang? Abrahama thuthlung chuan chûngte chu a târ lang tel a ni.

19 Davida thuthlung chuan chu thlah bul ber lo chhuahna tûr chu a sâwr zîm lehzual a, Lalramin a hlen chhuahte chuan chatuan a daih theih nân chu thlah hnênah chuan leilunga rorêl tûrin dikna a pe bawk a ni. Melkisedeka ang puithiam tâna thuthlung chu thlah chuan puithiam anga rawng a bâwl theih nân ṭanchhan tûr a pe a ni. Mahse, mihringte ṭhat famkimnaa hlânkainaah Isua chu amah chauh a ni dâwn lo. Mi dangte pawh lal leh puithiam ni tûra hriak thih an ni a. Anni chu khawi lam mi nge an nih? A dawta thuziakah chu chu sawiho a ni ang. (w14-E 10/15)