1, 2. Eng rilru put hmang nge Jehova chhiahhlawhte’n an neih?

JEHOVA chhiahhlawhte chuan hrilh lâwknate thlen famkim hun tûr chu dawhthei takin an nghâk reng ṭhîn a. Entîr nân, Jeremia chuan Babulon-in Judai ram a tihchhiat hun tûr a nghâk reng a, chu chu B.C.E. 607-ah a thleng famkim a ni. (Jeremia 25:8-11) Isaia chuan Jehova’n Juda vâkvaite chu Judai ramah a hruai lêt leh dâwn tih sawi lâwkin: “Amah nghâktute zawng zawng chu an eng a thâwl e,” a ti a. (Isaia 30:18) Chutiang bâwkin, Mika pawhin Jehova thutiamte a thleng dik ngei ang tih a rin thu chu: “Kei erawh chuan LALPA lam ka en ang a; ka chhandamna Pathian chu ka nghâk ang,” tiin a sawi. (Mika 7:7) Tin, kum za tam tak chhûng chu, Pathian chhiahhlawhte chuan thutiam Messia, a nih loh leh Krista chu a lo kal ang tih an ring nghet tlat a ni.—Luka 3:15; 1 Petera 1:10-12. * (Footnote en rawh.)

² Tûn laiah pawh, Jehova Lalram chungchânga hrilh lâwknate thlen famkim hun chu kan nghâk reng a. Isua chuan chu Lalrama Lal a nih angin rei lo têah he khawvêl hlauhawm tak aṭangin Pathian chhiahhlawhte chu a chhan chhuak ang a. Mi suaksualte leh  hrehawm tawrhna zawng zawng chu a tiboral vek ang. (1 Johana 5:19) Chuvângin, lo thleng thei reng tawh Jehova nî chu inring rengin kan nghâk tûr a ni a, chu mi atâna inpeih reng tûrin kan tihtheih apiang kan ti tûr a ni.

3. Hun rei tak chhûng tâwpna lo thlen hun tûr kan lo nghâk tawh a nih chuan, eng nge kan ngaihtuah mai theih?

³ Pathian duhzâwng leia tih a nih hun chu kan nghâkhlel hle a. (Matthaia 6:10) Mahse, tâwpna lo thlen hun tûr chu kum tam tak chhûng kan lo nghâk tawh a nih chuan, heti hian kan ngaihtuah ṭan mai thei a, ‘Engvângin nge tâwpna a lo thleng thuai dâwn tih ringin kan nghah reng ang?’ tiin.

4. Engvângin nge kan tân “ngaihven” renga awm chu a pawimawh?

⁴ Isua chuan a zirtîrte chu “ngaihven” tûrin thu a pe a. Chuvângin kan tân tâwpna nghah reng chu a pawimawh hle. (Matthaia 24:42; Luka 21:34-36) Jehova inawpna pâwl chuan ‘Pathian nî lo thlen hun tûr chu beisei leh ṭhahnemngai taka duh’ tûr leh khawvêl thar chungchânga Jehova thutiamte ngaihsak reng tûrin min hriatnawntîr fo a ni.—2 Petera 3:11-13 chhiar rawh.

5. Jehova nî inring renga nghah a ṭûl chhan dang eng nge kan neih?

⁵ Kum zabi khatnaa Isua hnungzuite tân mah Jehova nî chu inring renga nghah a ṭûl chuan, tûn hunah hian a ṭûl lehzual dâwn a ni. Engvângin maw? Isua pêk chhinchhiahna chuan kum 1914 aṭangin, ani chu Pathian Ramah Lal a ni tawh tih leh, ni hnuhnûng, a nih loh leh “khawvêl tâwpna” hunah kan nung tawh tih a finfiah avângin. Entîr nân, Isua sawi lâwk angin, khawvêl dinhmun chu a chhe sâwtin, Ram chanchin ṭha chu khawvêl zawng zawngah hrilhin a awm tawh a. (Matthaia 24:3, 7-14) Isua’n tâwpna hun rei zâwng tûr chu a sawi lo va; chuvângin, tâwpna atân kan inrâlring reng tûr a ni.

6. Tâwpna kan hnaih zêl rualin khawvêl dinhmun chu a chhe zual zêl dâwn tih engtin nge kan hriat theih?

⁶ “Khawvêl tâwpna” tih hi tûn aia khawvêl a chhiat lehzual hun sawina a ni thei ang em? Bible chuan ‘ni hnuhnûnga’ mite chu an sual zual deuh deuh ang tih a sawi a. (2 Timothea 3:1, 13; Matthaia 24:21; Thu Puan 12:12) Chuvângin, tûn lai dinhmun hi chhe tawh hle mah se, a chhe zual zêl dâwn tih kan hria a ni.

7. Matthaia 24:37-39 chuan ni hnuhnûnga khawvêl dinhmun chungchângah eng nge min hriattîr?

⁷ Mi ṭhenkhat chuan, “hrehawm nasa tak” a inṭan hmain, ram tinah indona a chhuak ang a, mi tam zâwkte chu an dam lovin, an ṭâm dâwn bawk niin an ngai a. (Thu Puan 7:14) Mahse, chutiang ni sela chuan, Bible hrilh lâwknate a thleng famkim tih mi zawng zawngin an hre thiam ang. Bible ngaihven lotute tân pawh a hriat theih hle dâwn a ni. Mahse, Isua’n ni hnuhnûngah chuan mi tam takin ‘engmah an hre dâwn lo’ a tih hi hre reng ang che. An nî tin nun pângngaiin an nung ang a, Jehova nî a lo thlen hun chuan mak an ti hle dâwn a ni. (Matthaia 24:37-39 chhiar rawh.) Chuvângin, “hrehawm nasa tak” a lo thlen hmain, tâwpna a hnai tih mite rintîr thei tûr khawpa khawvêl dinhmun a chhiat chu kan beisei tûr a ni lo tih a chiang hle.—Luka 17:20; 2 Petera 3:3, 4.

8. Isua pêk chhinchhiahna kan hriat avângin eng nge kan hriat chian?

⁸ Isua pêk chhinchhiahna chu a zirtîrte hnêna an hun lai chungchânga vaukhânna chiang tak pêk nân a ni a. Anni chu vaukhânin an awm ngei a ni. (Matthaia 24:27, 42) Kum 1914 aṭangin, Isua pêk chhinchhiahna pêng ṭhenkhat chu a thleng famkim ṭan ta a. Ni hnuhnûng, “khawvêl tâwpna” hunah kan awm tih kan hre chiang a. Jehova chuan Setana khawvêl suaksual a tihchhiat hun tûr chu a thlang fel tawh a ni.

9. Engvângin nge tâwpna a lo thlen thuai ringin kan nghah reng ang?

 ⁹ Chuti chu, engvângin nge tâwpna a lo thlen thuai ringin kan nghah reng ang? Isua Krista thu kan âwih vâng a ni. Chu bâkah, ni hnuhnûng chungchânga chhinchhiahna min pêk chu a thleng famkim tih kan hmu a. Tâwpna a hnai tih kan ring a; mahse, mi sawi apiang kan rin vâng ni lovin, Bible hrilh lâwkna a thleng famkim tih kan hmuh vâng zâwkin a ni. Lo thleng tûr tâwpna atân kan inring rengin, kan inpeih sa reng tûr a ni.

10, 11. (a) Engvângin nge Isua’n a zirtîrte chu ‘inring renga awm’ tûra a hrilh? (b) An beisei anga tâwpna a lo thlen nghâl loh chuan, Isua’n a hnungzuite chu eng ti tûrin nge a hrilh? (A thupui chunga milem en rawh.)

¹⁰ Kan zînga tam tak chuan Jehova rawng rinawm taka bâwlin, a nî lo thlen hun tûr chu kum tam tak chhûng phûr takin an lo nghâk tawh a. Eng anga rei pawh nghâk tawh mah ila, a lo thlen thuai ringin kan nghâk reng tûr a ni. Setana khawvêl tichhe tûra Isua a lo kal hunah, kan lo inpeih sa a ngai a. Isua’n a hnungzuite hnêna ti tûra a hrilh hi hre reng ang che: “Fîmkhur ula, inring renga awmin ṭawngṭai rawh u; a hun chu in hre si lo va. Mi, a in kalsan a, a bawite chu thu neihtîr a, an hnathawh tûr pe ṭheuhva, kawngkhâr vêngtu pawh inrin tûr thu pe zeta ram hla taka zin ta daih ang a ni. Chutichuan inring rengin awm rawh u; in neitupa lo haw hun tûr chu tlai lamah nge, zânah nge, âr khuanah nge, zîngah nge a nih dâwn in hre si lo; chutilochuan a lo haw phutin, muhîlin a rawn hmu hlauh dah ang che u. Tin, in hnêna ka sawi hi mi zawng zawng hnêna sawi ka ni. Inring rengin awm rawh u,” tih chu.—Marka 13:33-37.

¹¹ Isua’n kum 1914-ah ro a rêl ṭan tawh tih an hriat chuan, a hnungzuitute chuan tâwpna chu engtik hunah pawh a lo thleng thei reng tawh tih an hria a. Chuvângin, thu hrilhnaa tel tam lehzualin an inbuatsaih a ni. Isua chuan a lo kal tlai thei a, ‘âr khuanah emaw, zîngah emaw’ pawh a ni thei tih a sawi a ni. Chutiangin lo thleng tlai ta se, a hnungzuite’n eng nge an tih ngai ta ang? Ani chuan: “Inring rengin awm rawh u,” a ti a. Chuvângin, nghâk rei lutuk tawh anga kan inngai a nih pawhin, tâwpna chu a la hlain, kan dam chhûngin a lo thleng lo vang tihna a ni lo.

12. Habakuka’n Jehova hnênah eng nge a zawh a, ani chuan engtin nge a chhân?

¹² Zâwlnei Habakuka chuan Jerusalem chhiat tûr thu hril chungin dawhthei takin a nghâk reng a. A hmaa zâwlnei dangte pawhin chu thuchah chu kum tam tak chhûng an lo hril tawh a ni. Habakuka chuan tûn hma zawng aiin suahsualna leh rorêl dik lohna a nasa lehzual tih a hmu a. Jehova hnênah ṭanpuina dîlin: “Aw LALPA, eng chen nge ka au vang?” tiin a zâwt a ni. Jehova chuan tâwpna thlen hun tûr chu  hrilh lo mah se, heti hian a tiam a ni: “A tlai chuang lo vang,” tiin. Chu bâkah, “Nghâk rawh,” tiin a hrilh bawk a ni.—Habakuka 1:1-4; 2:3 chhiar rawh.

13. Habakuka’n eng nge a ngaihtuah mai theih a, engvângin nge chu chu a hlauhawm ang?

¹³ Habakuka chu tâwpna a nghah peih tawh loh avânga hetianga sawi angah han mitthla teh: ‘Kum tam tak chhûng Jerusalem chhiat hun tûr chu ka nghâk tawh a. Tâwpna chu a lo la thleng lawk lo vang. Chuvângin tâwpna chungchâng ka hril reng a ngai lo. Mi dangte’n an hril thei alâwm,’ tiin. Hetiang ngaih dân nei ta se chuan eng thil nge thleng ang? Jehova duhsakna a chân ang a. Chu bâkah, tâwpna a lo thlen huna a inpeih loh chuan a nun pawh a chân bawk ang.

14. Engvângin nge Jehova’n tâwpna nghâk reng tûra min vaukhân avânga kan lâwm ang?

¹⁴ Khawvêl thâra awm angah han inmitthla teh. Ni hnuhnûng chungchâng hrilh lâwkna chu Jehova sawi ang ngeiin a thleng famkim vek a. Ani chu tûn hma zawng aiin i ring a, a thutiamte chu a thlen famkimtîr vek dâwn tih chu i ring lehzual a ni. (Josua 23:14 chhiar rawh.) Jehova chuan a hun takah tâwpna a thlentîr avângin leh a mite chu inring renga nghâk tûra a vaukhân avângin i lâwm hle a ni.—Tirhkohte 1:7; 1 Petera 4:7.

15, 16. Engvângin nge he tâwpna hunah hian thu hrilhnaah theih tâwp kan chhuah ang?

¹⁵ Jehova inawpna pâwl chuan kan nuna Jehova rawngbâwlna ngai pawimawh ber tûrin min hriattîr reng a. Chûng hriattîrnate chuan Pathian rawngbâwlnaa buai reng tûra min ṭanpui mai bâkah, kan thuchah ken a hmanhmawhthlâkzia hre chiang tûrin min ṭanpui a ni. Isua min pêk chhinchhiahna chu a thleng famkim mêk tih leh tâwpna chu a lo thleng thuai dâwn tih kan ring tlat a. Chuvâng chuan, kan nunah Jehova leh Ram chhanchin ṭha hrilhna chu kan dah pawimawh ber a ni.—Matthaia 6:33; Marka 13:10.

¹⁶ Mi dangte hnênah chanchin ṭha kan hrilh hian, lo thleng mai tawh tûr Setana khawvêl tihchhiatna ata chhan chhuah ni tûrin kan ṭanpui tihna a ni. Tuipuia chhiatna râpthlâk berte zînga pakhat chu kum 1945-a Wilhelm Gustloff  lawng a pil khân a thleng a. Mi sâng tam tak an thi a. Kan unaunu leh a pasal erawh chu chhan chhuah an ni. Lawng a pil laia: “Ka suitcase! Ka suitcase-te kha! Ka rangkachak ka incheinate! Ka thil hlu zawng zawngte chu a pil ta. Thil engkim ka chân ta!” tia nu pakhat ṭap chu unaunu chuan a la hre reng a. Mahse, khualzin dangte chuan a pawimawh zâwk chu hriain, mi dangte nun chhanhim tûrin theih tâwp an chhuah a ni. Tûn laiah pawh, nun hi dinhmun hlauhawmah a awm a. Mahni hmasial lo chûng khualzinte ang nih chu kan duh a, kan thu hrilhna chu kan ngai pawimawh a. Khawvêl tâwpnaa mite nun chhanhim tûrin theih tâwp kan chhuah a ni.

17. Engvângin nge tâwpna chu eng hunah pawh a thleng thei reng tih kan rin ang?

¹⁷ Bible hrilh lâwknate a thleng famkim tih leh khawvêl tâwpna a hnai tih chiang takin kan hmu a. “Ki sâwm” leh “sakawlh” chuan Babulon Khaw Ropui, sakhaw dik lo a beih hun chu kan nghâk reng a ni. (Thu Puan 17:16) Chu thil a thlen nân hun tam tak a la awm tûrah kan ngai tûr a ni lo. Pathianin “an thinlungah” sakhaw dik lo do tûrin a chettîr ang tih leh chu chu rang takin leh eng hunah pawh a thleng thei tih chu theihnghilh suh! (Thu Puan 17:17) Setana khawvêl suaksual tâwpna chu a lo thleng thuai dâwn. Chuvângin, Isua vaukhânna: “Fîmkhur rawh u, chutilochuan ei puar lutuk nên, zu ruih nen, dam chhûng khawsak ngaihtuah nên, in rilru a khat lutuk hlauh ang a, chu mi ni chuan thang âwk angin thâwklehkhatan in chungah a lo thleng phut ang,” tih chu kan zâwm tûr a ni. (Luka 21:34, 35; Thu Puan 16:15) Jehova chu amah “nghâktu atâna thawhsak ṭhintu Pathian” a ni tih ring tlat chungin, inring renga awmin a rawngbâwlnaah i buai reng ang u.—Isaia 64:4.

18. Eng zawhna nge a dawta thuziakah chhân a nih ang?

¹⁸ He khawvêl suaksual tâwpna kan nghah chhûngin, zirtîr Juda pêk fuihna thu: “Duh takte u, nangni zawngin in rin chhan thianghlim ber chungah chuan nangmahni leh nangmahni inrem chhovin, thlarau thianghlimah ṭawngṭaiin, chatuan nunna neihtîrna khawp kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu nghâk chungin, Pathian hmangaihnaah chuan invawng ṭha rawh u,” tih chu kan zâwm tûr a ni. (Juda 20, 21) Mahse, Pathian khawvêl thar lo thleng thuai tûra kan beiseizia leh kan nghah hlelhzia chu engtin nge kan târ lan theih? A dawta thuziakah sawiho a ni ang. (ws15-E 08/15)