A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Hmangaihna Chuai Thei Lo Chu Neih Theih A Ni Em?

Hmangaihna Chuai Thei Lo Chu Neih Theih A Ni Em?

‘Hmangaihna alh chu meialh a ni, Jaha meialh chu.’—HTK. 8:6, New World Translation.

1, 2. Hla Thlan Khâwmte ngun taka ngaihtuah chu tuin nge hlâwkpui thei a, engvângin nge? (A thupui chunga milem en rawh.)

‘MONU leh mopa chu nuisâng chungin an inen reng a! An inhmangaih nasatzia tuman an pha thei lo vang!’ Hetiang ngaihtuahna hi anmahni kutsuihtu kohhran upa thinlungah a lo lût a ni. Mahse, heti hian a ngaihtuah bawk a ni: ‘An innei rei ang em le? Kumte a ral zêl chuan an inhmangaihna chu a nghet chho dâwn nge ni a, zâwi zâwiin a reh zâwk dâwn?’ tiin. Nupate inkâra awm hmangaihna chu nghîng thei lo leh tlo tak a nih hian buaina khirh berte pawh an hmachhawn thei ang. Mahse, nupa inṭhenna tam tak a awm avângin, hmangaihna nghet tak neih reng theih a nih leh nih loh zawh chu thil âwm lo a ni hran lo.

2 Hmân lai Israel Lal Solomona hun lai pawh khân, hmangaihna dik tak chu a vâng hle a. A dam lai hun chungchângah heti hian a ziak a ni: “Mipa sangkhat zîngah chuan [mi dik] pakhat ka hmu thei a, hmeichhe zîngah phei chuan ka hmu lo. Ngai teh, hei hi ka hriat chhuah tâk chu a ni: Pathianin tluang taka nung tûrin mihringte a siam a, anni erawh chuan an tikhirhkhân zo vek a ni tih hi,” tiin. (Thur. 7:26-29) A hun lai chuan, Baala betu ram dang hmeichhiate thununna chu a nasat êm avângin, Solomona chuan nungchang ṭha pu mi dik hmeichhia emaw, mipa emaw zawn hmuh chu harsa a ti hle a. * Chutichung pawhin, a hma kum 20 vêla a ziah Hlan Thlan Khâwmte chuan mipa leh hmeichhe inkârah hmangaihna nghet tak chu a awm thei tih a târ lang a. Hmangaihna nghet anpui leh chu mi lantîr dân pawh a târ lang tel bawk. Jehova betu nupate leh nula tlangvâlte chuan Bible-a Hla Thlan Khâwmte chu ngun taka chhûtin, chutiang hmangaihna chungchâng tam tak an zir thei a ni.

HMANGAIHNA DIK TAK CHU A NEIH THEIH!

3. Engvângin nge mipa leh hmeichhe inkârah hmangaihna dik tak a awm theih?

3 Hla Thlan Khâwmte 8:6 chhiar rawh. Bible lehlin dang, entîr nân New World Translation angte chuan “Jaha meialh” tih ṭawngkam a hmang a, hmangaihna awmze thûk tak hrilhfiah nâna hman a ni. Hmangaihna dik “Jaha meialh” a nih chhan chu Pathian Jehova hnên aṭanga lo chhuak a nih vâng a ni a. Mihring chu ama anpui, hmangaihna nei theiin a siam a ni. (Gen. 1:26, 27) Pathianin mihring hmasa ber Adama hnênah Evi a pêk khân, Adama ṭawngkam chhuak chu hla thu aiin a nêp bîk lo. Evi chuan “lâk chhuah” a nihna Adama chu a ngaina hle ang tih rinhleh rual a ni lo. (Gen. 2:21-23) Jehova chuan mihringte hnêna hmangaihna lantîr theihna a pêk avângin, mipa leh hmeichhia tân hmangaihna nghet leh chuai thei lo chu neih theih a ni.

4, 5. Hla Thlan Khâwmte-a târ lan thawnthu chu tawi têin sawi rawh.

4 Mipa leh hmeichhe inkâra hmangaihna chuan nghet tak leh tlo tak nih theihna bâkah, mize dang pawh a la nei a. Chûng zînga ṭhenkhat chu Hla Thlan Khâwmte-ah hian mawi taka târ lan a ni. Lemchanna tûr hla anga ziak a ni a, a thawnthu chu Sunam, a nih loh leh Sulem khuaa tleirâwl leh a duh tak berâm vêngtu inkâra awm inhmangaihna chungchâng a ni. Tleirâwl nulain a vênhim grêp huan kiangah chuan Solomona’n puan in a zâr a, nula hmêlṭhatna avângin Solomona chuan a puan inah a hruai a ni. Nimahsela, atîr aṭang rêngin nula chuan berâm vêngtu chu a hmangaih tih a chiang hle. Solomona’n amah hmangaih tûra hmin a han tum chuan, nula chuan a duh tak berâm vêngtu hnêna awm a châkzia tlang takin a sawi chhuak a ni. (HTK. 1:4-14) Berâm vêngtu chuan puan inah a va zawng hmu a; tichuan, an inhmangaihna thute an infah tawn ta a ni.—HTK. 1:15–17.

5 Solomona chu nula hruaiin Jerusalemah a kîr leh a, berâm vêngtu pawhin a zui a. (HTK. 4:1-5, 8, 9) Solomona’n nula hmin a tumna zawng zawng chu a sâwt lo. (HTK. 6:4-7; 7:1-10) A tâwpah chuan, lal chuan nula chu a haw a phal ta a ni. Nulain a duhtak chu ‘saza anga changa’ a hnêna rang taka rawn tlân tûra a duhthu sawina hmangin hla chu tihtâwp a ni.—HTK. 8:14.

6. Thawnthua thusawitu chu engvângin nge hriat a harsat?

6 Solomona “hla thlan khâwmte” chu awmze nei tak leh mawi taka rem a nih rualin, a hla chhûnga thusawitu, mahni ngaihtuahna sawitu, leh mumangte hi târ lan a nih loh avângin tu sawi nge tih hriat chu a harsa a ni. (HTK. 1:1) The New Interpreter’s Dictionary of the Bible sawi dân chuan, “a thu tlângpui, a thawnthu, a thu kal phung, leh a changtute chu thawn thua thil ngaihven berte a ni lo,” tiin a sawi. A sawitute hming ziah lan loh chhan chu a thu leh a hla phuahrem a nih dân a tihbuai loh nân a ni thei ang. Chutichung pawhin, an thute kan en chuan a sawitu chu a hriat theih a ni. *

“UAIN HNEHIN A ṬHA SI, I HMANGAIHNA”

7, 8. Hla Thlan Khâwma kan hmuh “hmangaihna” inlantîrna chungchângah eng nge sawi theih awm? Entîrna pe rawh.

7 Hla Thlan Khâwm chu nula leh berâm vêngtu inkâra “hmangaihna” inlantîrnain a khat a. He hla hi kum 3,000 vêl kaltaa, Khaw Chhak Lam thil awm dân mila ziah ni mah se, awmzia a nei hle a, hlaa rilru veizâwng sawi lante hi kan hriat ngai loh thil a ni lo. Entîr nân, berâm vêngtu chuan nula mit no nêm takte chu “ṭhuro mit” nêna khaikhinin a fak a. (HTK. 1:15, NW) Nula pawhin tlangvâl mitte chu ṭhuro mit nên khaikhin lovin, ṭhuro nên a khaikhin zâwk a ni. (Hla Thlan Khâwmte 5:12 chhiar rawh.) Tlângvâl mitmu vârin a tuam a mitmu dum lai chu hnutetuia ṭhuro inbual angin nula mitah chuan a mawi hle a ni.

8 Hla Thlan Khâwma an infakna zawng zawngte hi pian nalhna leh hmêl ṭhatna vâng chauh a ni lo. Berâm vêngtuin nula ṭawngkam chhuak chungchâng a sawi hi han ngaihtuah teh. (Hla Thlan Khâwmte 4:7, 11 chhiar rawh.) “I hmuiah a far e, khuaipui zû,” tiin a sawi a. Engvângin nge chutianga a sawi? A chhan chu khuaipui zû chu boruak hmu tawh khawizu pângngai aia a thlum zâwk vâng a ni. “I ṭawngkamah khawizû, hnutetui,” tih awmzia chuan khuaizû leh hnutetui ang maiin a ṭawngkam chu a duhawmin a ṭha tihna a ni. Berâm vêngtu chuan nula hnêna, “i mawi zo ngei e, . . . nangmahah demawm a awm lo ve,” tia a sawi khân, a hmêlṭhatna chauh a sawina ni lovin a mize duhawm takte a sawina pawh a ni tel tih a chiang hle.

9. (a) Nupa inkâra inhmangaihnaah chuan engte nge tel? (b) Engvângin nge nupate tân an inhmangaihzia inhrilh tawn a pawimawh?

9 Inneihna chu hmangaihna leh inngainatna tel lova inremna thuthlung ziah ang mai a ni lo. A nihna takah chuan, hmangaihna chu Kristian inneihna chhinchhiahna a ni. Mahse, eng ang hmangaihna nge ni? Bible thu bulin a thunun hmangaihna ang a ni em? (1 Joh. 4:8) Chutah chuan chhûngkaw zînga mite chunga neih pianpui hmangaihna a tel em? Ṭhian ṭha inkâra awm hmangaihna a tel em? (Joh. 11:3) Nula tlangvâl inhmangaihna a tel em? (Thuf. 5:15-20) A nihna takah chuan, nupa inkâra awm hmangaihna dik leh nghet takah chuan chûng zawng zawng chu a tel vek a ni. Hmangaihna hi sawi chhuah hian a hriat theih ber a ni. Nupate tân an inhmangaihna lantîr hman lo khawpa an nî tin thiltiha buai loh chu a va pawimawh tak êm! Chutianga hmangaihna inlantîrna chuan nupa inkârah himna leh hlimna nasa tak a awmtîr thei a ni. Hnam ṭhenkhata an tih dân anga nu leh pate insawi remna hmanga inneite tân phei chuan, an inneih hmaa an inhriatsa loh avângin ṭawngkama hmangaihna thu an inhrilh tawn reng a pawimawh a, chu chuan inhmangaih chho tûr leh innei nghet chho tûrin a ṭanpui ang.

10. Hmangaihna inlantîr tawhte hriat chhuahna chuan eng rah ṭha nge a neih theih?

10 Nupa inkâra inhmangaihzia inhrilhna chuan rah ṭha dang a nei a. Lal Solomona chuan Sulam nula chu ‘rangkachak ṭhihrui tangkaruaa belmawi’ chu siamsak a tum a. Ani chuan nula chu a fak mawlh mawlh a, heti hian a sawi a ni: ‘Chhawrthlapui ianga mawi leh tûrni ianga chiang,’ tiin. (HTK. 1:9-11; 6:10) Mahse, nula chu berâm vêngtu chungah a rinawm reng a ni. An awm hran chhûngin nula chu engin nge tichak a, thlamuan bawk? Heti hian min hrilh a ni. (Hla Thlan Khâwmte 1:2, 3 chhiar rawh.) Berâm vêngtuin a hmangaihzia a lantîr dânte a hriat rengna chuan a ṭanpui a ni. Chûng hmangaihna lantîrnate chu nula tân chuan thinlung tihlimtu “uain hnehin a ṭha” a, a hming chuan lûa “rimtui bun chhuah” angin nula chu a tidam sawng sawng a ni. (Sâm 23:5; 104:15) Ni e, tûn hmaa hmangaihna an inlantîr tawh dânte hriat chhuahna chuan hmangaihna chu a titlo lehzual thei a ni. Nupate tân an inhmangaihzia sawi chhuah ṭhin chu a va pawimawh tak êm!

HMANGAIHNA CHU CHAWK THO SUH “AMAHIN A DUH HMA CHUAN”

11. Kristian nupui pasal la nei lote chuan Sulam nulain a hmangaihna chu chawk thova tiharh lo tûra a ngenna aṭangin eng nge an zir theih?

11 Hla Thlan Khâwm-ah chuan Kristian nupui pasal la nei lote tân pawh zir tûr a awm a, a bîk takin kawppui tûr zawngte tân a âwm lehzual a ni. Nula chuan Solomona chu a hmangaih lo va. Ani chuan Jerusalem fanute chu heti hian a ngên tlat a ni: “Hmangaihna chu chawk thova tiharh lo tûrin; amahin a duh hmâ chuan,” tiin. (HTK. 2:7; 3:5) Engvângin nge? A remchâng apiang ngaihzâwn mai chu thil tihâwm a nih loh avângin. Chuvângin, Kristian nupui pasal nei duhte tân an hmangaih tak zet theih tûr mi chu dawhthei taka nghah a finthlâk a ni.

12. Engvângin nge Sulam nula chuan berâm vêngtu chu a hmangaih?

12 Engvângin nge Sulam nula chuan berâm vêngtu chu a hmangaih? Ani chu a hmêl a ṭhain, “saza” ang a ni a; a kutte chu a seiin “rangkachak tlâwn” ang a ni a; tichuan a kete chu “lung vâr tlâwn” ang maiin a chakin a mawi ngei a ni. Mahse, ani chu chak leh hmêlṭha mai a ni lo. Nula tân chuan ani chu “ngaw hnuai thing zînga apple thing ang . . . a ni, tlangvâlte zîngah” hian. Jehova chunga rinawm nula tân chuan, a hmangaih mipa chungchânga hetiang thu sawi thei tûrin, tlangvâl chu thlarau mi tak a nih a ngai ngei ang.—HTK. 2:3, 9; 5:14, 15.

13. Engvângin nge berâm vêngtu chuan nula chu a hmangaih?

13 Sulam nula chungchâng ve hi le? Ani chu a hmêl a ṭha hle a ni ngei ang, chutih laia ‘lalnu 60 leh hmei 80 bâkah, nula chhiar sên loh’ nei tawh lalber mit a la si a. Mahse, nula chu pangpâr narân tak, “saron rose pâr” angin a inngai a. A induh lovin, a inngaitlâwm hle a ni. Berâm vêngtu tân nula chu “hlîng zînga lilî ang,” mi narân a ni lo rêng rêng pawh chu a mak lo ve! Nula chu Jehova chungah a rinawm tlat a ni.—HTK. 2:1, 2; 6:8.

14. Hla Thlan Khâwmate-a târ lan hmangaihna chanchin hian Kristian nupui pasal nei duhte chu eng nge a zirtîr?

14 Bible chuan Kristiante chu “Lalpaa awm mi” chauh nei tûrin thurâwn khauh tak a pe a. (1 Kor. 7:39) Nupui pasal nei duhte chuan pâwn lam mite nêna inngaihzâwn chu pumpelhin, baptisma chang tawh unau rinawmte chauh an nei tûr a ni. Chu bâkah, chhûngkuaa remna leh thlarau lama inpumkhatna nei tûr chuan rinna leh Pathian ngaihsakna neih a ngai a—chûng chu nupui pasal tûra kan duhte neih atâna ṭha mizia a ni. Chûng miziate chu a ni, berâm vêngtu leh sulam nulate’n an pahnih inkâra an inhmuhsak ve ve ni.

Kristiante chuan ringlotute nêna inngaihzâwn chu an duh lo (Paragraph 14-na en rawh)

“HUAN HUMHALH TLAT A NI” KA ṬHIANNU CHU

15. Engtin nge Pathian ngaihsak nula tlangvâlte tân Sulam nula chu entawn tlâk a nih?

15 Hla Thlan Khâwmte 4:12 chhiar rawh. Engvângin nge berâm vêngtu chuan a hmangaih chu “huan humhalh tlat” anga a sawi? Huan humhalh tlatah chuan mi tupawh an lût chhuak thei lo va. Sulam nula pawh chutiang huan ang chu a ni; a hmangaihna chu a pasal hual berâm vêngtu tân chauh a ni si a. Lalber ngaihsakna zawng zawng chu hnâwlin, “kulh bang” ang a ni a, awlsam taka hawn theih “kawngkâ” ang a ni lo tih a târ lang a ni. (HTK. 8:8-10) Chutiang bawkin, Pathian ngaihsak nula tlangvâlte chuan nakina an neih tûrte tân chauh an hmangaihna chu an dah ṭha ang a, tumah an chhaider lo vang.

16. Hla Thlan Khâwmte chuan inngaihzâwnna chungchângah eng nge min zirtîr?

16 Nikhat chu berâm vêngtu chuan Sulam nula chu lên chhuahpuiah a sâwm a; mahse, a unaute chuan a kal chhuah an phal lo. Chu aimah chuan, grêp huan an vêntîr ta zâwk a ni. Engvângin nge? An unaunu chu an rin loh vâng em ni? Nungchang bawlhhlawhna lama inhman a tum nia an hriat vâng em ni? A nihna takah chuan, an unaunu chu thlêmna hnuaia a awm loh nân an vênghim tihna a ni. (HTK. 2:10-15) Chuti chu, Kristian nula tlangvâlte tâna zir tûr chu hei hi a ni: Inngaihzâwn laiin nungchang thianghlimna vawng reng tûrin invên lâwk a ngai tih hi. Hmun fianrial chu pumpelh rawh u. Thianghlim taka hmangaihna lantîr chu thil inâwm tak a nih theih laiin, thlêmna thlentîr thei dinhmunte chu fîmkhur takin pumpelh ang che u.

17, 18. Hla Thlan Khâwmte ngaihtuahna chu engtin nge i hlâwkpui?

17 Kristian nupate chu hmangaihna leh ngainatna nasa tak nên an innei tlângpui ṭhîn a. Jehova bul tum inneihna chu a ngheh reng avângin, nupate tân an inhmangaihna chhawm nun reng leh hmangaihna a ṭhan chhoh theihna tûr boruak awmtîr reng chu a pawimawh hle.—Mk. 10:6-9.

18 Kawppui tûr i zawn hunah, i hmangaih tak zet theih tûr chu zawng la, Hla Thlan Khâwmte-a i hmuh angin, in inhmangaihna chu nghet tak leh chuai thei lovin siam ang che. Kawppui tûr i zawng mêk a ni emaw, nupui pasal i nei tawh emaw pawh ni se, hmangaihna dik tak—“Jaha meialh”—chu tawng ngei ang che u.—HTK. 8:6. (w15-E 01/15)

^ par. 2 Vênnainsâng, January 15, 2007, (English) phêk 31-na en rawh.

^ par. 6 New World Translation-a Hla Thlan Khawmte bu inṭannaa “A Chhûnga Thu Awmte Khaikhâwmna” tih bâwm, phêk 926-927-na chu en rawh.