A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Ṭhatna Thlen Tûrin I Lei Thiltihtheihna Hmang Rawh

Ṭhatna Thlen Tûrin I Lei Thiltihtheihna Hmang Rawh

“Aw LALPA, . .  ka kâa thu chhuakte . .  hi i mithmuhah lawm tlâk takin awm rawh se.”—SAM 19:14.

HLA: 21, 35

1, 2. Engvângin nge Bible chuan kan thusawi theihna chu mei nêna a khaikhin?

KUM 1871-ah khân, United States-a Wisconsin ramngawah kângmei a chhuak a. A kâng darh chakin, thingkûng tlûklehdingâwn hnih vêl chu a kâng ral vek a. Mi 1,200 aia tam an thi tel bawk. A nihna takah chuan, United States-a kângmei chhuak avânga nunna chân a tam ber ṭum a ni. Rêlin ramngaw a pâl tlangna aṭanga ṭêk chhuak meisi tê vâng niin a lang. Chu chuan: “Ngai teh u, mei te tak têin thing a va tikâng nasa êm!” tih Bible châng hi min hriat chhuahtîr a ni. (Jakoba 3:5) Engvângin nge Bible ziaktu Jakoba chuan chu thu chu a sawi?

2 Ani chuan: “Lei hi mei a ni,” a ti a. (Jakoba 3:6) “Lei” tih chu thu kan sawi theihna a ni. Kângmei ang bawkin, kan thusawi chuan chhiatna nasa tak a thlen thei a. Mi dangte chungah nghawng pawi tak a nei thei a ni. Bible chuan kan thusawi hian nunna leh thihna a thlen thei tih sawi hial a. (Thufingte 18:21) Mahse, thil dik lo engemaw kan sawi palh theih avâng maiin engmah kan sawi tûr a ni lo tihna a ni em? Ni lo ve. Chutiang bawkin, meiin mi a kan theih avâng maiin, hmang lovin kan awm lo va. Fîmkhur takin kan hmang mai zâwk a ni. Entîr nân, chaw chhum nân te, intihlum nân te, leh êng atânte kan hmang thei a. Chutiang bawkin, kan thusawi dâna kan fîmkhur chuan he thusawi theihna hi Pathian chawimawi nân leh mi dangte hlâwkpui tûrin kan hmang thei a ni.—Sâm 19:14.

3. Eng thil pathumin nge thu kan sawi hunah mi dangte fuih tûra min ṭanpui ang?

3 Jehova chuan kan thil ngaihtuahte leh veizâwngte chu thusawi emaw, zaizir emaw hmanga mi dangte hrilh theihna min pe a. Chuvângin, engtin nge he thilpêk ṭha tak hi mi dangte fuih nân kan hman theih? (Jakoba 3:9, 10 chhiar rawh.) Thusawi hun te, thusawi tûr te, leh a sawi dân tûrte kan hriat a ngai a ni.

ENG HUNAH NGE KAN SAWI ANG?

4. Eng hunah nge kan ngawih ang?

4 Thusawi loh a ṭhat châng a awm a. Bible chuan “ngawih hun a awm” tih a sawi a ni. (Thuhriltu 3:7) Entîr nân, mi dangte thusawi laiin zahna lantîr nân kan ngawi a. (Joba 6:24) Chu bâkah, mi dangte hriat loh tûr kan mi mal thilte chu kan sawi lo bawk. (Thufingte 20:19) Tuemawin min tihthinrim hian rilru dam taka awm a, engmah sawi loh chu a finthlâk hle ang.—Sâm 4:4.

5. Engtin nge Jehova hnênah thusawi theihna min pêk avânga kan lâwmzia kan lantîr theih?

5 Mahse, thil engemaw sawi a ṭhat hun pawh a awm bawk a. (Thuhriltu 3:7) Jehova fak hun te, mi dangte fuih hun te, kan rilru veizâwng leh kan thil mamawh sawi chhuah hunte a awm a ni. (Sâm 51:15) Hetiang kawnga thusawi theihna kan hman hian, Jehova hnênah he a thilpêk ṭha tak avânga kan lâwmzia kan lantîr a ni ang. Kan ṭhian tuemawin thil ṭha tak min pêk hian a ṭha thei ang bera hman chu kan duh si a.

6. Engvângin nge thusawi hun tûr dik thlan chu a pawimawh?

6 Engvângin nge thusawi nâna hun dik thlan chu a pawimawh? Thufingte 25:11 chuan: “A âwm tak thu sawi hi tangkaraw bâwma rangkachak apple ang a ni,” tiin a sawi a. Rangkachak apple chu a mawi hle a, mahse, tangkaraw bâwma dah a nih chuan a mawi lehzual a ni. Chutiang bawkin, tuemaw hnênah thil ṭha tak sawi tûr kan nei thei a. Mahse, a sawi hun tûr dik kan thlan thiam chuan ani chu kan ṭanpui lehzual thei a ni. Engtin nge chu chu kan tih theih?

7, 8. Engtin nge Japan rama kan unaute chuan Isua entawn tûr siam chu an zui?

7 A hun lova thu kan sawi chuan, kan thusawi chu mite’n an hre thiam lo emaw, an pawm lo emaw thei a. (Thufingte 15:23 chhiar rawh.) Entir nân, March 2011 khân Japan ram chhak lama khawpui tam tak chu lîrnghîng leh tsunami chuan a tichhia a. Mi 15,000 aia tam an thi a ni. Jehova Thuhretu tam tak chuan an chhûngte leh an ṭhiante chu chân mah se, Bible hmanga an dinhmun anga ding mi dangte ṭanpui chu an duh a ni. Mahse, chuta mi tam tak chu Buddhist an ni a, Bible hria an awm meuh lo tih an hria a. Chuvângin, unaute chuan thawhlehna chungchâng sawi aiin, mi ṭhate chunga hetiang thil râpthlâk tak a thlen chhante hrilhin an thlamuan zâwk a ni.

8 Chûng unaute chuan Isua an entawn a. Ani chuan ngawih hun leh ṭawng hun a hria a ni. (Johana 18:33-37; 19:8-11) Chu bâkah, a zirtîrte hnêna thu thar zirtîr hun tûr pawh a thlang a ni. (Johana 16:12) Japan rama unaute chuan thawhlehna chungchâng hrilh hun tûr chu an nghâk a. Tsunami thlen hnu kum hnih leh a chanve vêlah Mitthite Hi An Nung Leh Thei Tak Tak Ang Em? tih tract chu an sem a. Mi tam tak chuan tract an chhiarna aṭangin thlamuanna an hmu a ni. Kan thu hrilhna biala mite hnêna thusawi hun tûr kan hriat theih nân an hnam dân leh thurinte kan ngaihtuah tûr a ni.

9. Dinhmun dang engahte nge thusawi hun tûr dik chu kan nghah ang?

9 Dinhmun dang engahte nge thusawi hun tûr dik chu kan nghah ang? Tuemaw thusawi chuan min tilungni lo pawh a ni thei. Chhân lêt nghâl a, thil âtthlâk engemaw sawi ai chuan, hetianga ngaihtuah chu a finthlâk ang: ‘A tum rêng vâng a ni em? A thusawi chungchângah amah ka biak a ngai tak tak em?’ tiin. Engmah sawi loh chu a ṭha ber pawh a ni mai thei. Mahse, amah biak chhan tûr ṭha tak a awm a nih chuan, kan thinrim a reh thleng kan nghâk tûr a ni. (Thufingte 15:28 chhiar rawh.) Kan chhûngkaw zînga Thuhretu ni lote chu Jehova hre tûra ṭanpui kan duh pawh a ni thei a. Dawhtheihna kan nei tûr a ni a, kan thusawi tûrte chu ngun taka ngaihtuahin, an ngaihthlâk duh hun tûr kan zawng tûr a ni.

ENG NGE KAN SAWI ANG?

10. (a) Engvângin nge kan thusawi tûr chu ngun taka kan thlan a ngaih? (b) Eng ṭawngkamte nge kan pumpelh ngai?

10 Kan thusawi chuan mi dangte rilru a tinuam theiin, a tihrehawm zual thei a. (Thufingte 12:18 chhiar rawh.) Setana khawvêla mi tam tak chuan mi dangte tihnat leh tihlungnih loh an duh avângin “thal,” a nih loh leh “khandaih” anga sawi theih tûr “thu khâ-te” chu an hmang a. (Sâm 64:3, 4) Mi tam tak chuan chutiang ṭawngkam ṭha lote chu film leh television-te an enna aṭangin an zir a ni. Mahse, Kristiante chuan ṭawngkam vîn leh râwngte chu fiamthu ang reng pawhin an sawi lo. Fiamthu chu a ṭha a, kan thusawite ngaihvenawm lehzual a nihtîr thei a ni. Mahse, elsênna ṭawngkam râwng tak—mi dangte nuih nân ringawta mi tuemaw tizak tûr leh tithinrim hial thei tûr ṭawngkam—chu kan hmang ngai tûr a ni lo. Bible chuan Kristiante chu “sawichhiatna” ṭawngkam hmang lo tûrin thu a pe a. “Thu ṭha lo rêng in kâan chhuak suh se, a ṭûlzia ang zêla siam ṭha tûrin thu ṭha apiang chhuak zâwk rawh se, a ngaithlatute tân khawngaihna a lo nih theih nân,” tiin a sawi bawk.—Ephesi 4:29, 31.

11. Engin nge thusawi tûr ṭawngkam dik thlang tûra min ṭanpui thei?

11 Isua chuan “thinlunga khat liam chu kain a sawi ṭhin,” tih a zirtîr a. (Matthaia 12:34) A awmzia chu kan thusawi chuan kan rilru put hmang dik tak a târ lang thei tihna a ni. Chuvângin, mite kan hmangaih a, kan ngaihsak tak zet chuan an hnêna sawi tûr ṭawngkam dik chu kan thlang ang a. Kan thusawite chu a ṭhain, mi a fuih thei ngei ang.

12. Eng thil dangin nge sawi tûr  ṭawngkam dik thlang tûra min ṭanpui thei?

12 Sawi tûr ṭawngkam dik hre tûr chuan ṭan lâk a ngai a. Lal Solomona chu fing hle mah se, a thuziah duh a dik a, chhiar nuam tak a nih theih nân “a ngaihtuah a, a zawng chhuak” a ni. (Thuhriltu 12: 9, 10) Engin nge thusawi tûr hre tûra min ṭanpui thei? Thusawi dân kawng thar hre tûr chuan Bible leh kan thu leh hla chhuahahte kan zawng thei a. Kan hriat thiam loh ṭawngkamte awmzia chu kan zir thei a. Mi dangte ṭanpui tûr zâwnga thusawi dân hre tûrin, Isua entawn tûr siam chu kan zir thei bawk. Jehova’n, ‘mi hah tak chu thu-a tihhahdam dân’ a zirtîr avângin, ani chuan a thusawi tûr dik tak chu a hria a. (Isaia 50:4) Kan thusawiin mi dangte a nghawng theih dân tûr ngaihtuah pawh a pawimawh hle bawk. (Jakoba 1:19) Heti hian kan inzâwt thei a: ‘He thu hi sawi ta ila, ka sawi tum a hre thiam ang em? Engtin nge a ngaih ang?’ tiin.

13. Engvângin nge hriatthiam awlsam taka thu kan sawi ang?

13 Israel hun lai chuan tawtawrâwt ri chu hriattîrna atâna hman a ni a. Ham rîk dân chi khat chu mite koh khâwmna a ni a. Ham rîk dân dang chu sipaite tân râl bei ṭan tûra hriattîrna a ni. Tawtawrâwt mumal nei lova ham a nih huna sipaite awm dân tûr chu han ngaihtuah teh! Bible chuan awmze nei taka ham rîk chu thusawi hriatthiam awlsam tak nên a khaikhin a. Chiang taka kan hrilhfiah loh chuan, mite a tibuai theiin, thu dik lo chu an ring thei ang. Kawng lehlamah chuan, fiah taka thusawi chu duh mah ila, chaltlaina emaw, zah lohna emaw lantîrna ni lo tûrin kan fîmkhur tûr a ni.—1 Korinth 14:8, 9 chhiar rawh.

14. Isua chuan hriatthiam awlsam tûr zâwngin thu a sawi tih engin nge târ lang?

14 Matthaia bung 5 aṭanga bung 7 chu Isua’n hriatthiam awlsam ṭawngkamte a thlan dân entîrna ṭha tak a ni a. A thusawiah hian, mite hîp nân ṭawngkam sâng tak takte hmangin a ṭawng tuitam duah lo va. Mi dangte tina thei tûr thil engmah a sawi lo bawk. Isua chuan awmze thûktak nei thu pawimawh tak takte zirtîr mah se, a thusawi chu hriatthiam a awlsam a ni. Entîr nân, a zirtîrte chu nî tina an ei tûr chungchâng an lungkham a ngai lo tih hriattîr a duh a. Chuvângin, Jehova chuan savate chu a châwm reng ṭhîn tih a hrilh a. Chutah, an hnênah: “Anni ai chuan nasa takin in hlu zâwk lo vem ni?” tiin a zâwt a ni. (Matthaia 6:26) Hêng thu hriat awlsam takte hmang hian thil pawimawh tak hre thiam tûr leh anmahni tiphûr tûrin a ṭanpui a ni.

ENGTIN NGE MI DANGTE KAN BIAK ANG?

15. Engvângin nge ngilnei taka thu kan sawi ang?

15 Mi dangte kan biak dân pawh hi kan thusawi tlukin a pawimawh a. Isua chuan ‘khawngaihna nei tak,’ a nih loh leh ngilnei taka thu a sawi avângin mite’n ngaihthlâk nuam an ti a. (Luka 4:22) Ngilnei taka thu kan sawi chuan mite’n kan thusawi ngaihthlâk nuam an tiin, pawm nuam an ti ang. (Thufingte 25:15) Mi dangte kan zah a, an rilru tihnat kan duh loh chuan ngilneihna nei takin kan be thei ang. Chutiang chuan Isua’n a ti a ni. Entîr nân, a thusawi ngaihthlâk tum mipui tam tak a hmuh khân, anmahni kâwma zirtîr chu nuam a ti hle a. (Marka 6:34) Mite’n an hauh pawhin Isua chuan a hau lêt ve lo a ni.—1 Petera 2:23.

16, 17. (a) Kan chhûngte leh kan ṭhiante kan biak hunah engtin nge Isua kan entawn theih? (A thupui chunga milem en rawh.) (b) Engtin nge nu pakhat chuan ṭawngkam ngilnei tak hmanga thil ṭha tak a tih?

16 Kan chhûngte leh kan ṭhiante chu hmangaih mah ila, kan hriat chian êm avângin an chungah ṭawngkam ngilnei lo takte kan hmang thei a. Anmahni kan biak dânah kan fîmkhur a ngai lo niin kan hre mai thei a ni. Mahse, Isua chuan a ṭhiante a biak hian ṭawngkam ngilnei lo a hmang ngai lo. An zînga ṭhenkhatin ropui ber nih tuma an inhnial khân, an rilru thlâk tûra ṭanpui nân naupang tê pakhat entîrna hmangin ngilnei takin a zilh a. (Marka 9:33-37) Upate chuan mi dangte chu zaidam taka zilhin Isua entawn tûr siam chu an entawn thei a ni.—Galatia 6:1.

17 Mi thusawiin min tihlung nih loh hunah pawh, ṭawngkam ngilnei tak hmangin thil ṭha kan ti thei a. (Thufingte 15:1) Entîr nân, a nu nên chauhva awm fapa tleirâwl pakhat chuan Jehova bia anga inchhâl reng chungin thil sualte a ti a. Kohhran chhûnga unaunu pakhat chuan pawi ti takin a nu hnênah: “Fate zirtîrnaah i hlawhchham chu a pawi hle mai,” a ti a. Chu nu chuan a inngaihtuah deuh hnu chuan: “Tûnah hrih chuan thil a kal tluang lo va; mahse, a inzirna chu a la tâwp lo. Armageddon hnuah kan hre chiang ang chu,” tiin a chhâng a. Chu nu chuan zaidam tak leh ngilnei taka a chhân avângin, an inṭhian zawm zêl a ni. Chu bâkah, a fapa chuan a nu thusawi chu a hria a, a inthlâkthleng thei tih a nu chuan a ring tlat tih a hre ta a. Chuvângin, a ṭhian sual kawmte bânsanin, baptisma a chang a, a hnuah chuan Bethel-ah rawng a bâwl ta a ni. Kan mi biakte chu kan unaute emaw, kan chhûngte emaw, a nih loh leh kan hriat ngai lohte emaw pawh ni se, kan ṭawngkam chhuak chu “chia al, khawngaihna tel,” a ni ṭhîn tûr a ni.—Kolossa 4:6.

18. Engtin nge kan thusawi dânah Isua kan entawn theih?

18 Kan ngaihtuahna leh kan rilru veizâwngte mi dangte hnêna hrilh theihna kan neih hi Jehova thilpêk ropui tak a ni a. Isua entawn tûr siam kan zui chuan, thusawi hun tûr dik kan thlang ang a, kan thusawi tûrah kan fîmkhurin, ngilneihna lantîr kan tum reng ang. Chuvângin, kan ṭawngkam chhuak chu mi dangte fuih nân leh Jehova tihlâwm nân i hmang ṭheuh vang u. (ws15-E 12/15)